Lesbók Morgunblaðsins - 17.05.1980, Page 9

Singer saumavélar, sem þar var. En viti
menn, skraddararnir tóku fram nýjustu
týskublöö frá London og París yfir
karlmannafatnaö.
Eftir aö búiö var aö velja sniöin á fötin
hófst mikiö samningaþóf um hvaö greiða
ætti fyrir saumaskapinn. ( þessum viö-
ræðum virtust skraddararnir ráöfæra sig
hvor viö annan meö augnaráöinu einu
saman. Þegar samningar tókust byrjaöi
máltakan. Þaö var eins og þeir mældu út
í loftiö, án þess aö snerta mannlnn, —
eins og þeir væru aö leika töfrabrögö á
sýningu eöa sauma nýju fötin keisarans.
Báöir störfuöu skraddararnir aö þessu
samtímls, meö slíkum hraöa aö furöu
sætti.
Þegar endurskoöandinn fékk svo fötin
nokkrum dögum síöar heföu þau eins
geta veriö saumuö í Savile Row í London,
svo óaöfinnanlega fóru þau.
Hinn keisaralegi
sportklúbbur
(The Imperial
Country Club)
f noröurhluta Teheran, — í auömanna-
hverfi borgarinnar — ekki langt frá Hilton
hótelinu er Hinn keisaralegi sportklúbb-
ur.
Einn daginn bauö gestgjafi minn mér
þangaö, en hann var þar meölimur.
Vöröur opnaðl hliöiö og viö keyröum inn
á svæöiö, sem var um leiö víöáttumikill
garöur. Þarna var aö finna glæsilega
sundlaug og aöra minni fyrir börn,
tennisvelli og skeiövelli. I miöjum garöin-
um var glæsileg klúbb-bygging meö
veltlngahúsi.
Ég var spuröur hvort ég vildi reyna
einhvern gæöing á skelövellinum eöa
hvort ég hefði áhuga á tennis eöa póló.
Þar sem ég haföi ekkert fengist viö
hestamennsku síðan í gamla daga á
unga aldri fyrir noröan — heima á
Spákonufelli, ieist mér ekki á aö reyna
hlndranahlaup á arabískum gæöingum.
Tennis haföi ég eitthvaö prufaö á náms-
árum mínum í Englandi en póló — þetta
höföingjasport á hestbaki haföi ég aldrei
reynt. Eg afþakkaöi því kurteislega þessi
ágætu boö en kaus heldur aö fara inn í
loftkælt klúbbhúsiö, þar sem viö snædd-
um stórkostlega máltfö framreidda af
líbönskum matreiöslumönnum.
Þaö fór ekki á milli mála aö hér var
mótstaöur (rendezvous) hinnar írönsku
yfirstéttar og erlendra gesta hennar.
Þegar viö vorum aö standa upp frá
boröum, kom til okkar hár, myndarlegur,
miöaldra maöur og heilsaöi gestgjafa
mínum er kynnti hann sem rektor
háskólans í Teheran. Þegar viö vorum
komnir út sagöi gestgjafi minn: „Þessi er
í náöinni, keisarinn er nýbúinn aö skipa
hann yfirmann háskólans." Hætt er viö
aö sá hinn sami skipi ekki lengur
rektorsstööuna ef að hann heldur þá
höföinu.
Þegar ég kom næsta morgun á
skrifstofu Kelaty á Bazarnum, spurði
hann mig hvar ég heföi veriö daginn
áöur. Ég sagöi honum aö ég heföi veriö í
Hinum keisaralega sportklúbbi. Hr. Kel-
aty leit á mig meö samblandi af tor-
tryggni og fyrirlitnlngu. „Ég veit hvaöa
fólk þar dvetur," sagöi hann stuttaralega.
Þaö var greinilegt aö keisarinn og hin
nýrfka yfirstétt átti ekki vinsæidum aö
fagna meöal kaupmannanna á Bazarn-
um, þar sem gamaldags og heföbundnar
venjur ríktu í viöskiptum. Hinir vestrænu
súper-markaösviöskiptahættir hinna
nýrfku höföu greinilega höggiö skörö í
hagsmuni þeirra á Bazarnum.
Þegar trúarjátning
Kóransins
var endurskoöuö
Viö fórum í skoöunarferö um Teheran
meö feröaskrifstofu, sem kennd var viö
sjálfan Móses enda var feröaskrifstofan í
eigu gyöinga. Vagninn sótti ókkur á
hóteliö, síöan var fariö til Hilton hótelsins
og þar bættust nokkrir Vestur-Þjóöverjar
og Ameríkanar í hópinn. Voru nú ýmsar
merkar byggingar í Teheran skoðaðar,
þar á meöal var gamla keisarahöllin,
Golestan, sem nú var eingöngu notuö viö
opinberar móttökur keisarans. í hásæt-
issalnum, sem er feikna skrautlegur, er
hiö heimsfræga Páfuglshásæti keisarans.
