Tíminn - 23.04.1967, Síða 7

SUNNUDAGUR 23. apríl 1967
TIMINN
7
Útgefandl: FRAMSÓKNARIFLOKKURINN
Framkwæmdastjórl: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Pórartan
Þórartasson (áb), Andrés Krlstjánsson, Jón Helgason og tadritSI
G. Þorsteinsson. Fulltró) ritstjórnar: Tómas Karlssoa Ang-
lýslngastj.: Stelngrimnr Gíslason Ritstj .skrlf stofur « Kddu-
hústan, statar 18300—16305. Skrifstofnr: Bankastræd 7. Al-
greiOslustml 12323. Anglýslngasimi 19523 AOrar sitrifstofnr,
siml 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán tnnanlands — 1
lansasðlu kr. 7.00 elnL — Prentsmlðjan EDDA n. t.
Frjálst samstarf um
áætlunarbúskap
Núverandi ríkisstjóm hefur á undanförnum árum
sífellt hælt sér af því, að húr væri aS beita sér fyrir
vandlegri áætlanagerð, helzt ti! nokkurra ára, bæði fyrir
einstaka landshluta og framkvæmdir ríkis og bæja. Ríkis-
stjómin hefur básúnað það í mörg ár, að hún væri að
láta gera hina merkilegustu Vestfjarðaáætlun, og á
síðustu misserum hefur hún fullyrt, að þessi áætlun
væri til. Hins vegar hefur engmn fengið að sjá hana,
þegar um hefur verið spurt, og fyrir nokkmm dögum
sannaðist af framburði manna í Efnahagsstofnuninni, að
Vestjarðaáætlim væri engin til, aðeins hefði verið gerð
lausleg samgöngumálaáætlun og til væru drög um fleira
á norsku eftir norskan sérfræðing, en þau hefðu ekki
einu sinni verið þýdd. Svo fór um sjóferð þá.
í annan stað hefur verið unnið að Norðurlandsáætlun,
en verkinu seinkað til muna í vandræðafálmi ríkisstjóm-
arinnar, hvað sem úr verður.
í þriðja lagi þóttist stjómin misserum saman vera
að gera áætlanir um skipulegar ríkisframkvæmdir fram
í tímann, og var sífellt boðað, að á næstu grösum væm
áætlanir, sem mundu valda þáttaskilum og stórflýta og
stytta byggingatíma skóla, sjúkrahúsa o.sirv. En ein-
mitt þegar menn væntu fæðmgarinnar hjá stjórninni,
steig f jármálaráðherrann fram og tilkynnti, að því miður
hefði reynzt ógerlegt að gera áætlanir fram í tímann
vegna hins óvissa ástands efnafcagsmála. Og þetta er til-
kynnt beint í kjölfar stöðvunarlaganna. Þannig er hrakn-
ingasaga ríkisstjómarinnar og efndir á fögmm loforðum
um áætlanagerð. Hún hefur gefizt upp.
En skynsamleg áætlanagerð og annar áætlanabúskap-
ur er að sjálfsögðu meginþáttur þeirrar nýju og jákvæðu
leiðar, sem við verðum nú að fara út úr ógöngum þess
átta ára tímabils, sem senn er að ljúka, og þar verður að
hafa allt önnur tök, en nú hafa tíðkazt um sinn. Skyn-
samleg áætlanagerð og áætlunarbúskapur kemst ekki á
með því að stjórnin láti skrifa eítthvað á blað, sem helzt
enginn má sjá. Hann verður að byggjast á heilu sam-
starfi stjórnarvaldanna annars vegar og einstaklings-
framtaks hins vegar. Þetta friálsa samstarf er beinlinis
gmndvöllur, sem byggja verður á. Forystu um að koma
því samstarfi á, verður ríkisvaidið að hafa. Þessir aðilar
verða að taka hverja atvinnugrein til gagngerðrar athug-
unar í ljósi nútíma þekkingar á skilyrðum, tækni og hag-
ræðingu og gera síðan í sameiningu áætlanir, þar sem
tryggt er, að það sem meginmáli skiptir fyrir þjóðarhag
komist í framkvæmd og' sitji í fyrirrúmi, þegar menn hafa
við slíkt sameiginlegt mat komizt að niðurstöðu um, hvað
það sé. Til þessa samstarfs og mats þarf öðru fremur
að bjóða ungu og vel menntu fólki, því að því er bezt
treystandi til þess að meta málin hleypidómalaust og
skilja þarfir komandi ára, jafnrramt því sem junga kyn-
slóðin hefur öðrum fremur djórfung og áræði til þess
að leita lausnar eftir nýjum lciðum.
