Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1997, Blaðsíða 16

„VONDIKARLINN"
KRISTINN
Kristinn Sigmundsson íhlutverki Klingsors íParsifal eftir Wagner. Kathryn
Harries er í hlutverki Kundry.,
Kristinn Sigmundsson
syngur mikió í París þessi
misserin og nú í vor er
þaó Wagner. ÞORUNN
ÞÓRSDÓTTIR spurói
Kristin um óperuna og
ýmislegt sem fylgir lífi
söngvarans hógværa.
EG ER ýmist vondi karlinn, skrítni
karlinn eða pabbinn,“ segir
Kristinn Sigmundsson söngvari
þegar ég þrengi að honum með
spumingum og borðinu milli
okkar á frönsku kaffihúsi. Þar
er ekki miðað við stórvaxna
Wagnersöngvara, eins og
Kristinn er orðinn. Wagnersöngvari, það er
að segja, þótt hann vilji ekki viðurkenna það
nema að hluta, með Rínargull, Meistara-
söngvara og Tannhauser að baki og Lohengr-
in framundan.
„Ég syng áfram ítölsku óperurnar, Verdi
og Rossini, og svo Mozart og allt mögulegt,"
segir hann í varnarskyni og mikið rétt: það
er skjalfest að hann túlkar Bartoló í Brúð-
kaupi Fígarós eftir Mozart í Bastillunni í
París í haust, síðan Gremín í Évgení Ónegin
eftir Tjækovskí eftir áramótin og svo rann-
sóknardómarann í Don Carlos eftir Verdi
haustið 1998. Hann hlakkar mikið til þess,
enda verður samstarfsfólkið frábært. Nú er
Kristinn í hlutverki Klingsors í svanasöng
Wagners, Parsifal, og næst verður það Hin-
rik konungur í Lohengrin í maí. Bastillan er
orðin aðalvinnustaður Kristins og París hefur
verið honum góð.
„Ég kann vel við mig hérna, þetta er fal-
leg borg með gömlum húsum og mikilli sögu,“
segir Kristinn. Hann er fagurkeri og heldur
upp á Flórens, „hún er eitt allsheijar lista-
safn“. Annars hefur honum fundist gott að
anda í Amsterdam, „afslappað og hvíld frá
þýska strangleikanum. En París heillar mig
meira og meira.“
Kristinn gengur oft um gömlu hverfin á
eyjunum í Signu og veltir fyrir sér lífinu á
liðnum tíma. Svo sest hann inn á eitt af
þessum óteljandi kaffihúsum og les í reyf-
ara. í þetta sinn slengdi hann bók eftir Jef-
frey Archer á borðið en fékk ekki tóm til
að opna hana. Því maður sem er bókaður
fjögur ár fram í tímann, alltaf á ferðinni,
hefur frá ýmsu að segja, hvað sem iíður
hógværð og rólyndi sem einkennir hann.
Nútimalegur söngskratti
Kristinn hefur fengið góða dóma fyrir
sönginn í Parsifal og segir hlutverk Klings-
ors nokkuð snúið og allt öðruvísi skrifað en
tónlistin í fyrsta og þriðja þætti. Það minni
um sumt á nútímatónlist, með erfiðum takti
og skrítnum tónbilum. Þetta eigi að lýsa
perónu Klingsors, mannsins sem var úthýst
með þeim afleiðingum að hann gekk græðgi
og svikum á vald. Hann verður fulltrúi skratt-
ans í þessari dulrænu og trúarlegu óperu.
Kristni finnst margt í sínum köflum í Parsif-
al minna á Strauss, hann hafí tekið upp þenn-
an síðasta þráð Wagners.
Sumir söngvaranna í Parsifal eru gamlir
kunningjar Kristins, Thomas Moser sem fer
með titilhlutverkið, söng með honum í Útskúf-
un Fásts í París og hljómsveitarstjórinn þekkti,
Armin Jordan, hefur unnið með Kristni í tví-
gang í Genf. Bassinn Jan Hendrik Rootering
söng Filip í konsertuppfærlsu á Don Carlosi
á íslandi fýrir nokkrum árum. Góður kunn-
ingsskapur tekst að sögn Kristins í óperunni
og stöku sinnum verður úr honum vinátta.
