Alþýðublaðið - 28.06.1983, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 28. júní 1983
89. tbl. 64. árg.
:
„Það gerðist ekki margt á við-
ræðufundinum í siðustu viku, við
spjölluðum almennt um málin og
það var ákveðið að hittast aftur til
að fara nánar í ákveðna þætti á-
greiningsins“, sagði Örn Friðriks-
son, aðaltrúnaðarmaður starfs-
manna við álverið í Straumsvík,
þegar Alþýðublaðið spurði hann
um stöðu mála í deilu starfs-
manna ísals við stjórn fyrirtækis-
ins vegna uppsagna hjá fyrirtæk-
inu.
Viðræðufundur verður haldinn
i dag kl. 14. Verður fyrst og fremst
fjallað um hvort stjórn fyrir-
tækisins muni endurskoða upp-
sagnirnar með hliðsjón af þeirri
staðreynd að álverð hefur hækkað
töluvert að undanförnu og stefnt
er að því að setja verksmiðjuna á
full afköst.
„Við höfum áður rætt sérstak-
lega um aukna yfirvinnu og okkar
mat á þeim tæknibreytingum sem
til framkvæmda hafa komið.
Okkar sjónarmið eru kunn hvað
þetta varðar".
Munu þessi deilumál á einhvern
hátt tengjasl viðræðum fulltrúa
Alusuisse við íslensk stjórnvöld,
koma þau fram á þeim vettvangi?
„Nei, það hefur ekki komið til
þess og við höfum ekki hugsað
okkur að ræða við þá um þetta.
Hér eru stjórnendur og meðan
þeir eru tilbúnir að ræða málin er
engin ástæða tii að ræða við
Svisslendingana", sagði Örn.
Hann taldi ómögulegt að segja
til um hvort afstaða stjórnarinnar
varðandi uppsagnirnar kynni að
breytast, það yrði að koma í ljós.
Mestu verðbólguþjóðir
heims:
ísland í 8. sæti
Island er í hópi mestu verðbólgu-
þjóðfélaga heims, þegar miðað er
við síðasta tólf mánaða tímabil.
Verðbólga hefur hjaðnað í iðnríkj-
um heims á undanförnum misser-
um og stendur á þessu tímabili í að-
eins 5.3%. Suður-Ameríkulöndin
skipa sér í efstu sætin á listanum og
kemur það eflaust fæstum á óvart.
En ísland er í áttunda sæti yfir
mestu verðbólguþjóðir heims.
Verðbólgumeðaltal í iðnríkjun-
um er aðeins broti lægra en í Asíu-
löndum og litlu betra en meðaltalið
í OPEC-löndunum. Þó er tekið
fram í heimildinni — Viðskipta-
inálum — að þessi samanburður sé
þó að nokkru villandi, þar sem op-
inberar tölur frá þessum löndum
Séu oft fengnar með niðurgreiðslum
og styrkjum.
Það ríki sem best stendur sig í
baráttunni við verðbólguna er
Saudí-Arabía, en þar lækkaði verð-
lag um 0.4% á síðasta ári. Næst
kemur Singapore, þar sem verð-
bólga varð aðeins 0.5% á heilu ári.
Ritstjórnarskrifstofur Alþýðublaðsins:
Lokað í dag frá 14-16.30
Vegna útfarar Vilmundar Gylfasonar, alþingismanns, verða rítstjórnarskrifstofur Alþýðublaðsins
lokaðar frá kl. 14. - 16.30 í dag.
Sverrir Hermannsson, iðnaðarráð-
herra:
„Mörg þessara fjöl-
þjóðafyrirtækja eru
harðsnúin peninga-
fyrirfæki"
„Verðum að kenna
íslendingum að láta
innlendu framleiðsl-
una ganga fyrir í
neyslunni“.
„Um þessar viðræður við full-
trúa Alusuisse er fátt eitt að segja.
Þetta voru könnunarviðræður
fyrir hinar næst komandi. En það
var auðvitað farið yfir sviðið,
þetta er margþætt og flókið mál.
Það má segja að við höfum verið
í nokkurri sjálfheldu með þetta
um langa hríð og áríðandi að
komast út úr henni“, sagði Sverrir
Hermannsson í viðtali við blaða-
mann Alþýðublaðsins í gær, að-
spurður um niðurstöður úr við-
ræðum fulltrúa stjórnvalda við
fulltrúa Alusuisse. Aðspurður um
hækkun orkuverðs sagði Sverrir
að það væri að sjálfsögðu megin-
krafa.
