Lesbók Morgunblaðsins - 18.11.2000, Page 5

Marmenni (sædvergur sem losar beituna frá öngtunum). Samklipp, 65x51 cm, 1976.
WILLIAM HEINESEN
DAUÐI
EINARS
BENEDIKTSSONAR
í suðri glæta
af sígandi sól
gegnum særok og brim.
I útnorðri auðar hciðar,
efans köldu eiturvötn,
. tregans stöðuga,
gjósandi gufa.
Sundraður stend ég sjálfur
þar sem myrkur ákallar myrkur.
Veri þú kvaddur á aldurtiiastund
lati, valdasjúki Levitan,
Mammon, Baal, Jahve.
Skjótt mun égskoða ígleði
valdgráðugt manndrápstillit þitt
slokkna í rökkurrót tímans
þaðan sem þú komst.
Verið nú kvödd á minni heljarþröm
þið sveinar ogmeyjar ájörðu.
Veri það síðasta óskin mín
aðþið haldið ungum líkömum ykkar
þar sem frumöldur sjávar sjóða á keipum
stoltari en Atlantshafíð -
að þið varðveitið ijósið í sál ykkar,
eftirsóknarverðan sköpunarmátt orðsins
ogsverðsodda torsótta á tungu -
að góðleiki, reiði, von og þrjózka
megi eins ogilmandi blóðberg blómstra
nú ogávallt
á þessum hafsins klettum.
Matthías Johannesscn þýddi.
Fjallavatnið. Olíumálverk, 80x84 cm, 1966.
menni, hugsjónamaður og skáld. Við eigum hon-
um mikið að þakka.
- Hafið þér komið til íslands?
- Já, en aðeins einu sinni.Það var á tónlistar-
hátíð árið 1954.
- Þekkið þér bókmenntamenn á Islandi?
- Eg þekkti Einar Benediktsson. Hann var
ósvikinn Islendingur. Töfrandi maður. Mér
fannst það táknrænt fyrir Einar Benediktsson
að hann skyldi búa í Herdísarvík á þessum
hrjóstruga stað milli heitu gufuhveranna í
Krýsuvík og úfins hraunsins hinum megin. Og
það var eins og framhald ævi hans að hún, sem
hann unni, skyldi halda áfram að búa þarna úti í
auðninni við opinn sjóinn.
- Sagt er að Einar Benediktsson hafi stund-
um grátið yfir því hve erfiðlega honum gekk að
ríma. Er yður aldrei erfitt mn að skrifa?
- Jú, það er erfitt að skrifa. Fyrst er það svo
erfitt að það er eins og að eta sig í gegnum fjall,
en næsta yfirferð fer í að fínpússa og það er ekk-
ert nema ánægjan.
Kiljan og hann sem skrifaði Njálu
- Hafið þér alltaf búið hér í Þórshöfn?
- Já, ég er fæddur héma og hér hef ég alltaf
átt heima. Ég get hvergi komið mér til að skrifa
nema hér. Hér er svo friðsælt. Það er friðsælla
hérna en í Reykjavík.
- Emð þér aldrei ónáðaðir af forvitnum gest-
um? Skáldið á Gljúfrasteini flýr til útlanda til að
fá frið til að skrifa.
- Nei, ég verð ekki fyrir því. En Kiijan býr á
skökkum stað.
- Nú! Hann býr ekki í bænum.
- Nei, en hann býr á leiðinni til Þingvalla.
- Þekkið þér Kiljan?
- Nei, því miður höfum við aldrei sést. Hann
kom einu sinni hingað til Þórshafnar og hringdi
til mín en ég lá rúmfastur og það varð ekkert af
því að hann kæmi.
- Hver er að yðar áliti besti rithöfundur á ís-
landi.
- Hann sem skrifaði Njáiu.
Vonin blíð.
að nokkrar ritgerðir á færeysku. Það er vanda-
laust. En þegar um er að ræða fagurbókmenntir
þá er mér danskan tamari. Þó er færeyskan
háþróað tungumál, en rithefðina vantar. Það er
það sem bagar okkur. Ljóðlistin hefur notið
góðs af danskvæðunum en í sagnaritun er engin
hefð.
Það er þokkalegasta menntalíf hér í Færeyj-
um. Margar bækur koma út árlega á færeysku
en bókmenntagagnrýnin er ekki upp á marga
fiska. Það eru ekki einungis hinar skapandi bók-
menntir sem standa með blóma á Islandi heldur
líka gagnrýnin. Islendingar kunna að skrifa
bækur.
0(Síðar var talað um Jóannes Patursson)
- Jóannes Patursson stendur lslendingum
fyrir hugskotssjónum sem Jón Sigurðsson Fær-
ejja-
- En hann var ekki eins mikill stjórnmála-
maður og Jón Sigurðsson. Hann hugsaði víst
ekki svo djúpt. Ég mundi fremur Iíkja honum
við Hannes Hafstein eða þá Jónas Hallgríms-
son. Endurreisn færeyskunnar var hugsjón
hans og baráttumál. Patursson var mikið glæsi-
Ytðtalið við William Heinesen birtist í Al-
þýðublaðinu sunnudaginn 30. september 1962.
Viðtalandinn var Hólmfríður K. Gunnarsdóttir, sem
þó var blaðamaður ó Alþýðublaðinu en er nú dokt-
or í heilbrigðisvísindum. Viðtalið var hluti af
greinaflokki úr Færeyjaför blaðamannsins.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 18. NÓVEMBER 2000 5