„En fólk er svo mikið á þeytingi í þessu, tíminn
leyfir sjaldnast meira en klapp á öxl. Það er
góður andi í óperunni, ég man ekki eftir öðru.
Enda lenda þeir fljótt úti í kuldanum sem eru
með stæla, ég man svo sem eftir nokkrum."
Nýlega sá ég aftur í sjónvarpi myndina
„Meeting Venus“ þar sem Glenn Close leikur
sópransöngkonu sem á í ástarsambandi við
stjórnandann. Ætli það sé mikið um svona
sögur í alvöru? Kristinn segir alltaf eitthvað
um skrautlega karaktera, en í þessari mynd
sé safnað saman afbrýðisömum hommum,
prímadonnum, einráðum stjórnanda, dópist-
um, skapbræði, taugaveiklun, veislum og ein-
manaleik.
Ljósmyndari mætir nú linsum hlaðinn,
heyrir þetta síðasta og vill vita hvort ekki
sé erfitt að vera svona langdvölum burtu frá
fjölskyldunni. Kristinn segir það venjast svo-
lítið, þetta sé sjómannslíf og hann fari nú
alltaf öðru hvoru heim. Meðan smellt er af
sé ég að eiginlega er söngvarinn svolítið sjó-
mannslegur með skegg og á skyrtunni. Nú
eru tveir mánuðir síðan hann kom til Parísar
og hann fer ekki heim fyrr en í maílok. „Ég
hlakka svo tii sumarsins á íslandi að ég get
varla beðið,“ segir hann, sestur aftur, búinn
að sitja fyrir eins og tískusýningardama. „Ég
verð að taka hlé yfir sumarið, tveir mánuðir
í friði, það er nauðsynlegt, og svo þarf ég
að gera eitthvað við flugumar sem ég hnýti
á kvöldin."
Kristinn Sigmundsson syngur í París um
þessar mundir.
Frekar söngleikir en djass
Það kemur ekki á óvart að bókaormurinn
Kristinn sé veiðimaður líka, heimakær þótt
hann sé sjaldan á sínum stað. Þegar hann
er ekki að æfa, máta búninga eða á sviðinu,
finnst honum best að sitja uppi í sófa með
tónlist á fóni. „Alls konar músík,“ segir hann
aðspurður, „klassík auðvitað en oft djass, ég
hef gaman af honum.“
Kannski þig langi til að syngja djass, reyni
ég að snara barítoninn. Hann segist svosem
hafa hugsað um það, en hiki við að ganga
lengra. „Þetta er sérfag sem þarf að leggja
mikla vinnu í,“ segir hann, „og ég er ekki
viss um að mín rödd passi endilega. Frekar
væru það söngleikir, Porgy og Bess og svo-
leiðis músík. Það gæti verið garnan."
Nú er nóg komið af léttúð og tími til að
spyrja um óskadrauminn. Kristinn fær sér
sopa úr risastóru glasi og segist bara vera
svo nálægt honum. Hann geti ekki hugsað
sér tilveruna miklu betri. „Nú hef ég nóg
að gera og get valið úr hlutverkum þótt ekki
borgi sig að neita oft. Ég vinn með framúr-
skarandi fólki, stjórnendum eins og Jordan
og söngvurum eins og Samuel Remey. Ég
held kannski ekki áfram á þessum dampi
mörg ár, einfaldlega af því það er þreytandi
að vera svona á ferðinni meðan eiginkona
og synir eru í Kópavoginum. Ef heilsan verð-
ur í lagi get ég haldið áfram fram yfir sex-
tugt, fimmtán ár enn að minnsta kosti. En
ætli ég sjái ekki til. Nú er ég ánægður, það
er nóg í bili.“
Þó lifir hann ekki beinlínis í augnablikinu,
söngvarinn, segist vinna fram í tímann, und-
irbúa sig vel og alllöngu fyrirfram, það sé
lykilatriði til að geta slakað á. Til dæmis
takist hann á við Gurnemanz í Parsifal 1999
í Köln, þetta sé eitt mesta þrekvirki sem
söngvari vinni. Síðan standi til að setja upp
Hringinn allan í París 2002 og þar hafi hann
verið beðinn að syngja Óðin.