„En það er útilokað að segja
nokkuð til um hversu mikil sú
hækkun mun verða fyrr en við
höfum fengið tilboð þar að lút-
andi, og metið þau og önnur
atriði eins og varðandi stækkun
álversins og nýja samninga varð-
andi mögulegan þriðja aðila. Og
svo auðvitað um gerðardómsmál-
in, en þetta eru allt mál sem ekki
verða leyst á skömmum tíma og
þarfnast mikillar umræðu“.
— Nú höfum við í útflutningi
verið mjög háðir sveiflukenndum
sjávarútveginum. Sérð þú fram á
að hlutdeild iðnaðar aukist veru-
lega á næstu árum?
„Já, ég geri mér fyllstu vonir um
það. Það hefur verið misjafnlega
að iðnaðinum búið varðandi út-
flutninginn og hann hefur löng-
Stjórnmálafrœðingar við Háskóla íslands:
Víðtæk könnun á við-
horfum íslenskra kjósenda
„Rannsókn af þessu tagi hefur verulegt vísinda-
legt og sagnfræðilegt gildi“, segir Ólafur Þ.
Harðarson, lektor í stjórnmálafræði.
Stjórnmálfræðingar við Háskóla
íslands standa um þessar mundir í
stórræðum. Ólafur Þ. Harðarson,
lektor i stjórnmálafræðum við
Háskóla íslands stjórnar skoðana-
könnun meðal riflega 1300 kjós-
enda, þar sem spurt er um fjölmörg
atriði til að fá fram viðhorf til hinna
ýmsu málaflokka sem til umræðu
eru í stjórnmálabaráttunni og til
stjórnmálaflokkanna.
Rannsóknir af þessu tagi hafa
verið framkvæmdar í nágranna-
löndum okkar í mörg ár, en ekki hér
á landi fyrr en nú. Vísindasjóður
íslands hefur styrkt þessa rannsókn
og tölvunefnd hefur veitt leyfi til
rannsóknarinnar, en hins vegar sett
það skilyrði að niðurstöður verði
ekki birtar fyrr en eftir næstu ára-
mót.
í samtali við Alþýðublaðið sagði
Ólafur að rannsóknir sem þessar
hefðu margvíslegt gildi.
„Venjulegar skoðanakannanir, svo
kallaðar „litlar" kannanir, gefa ein-
ungis skyndimynd af viðhorfum
almennings á hverjum tíma og fá
atriði tekin fyrir. í fræðilegri könn-
un eins og þessari er skyggnst
dýpra í málin. Spurt er um fjöl-
marga þætti þjóðmála, um afstöð-
una til stjórnmálaflokkanna, um
félagslegan bakgrunn viðkomandi,
eins og starf og skólagöngu og
margt fleira.
Við úrvinnslu verður síðan hægt
að tengja þessa ýmsu þætti saman
og varpa þannig ljósi á helstu ein-
kenni íslenska kjósandans. Að
auki er tannsóknin með sögulega
vídd, eitt meginmarkmiðið er að
skýra þær breytingar sem orðið
hafa á síðasta áratug eða svo, varð-
andi atriði eins og lausafylgi og
fleira þess háttar“, sagði Ólafur.
Útlit er fyrir góðar heimtur, því
þegar hafa borist svör frá tæplega
níu hundruð manns.
um enga samkeppnisaðstöðu haft
vegna gengismála og fleiri atriða.
Ég vænti þess að nú séu skilyrði
fyrir því að auka útflutninginn,
. við eigum góða menn í þessu og
góðir möguleikar með sölu til
landa hér næst okkur. En að mínu
áliti held ég að einna mikilvægast
sé að kenna íslendingum að láta
vörurnar okkar ganga fyrir í
neyslunni. Við erum á mörgum
sviðum vel samkeppnisfærir og
okkar vörur eru góðar. Á Norð-
urlöndunum virðist ríkja meiri
skilningur á þessu meðal neyt-
enda og væri gott ef íslenskir
neytendur sinntu íslensku fram-
leiðslunni betur“.
— Þú hefur sagt að íslendingar
ættu að eiga sem minnst í stór-
iðjufyrirtækjum, áhættunnar
vegna. Ef það þýðir aukna ásókn
fjölþjóðafyrirtækja, telur þú þcð
eindregið til góðs? Hvaða augum
lítur þú á fjölþjóðafyrirtæki
almennt?
