Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.1984, Blaðsíða 12

Illugi Jökulsson
á faraldsfæti
í Evrópu
Urrandi hundar
undir lestinni
Aður en lengra er haldið: ACHTUNG! Drekk-
ið aldrei kaffi um borð í austur-þýskum
lestum. Sama hvað á ykkur dynur, sama
hversu sár kaffiþorstinn verður ellegar
þung svefnhöfgin; látið samt ekki blekkjast
þegar þeir koma og bjóða kaffi. Þessi ráð
get ég gefið af biturri, já, biturri reynslu,
því þegar við vorum tvö á leiðinni til
Vestur-Berlínar í maí, þá keypti ég kaffi í
pappírskrukkum og hef séð eftir því allar
götur síðan. Þá hafði ég gengið allvel úr
skugga um að það væri hvorki kók að fá né
bjór í austur-þýsku lestinni — sem má
furðulegt heita — og tók við kaffinu af
gulnuðum manni sem vantaði á nokkra
fingur.
Ég hef, skal tekið vandlega fram, sötrað
kaffi í þó nokkrum óþrifalegum vinnu-
skúrum, ég hef drukkið kaffibæti í sveit-
inni og uppáhellíng úti á sjó, ég hef meira
að segja-komið í kaffistofur hins opinbera,
en aldrei á ævinni hef ég drukkið jafn
andstyggilegt skólp og þarna í lestinni á
leið yfir Austur-Þýskaland. Ég hneigðist
fyrst til þess að kenna fingraleysi kaffisal-
ans um — hann ætti sjálfsagt erfitt með
að hella upp á og í huganum sá ég hann
síðast laga almennilegt kaffi í skriðdrek-
unum við Kúrsk eða djúpt oní Gneisenau
— og af þessum sökum kyngdi ég bæði
kaffi og kvörtunum. Nokkrum dögum
seinna sátum við hins vegar á krá í Vest-
ur-Berlín og vinur okkar einn, annálaður
smekkmaður og snyrtimenni, var að út-
lista hvers vegna hann hefði aldrei fundið
hjá sér þörf til þess að „flýja" austur yfir.
Hann hafði skroppið nokkrum sinnum til
Austur-Berlínar og þóttist greinilega vita
sínu viti þegar hann sagði og gretti sig:
„Svo hafa þeir ekkert kaffi þarna fyrir
handan."
„Ekkert kaffi? Auðvitað hafa þeir kaffi.
Þó það sé kannski vont...“
„Nei! Það er ekki kaffi, það er ... eitt-
hvað annað."
Mig minnir — en kannski er ég rétt í
þessu að búa það til — að ég hafi einhvers
staðar lesið kenningar um að kaffigæði séu
óbrigðull mælikvarði á siðmenntun hverr-
ar þjóðar. Samkvæmt því hafast barbarar
við í Austur-Þýskalandi. Skyldu þeir búa
til verra kaffi í Efri-Volta?
En nú er best að vera sanngjarn. Við
fórum aldrei austur yfir Múr, svo það get-
ur þrátt fyrir allt verið að skólpið hafi
aðeins verið þeim fingrafáa að kenna, og
við drukkum heldur aldrei kaffi í járn-
brautum Sambandslýðveldisins. Þó fórum
við um þvert og endilangt Þýskaland í lest-
um.
ÁSGEIR SlGURVINSSON
OG LUCY EWING
Það var rúta frá Flugleiðum sem flutti
okkur fyrsta spölinn; þeir selflytja fólk frá
Lúxemborg til nokkurra staða í nágrenn-
inu og við völdum Dusseldorf. Þangað kom
svo lestin frá Bern á tilsettum trha og lagði
upp til Hamborgar. (Ég vil taka það skýrt
fram, að á brautarpallinum í Dusseldorf
kom ég hvergi auga á kínverska veitinga-
húsið þar sem Willy Peter Stoll var drep-
inn formálalaust þegar hann var að seðja
hungur sitt ’78.) Leiðin upp eftir Þýska-
landi var fjarska viðburðasnauð og
klukkustundum saman virtist lestin að
sniglast innan einnar og sömu borgarinn-
ar. Það var þá Ruhr-héraðið allt, orðið svo
til sambyggt. Miðað við allt þetta borgar-
flæmi held ég að íbúarnir hljóti að eiga í
erfiðleikum með að muna nákvæmlega í
hvaða borg þeir búa — það er líklega helst
að þeir hafi nafnið á fótboltaliðinu sínu við
að styðjast: „Ég held með Fortuna Dússel-
dorf, svo ég hlýt að búa í Dússeldorf."
Annars héldu afskaplega fáir með For-
tuna Dússeldorf þessa maí-daga þegar
Bundesligunni var að ljúka. Allir héldu
með Hamburger, Bayern eða Stuttgart, og
í Bild birtist svolítil klausa þar sem harm-
að var að Ásgeir Sigurvinsson gæti ekki
leikið með vestur-þýska landsliðinu: „Der
Beste ist leider ein Islánder." Þegar við
komum svo til Hamborgar lét ég það verða
eitt mitt fyrsta verk að fara á völlinn og
sjá heimamenn keppa gegn Bayern
Múnchen. Hamborgarar unnu 2—1 í bráð-
fjörugum leik, en raunar skyggði dvergur-
inn úr Dallas á bæði Karl-Heinz Rummen-
igge og Felix Magath. Charlene Tilton ók
nefnilega heiðurshring um völlinn í leik-
hléi og var fagnað innilega. Ég hef sem sé
séð „Lucy Ewing" eigin augum. Jahérna.
Frá Hamborg fórum við eins og áður
sagði með austur-þýskri lest, en í Berlín
stoppuðum við stutt og vorum þó þaulsæt-
in. Café Steinplatz og kráin Hieronymus
— ég veit hvernig þar er innanstokks. Eft-
ir fáeina daga fleygði hann vinur okkar,
snyrtimennið, okkur upp í lestina aftur og
nú voru nokkrar mínútur þar til hún átti
að leggja af stað til Múnchen. Þá vorum
við orðin svo kát og glöð að við vildum
miklu heldur fara til Stuttgart að heim-
sækja Ásgeir Sigurvinsson, og bera honum
kveðju Andrésar, og á síðustu stundu upp-
götvaðist að við höfðum einmitt farið upp
í lestina til Stuttgart. Ásgeir fékk aldrei
kveðjuna — svo snögg vorum við að
stökkva milli vagna.
„LlSTENING FOR A
FlSTFUL OF SILENCE...“
Fram til þessa höfðum við alltaf fengið
að vera ein í klefa á ferðalaginu — höfðum
breitt úr okkur í sætunum og talað ís-
lensku hástöfum ef einhverjir sýndust svo
djarfir að vilja sitja með okkur; við höfð-
um veifað bjórflöskum og látið ófriðlega
þegar annað dugði ekki til. En vegna þess
hversu sein við vorum fyrir á Bahnhof Zoo
urðum við nú að sætta okkur við klefafé-
laga, Þjóðverja sem var vel yfir miðjum
aldri. Ég var fljótur að reikna út að mað-
urinn mundi hafa verið upp á sitt besta í
'stríðinu (rétt eins og sá fingrafái), en ekki
svo að skilja að hann hafi borið grimmd-
arhroka nasistans á andlitinu. Hann virt-
ist þvert á móti gæflyndur og varla að ég