Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.1984, Blaðsíða 13

tryði honum til „the banality of evil“, sem
Hannah snöfurkvendið Arendt fann í fari
Eichmanns. Honum leist heldur ekkert á
ferðafélaga sína, brosti afsakandi þegar
hann sá útganginn á okkur eftir Berlínar-
vistina, og þegar ég stökk af stað, um leið
og lestin skreið út af stöðinni, til að ná í
bjórflöskurnar sem höfðu gleymst í
Stuttgart-lestinni og sneri til baka sigri
hrósandi — þá var ekki hátt á manninum
risið. Hann var sem sé meinlaus en hins
vegar fremur ósmekklegur og byrjaði til
að mynda á því að fara úr skónum — níð-
sterkum og vel við haldið — og var svo á
sokkaleistunum það sem eftir var. Þar sem
þetta var næturlest greip ég til þess að
reyna að svæfa manninn hið bráðasta;
söng fyrir hann The Celebration of the
Lizard eftir Morrison, Jim („Listening for
a fistful of silence/ Climbing valleys into
the shade"), eða þá Kvartettana fjóra við
sama lag. Og það hreif. Maðurinn sofnaði
og hraut ekki einu sinni að ráði. Svo gerð-
ist það á landamærunum að hundarnir
voru óvenjulengi undir lestinni.
Þetta gerðist reglulega í Austur-Þýska-
landi. Það var numið staðar og illúðlegum,
urrandi Doberman-hundum hleypt undir
vagnana. Vei þeim sem reyna að sleppa úr
austrinu með því að kúra undir lestinni —
ég sá ekki betur en hundarnir væru ban-
hungraðir. Og við landamærin tóku hund-
arnir sér nú góðan tíma — þá vaknaði
ferðafélagi okkar við hreyfingarleysi lest-
arinnar og fór líka að borða nestið sitt.
Ég vildi að hann hefði ekki gert það.
Hann var hræðiiega lengi, hann kjamsaði,
smjattaði, gaf frá sér alls konar búkhljóð,
mumpaði svo ánægjulega og saug úr tönn-
unum, og í þetta sinn var ég kominn aftur
í The Dry Salvages áður en hann sofnaði á
ný. Hann fór úr í Niirnberg. Hann var
gæflyndur á svip og hefur sjálfsagt aldrei
gert flugu mein. Hann hefur í mesta lagi
gætt þess að „die Versuchspersonen" í
Dachau rýttu ekki of hátt. Honum þykir
áreiðanlega gott súkkulaði.
ÖLL VÖTN FALLA
TlL STUTTGART
„Rechts stehen, links gehen!" Þessar
skipanir standa yfir rúllustigunum bæði í
Berlín og Munchen, en munurinn er sá að í
Berlín hafa menn sína hentisemi en í
Munchen er farið eftir þessu. Munchen er
frámunalega pen borg, ef lestarstöðin er
undanskilin — reynið ekki að éta Sauer-
kraut þar! í Berlín hafði fólk verið svona
svolítið eins og ég, sjúskað og sjabbí — að
minnsta kosti það fólk sem hélt til á Café
Steinplatz og kránni Hieronymus — en í
Munchen höguðu allir sér eins og þeir
væru á tískusýningu, og enginn virtist ef-
ast eitt andartak um að hann væri helvíti
vel heppnaður tappi. Maður átti líka hve-
nær sem var yfir höfði sér að rekast á
spikfeita karla á stuttbuxum með fjaðra-
hatt, jafnvel jóðlandi, en þeir einu sem
höfðu slíkt í hyggju í Berlín voru tveir
kátir félagar frá Islandi. En í Munchen
drukkum við þó Swimming pool, klórbláan
kokteil í feiknastóru glasi með regnhlíf og
öllu.
Og enn sem fyrr virtust öll vötn falla til
Stuttgart. Nóttina áður en við skyldum
taka lestina til Parísar vorum við tveir
uppistandandi, ég og gestgjafinn okkar, og
ákváðum að fara út og kaupa hvítvín. En
af því Múnchen er pen borg eins og ég
sagði áðan, þá reyndist það erfiðleikum
bundið. Leigubílstjóri einn sagði okkur
loks, að hann vissi um tvo staði sem væru
opnir á þessum tíma sólarhrings og seldu
hvítvín. Annar væri frekar nálægt götunni
okkar — en þar bjó Albert Einstein um
nokkurra mánaða skeið, barn að aldri, og
er skjöldur uppi á húsvegg því til staðfest-
ingar — en leigubílstjórinn þóttist vita að
vínið á þessum stað væri heldur vont.
Hinn staðurinn seldi hins vegar eðalvín en
væri ögn lengra í burtu. Við völdum nátt-
úrlega seinni kostinn, enda lét bilstjórinn
á sér skiljast að þangað væri í hæsta lagi
tíu mínútna akstur. Hann ók út úr mið-
bænum, hann ók út í úthverfi, mínúturnar
þutu hjá og allt í einu vorum við komnir
upp í sveit. Þegar við fórum að malda í
móinn sagði bílstjórinn alltaf ussususs, við
værum alveg að koma, og af því við vorum
með bjór með okkur létum við það gott
heita og æfðum okkur í að hneggja. Það
var ekki fyrr en við vorum komnir hér um
bil hálfa leið til Stuttgart' og farið að
bjarma af degi, að við tókum að mótmæla
hástöfum — þá skaust leigubílstjórinn allt
í einu inn á eyðilega bensínstöð þar sem
fékkst eitthvert sull sem geðstirð kona
kallaði hvitvín. Það kom í ljós að þetta var
systir bílstjórans. Og við misstum af Par-
ísarlestinni.
