Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1983, Blaðsíða 16

Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1983, Blaðsíða 16
Krossgáta Lesbókar Morgunblaðsins Lausn á síðustu krossgátu V* Uim- HlT. IBTv-: Yifé 3 A R b S 'o N N Þ7ÓTA FLlor Æ £> A Wf, /|MA- 'VMML- 'A r l b p s 1 N S DVFL- uR 3> -AriA. 5T«ewi R A T A N A w T 'l K u R M6D röLu 6, A R ? u R WVCuno JtAvaí pý'Kie U s L ! MTÚK-A l om L / Aí A MTA- KÞM- U«NA? E L 3" u R N A te DRflTA lf«cpp IO S L A 5 eiN ATÁL- R 1 r FÉR- ILl S L 'o T) ívtvt,- Hamla I Ð A N b[IUS KÁTUR L L L Kwj ft b MCL- l R. r A L A f? Mt«6t> Tapapi A R A 6, R Ú 1 MVWNI buc- U'Lu« 'o S ErU>- IH6, |5V\P«\£> I £ vVt u K öoö ruT ór K b b N DÁlÍTlÐ LAND S L A T T 1 5tá U M A K MWTA ÍAFN A ÍTRÍ6 L L MtiaR CLJK- '1 L A R ÍK£L- IN A i> A N ir 'A M 'O T A u R l £> PfpUNA fALA Æ £> 1 N A ISri- Liri-i 'A K FdT í/WÍM \r A T N A £> U R ÍÍHNIIL !|S / N N í.6fl É A K £LJKA eeiÐ A N M DANÍ R Æ L TOK VS: N A M K Æ T I Æ Ð 1 MlMK- ISTÁ D R í> I R HAf 5 Æ Iklukk- |m£»JN ú K l 3> F -i R A R NIAM A M B 'A T T Hút> x/iw'u g- veu HÁTtqR V áHf>TA ■fYRit- ■ 'i íoítm Ku£N- MAUHÍ- NAFN4 Mánh ! ij 1 LíST XÁTA iyNLIR MftKNi HAFM Ktöts Aum 5PÍRA v/ AiR ORÚ, KETROI ÍMUeCtKZ V $'f\ * RuaA -V- HWDftoiv ■ FU<LL u ns oe- Ai)| Kl/EM- SELUH Rl fUR 5 TéTt Amp'att f/LToMS (AVMN 1 Ffi,aaa- Uf\Ll á'oÐ- MflLM UR ELD- STÆí>( í?ílTA R51C- uft- I NN fMaiga. ÍíhHLK ÖARDAdl $K.Í T. ■ KÆP- HALM- í\í> AR URöfl $EL Ti ' fáein 1R SEFAR 5T(?ir FIÍWM‘ £ 1 N> f> ÍMD* ) M A 5amo- If) 'A\JEAT- 1 NT UPA REIMAR =*• C>HR- eiUK- AOI O VC LTÚF 6. uí> 'll\t Bú i R. T 1 L 5ÁR ÁM L 1TU þDeiHi K\eð- ALS Í>RIF A>KUR To'mr Ck£RI ffAUPAlJ CPfflíT- ÍTÆPIlt FULL FUúLt FcRFCf) > * 5afn- AR FÉ FTADR' IR Krafta L (TL|R > TR- NLLTl MkHMi- Tpta \) IN- 1£> sagði: „Ó, hann er svo nálægur." Svo leit hún aftur á sama stað og sagði með undrunarsvip: „Hann er með Vidu hjá sér.“ Svo sneri hún sér aftur að mér og sagði: „Vida er hjá honum.“ Síð- an sagði hún: „Þú vilt fá mig pabbi, ég er að koma.“ Sýnir algengari þeg- ar hugurinn er skýr Dr. Barrett varð fyrir svo miklum áhrifum af því að Doris skyldi sjá Vidu, að hann safnaði saman öllum slíkum frásögnum sem hann gat fundið og gaf þær svo út í bók sem bar nafnið Banabeðssýnir og út kom 1926. Þetta var fyrsta kerfisbundna rannsóknin á þess konar fyrir- bærum. Niðurstöður Barretts voru þær, að hinir deyjandi hafi séð í sýn látnar persónur, sem hafi komið til þess að færa hina deyjandi til sinna himnesku heimkynna. Hann komst einnig að þeirri niðurstöðu, að slíkar sýnir eru algengari þegar hugur sjúklingsins er skýr og skyn- samlegur, og stundum komi það fram í siíkum sýnum, sem hinn deyjandi eigi alls ekki von á. Til dæmis undruðust deyjandi börn oft að sjá engla án vængja. Einnig kom fram í tilfellum Barretts, að sýnunum fylgdu upphafning, unaðslegar tilfinn- ingar, ró og friður. Þá nefndi hann einnig dæmi þess að við- staddur ættingi eða hjúkrunar- kona fyndi einnig til þessara un- aðslegu tilfinninga ásamt hin- um deyjandi manni. Þetta voru rannsóknirnar sem þeir dr. Karlis Osis og dr. Er- lendur Haraldsson hafa nú tekið 16 upp aftur á vísindalegan hátt og með sama árangri. Það hefur lengi verið skoðun mín, að dauðinn sé engan veginn endir allrar mannlegrar reynslu; að við lifum áfram að þessu lífi loknu. Ég er alveg sammála Dag Hammarskjöld um það, að það sé ákaflega mik- ilvægt hverjum manni að gera sér sem fyrst grein fyrir þessu sökum þess, að þessum sannleik fylgir óhjákvæmilega skilning- urinn á því, að reikningar okkar verði ekki að fullu gerðir upp í þessu lífi. Það er hverjum hugsandi manni alveg ljóst með því einu að líta í kringum sig, að niður- staðan af því að trúa ekki á líf eftir dauðann hlýtur að leiða til þeirrar skoðunar, að réttlæti sé ekki til. Eyðileggjandi hugsunarháttur Sú skoðun, að þetta líf sé öll tilvera mannsins, getur því leitt til eyðileggjandi hugsunarhátt- ar. Ef maður telur sig staddan í frumskógi, þar sem ofbeldi, fals og fláræði eitt sé til nokkurs gagns og sá sterki eigi tvímæla- laust að ráða, þá getur slíkt leitt til miskunnarlauss lífs, sem get- ur eyðilagt viðkomandi persónu. Þeir