Talaö lungum, svikiö, höggviö
Þessi misserin syngur Kristinn talsvert í
Dresden og Munchen auk Parísar og hann
verður í Covent Garden í Lundúnum að ári.
„Já,“ segir hann íbygginn, „þar verð ég í
Seldu brúðinni eftir Smetana og syng á tékk-
nesku. Ég hef áður gert þetta og verð að
játa að það er rosalega erfitt að læra hlut-
verk á tungumálum sem maður kann ekki.
Ég hef sungið á rússnesku líka og hafði í
þessum tilfellum heimamann mér til aðstoð-
ar.“ Svo syngur hann vitaskuld á þýsku,
frönsku og ítölsku og stöku sinnum á ensku.
Honum finnst best að byrja á tónlistinni ári
eða hálfu fyrirfram og læra hana vel áður
en lagst er í textann.
„Sagan rekur lestina, til að dýpka skilning
á hlutverkinu og auðvelda túlkunina. Strax
á fyrstu æfingu þarf maður að hafa heil-
steypta mynd af hlutverkinu og hún þéttist
svo smám saman þær fimm, sex vikur sem
venjulega er æft.“ Kristinn fékk meðal ann-
ars lof fyrir magnaða túlkun á Klingsor í
Bastillunni, þar tekst honum með ágætum
að þjást, svíkja og höggva. „Ég er mjög fær
í því,“ segir hann og brosir sennilega bak
við skeggið, „allir sjá í gegnum það ef tilfinn-
ingin er ekki fyrir hendi.“
Forsjáll maður, Kristinn, hugsa ég, en
hann segist vera ógurlega óskipulagður. „Ég
hef engan fastan vinnutíma, en geri þó alltaf
eitthvað á hveijum degi. Auðvitað er tíminn
stundum naumur og þá þarf að búa sér til
stundatöflu, en nú er ég svo lánsamur að
syngja hlutverk sem ég kann. Þetta er mikið
orðið að vana, þótt stöku sinnum sé manni
komið óþægilega á óvart. Leikstjóri eða
hljómsveitarstjóri biður kannski um hluti sem
manni líkar ekki og úrslitin fara þá eftir
atvikum. Sá frekari ræður stundum en oftar
hinn sem hefur á réttara að standa.
Af þvi honum var hafnaö
Við tölum um Parsifal, óperuna miklu með
vísunum í heimspeki og trúarbrögð og þijú
skáldverk. Kristinn kveðst í raun ekki ná til
botns í sögunni, en segir hana samt og út-
skýrir hvernig túlkunarleiðirnar geti verið
margar og mismunandi. „Stundum er upp-
færslan uppfull af táknum en nú var raun-
sæisleiðin valin. Leit að æðri gildum lýkur
með útskúfun og þjáningin er sameiginleg
helgum mönnum og illvirkjum.
Klingsor snýst á sveif með hinu illa af því
honum er hafnað. Hann var of mannlegur
og tókst skírlífið illa. Regla hins heilaga
kaleiks þolir slíkt ekki og Klingsor vill eyða
henni. Hann hreppir annan helgidóm reglunn-
ar, spjót Amfortas og konungurinn hlýtur
síðusár sem ekki grær. Klingsor þarf nú að
eignast kaleikinn, táknið um blóð Krists. En
Parsifal nær af honum spjótinu, gerir kross-
mark fyrir framan hann og Klingsor lyppast
niður. Veldi hans fellur í duftið.“
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 19. APRÍL1997