Alþýðublaðið - 17.08.1983, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 17. ágúst 1983 124. tbl. 64. árg.
sama þróun verður uppi nú stefnir
í að tekjurnar verði alls á þessu ári
um 12235 milijónir króna og er
það um 210 milljón kr. minni tekj-
ur en Albert Guðmundsson, fjár-
málaráðherra gerði ráð fyrir í end-
urskoðaðri útgáfu sinni af fjár-
lögum síðustu ríkisstjórnar fyrir
1983.
Ef sú verður reyndin og annað
helst óbreytt má reikna með þvi að
greiðslujöfnuður ríkissjóðs verði
neik væður um nær 1100 milljónir,
en ekki um 860 milljónir eins og
gert var ráð fyrir. Sennilegt verður
þó að telja að þessi upphæð verði
mun hærri, því ef gengið á að
Albert Guðmundsson
Tekjur Hkissjóðs af óbeinum skött-
um 14% minni að raungildi miðað
við síðasta ár:
Stefnir í allt að þrefalt
meiri greiðsluhalla
en gert var ráð fyrir?
Tekjur rikissjóðs af óbeinum
sköttum á fyrri helmingi þessa árs
urðu alls 5233 milljónir króna. Á
sama tíma í fyrra voru komnar
inn 3380 milljónir króna, sem á
núverandi gengi samsvarar um
6084 milljónum króna, mióað við
80% verðbólgu milli áranna.
Tekjur ríkissjóðs af óbeinum
sköttum hafa því minnkað að
raungildi um 850 milljónir króna
á fyrra hclmingi ársins.
Þessar tekjur eru að Öllu jöfnu
hærri síðari hluta ársins, vegna
verðbólgunnar og aukins inn-
flutnings t.d. vegna jólahaldsins.
Um mitt árið í fyrra voru komnar
inn tæplega 43% af endanlegum
tekjum vegna óbeinna skatta. Ef
haldast stöðugt og verðlag sömu-
ieiðis eins og ríkisstjórnin stefnir
að þá má búast við því að tekjur
ríkissjóðs af óbeinum sköttum
verði litlu meiri á síðari hluta árs-
ins en á þeim fyrri.
Til að endar nái saman í reikn-
ingsdæmi Alberts þurfa að koma
inn um 7200 milljónir króna á síð-
ari hluta ársins í formi óbeinna
skatta, en hætt er við að töluvert
muni skorta á að svo verði, ef
neysla dregst aimennt saman í
samræmi við hraðminnkandi
kaupmátt. Þess hefur þegarorðið
vart á ýmsum sviðum að neýslan
fari minnkaridi og hætt er við að
gatið verjð töluVert stærra í reikn-
ingsdæmi Alberts en hann hugði.
Verður útflutningur á
íslenskum tölvufor-
ritum að veruleika?
„Þekkingin er til staðar, að-
eins spurning
og sambönd“
„Þessi hugmynd er komin af stað
og viðræður að hefjast. Ég hef tal-
að við menn úr viðskiptaráðuneyt-
inu og við ýmsa þá aðila sem búa til
tölvuforrit og það er Ijóst að þekk-
ingin er til staðar, en spurningin að-
eins um markað og sambönd,“
sagði Jón Erlendsson, forstöðu-
maður Upplýsingaþjónustu Rann-
sóknarráðs í samtali við Alþýðu-
blaðið í gær, en líkur eru taldar á
því að á næstu árum geti íslending-
ar búið til og flutt út tölvuforrit og
þá sérstaklega á þeim sviðum þar
sem þekking okkar er hvað mest,
t.d. í fiskiðnaði.
Jón sagði það of snemmt að spá
fyrir um þróun mála í þessu efni, en
undirtektir hefðu verið ágætar og
fátt annað ógert en að fjármagna
verkefnið og útvega markað, sem
væri örugglega til staðar.
um markað
— segir Jón Erlends-
son hjá Upplýsinga-
þjónustu Rannsóknar-
ráðs
„Næsta skref er að semja litla
bók um þessa möguleika, og þá sér-
staklega fyrir þá aðila sem kunna
þetta og eru nú að búa til fo'rrit og
leysa mál eins og eins viðskiptavin-
ar. Gæti hún orðið þessum mönn-
um hvatning til að stofna fyrirtæki
og hefja útflutning. Eins gæti Há-
skóli íslands skapað sér tekju-
möguleika með þessu. Möguleik-
arnir eru miklir og stendur til að
kanna hvort Norræni útflutnings-
verkefnasjóðurinn gæti orðið vett-
vangur fjármögnunar,“ sagði Jón.