Hásæti þetta er eins og legubekkur í
laginu og stendur á gullfótum. Allt er
hásætiö innlagt dýrmætum demöntum
og öörum eöalsteinum, sem mynda
glitrandi mynstur blóma og fugla.
Næst var fariö f stærstu mosku
Teheranborgar, Sepahsalar, en þar er
jafnframt prestaskóli. I stórri hvelfingu
sem var opin út í garöinn, sem moskan
stóö í, fóru guösþjónustur fram aö
sumarlagi en f annarri mikilli mosaik- og
marmaraklæddri hvelfingu, voru guös-
þjónustur aö vetrarlagi.
Þaö vakti strax athygli mína, aö í gólfi
úthvelfingarinnar var gerö lítil gryfja, en
gólf moskunnar var um þaö bil tveim
þrepum hærra en garðflöturinn fyrir utan.
Ég spuröi til hvers þessi gryfja væri og
fékk þaö svar aö þegar margt fólk væri
viö messugjörö og kæmist ekki allt fyrir í
hvelfingunni, þá yröi hluti safnaöarins aö
standa úti á garöflötinni. Þar sem
presturinn — Muilahainn hjá Múham-
eöstrúarmönnum má aldrei standa
hærra en söfnuöurinn sjálfur viö guös-
þjónustu, þá var þessi gryfja gerð fyrir
prestinn tii aö standa f, svo hann stæöi
jafnfætis fólkinu úti á garöflötinni. Ég
hugsaöi til okkar pesta á predikunarstól-
um sínum.
Mullah — prestur einn síöskeggjaöur
sem þarna var, tónaöi fyrir okkur túrist-
ana trúarjátningu Múhameöstrúarmanna r'
á sínu máli háum rómi. Þá kom vinur
minn, hinn egyptski löggilti endurskoö-
andi, til mfn og baö mig aö bíöa
augnablik, því aö hann ætlaöi aö tala viö
prestinn.
„Ég er nefnilega ekki alveg sáttur viö
þessa trúarjátningu — hún er sko ekki sú
sem ég hef lært og tel mig þó góöan og
rétttrúaöan Múhameöstrúarmann."
„Hvaö fannst þér athugavert?" spuröi
ég-
„Ja, hann er eitthvað kominn meö Ali
tengdason Múhameös inn í þetta og þaö
kannast ég ekki viö." Endurskoðandinn
ræddi síöan góöa stund viö síöskegginn.
Þegar hann kom aftur sagöi hann:
„Ég var búinn aö gleyma því aö þetta
eru Shitar hér í íran." Hér var nefnilega
um aö raaöa grundvallarmun á þessum
tveim greinum Múhameöstrúar, Shitum
og Sunnitum, — aö Shitar telja Ali og
afkomendur hans hina réttbornu eftir-
menn spámannsins Múhameös, en ekki
kalífana, sem á eftir Múhameö komu.
Þaö sem vekur mann til umhugsunar
hér f Múhameöstrúariandi og eins í
kaþólskum löndum, eru hin opnu guös-
hús og hin stööuga umferö og hin nánu
tengsl fólksins viö guöshús sín á öllum
tímum dags. Þetta er í algjörri mótsetn-
ingu viö hiö kaidranalega fyrirkomulag í
okkar lútherska kirkjuheimi, — þar sem
trúin er ríkisfyrirtæki og kirkjurnar „hús
Guös" aöeins opnar einu sinni f viku,
(only on Sundays) þar sem ríkisreknir
klerkar framreiða predikanir sínar eins
og sunnudagssteikur af háreistum ræðu-
bar.
Aö hafa kirkjurnar lokaðar verður
kannski best lýst meö Iftilli sögu frá
lúthersku landi:
Systkini — sjö ára telpa og fjögurra
ára drengur, töldu þaö áhrifameira einn
dag aö fara f kirkjuna sjálfa — hús Guös
— til aö biöja hann aö veita móöur þeirra
heilsu á ný, en hún lá þá þungt haldin í
sjúkrahúsi. Þegar þau komu aö kirkjunni
og telpan ætlaöi inn, var huröin læst.
„Kirkjan er læst," sagöi telpan viö bróöur
sinn. Drengurinn leit á systur sfna og
sagöi spyrjandi: „Helduröu ekki aö Guöi
leiöist aö vera lokaöur inni?"
Yfirmenn íslensku þjóökirkjunnar fá
ágætt tækifæri til aö láta Guöi ekki
leiöast og loka hann ekki inni þegar
Hallgrímskirkja á Skólavöröuholti veröur
tilbúin. Innréttingin ætti ekki aö vera í
kuldalegum gagnfræðaskólastofustíl,
heldur hlý og litfögur og umfram allt ættl
kirkjan aö vera opin alla daga og kveld,
þannig aö þeir sem þörf hafa fyrir, gætu
dvaliö þar án þess aö yfir þeim væri
predikað af ríkisstarfsmönnum. Eöa er
þaö kannski svo aö viö íslendingar séum
á því menningarstigi aö hvorki sé hægt
aö hafa hér opnar kirkjur eöa bjórstofur?
Sjá næstu síöu.
©