sem trúa á annað líf, eins og komið hefur fram í vísinda- iegri könnun að meirihluti ís- lendinga gerir, eða telja það beinlínis hafa verið sannað fyrir sér, sökum þess sem þeir hafa upplifað, hljóta því jafnframt að gera sér þess fulla grein, að hver er sinnar gæfu smiður. Að áminning Páls postula um að eins og maðurinn sái hljóti hann og að uppskera, er lögmál sem enginn kemst undan. En okkur gengur stundum erfiðlega að átta okkur á því, hvort gæfan sé okkur hliðholl, sökum rangs mats á því í hverju gæfa liggur. Hverja trú sem menn þykjast játa opinberlega, þá er það sannreynd, að á Vesturlöndum og víðast annars staðar eru menn metnir eftir hæfileikum sínum til þess að safna fé og græða það fyrst og fremst. Áhrifamesti guð Vesturlanda er Mammon, þótt þess sé gætt að viðurkenna slíkt aldrei opinber- lega. Hér þarf að hefjast endurmat slíkra skoðana, og er það raunar þegar hafiö meðal fjölda ungs fólks víða um heim. Það hefur séð á lífi foreldra sinna, að gæf- an er ekki föl fyrir fé eða frama. Meðal annars af þessum ástæðum hljótum við að fagna nýjum rannsóknum vísindanna, sem færa enn nýjar stoðir skynseminnar undir þá skoðun, að látinn lifir. Þær rannsóknir nútímans, sem best hafa stutt þetta, eru einkum þrenns konar: 1) Rann- sóknir á endurholdgunarkenn- ingunni, 2) rannsóknir á sýnum manna við banabeð, sem ég hef lítillega minnst á í þessu erindi, og 3) rannsóknir á reynslu fólks sem iæknar hafa lýst yfir að sé látið, en snýr engu að síður aft- ur til jarðlíkamans og heldur áfram að lifa í honum um lengri eða skemmri tíma. I framhaldi af þessu mun ég gera nokkra nánari grein fyrir þessum rannsóknum. Málverkið hefur fengið uppreisn Frh. af bls. 11. mismunandi hratt og það verður fróðlegt og skemmtilegt að sjá á komandi árum árangur þessara listamanna og þær ályktanir sem dregnar verða af verkum þeirra. Italski listfræðingurinn Achille Bonito Oliva hefur látið eftir sér að Nýja málverkið hafi orsakað „merkingarfræðilegar hamfarir". Og í grein sem hann skrifar í franska listtímaritið Art Press segir hann ennfrem- ur: „Þessum ungu listamönnum er ekkert lengur heilagt. Öllu er rutt saman. Mótsagnakennd form og hugmyndir eru neydd til að lifa í sambýli á myndflet- inum. Verkin eru opin og lista- maðurinn hleður nútíð, þátíð, heiðnum og heilögum táknum í myndrýmið eingöngu til að full- nægja eigin ánægju og sköpun- arþörf." Það verður því spenn- andi að sjá hvernig íslenskir listamenn munu vinna úr hinu hversdagslega og menningar- lega umhverfi. Neyðarástand Áð lokum er einnig vert að líta rétt aðeins á ytri aðstæður listarinnar í landinu. I sann- leika sagt ríkir neyðarástand hjá ungum listamönnum sérlega hvað varðar framfærslu og efn- iskaup, menntunarmál og söfn- in. Því miður hafa listasöfnin hér á landi verið einstaklega lítt örvandi fyrir ungt listafólk, og varla veitt þeim athygli. Kjar- valsstaðir hafa verið reknir sem gallerí þar sem listamaðurinn verður að leigja sýningarhús- næði og Listasafn íslands virð- ist gersamlega lamað og óvirkt. Forstöðukona safnsins og stjórnin hafa greinilega ekki haft áhuga né rænu til að kynna þá listastrauma sem flætt hafa ögrandi um Evrópu og Banda- ríkin á síðastliðnum árum. Listasafn Islands er hreint út sagt skömm fyrir íslenska list- menningu. Aftur á móti hefur Nýlistasafnið eins og fyrr segir unnið stórkostlegt starf við heimildaskráningu, sýningar og kynningu á nútímalist. Þar hef- ur fólk unnið í sjálfboðavinnu við að bjarga íslenskri listmenn- ingu frá glötun, en opinber styrkveiting til safnsins hefur verið smánarleg. Þá er það sorgleg staðreynd að pólitísku flokkarnir hafa varla lagt neina áherslu á fram- gang sjónmennta og þá sérstak- lega myndlistar. Það ætti að vera ljóst að listin getur ekki blómstrað í landinu, nema til komi raunverulegur stuðningur frá yfirvöldum eða einstakling- um og fyrirtækjum. Það er því krafa allra listunnenda að kom- ið verði upp háskólakennslu í sjónmenntum og myndlist og að listasöfnin starfi sem virkur þátttakandi í nýlistarsköpun á hverjum tíma. Listasafn er ávallt ákveðinn mælikvarði á listmenningu.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.