Slíkt samstarf um áætlanir og áætlunarbúskap á ekk-
ert skylt við haftastefnu af haifu ríkisvalds. Allir vita
að gott og frjálst félagsstarf er aðeins einstaklingsfram-
takið í öðru veldi, sterkara og öflugra en fyrr, og slíkt
frjálst samstarf um áætlunarbúskap þjóðarinnar er af
nákvæmlega sama toga spunnið Og þegar menn hafa
valið sér með pessum hætti sameiginleg markmið og
sett í áætlanir, verður að láta framkvæmdafé þjóðar-
innar þjóna þeim markmiðum og tryggja nýtingu þess
fyrir atvinnuvegi og uppbyggíngu.

1 ERLENT YFIRLIT V' ■■ i
Valdarán grískra fasista áfall
fyrir samstarf vestrænna þjóða
Ósk vestrænna lýðræðissinna aðvaldaskeið þeirra verði sem stytzt
PAPANDREOU YNGRI
Seinustu mlsslrln hefur andstaSa grlskra faslsta belnzt elnna mest
gegn Andreas Papandreou. Hann ólst aS mlklu leyti upp I Banda-
rikjunum, þvl aS faStr hans var lengl landflótta. Þar lauk hann
hagfræSlnáml og var prófessor viS bandarlska háskóla um skeiS.
Hann fluttl helm til Grikklands fyrlr nokkrum árum og gerSlst leiS-
togi vinstra arms MiSflokkabandalagslns. Mynd þessl var tekln af
honum á blaSamannafundl I Kaupmannahöfn á siSastl. ári, en meS-
an hann dvaldl þar, báru fasistar út, aS hann myndi ekki þora aS
snúa tll Grikklands aftur.
ENN ER MARGT óljóst í
sambandi við valdarán fasista í
gríska hemum, sem gerðist að-
faranótt síðastl. föstudags. Það
er t. d. enn ekki fullljóst, hvort
Konstantín konungur hefur
verið frumkvöðull valdaránsins
eða aðeins verkfæri í höndum
hershöfðingjanna. Hitt er vitað,
að hann hefur jafnan verið
mjög hliðhollur fasistunum,
lfkt og móðir hans, er á sínum
tíma var aðdáandi þýzku nazist
anna. Þá er enn ekki fullljóst
um afstöðu foringja Éhalds-
flokksins. Það var minnihluta
stjórn þeirra, sem fór með
völd undir forustu Kanellopoul-
us, foringja flokksins. Sumir
telja, að byltingin hafi verið
gerð með vitund'foringja íhalds
flokksins og Kanellopoulus hafi
aðeins verið fangelsaður til
málamynda. Aðrar fregnir
herma, að Kanellopoulus hafi
ekki verið hafður í ráðum og
hann hafi mótmælt aðförum
hersins eindregið. Það virðist
öllu líldegra, því að Kanello-
poulus hefur haft orð á sér sem
frjálslyndur og lýðræðissinnað
ur stjómmálamaður.
UM TILEFNI valdaránsins
standa hinsvegar engar deilur.
Konstantin fól Kanellopoulus
I fyrir nokkru að mynda minni
hlutastjóm í trausti þess, að
hann fengi traust þingsins. Það
fékk hann ekki og rauf hann
þá þing og boðaði til þingkosn-
inga 28. maí. Fullvíst var talið,
að Miðflokkabandalag Papandre
ou myndi þá vinna glæsilegan
sigur. Valdarán fasista f hem
um er framið til að koma í
veg fyrir að lýðræðislega kjör
in stjóm Miðflokkabandalags-
ins komi til valda á ný.
ÍMiðflokkabandalagið kom til
sögu á árinu 1963. Þá var
stjóm íhaldsflokksins, sem
kallar sig róttæka þjóðflokkinn,
búinn að f-ara með völd í átta
ár undir fomstu Karamanlis.
