Lesbók Morgunblaðsins - 11.06.1983, Blaðsíða 11

Pjetur Hafsteinn Lárusson
GANG-
AN-
MIKLA
Berumst draumlausum svefni
yfir sviðna akra.
Lönd hulin þoku —
rústir að baki.
Áfram vegleysuna.
Lengi höfum við gengið
og margt drifið á dagana.
Þó þykjast glöggir menn
sjá þess merki,
að lítt miði.
Fátt telst til tíðinda.
SANN-
AN-
LEG
LYGI
Torfær er vegurinn
milli sannleikans og lýginnar.
Hvert liggur leið ?
Orðvana berum sannleikanum
vitni,
lýgin borin á torg
uns trúum.
Má vera
sennilega
sannanlega.
LÍFS-
LEIT
Mála á orðvana flöt
rímlausar myndir.
Hugurinn leitar
frá blóði til blóms.
Milli auðnar og skýjaborga
hvarflar rótleysi mitt.
Milli auðnar og skýjaborga.
Hjördís Birgisdóttir
FÖSTUDAGUR
íhugun og fasteigna-skattar
fljúgandi furðuhlutir í reykjavík
á föstudagseftirmiðdegi
fólk að labba í rólegheitum til
að ná sér í eina rósavín
jesús birtist sem blaðasali og
enginn tekur eftir honum
unglingar sem sjá fortíðina alltaf
í skærara Ijósi en nútíðina
esjan liggur á maganum í sólbaði
þingkosningar, kreppan og jarðskjálftar
í kína
en hver veit nema að maður lendi í
ævintýri í kvöld
par að pukrast við að fá sér í
pípu í porti bakvið alþingishúsið
við huggum okkur við það að einn
daginn munum við loksins öll eiga fyrir
strætó oní bæ til að gera byltingu
ég hlæ hátt þegar þú segir mér
nýjustu fréttirnar
þú móðgast í smá stund en svo
er allt komið í lag og þú hlærð líka
glæsilegt úrval af hvítum pottaleppum,
opið laugardaga, við höfum þetta vonandi af
föstudagur og sól í reykjavík
Höfundurinn er 19 ára Reykjavíkurstúlka. Ljóð eftir hana hafa
áður birst í skólablaði MH og hún átti þátt í ljóðabók, sem gefin var
út sl. vetur á sýningunni Gullströndin andar.
raki?
Allt í stakasta lagi
— enda á ekkert að virkja þarna
Það er stórt orð Hákot. Stærra er þó
orðið »ráð«, t.d. Náttúruverndarráð. Þegar
reisa skal verksmiðju sem kennd er við
stóriðju, brúa skal ársprænu eða fjarðar-
boru, leggja vegarspotta eðajafnvel græða
örfoka land sprettur upp þetta fræga ráð
eins og risaeðla upp úr myrkri forsögunnar
og talar eins og sá sem valdið hefur. Orð
eins og »lífríki« og fleira af því taginu eru
strengd eins og ósýnileg gaddavírsgirðing
umhverfis blettinn þar sem átti að reisa
verksmiðjuna, virkja, eða leggja veginn.
Náttúruverndarráð talar fyrir munn land-
vættanna, eða hvað? Öðru máli gegnir um
hina — þá sem ætla að byggja eða virkja.
Hvaðeina, sem frá þeim kemur, er fordæmt
sem fégræðgi, landspjöll og makk við er-
lenda auðhringa.
Ekki veit ég hverjir eiga sæti íþessu
fræga »ráði« enda ættu nöfn ekki að skipta
máli í því sambandi. Hins vegargeri égmér
í hugarlund að þeir séu vökulir lesendur
þingtíðinda og dagblaða. En útivistarmenn
held égað þeir geti tæpast verið. Samtök,
sem kenna sig við umhverfisvernd, eru fræg
fyrir að halda sig á vinstri vegarhelmingi
stjórnmálanna, ogkemur það heim og sam-
an við fréttir af skoðanabræðrum í öðrum
löndum, t.d. græningjum svokölluðum í
Vestur-Evrópu, sem eru nú raunar ekki
grænir heldur rauðir og hafa það að stefnu
að tefja allar framkvæmdir hverju nafni
sem þær nefnast þar eð þeir telja að fjör-
legt athafnalíf muni seinka byltingunni og
draga úr áhrifum Sovétríkjanna, en ring-
ulreið, upplausn og atvinnuleysi muni að
sama skapi auka veg og vald heimskomm-
únismans.