Norræni útflutningsverkefna-
sjóðurinn var settur á fót að tilhlut-
an Norðurlandaráðs 1. júlí 1982, en
fulltrúar íslands eru þeir Þórður
Friðjónsson og Björn Líndal.
JT-
Ihaldið hleypir í gegn hcekkun á gjald-
skrám sundstaða og dagvistarheimila í
borginni:
„Á móti hækkunum á
sama tíma og þræla-
lögin eru í gildi“
— segir Sigurður
E. Guðmunds-
son borgarfull-
trúi Alþýðu-
flokksins
íhaldsmeirihlutinn í borgarráði,
en borgarráð fer með stjórn borgar-
innar um þessar mundir í sumar-
leyfi borgarstjórnar, samþykkti fyr-
ir nokkrum dögum hækkanir á
gjaldskrám fyrir. sundstaði í
Reykjavík upp á 20% og einnig
10% hækkun á vistgjöldum á dag-
vistarheimilum í borginni.
Borgarfulltrúi Alþýðuflokksins,
Sigurður E. Guðmundsson, sem á
sæti í borgarráði með málfrelsi og
tillögurétt, lýsti yfir andstöðu sinni
við þessi hækkunaráform; það væri
ekki réttlátt að hleypa hækkunum
af þessu tagi í gegn á sama tíma og
laun fólksins í landinu væru bundin
föst og jafnframt væri búið að taka
samningsréttinn af launafólki. „Ég
er á móti öllum hækkunum á gjald-
skrám borgarstofnana á meðan
þrælalög ríkisstjórnarinnar eru í
gildiý sagði Sigurður E. Guð-
mundsson í samtali við Alþýðu-
blaðið. „Þessari afstöðu minni og
Alþýðuflokksins í Reykjavík hef ég
lýst áður og ég áréttaði þessi stefnu-
mið á fundi borgarráðs, þegar
gjaldskrárhækkanir sundstaða og
dagvistarheimila var til afgreiðslu á
dögunum"
En það voru borgarráðsmenn í-
haldsins, Davíð Oddsson, Magnús
L. Sveinsson, (formaður Verslunar-
mannafélags Reykjavíkur, sem hef-
ur fordæmt þrælalögin) og Ingi-
björg Rafnar, sem stóðu að sam-
þykkt fýrrgreindra hækkunar-
beiðna. Þetta þýðir að umræddar
hækkanir koma til framkvæmda 1.
september næstkomaridi. Fulltrúar
Alþýðubandalagsins og Framsókn-
arflokksins sátu hjá. Vekur linkind
Öddu Báru Pétursdóttur borgar-
ráðsmanns Alþýðubandalagsins
nokkra athygli og sýnir í verki hug
Alþýðubandalagsins til launafólks,
sem hefur mátt þola hverja verð-
lagshækkunina á fætur annarri á
undanförnum vikum.
Það er einnig rétt að geta þess, að
félagsmálaráð hafði áður óskað eft-
ir 5% hækkun vistgjalda á dagvist-
arheimilum, en þegar menntamála-
ráðuneytið gaf síðan grænt ljós á
10% hækkun, þá beið félagsmála-
ráð ekki boðanna og hækkaði sig
upp í 10%. Spurningin er: hvers
vegna þótti 5% hækkun nóg í
fyrstu, en of lítil þegar svigrúm
gafst til meiri hækkunar?
í viðtali við Alþýðublaðið sagði
Sigurður E. Guðmundsson að það
væri sérstakt við þesar hækkunar-
beiðnir, að þær ættu rætur að rekja
til nýorðinna hækkuna hjá Hita-
veitu og Rafmagnsveitu. „Nú er
ekki unnt að nota launin sem á-
stæðu fyrir gjaldskrárhækkunum,
því þau eru bundin föstý sagði Sig-
urður. „Nú orsaka hækkanir borg-
arstofnana víxlhækkanir; þegar ein
hækkar gjaldskrá sína, þá kemur
önnur á eftir og verður að fá hækk-
un líka til að standa undir auknum
kostnaði af hækkun hinnar fyrr-
nefndu. Nú gerist þessi keðjuverk-
un án tilverknaðs launanna, sem
alltaf var kennt um gjaldskrár-
hækkanir áður fyrr. Það er athygl-
isvert og sýnir og sannar það, að
launaþróun er ekki einni um að
kenna, þegar leitað er orsaka óð-
verðbólgu. Þetta höfum við jafnað-
armenn oft bent á og það litla dæmi
sem ég hér bendi á, lýsir þeim sann-
indum ótvírætt"
Sigurður E. Guðmundsson sagði
að lokum í viðtalinu, að það yrði að
gera þá lágmarkskröfu, að opinber-
ar stofnanir hertu sultarólina, eins
og almennu launafólki væri gert að
gera.“ Það er ótækt að stofnanir
geti fengið lítt heftar hækkanir þeg-
ar þær eru í fjárþörf, á sama tíma
og óskir láglaunafólks til kjarabóta
eru kæfðar í fæðinguý sagði Sig-
urður.