Sú stjórn hafði reynzt sæmileg
að ýmsu leyti, en völd henn-
ar vom samt talin byggjast
á kosningasvikum. Papandreou,
sem er fremsti og frægasti nú-
lifandi stjórnmálaleiðtogi
Grikkja, tókst að sameina ýmsa
sundurlaúsa flokka í Miðflokka
bandalagið. Það var andstaðan
gegn Karamanlis, er sameinaði
þá fremur öðra. Miðflokka-
bandalagið vann sigur í kosning
unum 1963 og myndaði Papan
dreou þá stjórn. Þar sem þing-
meirihluti hans var veikur,
rauf hann þing rétt eftir ára-
mótin 1964 og efndi til kosn-
inga. Miðflokkabandalagið vann
þá mikinn sigur.
STJÓRN SU, sem Papan-
dreou myndaði eftir kosningar
1964, var ekki vel samstæð.
Innan Miðflokkabandalagsins
voru bæði hægri og vbjstri öfl.
Papandreou hafði orðið að
láta hægri mönnunum eftir emb
ætti varnarmálaráðherrans.
Hét sá Garoufalias, sem gegndi
, því. Fasistar, sem lengi hafa
átt sterk ítök innan gríska hers
ins, hugðust nota sér þetta tii
að steypa stjórn Papandreou úr
stóli, en þeir höfðu illan bifur
á henni, auk þess, sem hún
hafði ýmsar róttækar umbætur
í undirbúningi. Ráð þeirra var
að setja á svið svonefnt Aspida-
mál. Samkvæmt því vom 28
herforingjar ákærðir fyrir að
hafa undirbúið byltingu í þágu
vinstri aflanna. 011 rök benda
til, að hér sé um hreint Ijúg-
vitnamál að ræða, og þó ekki
sízt varðandi meinta þátttöku
sonar Papandreous í málinu.
Herréttur, sem felldi dóm sinn
nýlega, treysti sér ekki heldur
annað en að sýkna 13 hinna
ákærðu, en dæma hina í fang
elsisvist, enda þótt þeir
hefðu allir átt að hljóta dauða
dóm, ef ákæmrnar hefðu
verið réttar. Fasistarnir í hern
um réðu þó skipun þessa her-
réttar.
Eftir að Aspidamálið kom
upp, taldi Papandreou ekki kom
ist hjá því að gera upp sakir
við fasistana í gríska hemum-
Hann krafðist þess að Garoufali
as segði af sér, en hann neitaði.
Papandreou bað þá konung að
víkja honum frá. Þessu neitaði
kopungur og vék jafijframt
stjórn Papandreous frá völdum.
Konungur skipaði sér hér við
hlið fasistanna í hemum og
bandalag hans og þeirra varð
síðan meira og meira opinbert.
Síðan þetta gerðist, en það var
í júlí 1965, hefur ríkt hrein
stjómmálaleg óöld í Grikk-
landi. Papandreou hefur heimt
að þingkosningar, en konungur
neitað og myndað hverja rikis-
stjómina á fætur annarri til að
reyna að koma í veg fyrir
kosningar.
BERSÝNILEGT ER, að það
er ótti fasista við lýðræðisstjóm
sem ráðið hefur mestu um,
að þeir hafa nú látið til skarar
skríða. Lengi hefur gengið orð
rómur um, að þeir hefðu slík
áform í huga, en óttuðust mót-
aðgerðir almennings.
Um allan heim munu frjálsir
menn votta Papandreou, hin-
um aldna og glæsilega stjórn-
málaforingja og frelsishetju
Grikkja, fyllstu samúð og þeim
öðmm grískum lýðræðissinnum,
er nú verða að þola valdbeitingu
og ofbeldi af völdum fasista.Fyr
ir vestrænar þjóðir, sem eru í
samtökum með Grikkjum, er
alveg sérstök ástæða til að
harma þessa atburði. Þessi sam
tök eru stofnuð til að standa
vörð um frið og frelsi. Nú hef
ur hinsvegar her, sem þessi
samtök hafa átt þátt í að efla,
svipt þjóð sína frelsi. Það er
von og ósk alíra vestrænna
lýðræðissinna, að valdatími
hinna grísku fasista og ofbeld
ismanna verði sem allra stytzt-
ur. Þ. Þ.