Sá er þetta ritar hefur aldrei setið í
»ráði« af neinu tagi en hins vegar gengið
nokkuð mikið um landið, og þá mest hér um
nágrenni höfuðborgarinnar. Og það er mér
óhætt að fullyrða, að þrátt fyrir tilvist
Náttúruverndarráðs og annarra opinberra
og sjálfskipaðra landverndarráða, eru
framin hér verri landspjöll á víðavangi,
fjarri byggðu bóli, en af allri okkar stóriðju
og smáiðju samanlagðri, vítt og breitt um
landið.
Á Reykjanesskaganum og allt austur að
Þingvallavatni er landslagi víða svo háttað
að hraunflákar og gróðurræmur skiptast á.
Hraunin eru víða lítt gróin, svo þar er fáu
hægt að spilla, enda njóta þau náttúrulegr-
ar friðunar. Öðru máli gegnir um gróður-
ræmurnar, hvort heldur þær eru vaxnar
grasi eða mosa. Þær eru hvarvetna sund-
urristar og tættar eftir hjól torfærubíla og
mótorhjóla — nema þar sem vatn og vindur
hefur þegar fullkomnað eyðinguna ogjarð-
vegur er allur á burt og ber klöppin stendur
eftir. En þá eru þær slóðir ekki lengur fýsi-
legar til aksturs, heldur er þá válin ný leið
eftir grónum og sléttum jarðvegi sem ekki
er enn fokinn á haf út.
Ef nefna skal sérstaklega einhverja
bletti, sem hart hafa orðið úti, kemur mér í
hug svæðið sunnan og vestan við Trölla-
dyngju á Reykjanesskaga. Þar er víða
sumarfagurt: grónar grundir og grænar
hlíðar; og meira að segja hjalandi lækir,
sem eru þó fáséðir á hrjóstrum Reykja-
nesskagans. Einnig eru þarna fjölmargir
gíghólar þar sem mosi og jafnvel gras hefur
háð sína erfiðu lífsbaráttu á þúsundum ára
og orðið undra vel ágengt. í hvömmum og
lægðum »milli hrauns og hlíða« er jarðveg-
ur víða orðinn furðudjúpur. Sá er háttur
þeirra, sem þarna aka, og þeir eru margir,
að aka eftir grundum og harðbölum þar
sem þess er kostur ogþræða sömu slóðina,
þar til hjólförin eru komin ofan í mold, þá
er valin ný slóð, og ekin meðan endist. Eft-
irlætisíþrótt hinna djörfu er hins vegar að
aka brattar brekkur. Séu þær vaxnar ein-
hverjum gróðri má segja um örlög hans
með orðum Unu skáldkonu að hann »má
fara í dauðans greipur«. Ég gekk þarna um
í fyrrasumar, fyrst snemma, svo aftur síð-
sumars. Er mér óhætt að segja að mann-
legu eyðingaröflin hafi síður en svo verið
athafnalaus þann tímann. Með sama
áframhaldi verður þess ekki langt að bíða
að þarna verði umhorfs eins og á tunglinu.
En þá verður þar líka kyrrð og næði sem
mánalandslagi hæfir. Því undir þeim jarð-
vegi, sem burt sópast, er urð og grjót sem
naumast mun freista torfærubílstjóra.
Ef ráðið, sem er yfir öðrum ráðum, léti
svo lítið að skoða þarna verksummerki má
segja þeim háu herrum til uppörvunar og
hughreystingar, að þeir komast eftir ak-
færum vegi alla leið að Höskuldarvöllum og
jafnvel lengra, en þaðan er ekki langt að
ganga!
En líkast til vekur þetta svæði hvorki
áhuga þeirra né ánnarra þvíþarna á ekkert
að virkja, enga vegi að leggja, og stóriðja er
þar engin fyrirhuguð svo vitað sé.
Erlendur Jónsson
11