Lesbók Morgunblaðsins - 16.11.1985, Qupperneq 5

Ingvar Sverrisson
Umgjörð alls
Seintlaus
undan áþján
-t-í-m-a-n-s-
fn gelsisorða
( oki hins viðtekna )
þér — eri
ndi
sle
ysu
nni.
En samtfrjáls
að tjaldabaki
þessa veglausa lífs
— í björtu athvarfi
hinskvika bleks
.. .en skyndilega
þessi óvænti tregi
þetta undarlega
tóm —
Höggmyndir Miðnætti
Yfirgefnar
ímiðjum klíðum
hinar ófullmótuðu
sviplausu
höggmyndir
lífs þíns.
— þögulvitni
þess sem aðeins
að hálfu var.
En þrátt fyrir
iðrun þina nú
skal því að eilífu
aldrei breytt
grafljóði þínu
: Meitill og hamar
óþjál verkfæri
í höndum hins svikula manns. —
Saklaus hnífur
í krepptum hnefa
þessi blinda hreyfing —
undrandi
styður máttvana hendi
á hrjúft hörund malbiks
hnígur líkaminn allur
í kólnandi rekkju
kvalinn
þreifar sviðið brjóst
iðar í augum
slokknandi líf
ogsíðankomu
blaðamennirnir
ljósmyndararnir
samviska þjóðar.
„Nei, við höfum óbilandi trú á bókinni.
Hún mun lifa. Spurningin er frekar sú
hvort menn standist kröfur bókarinnar.
Hún flytur lesendum efni sem maður fær
hvergi aðgang að annars staðar. Það er
ekki það að við hötumst út í myndbönd,
kvikmyndir. Þær eru stórkostlegur miðill
eins og kvikmyndir á borð við „Apocalypse
Now“ ber vitni um (Wilhelm er mjög hrif-
inn af þessu verki Coppola), en bókin rær
á önnur mið. Við höfum verið svo heppnir
að njóta íþökubókasafnsins hér við
Menntaskólann í Reykjavík. Það er frábært
safn og þar eru bækur sem opna manni
nýjar víðáttur í tilverunni."
„Er það þá smásögu- og skáldsöguformið
sem höfðar mest tilykkar?“
„Form og ekki form. Við eigum það allir
sammerkt að gefa okkur grófustu reglur
áður en við byrjum að skrifa, og enginn
okkar er hrifinn af beinni frásögn. Wilhelm
blandar ýmsum formum saman. Arnór
Gísli segir ekki sögu, er frábitinn hefð-
bundinni frásögn. Ingvar, sem bæði hefur
heillast af smásagnaforminu, en yrkir
einnig ljóð, — hans viðfangsefni er sú
reynsla sem maðurinn felur og á einn með
sjálfum sér, það sem hann vill ekki bera
á torg.
Þorsteinn Siglaugsson
EKKI
vertu ekki að horfa
svona alltaf á mig
einsog ég sé ekki
til nema í augum
þínum og aðeins spegil-
mynd þin
stökktu útúr speglinum
og brjóttu hann á eftir
þér horfðu
ekki svona á mig þú
ert aðeins spegilmynd
mín
s-úr-no-1
brjálæði tímans
hefur sett upp aðra grímu
en vandi var til
fyrir byltingu
þó
hefur það enn
auga
og er fastgróið í enni þess
á þartilgerðum stilk
laungum
hann sveiflast sýnu meir í roki
umrætt auga er hvítt
blóðhlaupið
sprungið
fljótandi
í sýrum
saltra
tára
Þorsteinn Siglaugsson er nemandi
I Menntaskólanum á Akureyri
Ég skrifa um þennan vegg sem er milli
fólks og þrána til að brjóta hann niður,
komast yfir hann, segir Ingvar. — Ég hef
áhuga á þeirri kvöð sem lögð er á einstakl-
inga til að upplifa vissa hluti án þess að
vera búnir undir það á nokkurn hátt.
Viðbrögð mannsins við áreiti eru líka
áhugaverð."