Á umræddum fundi borgarráðs
lagði Sigurður E. Guðmundsson á-
samt Ingibjörgu Sólrúnu Gísladótt-
ur hjá Kvennaframboði fram eftir-
farandi bókun vegna þessa máls:
„Þar sem við erum þeirrar skoð-
Enn á ný hefur ágreiningur risið
upp innan álversins milli starfs-
manna og yfirmanna fyrirtækisins.
Fyrir skemmstu náðist samkomu-
lag milli þessara aðila um að hætt
yrði við uppsögn 35-40 fastráðinna
starfsmanna, sem taka átti gildi í
næsta mánuði, en nú hefur stjórn
fyrirtækisins enn lýst því yfir að
fyrirhugað sé að fækka starfs-
mönnum kerskálanna um 70-75 í
kjölfar tæknibreytinga.
Á fundi verkalýðsfélagsins Hlífar
sem haldin var með starfsmönnum
álversins í fyrradag kom fram megn
óánægja vegna framkomu yfir-
Nýlega lauk ársfjórðungslegri
könnun Félags íslenskra iðnrek-
enda og Landssamband iðnaðar-
manna á ástandi og horfum í
íslenskum iðnaði á 2. ársfjórðungi
1983. Könnunin nær til 73 fyrir-
tækja í 20 greinum iðnaðar. Eru
fyrirtæki þessi með samanlagt rúm-
lega 22% heildarveltu iðnaðar.
HELSTU NIÐURSTÖÐUR
könnunarinnar er eftirfarandi:
Framleiðslusamdráttur var hjá
iðnaðinum í heild, en ef ál er
undanskilið var nokkur fram-
leiðsluaukning.
Sigurður E. Guðmundson,
borgarfulltrúi
unar að opinberar stofnanir eigi að
halda að sér höndum um hækkanir
á gjaldskrám sínum meðan svo
stendur á, að launþegar hafa verið
sviptir samningsrétti og aðeins lítill
hluti umsaminna launahækkana
fær fram að ganga, lýsum við okk-
ur andvíg hækkunum á gjaldskrám
sundstaða og vistgjaldi á dagvistar-
heimili, sem fyrirhugaðar eru.“
manna fyrirtækisins. Að sögn Sig-
urðar T. Sigurðssonar, varafor-
manns Hlífar, er málið í biðstöðu
og lítið hægt að segja í bili.
„Það er uppi meiningarmunur
þarna á milli um fækkun starfs-
manna í einstökum og sérhæfðum
starfshópum og teljum við að þeir
hafi gengið of langt í þessu, en þeir
telja auðvitað að þeir séu að gera
hið eina rétta. Um þetta er verið að
ræða og ég vona að samkomulag
náist fljótlega. Það ætti að verá
hægt og hefði getað gerst fyrr, því
þetta er í raun lítill ágreiningur, þó
aðrir kunna að vísu að telja annað,“
sagði Sigurður.
Söluaukning átti sér stað hjá
68% aðspurðra, en samdráttur hjá
aðeins 16%.
Forsvarsmenn iðnfyrirtækjanna
spá aukinni sölu og framleiðslu
innlendra iðnaðarvara á næstu 3
mánuðum.
Birgðir iðnaðarvara eru lægri en
á 1. ársfjórðurigi.
Nýting afkastagetu er betri og
heildarfjöldi starfsmanna í iðnaði
meiri.
Áætlaður starfsmannafjöldi
iðnfyrirtækjanna er óbreyttur
næstu 3 mánuði.
Enn er deilt í álverinu:
Stjórn fsals vill fækka
starfsmönnum um 70-75
Ástand og horfur í iðnaði:
Framleiðsluaukning í
almennum iðnaði