Lesbók Morgunblaðsins - 14.06.1997, Blaðsíða 15

VERK Ásu: Ólafur helgi.
mig upp úr skónum skrifar Rekalög í Jóns-
bók. Ég finn hann þar aftur og aftur, rithönd
hans á skinninu. Gott ef þessi lög, um hvern-
ig beri að skipta því sem rekur á land, eru
ekki notuð enn í dag lítið sem ekkert breytt.
Dálítið skemmtilegt að hugsa til þess að text-
inn skuli vera lifandi, þó skriftin sjálf nægi
mér sem viðfangsefni."
- Ertu þá að opna augu okkar fyrir skrift
sem myndlist?
„Já. Kalligrafían er notuð svona líka, inní
myndlist. Ég var nú ekkert að hugsa um
kalligrafíu þegar ég byijaði, ég var meira
að hugsa um arf og rætur.“
Salkp Valka og konumyndin
„Ég hef alltaf verið óskaplega forvitin.
Alveg að kafna úr forvitni. Og mikill fíktari.
Allar dúkkur sem eitthvað var inní tók ég í
sundur. Ef þær voru með grátapparat í sér
eða eitthvað. Alltaf að þvæla mér inní hluti,
sem hét þá að ég skemmdi hlutina. Sumir
krakkar eru þannig. Og ég er enn með mik-
ið af þessu barni í mér.“
- Svo býrðu til skjól?
„Kannski snýst það. . .um eitthvað sem
ekki er hægt að vaða inn í.“
- Eins og grátapparatið í dúkkunni?
„Dúkkan mín, Salka Valka, hún var með
hausinn úr hertum pappa. Framhandlegjgi
og frá lærum og niður úr hertum pappa. Eg
skar hana upp. Hún var með tuskubúk og
ég skar hana upp til að skoða grátapparatið
í henni. Og saumaði hana svo saman aft-
ur... Jú, það fékk að vera en ég man ná-
kvæmlega hvernig það leit út.
Og fyrir utan húsið okkar var pollur. Þang-
að dró ég mína Sölku Völku og lét hana vaða!“
- Á hertum pappalöppum?
„Já. Auðvitað var ég skömmuð."
„Ég uppgötvaði sjálfa mig sem snilling
Ég lœtflötinn sem er á bakvid — éger búin ad
sjá hann — svo lcet ég hann hverfa. Efég á
ekki Ijósmynd af bakhlióinni — innraboröinu —
þá veit éjg ekki í smáatribum hvad er á bak
vid... Egkem til meö adgleyma því. Þetta er
einhvergeggjun sem ég virdistþurfa á ad halda. “
þegar ég var fimm ára,“ segir Ása með prakk-
aralegum alvörguglampa, þegar ég spyr hve-
nær hún hafi áttað sig á að hún þyrfti að
fást við myndlist.
„Ég horfði á mynd sem ég hafði óvart
gert, alveg ógleymanlega mynd. Og ég hugs-
aði sem fimm ára gömul: Nú hef ég gert
mynd eins og fullorðin kona. Það rann upp
fyrir mér að ég var ótrúlega góð í að teikna,
gerði betur en allir aðrir krakkar, fannst
mér. Það var konumynd sem varð svona
snilldarlega fullorðinsleg - óvart - og í fram-
haldi af því hélt ég áfram að gera þessa
konu. Að ná henni aftur. Þetta kveikti svo
í mér að ég stoppaði ekki eftir það.
Það leið enginn dagur, svo ég muni, án
þess að ég væri teiknandi, málandi eða saum-
andi.
En að það væri til skóli fyrir svona fólk
eins og mig! Þegar það rann upp fyrir mér
- þorpsbúanum úr Keflavík - þá var ég um
tvítugt. Ég sótti um og komst inn í Handíða-
og myndlistarskólann 1969. Að fá að vera í
skóla í fjögur ár og gera það eina sem ég
vildi gera, það fannst mér alveg geggjað.
Ég hef aldrei í lífínu upplifað aðra eins tilfinn-
ingu. Og öll árin þar voru ótrúlega skemmti-
leg.“
Vefurinn á bómunni
og bakhlióin
Ása lætur vel af Gautaborgardvölinni að
sinni, enda heimavön frá árum áður. Hún
bjó hér 1976 til 1984, stundaði m.a. nám við
Konstindustriskolan, kom sér upp eigin
vinnustofu, eignaðist aðdáendahóp og mörg
verk hennar frá þeim árum eru varðveitt í
opinberri eigu. Eitt af því góða við svona
skammtímadvöl segir hún vera það að geta
valið sín áreiti.
„Mér finnst gott að vera ein. Svo það er
sérstök staða að geta valið hveija ég læt
vita af því að ég sé héma. Ég þekki marga
hér frá árum áður og þetta að hafa eitthvert
val finnst mér heillandi og gott. Hins vegar
kom það mér á óvart að ég, sem er svo slæm
í að rækta vinskap, átti nákvæmlega sömu
góðu vinina eftir öll þessi ár.“
Að myndirnar beri þess sérstök merki að
vera unnar hér, telur hún þó fráleitt, segist
hafa vitað nokkuð nákvæmlega hvað hún
ætlaði að gera.
„Fyrir tæpu ári átti ég eina virkilega góða
andvökunótt þegar þessar myndir komu til
mín, það hvernig ég vildi vinna þær. Undir-
meðvitundin var búin að vera á fullu mjög
lengi, út og suður við að fínna leið sem ég
myndi vilja einbeita mér að. Sem ég vissi
að ég yrði ekki leið á.“ Þótt hinn augljósi
árangur beri vott um mikla vinnu fullyrðir
Ása að hún vinni hægt.
„Hið hæga sköpunarferli skapar spennu.
Og líka eftirvæntingu og ótta. Állan tilfinn-
ingaskalann.“
- Hvað gerir þá spennan við hugmyndaflug-
ið?
„Á einhvern hátt held ég mér niðri með
því að nota svona mikið handverk. Held mér
í einskonar „slow-motion“ sem hentar mér.
Fyrir myndvefara er þetta augljóst, þá hverf-
ur bitinn sem búið er að vefa upp á bómu
og maður sér ekki myndina fyrr en hún er
tilbúin og klippt niður úr stólnum. Og það
getur tekið fleiri mánuði. Þetta er svona eins
og að vega á ystu nöf í lengri tíma.“
- Eru þetta ekki tvær gjörólíkar aðferðir:
Að sjá eða sjá ekki, hvað þú hefur gert?
„Juú. . . Einhversstaðar tengist þetta.
Það sem ég er búin að gera í svo mörg ár
sem myndvefari, að vefa horfinn vef eða
ósýnilegan, og þetta sem ég geri núna þeg-
ar ég vinn í tveim lögum. Eg læt flötinn
sem er á bakvið — ég er búin að sjá hann
- svo læt ég hann hverfa. Ef ég á ekki
ljósmynd af bakhliðinni - innraborðinu -
þá veit ég ekki í smáatriðum hvað er á bak
við. . . Ég kem til með að gleyma því. Þetta
er einhver geggjun sem ég virðist þurfa á
að halda.“
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 14. JÚNÍ 1997 15