„Eg sé fegurð í undarlegum hlutum, segir
Wilhelm. Samskipti fólks og húmor þess
er áhugasvið mitt. Ég legg mig eftir
manngerðum sem eru öðruvísi en til hafa
verið áður, sem skora allt á hólm. Ég vil
skapa nýjan heim. Enginn okkar er núróm-
antíker. Þó við kunnum vel að meta náttúr-
una lýsum við henni ekki á hefðbundinn
hátt. Við leitum að ferskum leiðum til að
lýsa umhverfinu. Rigningin og skýjafarið
er orðið svo gamalt. Það er búið að segja
allt um þessa eldgömlu fegurð. Okkar
umhverfi mótast meira af hlutum. Þar er
fegurð. í steinsteypunni er fegurð.
„Hafið þið í hyggju að gerast rithöfund-
ar?“
„Við erum allir að fikta við þetta núna.
Tíminn á eftir að skera úr um þáð hvort
að maður skrifar, hvort þörfin verður það
sterk. Það er lengi hægt að skrifa fyrir |
sjálfan sig og skúffuna. Þetta er líka spurn-
ing um aga. Það þarf mikinn sjálfsaga til
þess að sitja einn daginn út og daginn inn
og skrifa. Það er ekki á hvers manns færi.
Fæstir gera sér grein fyrir því heldur hvað
betta er mikil vinna. En vinnan í sjálfu
sér réttlætir ekki neitt. Hæfileikarriir
verða líka að vera fyrir hendi, þó þeir séu
ekki nema fá prósent af öllu ferlinu, eins
og Halldór Laxness hefur einhvers staðar
sagt. En við ætlum allir í háskólanám.
Ingvar hyggst nema lögfræði, Arnór Gísli
ætlar að leggja germönsk fræði fyrir sig,
og Wilhelm hefur áhuga á ensku, listasögu
og bókmenntanámi, en er jafnframt að
velta því fyrir sér að fara í Handíða- og
myndlistarskólann."
„Að Jokum. Hverjir eru helstu áhrifa-
valdar í hugarheimi ykkar um þessar
mundir?“
Ingvar: „Ólafur Haukur, Kafka, Einar Már,
Camus, Tarkowski.
Arnór Gísli: „Bochert, Guðbergur Bergsson.
Laxness hef ég lesið en forðast að láta
hann hafa áhrif á mig.
Wilhelm: „Vonnegut, Eunesco, Kafka,
gríski heimurinn, Wilde, Hundrað ára
einsemdin, Apocalypse Now.“
Sigríður Matthíasdóttir
Skáld
Við
höfum aldrei verið skáld
erum ekki skáld
en viðgetum samtekki bara þagað
þagað þunnu hljóði
ogþó er eins og við fáum svo lítið
aðgerthérna
þarsem égminn ræður ríkjum
ogsíðan...
svo að líklega erum við skáld
munum alltaf verða
aðeins skáld.
Að kvöldi
Hver var nú aftur
óður þessa dags
sem tekinn var
af lífi
klukkan slær tólfhögg
ogþaðerbleik
sumarnótt
á glugganum
engin tiðindi urðu
utan hjörtu
sem slógu
í takt.
Morgunn
Grár morgunn
hrá rigningin sleikir rúðuna
atburðirnir frá kvöldinu áður
þyrpast eins og vofur
baugar undir augum
persónuleikinn
eins og undin borðtuskan
í eldhúsvaskinum.
Sigríðurerungstúlka
á Seltjarnarnesi
Kristín Jónsdóttir
KVÖLD í
JANÚAR
Þó ég gangi í myrkrinu
óttast égekki.
Frostið er ekki lengur biturt.
Nóttin ekki lengur dimm.
Jafnvel malbik götunnar
ermjúktundirfæti
— þegar maður elskar.
Kristin Jónsdóttir er ung stúlka i Hlið i Lóni.
Ljóö eftir hana hafa áður birzt i Lesbók.
