Lesbók Morgunblaðsins - 16.11.1985, Qupperneq 3

LESBOK
[m! @ ® @ @ ® d] B ® @ ® Œ! ® ®
Útgefandi: Hf. Árvakur, Heykjavík. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthías Jo-
hannessen, Styrmir Gunnarsson. Ritstjórnar-
fulltr.: Gísli Sigurösson. Auglýsingar: Baldvir.
Jónsson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Sími 10100.
Snorri
hefur getað manna bezt gert sér grein fyrir
því, hvaða möguleikar væru í því fólgnir fyrir
hann og íslendinga yfirleitt, ef þeir eignuðust
eyju fyrir Noregsströndum, hvað þá eyju á
borð við Folksn í tengslum við jarlstign. —
Hér er að sjálfsögðu átt við Snorra Sturluson
og vitnað í grein Erlendar Sveinssonar um
Snorra og eyjuna Folksn.
Ungskáldin
eiga alltaf dálitið undir högg að sækja og það
er landlægt að telja skáldskapinn fara versn-
andi. í tilefni árs æskunnar hefur Lesbókin
rætt við þrjá unga menn, sem fást við
skáldskap og birt eru ljóð eftir nokkur ung-
menni úr yngstu skáldakynslóðinni — fólk
sem enn er ekki farið að gefa út ljóðabækur.
Forsíðan
er af málverki eftir Elías Halldórsson list-
málara á Sauðárkróki og birt í tilefni viðtals,
sem séra Bolli Gústavsson í Laufási hefur átt
við Elías. Myndin á forsíðunni heitir því und-
arlega nafni „Passíutrefjar".
Toqllaraju
er einn hátindanna í fjallendi Peru og reyndu
félagar úr ísl. Alpaklúbbnum að klífa hann.
Af þessari grein sést, að þetta sport getur
snúizt upp í hrollvekju, og hart að þurfa að
snúa frá hátindinum, þegar aðeins vantar 200
metra upp á að komast alla leið.
Gömul viðlög
EFTIR ÓKUNNA HÖFUNDA
Viðurinn vex
og völlurinn grór
í lundi.
Harpan er mín hugarbót.
Við skulum mæla með okkur mót,
munu þá hittast fundir.
Jómfrúin gleður menn allar stundir.
*
Víða fellur sjór yfir grundir,
þar jómfrú situr í leynibý.
Allt er laust með elskhuganum bundið.
*
Samt skal ég unna þeim svanna
alla mína dagana,
á meðan eg man til manna.
*
Viltu ekki eiga mig
með kolli mínum brúnum,
heldur en annar villi þig
með rúnum.
*
Svo er hún fögur sem sól í heiði renni;
augun voru sem baldursbrá,
bar þar ekki skuggann á,
og er sá sæll sem sofna náir hjá henni.
*
Fagurt syngur svanurinn
um sumarlanga tíð;
þá mun lyst að leika sér,
mín liljan fríð.
Fagurt syngur svanurinn.
Þjónustustörf
Alveg er það með ólíkindum
hvað þægilegt afgreiðslu-
fólk getur gert mann létt-
an í skapi," sagði sextán
ára vinkona mín við mig
nýverið. Hún sagðist hafa
átt erindi í fatahreinsun.
Stúlkan sem afgreiddi hana gaf sér tíma
til að ræða við hana um bletti í blússunni
sem átti að hreinsa, gaf henni ráð óbeðin,
um hvernig hún ætti að bregðast við ef
hún fengi mismunandi bletti í föt og um
meðferð á blússunni. Þegar hún kom út á
götu, sagðist hún hafa verið gagntekin af
einhverri notalegri sjálfsánægju sem ent-
istfram eftirdegi.
Þessi unga vinkona mín er jákvæð, opin
og sjálfsörugg. Ef þægilegt viðmót fólks
sem vinnur við þjónustustörf hefur svona
áhrif á hana, fer ekki hjá því að maður
velti fyrir sér hvernig áhrif það hefur á
fólk sem er óöruggt, þreytt, eða vansælt
að öðru leyti.
Þjónustulipurð er reyndar fremur fáséð
hérlendis. Fyrir einhvern misskilning eða
sérkennilega minnimáttarkennd virðumst
við setja samasemmerki milli undirlægju-
háttar og þjónustulipurðar. Oft virðist
manni fólk í slíkum störfum telja lág-
markskurteisi fullnægjandi þjónustu, að
ekki sé talað um þá sem umgangast við-
skiptavini eins og þeir séu að gera þeim
greiða, sem er hreint ekki óalgengt. Þá
gerist það gjarnan í verslunum, fyrirtækj-
um og stofnunum, að viðskiptavinur er
mældur út á sekúndubroti og „verðlagður".
