Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1982, Blaðsíða 10

DIEGO ARMANDO
MARADONA
— einn af albeztu knattspyrnumönnum heimsins og fær
svimandi upphæðir í laun, þótt ekki sé hann nema
21 árs gamall og tæpast læs eða skrifandi
„Hann er snillingur," fullyrft-
ir Cesar Luis Menotti, þjálfari
argentínska landsliösins, „meö
fótunum gerir hann þá hluti,
sem venjulegur dauölegur maö-
ur er ekki einu sinni fær um aö
framkvæma með höndunum."
„I>aö er alltof mikið látið með
þennan strák,“ segir hinn kunni
knattspyrnumaður Poul Breitn-
er hjá „Bayern“. „Maradona er
í hæsta lagi skemmtilegur bolta-
trúður fyrir áhorfendurna.“
Til umræðu er Diego Arm-
ando Maradona, tutfugu og eins
árs, 165 sm á hæð og álitinn
bezti knattspyrnumaður heims.
Jafnvel gagnrýni þýzka lands-
liðsmannsins Breitners er í
sjálfu sér hið mesta lof, því í
hverju er tilgangur atvinnu-
knattspyrnu annars fólginn, ef
ekki í því að skemmta áhorfend-
um?
Breitner, Rummenigge og aðr-
ir álíka kanttspyrnumenn eru
traustir og færir verkmenn í
sínu fagi, sem leggja mjög hart
að sér fyrir allt það kaup, sem
þeir fá. En það sem knatt-
spyrnuunnendur láta sig ein-
mitt dreyma um í sínum djörf-
ustu draumum, þær listir, sem
brasilíski knattspyrnulistamað-
urinn Pelé sýndi hér áður fyrr
með sinni óviðjafnanlegu snilli,
það getur nú orðið aðeins maður
á borð við Maradona.
Nú á dögum er enginn annar
knattspyrnumaður til, sem kann
að töfra jafn margt fram á
knattspyrnuvellinum og þessi
Argentínumaður. I síðasta æf-
ingaleik fyrir heimsmeistara-
keppnina á Spáni, sem Argent-
ína lék gegn Rúmeníu í borginni
Rosario, lýsti stjarna Maradona
aðeins í örfáar sekúndur á 90
mínútna löngum leiktíma, en
þessar sekúndur voru líka stór-
kostlegar. Hann þaut sem ör
væri skotið frá miðlínu í áttina
að vítateig andstæðinganna; á
leiðinni lék hann tvo leikmenn
Rúmena af sér. Boltann knúði
hann áfram eins og jó-jó, sem
bundið er við ósýnilega snúru,
stöðugt frá öðrum fæti til hins.
Eins og í billiard notaði hann
fætur bakvarða Rúmena til að
endurkasta boltanum, fékk bolt-
ann aftur, sneri sér með hraða
eldingarinnar við á staðnum og
skaut. Markvörður Rúmena náði
ekki að grípa boltann, og Ramon
Diaz spyrnti boltanum auðveld-
lega beint í netið.
Þegar Diego Maradona grípur
sprettinn, virðist hann yfirstíga
það lögmál eðlisfræðinnar, sem
hver einasti nemandi grunn-
skólans lærir. Þar sem fastur
hlutur er fyrir, getur enginn
annar hlutur verið. Þegar Mara-
dona hleypur með boltann sér
við fót að varnarlínu andstæð-
inganna, opnast raðirnar fyrir
honum eins og einhver ósýnileg
yfirnáttúruleg hönd ryðji hon-
um braut. Létu bakverðirnir
blekkjast af klækjum hans og
brellum og féllu bara um sjálfa
sig — eða brá Maradona þeim?
Hann blekkir margsinnis, ekki
bara andstæðinga og áhorfend-
ur með því feiknarlega valdi,
sem hann hefur í öllum sínum
líkamshreyfingum, heldur
blekkir hann einnig og ekki síð-
ur knattspyrnudómarana.
Indíáninn
leynir sér ekki
Þessi eftirmaður Pelé í list-
rænni knattspyrnu er eins og
skápur í vextinum; hann er rið-
vaxinn, lærin mjög kröftug.
Svartur hárþyrillinn umlykur
ólundarlegt, næstum sviplaust,
andlit hans, sem ber indíána-
uppruna hans glöggt vitni.
Árgentínumenn eru að vísu
spænskumælandi þjóð, en að
vera af spænskum, eða það sem
er enn verra, af spænsk-indí-
ánskum ættum í Argentínu, en
hafa alls ekkert þýzkt, ítalskt
eða enskt blóð í æðum, táknar í
reynd að vera settur á neðstu
skörina í þjóðfélagsstiganum.
Það var einmitt þar, sem Diego
Maradona varð að byrja, en nú
er frami hans orðinn slíkur, að
það líkist einna helzt ævintýr-
inu um betlarann, sem varð
milljónamæringur á fáum árum.