„Við vitum auðvitað að mörg
þessara fjölþjóða- og stóriðju-
fyrirtæki eru harðsnúin peninga-
fyrirtæki, en í örfáum orðum sagt
lítur það þannig út frá mínum
bæjardyrum séð, að síðasta stig
framleiðslunnar er salan á
mörkuðunum. Nú . fslendingar
munu aldrei koma til með að ráða
neinu, þar munu þessir hvalfiskar
ráða um alla framtíð, hvort sem
okkur líkar betur eða verr. Við
getum ekki tekið alla þá áhættu
sem fylgit, heldur er nær að fá til
liðs við okkur þá aðila sem vilja
leggja fé í þetta. Við eigum fu'It í
fangi með að virkja okkar orku-
lindir og sjálfsagt að við eigum
orkufyrirtækin. Við höfjum að-
stöðu til að veita þessum„kapítal-
kompaníum“ aðhalda með góð-
um sammngum og ef það tekst er-
um við vel staðsettir“.
— Nú ríkir deila í álverinu milli
starfsmanna og stjórnarinnar
vegna uppsagna 70-80 manna.
Hvað segir þú um hana?
„Ég get ekkert um þau mál
dæmt, ég vonast auðvitað til þess
að sem fæstum mönnum verði
sagt upp. Þessi ágreiningur er ekki
inni í myndinni hvað viðræðurnar
við Alusuisse varðar, en hins veg-
ar vona ég að fljótlega rakni úr
með málefni starfsmannanna ef
af stækkun álversins verður. Ég
vona hið besta en það er auðvitað
meginmál að fólk hafi vinnu og
það við sitt hæfi. En um þræturn-
ar sjálfar get ég ekki dæmt“.
— Nú hyggst Albert Guð-
mundsson fjármálaráðherra selja
ríkisfyrirtæki og hlutafé ríkisins.
Eru einhver fyrirtæki í iðnaðinum
sem þú vilt losna við, eða hlutafé?
„Já, já, t.d. Siglósíld, ef það fæst
kaupandi vil ég selja undir eins og
ef iðnaðurinn vill t.d. kaupa hlut
ríkisins í Iðnaðarbankanum er ég
til í að selja ef viðunandi verð
fæst. En maður má aldrei snúa út
úr svona málum og auðvitað er
ekki verið að tala um sölu á
þjónustufyrirtækjum ýmsum sem
einungis ríkið getur haft á sinni
könnu. En ég er eindregið á sömu
línu, ríkisvaldið á að vera sem
Framhald á 2. síðu
Varaþingmaður Sjálfstœðisflokksins
flokksbræður sínar:
um
sMmpssmmsmxMa
„Deigir, hugmyndasnauðir
miðjumoðhausar“
Einar K. Guðfinnsson varaþing-
maður Sjálfstæðisflokksins í Vest-
fjarðakjördæmi og ritstjóri Vestur-
lands, sem er málgagn íhaldsmanna
i kjördæminu, sendir hópi flokks-
bræðra sinna kaldar kveðjur í leið-
ara Vesturlands frá í maí s.l.
í nefndum leiðara gerir Einar K.
Guðfinnsson að umtalsefni hug-
myndir Alberts Guðmundssonar
fjármálaráðherra um sölu ríkisfyr-
irtækja. Einar lýsir yfir fullum
stuðningi við þessar fyrirætlanir.
En ritstjórinn og varaþingmaður-
inn gerir meira. Hann lýsir yfir á-
hyggjum sínum af því, að „vinir
báknsins" komi til með að bregða
fæti fyrir þessa „góðu hugmynd"
Alberts. Og hverjir skyldu þeir vera
vinir báknsins að mati þessa vara-
þingmanns Sjálfstæðisflokksins?
Jú, þeir eru: „tilbiðjendur ríkis-
valdsins úr Alþýðubandalaginu,
forstokkaðir fyrirgreiðslufurstar úr
Framsóknarflokki og deigir, hug-
myndasnauðir miðjumoðhausar úr
Sjálfstæðisflokknum“.
Nú væri fróðlegt að heyra svör
þessa varaþingmanns Sjálfstæðis-
flokksins, þegar spurt er: hverjir
eru þessir „deigu, hugmynda-
Framhald á 2. síðu