Tíminn - 04.12.1966, Blaðsíða 7

VETTVANGUR
SUNNUDAGUR 4. desember 1966
TIMINN
ÆSKUNNAR
19
LEIKHÚSSKJALLARANUM FYRSTA DESEMBER
Oddsson, stud. jur.
Islenzk stefna á veldisstóli
Það hefur kxxmið í minn hlut
að bjóða ytkkur velkomin tii fynsta
hófs B-fetans á fullveldisdaginn
1. desemfoer. Hóf þetta er til-
einkað skáldunum í skólanum,
en það hefur sett sénsta'Mega
skemmtilegan svip á mótum list-
ans ag síðar meir stönf hans,
hjvensu þeir ágaeitu menn hafa tek-
ið virkan og farsœlan þátt í þim
störfum. Væntanlega verður félags
startfsemi stúdenta við háskólann
með þeim menningaribrag á næstu
árum, að ungir listamenn geti
tekið auikinn þátt í stúdentalílfinu. j
í haust er leið lagði B-listinn
fram stefnuskrá í Maði sínu „Nýj-
um viðhorfum" og hefur sú
stefniuskrá vakið talsverða athygli
foæði í háskólanum og utan hans.
Stetfnuskná' listans er vitanlega
ekki endanleg, heldur eru þar
lögð drötg að sjálfstæðri íslenzkri
stúdentapólitík. Segja má að þessi
samvinna hafi hafizt eftir ræðu
Sigurðar Iindal hæstaréttarritara
um varðveizlu þjóðemis, er hann
flutti 1. desemfoer fyrir ári síðan
í hátíðasal háskólans, en í kjöl
far ræðu Sigurðar kom áskorun
600 háskólastúdenta á Aiþingi um
lokun dátasjónvarpsins á Keflavík
unflugvelli.
Hér er þess freistað að skapa
samistöðu frjálslyndra og víðsýnna
afia innan háskólans og lögð er
rík áherzla á viikari og ábyrgari
stöðu stúdenta í íslenzku þjóðfé-
lagi, þannig að tekið verði meira
tillit til skoðana þeirra, en gert
hefur verið hingað til hér á landi
Á þann hátt tryggja stúdentar
sér þann sess, sem þeim ber, og
taka að rækja hlutvenk, sem þeir
'hafa um skeið ekki sinnt sem
skyldi. Lögð er áherzla á eflingu
háskólans og breytta aifistöðu rík-
isvaldsins til stuðnings háskólan-
um, á fræðslumálum, eflin'gu
menningar og lista, og bent er
á, að það sé eitt af mikiivœgustu
hlutverkum stúdenta að glæða
með þjóð sinni átouga á þjóðlegri
menningu, bókmenntum og liist-
um. Bent er á nauðsyn hagnýt-
inga visinda í ríkari mæli í þágu
atvinnu og efnahagsmála. Sporn-
að verði við landflótta mennta-
manna. Krafizt er aðgerða í þágu
bætts fjármálasiðgæðis svo sem
með bættu eftirliti með lánastarf-
seminni í landinu, þjóðnýtingu
einofcunarfyrirtækja, sköttun verð
bólgugróða og stórtoertu eftirliti
með skattskilum. Megin átoerzila
er þó lögð á sjáfstæði íslands og
heilmótaða utanríkisstefnu. Sjálf
stæðismálin hafa fyrr og síðar ein
kennt stúdentapólitík og hafið
hana til vegs. Nú er baráttunni
ekki að formi til beint gegn er-
lendum yfirboðunim heldur inn-
lendu áhrifavaldi. Hefur mönnum
orðið tíðrætt um, að heldur
jmyndu gömlu Landvarnarmönn-
unum þykja það váleg tíðindi,
að menn þeim skyldir séu í fylfc-
ingarbrjósti þeirra afila, sem
hleypt hafa bandarísfcri múg-
menningu inn í íslenzka menn-
ingartoelgi. Með tilfcomu og átorif-
um félags sjónvarpsátougamanna,
er köttur kominn í ból Bjarna.
Meðan íslenzfcir ráðamenn láta
hafa sig í þá léttúð að strjúka
ketti þessum enr þeir vægast 9agt
tortiyggilegir oddvitar þjóðarinn-
ar. í hvert sfkipti sem kötturinn
tekur að ýfa hárin og byrjar að
hvæsa ,hafa þeir verið eins og
mýs undir fjalaketti. íslenzka
sjónvarpið hefur ekki leyst þenn
an hnút. Forsætisráðhe rra lét þau
orð faila í stuttri ferð sinni til
Svíiþjóðar í haust samfcvæmt folaða
ummælum, að dátasjónvarpinu
yrði ekfci lokað á næstunni. Verð-
ur því íslenzka sjónvarpið ákjós
anlegasta tálbeita fyrir út-
'breiðslu þess bandartska með
sinni löngu dagskrá við hlið
strjálla útsendinga þess íslenzka.
Varðveizla íslenziks þjóðemis og
menningar er undirstaða sjálfistæð
is þjóðarinnar og þvi hefur verið
varað mjög eindregið við óþjóð-
legum öfgaöifilum, sem ógna nú
íslenzku þjóðinni. Nofckur hluti
þjóðarinnar virðist með öllu hafa
glatað þjóðernisstolti sín,u og
þjóðernisvitund. Að stepptum full
veldisfagnaðinum 30. nóvember ár
hvert eru bandarf9kir fyrirlesarar
og tízkuisýningar orðin meginvið-
fangsefni Stúdentafélaggs Reykja-
víkur. Það er krafa h'áskólastú-
denta að tekin verði upp sjállf-
stæðarf stefna á ísiandi. Krafizt
er íislenzíkrar utanríkisstefnu svo
að virðing og áhrif þjóðarinnar
á alþjóðavettvangi verði einhver.