Diego er elztur af átta börn-
um Maradona-fjölskyldunnar og
óx upp í Fiorito, ömurlegu fá-
tækrahverfi í útjaðri Buenos
Aires. Börnin þarna í hverfinu
líta á knattspyrnuna sem leið út*
úr fátækt og eymd, alveg eins og
svört börn í Harlem, New York,
dreymir um að verða körfu-
boltasnillingar. Að einu leyti er
þetta þó frábrugðið: ferill
íþróttamanna í Argentínu byrj-
ar miklu fyrr.
Diego var rétt orðinn níu ára
gamall, þegar hann steig fyrsta
skrefið í þá veru að eiga kost á
einni heitri máltíð á dag. Faðir
hans, sem vann fyrir lágt kaup í
mjölverksmiðju, gat ekki satt
hungur þessa stóra barnahóps.
Þá var það sem flugumaður frá
litlu knattspyrnufélagi fékk
augastað á Diego og réði hann í
unglingalið félags síns. Fram að
þeim tíma hafði Maradona að-
eins verið alþekktur fyrir færni
sína með knöttinn í næsta ná-
grenni við heimili sitt. Þar um
slóðir vissu allir, að enginn
kunni eins og hann að láta bolt-
ann skella aftur og aftur a hæl-
inn, mínútum saman, vippa hon-
um svo lipurlega og með tilfinn-
ingu yfir mótleikarann og skjóta
loks kröftuglega og hárnákvæmt
í mark.
Níu milljónir
fyrir stráksa
Vart var stráksi kominn í al-
mennilegan knattspyrnub'úning,
þegar hin mektugri knatt-
spyrnulið stórborgarinnar komu
auga á hann. „River Plate“, eitt
frægasta knattspyrnuliðið í Bu-
enos Aires bauð níu milljónir
pesos fyrir drenginn — fyrsta
vísbendingin um þær óhemju
fjárupphæðir, sem síðar áttu
eftir að fylgja í kjölfarið.
Þetta er samt ekki nægileg
skýring á því, hvers vegna það
var einmitt Diego Maradona,
sem varð skærasta stjarnan á
knattspyrnuhimni Argentínu,
en ekki einhver annar af þeim
þúsundum hæfileikamiklu ungu
knattspyrnumönnum, sem eru
svo til á hverju strái í Argent-
ínu.
Það var hrein tilviljun, sem
þarna réði úrslitum. Hjá fyrsta
knattspyrnuliðinu, sem Mara-
dona réðst til, hitti hann Jorge
Cyterszpiler, pilt af gyðingaætt-
um, þremur árum eldri en Di-
ego. Foreldrar Jorges hétu Zith-
erspieler, áður en þau fluttu frá
Varsjá í Póllandi til Argentínu.
Jorges Cyterszpiler fékk lömun-
arveiki sem smábarn, og vinstri
fótur hans er visinn og aflvana.
Hann gat því aldrei leikið
knattspyrnu, en þá íþrótt dáir
hann meir en nokkuð annað.
Eftir að hann hitti hinn unga
snilling, Maradona, vék hann
ekki frá hlið hans. Frá foreldr-
um sínum hefur Jorge Cyter-
szpiler erft framúrskarandi
viðskiptavit, og honum varð
strax ljóst, að fótboltamaðurinn
ungi, Diego Maradona, var
hreinasta gullnáma á tveimur
jafnfljótum.
Átján ára milljóna-
mæringur, en tæpast
læs og skrifandi
Frá þeirri stundu, er Diego
Maradona undirritaði samning-
inn við „Argentinos Juniors",
tók Jorge Cyterszpiler að sér að
stjórna öllum hans fjármálum.
Brátt tók hraðinn á rás atburð-
anna að aukast. 15 ára að aldri
lék Maradona í fyrstudeildar-
keppninni, 16 ára var hann orð-
inn landsliðsmaður, 18 ára var
hann orðinn milljónamæringur í
bandarískum dollurum. Og
þetta getur naumast talizt svo
illa af sér vikið af pilti, sem rétt
með herkjum hafði komizt gegn-
um fjóra bekki grunnskólans, og
er enn í dag tæpast læs né skrif-
andi.
Milljónirnar tóku að streyma
svo ört inn, að Jorge Cyterszpil-
er varð að stofna fyrirtæki
vegna skattanna, „Diego Arm-
ando Maradona S.Á.“. Jorge út-
nefndi sjálfan sig aðalfram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins,
sem vann aðeins að einu einasta
verkefni, nefnilega því að selja
knattspyrnustjörnuna Mara-
dona. Cyterszpiler komst fljót-
lega að raun um, að stórfyrir-
Die^o Maradona kann aö vísu varla að lesa og skrifa, en hann getur veitt sér hvaða munað sem
er. A meðan hinn 21 árs gamli knattspyrnumaður hvílir sig á öllu þvarginu heima í Buenos Aires
og hlustar á disco-músík, sér hans eigiö fyrirtækí um að gera hann sífellt dýrari markaðsvöru.
10