Bárður Jónsson
UÓÐ
Hugur minn
opið sár
nýtursvala
kvöldgolunnar.
Með nærfærnum fingrum
núir þú smyrslum
sam verunnar í sálina.
Öskrandi af ótta '
hleyp ég.
Til að koma aftur
þar sem ég
get ekki, get ekki
farið.
Vertu
láttu mig
ekki einan.
Eilífðin er
fyrir einveru.
Bárður Jónsson er nemandi i Reykjavík.
Arnór Gísli Ólafsson
Sandkassinn
að var eitt sinn stór sandkassi og í honum léku sér þrír strákar. Stund-
Þum fengu litlu krakkarnir meira að segja að leika sér með. Einn strák-
anna var stór og sterkur og hann vildi fá að hafa allan sandkassann út
af fyrir sig. En hinir tveir lömdu stóra strákinn í sameiningu. Mikið
urðu þá litlu krakkarnir fegnir. En er þessir tveir höfðu ráðið niðurlög-
um stóra stráksins urðu þeir ósáttir. Báðir vildu þeir leika sér í þeim hluta
sandkassans sem mestur sandurinn var. En af því að þeir voru jafnsterkir þorði
hvorugur að ráðast á hinn. Og nú sitja þeir ennþá í sandkassanum, sinn í hvoru
horni og stara hvor á annan.
Hvor um sig vonast til að verða stór og sterkur svo að hann geti eignast allan
sandkassann. En þeir kunna ekki að leika sér lengur og enginn skilur hvað þeir
eru að gera í sandkassanum. Litlu krakkarnir fá ekki neitt að leika sér í sand-
kassanum og því eru þeir hræddir og daprir.
Wilhelm Emilsson
Kannski á morgun
ann hélt út í óbyggðirnar til að hitta guðina sem ríktu yfir heiminum.
HHann gekk klukkutímum saman þar til hann kom að ævagömlum,
gráum múr. Há, kræklótt tré teygðu lauflausar greinar upp í nætur-
himininn. Skuggar trjánna afmynduðust á sprungnum múrnum. Engir
verðir voru sjáanlegir og undarleg þoka vall, ofurhægt, út um hálflukt
borgarhliðið. Hann gekk inn en sá aðeins móta fyrir borginni í gegnum mistrið.
Hann sá ekki stíginn, sem hann gekk eftir, fyrir rakri móðunni. Hann rétti fram
höndina til að grípa um stöng sem var 1 vegi hans. En þá hvarf þokan skyndilega
og borgin fylltist tæru sólskini. Hann hélt um spjót sem hafði verið lagt í gegnum
guð er lá við fætur hans. Borg guðanna hafði verið eyðilögð og þeir lágu myrtir
í mölbrotnum hofum, í lindum, á götum ...
... Nóttin skall á jafnskyndilega og hún hafði horfið. Skærgul ljós eldanna vörp-
uðu bjarma á brotinn marmara og blönduðust síðan myrkrinu. A hellulögðu torgi
fann hann líflausan líkama guðsins sem honum þótti vænst um. Saman höfðu
þeir leyst ótal gátur í veislum, sem stóðu svo dögum skipti, í gylltum höllum.
Hann minntist undarlega spádómslegra orða hins myrta.
„Við munum ekki verða hér að eilífu. Ungir, villtir guðir munu koma,“ hafði
hann sagt, brosað dapurlega og misst bikar í gólfið. Hann hafði ekki trúað honum
þá en nú sá hann nýju guðina mölva styttur og bera eld að fornum helgidómum.
Þeir lögðu borgina í rúst, einungis til að reisa hana að nýju, sveipa sig purpura-
skikkjum og bíða annarrar innrásar ungra, ógnvekjandi guða.
Hann gekk út um borgarhliðið án þess að líta um öxl og sagði við sjálfan sig:
„Mér líkar ekki þessi endalausa hringrás. Hún er auðvitað óumflýjanleg en dálít-
ið gamaldags."
LESBÖK MORGUNBLADSINS 16. NÓVEMBER 1985
5