Þess er krafizt, að íslendingar ger
izt djarfari málsvarar friðar í
heiminum en hingað til. Sú stefna
Jón Oddsson, stud. jur.
sem hér er mörkuð reyndist í
samræmi við skoðanir meirihluta
stúdenta og undir hana hafa tek
ið þau ötfl á íslandi er telja verð-
ur ábyig.
B-listinn sigraði í kosningunum
til stúdentafélagsins þrátt fyrV
þá staðreynd að kosningasamtök-
in gengu nú til leiks í fyrsta sinn.
Með sigrinum tófcst að koma í veg
fyrir að stúdentafélaginu yrði
stjórnað eftir flokksvél, sem for-
býður stúdentum að marka
stefnu sína sjálfstætt. Niðurstaða
kosninganna er vísbending um,
að fram undan kunni að verða
tímabær og stórfelld umskipti í
íslenzkum stjórnmálum og er stú-
dentum og ungu fólki hvatning
til að halda ótrautt áfram á sömu
braut.
Fyrr en síðar hlaut að koma
upp ágreiningur milli frjálslyndra
viðfooifa hins endurvakta stúdenta
félags og staðnaðra hugmynda
stjórnarkerfisins hér á landi um
sfcoðanavettvang og andlegt sjáif-
stæði stúdenta- Ummæli vararekt-
ors, sem hann lét hafa eftir sér
nú í haust og túlka nánast stein-
aldarfeg viðhorf til þjóðmála, em
spegilmynd af hugmyndum alltof
margra íslenzkra ráðamanna um
vestrænt lýðræði og hvernig rétt
sé að taka afstöðu til þess. Má
segja, að þeir lofi það til hátíða-
brigða er þeir lasta í reynd.
Margir þessara ágætu manna em
í stöður sínar komnir með þeim
hætti, að þeim er bezt borgið með
því að hugsanir þeirra og atfoafn-
ir verði sem næst bergmál veit-
ingavaldshafans. í þessu andvara-
leysi hafa þeir þráfaldlega verið
staðnir að verki, þar sem þeim
hefur tekizt að verða kristnari en
páfinn í þessum efnum og hafa
af bl’otið alla þá. háðung er því
fylgir. Þegar því vegið var að
grundvelli akademísk frelsis er
stúdentatfélagið hóf göngu sína í
haust verður að líta á ýmis um-
mæli og sjálfshól er þá kom á
prenti í ljósi þeirrar staðreynd-
ar, að baki þess eru hugmyndir
er fengið hafa að mótast og gerj-
ast við þessar þjóðfélagslegu að-
stæður. En stúdentar verða að
horfast í augu við þá staðreynd
að meðal þeirra eru talsmenn
þessara stöðnuðu viðhorfa.
ESlilegasta skýringin á þeim
hópi manna eru orð Stoaw gamla,
að því meir sem heimskur maður
lærfr því fávísari verður hann, því
af öMu dregur hann rangar álykt-
anir.
Þær forsendur er taldar voru
réttlæta hersetuna á sínum tíma
em varf; fyrir hendi lengur. Þjónk
un innlendra ráðamanna við yfir-
völdin á KeflavíkurflugveMi er sízt
til þess faMin, að halda góðri sam
búð íslenzku þjóðarinnar við þá
bandarísku. Lágkúra bréfs félags
sjónvarpsáhugamanna ber órækt
vitni um hernám hugarfars nyt-
samra sakleysingja, er líta nú á
útsendingar dátasjónvarpsins sem
almenn mannréttindi. Útþensla
hernámsins og aukin ítök í ís-
lenzkri menningarhelgi hefur
hefur stofnað andlegu sjálfstæði
margra áhrifamanna í andlegt vol
æði.
í vetur verður að öðru jöfnu
mótuð póMtí’k á íslandi til næstu
fimm ára og kann sú stefna er
mörkuð verður og valin að verða
sjálfstæði landsins og menningu
þjóðarinnar næsta afdrifarfk.
í kosningunum næsta sumar
verða stúdentar að beita sér fyrir
því að hver einasti frambjóðandi
tM Alþingis verði krafinn sagna
um það hvort hann sé því fylgj-
andi að erf’endu herveldi verði
heimilað að haída áfram að 'ann-
ast uppeldi íslenzkrar æsku. Þeir,
sem svara spurningunni játandi
verða ekki tæfcir í neins konar
ábyrgðarstöður fyrir íslendinga,
hvort heldur viðhorf þeirra stafa
af slæmu innræti eða heimsku,"
nema hvort tveggja sé. Meðan ís-
lenzkir þingmenn láta það óátal-
ið í steinhúsinu við AusturvöM, að
vegið sé að grundveMi Alþingis
og þingheimur látinn taka ákvarð-
anir sínar á fölskum forsendum
svo sem átti sér stað í sjónvarps-
málinu, er ekki frá flestum þeirra
að vænta mikils frumkvæðis, er
horfir til ærlegri hugsunar í ís-
lenzkum stjórnmálum. Núverandi
flokkaskipan og flokksræði, er mót
að hefur stjómmálaviðhorfin og
póMtískt siðgæði á fslandi um mjög
langan tíma, veldur ekki forystu-
hlutverkinu. Ef okkur tekzt með
sameiignlegu átaki að lyfta ís-
lenzkri stefnu á veldisstól til þjóð
reisnar er sannarlega betur af stað
farið en heima setið.
Ritstfóri:
Björn Teitsson
Séð yfir hluta Leikhússkjallarans á B-listans skemmtuninni