Parísarlestin, Paris og einkum lestin frá
París, er efni í aðra grein.
bölbænir
—- þegar vib klipptum
fyrsta togvírinn
Kafli úr bók Sveins Sæmundssonar um
Guðmund Kjærnested skipherra sem út
kemur hjá Erni og Örlygi um þessar mundir
Guðmundur
Kjærnested skipberra.
Söguieg mynd sem sýnir íyrstu togvírsklippinguna. Nafn og númer togarans eru hulin og skipstjóri togarans neitaði að gefa
varðskipsmönnum það upp og neitaði einnig að bætta veiðum. Stuttu eftir að myndin var tekin slaknaði á forvírnum sem varð fyrir
klippum Ægismanna.
Sumarið 1970 voru Bjarni Benediktsson og frú
Sigríður Björnsdóttir kona hans farþegar
með okkur frá Reykjavík vestur og norður.
Ellert Schram og kona hans voru einnig með
í ferðinni. Þau komu um borð 1 Ægi í Reykja-
vík 1. júlí. Bjarni sagði mér áður en við
lögðum af stað að sig langaði mikið til að
sjá Dritvík á Snæfellsnesi. Hann hafði les-
ið sitthvað um sögu staðarins.
Þegar til Dritvíkur kom lögðumst við
fyrir utan og ég fór í land ásamt Ellert
Schram og bátsmanninum. Nokkur ylgja
var í sjó en þó vel lendandi. Á leiðinni til
baka gaf bátsmaðurinn heldur betur í, svo
boðaföllin gengu yfir bátinn. Bjarni var
eitthvað slæmur í baki um þessar mundir
og treysti sér ekki til þess að fara með
bátnum í land en skoðaði aðstæður vel af
sjó. Við héldum svo áfram vestur.
Bjarni las mikið á leiðinni og bæði voru
þau hjón ákaflega þægilegir farþegar.
Bjarni hafði orð á því að sig langaði til að
sjá selalátur. Ég stakk upp á að fara í
Hornvíkina. Þar var ég vel kunnugur, sem
að líkum lætur. Við fórum nú inn á Horn-
vík og lögðumst þar fyrir akkeri. Veðrið
var mjög gott, stillilogn og bjartviðri. Við
sjósettum gúmmíbát og Bjarni fór með
okkur í land þar sem heitir Rekavík bak
Horn. Þarna er selalátur og hafði Bjarni
sýnilega gaman af að skoða það. Við fórum
lika í svartfuglabyggðina, sem þarna er
nálægt.
í Rekavík bak Horn eru gamlar bæjar-
rústir. Þar hagar svo til að bæjarlækurinn
hefur verið leiddur inn í bæinn. Hefur
runnið í gegnum eitthvert húsanna. Bjarni
skoðaði þetta allt. Hann spurði margs og
vildi fræðast um flesta hluti sem þarna
var að sjá. Við fórum einnig að skoða ritu-
byggð sem er þarna í bríkunum.
Sem við vorum þarna í besta yfirlæti og
blíðskapar veðri, rak allt í einu yfir svarta
þoku. Svo svarta að ekki sá nema tvo þrjá
metra frá sér. Bjarni spurði mig hvort við
hefðum áttavita í bátnum. Ég neitaði því.
Sagði sem var að við hefðum aldrei átta-
vita í gúmmíbátunum því venjulega væri
ágjöf og stutt að fara. Bjarni sagði þá. Það
er gott að maður er í góðra manna hönd-
um. Það er víst enginn vandi að komast
um borð. Ég sagði að það myndi allt ganga
vel.
Mér stóð samt ekki á sama, svo svört var
þokan. Ég sagði nú við Guðjón Ármann
Einarsson stýrimann svo lítið bar á að nú
yrði hann að stýra vel, taka stefnu úr fjör-
unni en slíkt er ekki auðgert vegna þess
hve gúmmíbátarnir vilja snúast og erfitt
að sigla þeim beina stefnu. Guðjón vandaði
sig sem best og við lögðum af stað. Um leið
og við yfirgáfum fjöruborðið sást ekkert
nema svört þokan eins og veggur allt í
kring. Vegalengdin var tæpast nema ein
sjómíla. Við vorum u.þ.b. hálfnaðir eftir
tímanum að dæma þegar þeir um borð
byrjuðu að flauta. Mikið var ég feginn þá.
Ég veit ekki hvaða álit Bjarni hefði haft á
okkur sem navigatorum hefðum við ekki
fundið dallinn!
Eftir þetta léttum við og sigldum áleiðis
til Grímseyjar, en þangað var ferðinni
heitið. Við fórum í land á skipsbátnum.
Þegar við komum að bryggjunni var þar
fjöldi Grímseyinga með Alfreð Jónsson
oddvita í fararbroddi. Þeir Bjarni voru
góðir kunningjar. Við fórum víða um eyj-
una og hjónin skoðuðu sig um.
Ég þekki alla Grímseyinga eftir margar
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3. NÓVEMBER 1984 13