Þjónustan og viðmótið er síðan í samræmi
við þá niðurstöðu sem komist er að. Maður
sér vænsta fólk gera þetta, nánast ómeðvit-
að, og það heldur bersýnilega að eftir því
sé ekki tekið. En það er mikill misskilning-
ur. Þetta fer ekki framhjá neinum og getur
hvorki talist góð þjónusta eða mannasiðir.
Á mannmörgum vinnustöðum sér maður
oft að góður andi ríkir milli samstarfsfólks.
Það brosir hlýlega hvert til annars þegar
það mætist og skiptist á upplýsingum, en
setur upp kurteislegan hlutleysissvip þegar
það snýr sér að viðskiptavininum. Einnig
talar það saman meðan það er að afgreiða
rétt eins og það væri að mata vél. Þetta
er auðvitað að standa sig ekki í starfi,
hvað sem starfshæfni líður.
Loks má nefna skort á sjálfsaga sem
birtist í því að þykja eðlilegt að skeyta
skapi sínu á þeim sem í kringum mann
eru, ef maður er illa fyrirkallaður eða
aðstæður erfiðar. Það kemur viðskiptavin-
inum að sjálfsögðu ekkert við og hann á
ekki aðgjaldaþess.
Hér er engan veginn um meðvitaða
ókurteisi að ræða, síður en svo. Aðeins
hugsunarleysi og það, að skilja ekki hvað
þjónustustörf fela í sér. Allt verður þetta
að skrifast á almennt viðhorf til þjónustu-
starfa annarsvegar og stjórnendur viðkom-
andi fyrirtækja hinsvegar.
Vissulega er þjónusta og viðmót víða
með miklum ágætum og ævinlega ánægju-
legt að upplifa það. Það er þó ekki algeng-
ara en svo, að maður verður hálf undrandi
og þakklátur þegar slíkt verður á vegi
manns eins og vinkona mín varð í fata-
hreinsuninni.
Fyrirtæki sem eru í samkeppni eiga
mikið undir þjónustulipurð þeirra sem hjá
þeim starfa. Það ræður úrslitum hvernig
fólkið sem er andlit fyrirtækisins, oftast
afgreiðslufólk og símaverðir, skilar hlut-
verki sínu á þessu sviði. Þeir sem bera
hagsmuni fyrirtækisins sem þeir starfa
hjá fyrir brjósti, leggja sig fram um að
veita góða og lipra þjónustu og er það vel.
Þeir átta sig á því, að það er í raun við-
skiptavinurinn sem leggur til launin
þeirra.
Önnur hlið á sama máli, er það sem fólk
i þjónustustörfum getur með persónu sinni
gert fyrir annað fólk, oft án þess að vita
af því. Þeir sem gegna slíkum störfum eru
í þeirri aðstöðu að allskonar fólk snýr sér
til þeirra með hin ólíklegustu erindi. Oft
er þetta fólk uppburðarlítið, kvíðið og óör-
uggt, þó því takist að leyna því. Hlýlegt
viðmót, vinsamlegar leiðbeiningar, einlæg-
ur áhugi á því að leysa úr máli viðkomandi
— og það sem kannski mestu máli skiptir,
uppgerðarlaus áhugi á einstaklingnum
sjálfum, getur haft ótrúleg áhrif á sjálfs-
traust, sjálfsvirðingu og vellíðan þess sem
í hlut á. Þetta á auðvitað við um mannleg
samskipti allstaðar, en þeir sem eru í þjón-
ustustörfum hafa fleiri tækifæri en aðrir
til að láta gott af sér leiða með þessum
hætti. Smáviðvik sem engu máli skiptir
fyrir þann sem gerir það, getur breytt
deginum hjá þeim sem það er gert fyrir.
Sá sem mestan ávinning hefur af þessu
öllu saman, er á endanum hvorki viðskipta-
vinurinn eða fyrirtækið, heldur maður
sjálfur. Þegar maður ímyndar sér að maður
sé að gera eitthvað fyrir aðra, er maður
alltaf fyrst pg fremst að gera það fyrir
sjálfan sig. Ánægjan sem er því samfara
verður smám saman hluti af manni og það
verður miklu skemmtilegra að vera til.
Velvild í garð annarra er þess vegna ekki
eitthvað sem maður á að spara, hvorki í
starfi eða leik, því hún hefur þá náttúru,
að því meira sem tekið er af henni, því
meira vex hún innra með manni og gerir
mann smám saman betri. Og hver vill ekki
verða betri?
JÓNÍNA MICHAELSDÓTTIR
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 16. NÓVEMBER 1985 3