Tíminn - 28.04.1967, Blaðsíða 12

24
TÍMBNN
FÓSTUDAGUR 28. apríl 1961?.
Þórarinn Þórarinsson:
LAUSN
AÐ
FRAMTAK
Hvert atkvæði sem Framsóknarflokkurinn fær styður að því
að trúin á íslenzkt framtak móti þróun stjórnmálanna á kom-
andi árum og þannig verði tryggð batnandi kjör frjálsrar þjóð
ar í frjálsu landi.
Bætur almannatrygginga
Herra forseti. Benedikt Grön-
dal hrósaði núv. ríkisstj. mjög fyr-
ir það, að bætur almannatrygg-
inga hefðu hækkað. Þess gat hann
að sjálifsögðu ekki, að mest af
hækkuninni vœri tekið atf bóta-
þegum aftur í útsvörum og tekju
skatti. Ég flutti ti.ll. á þessu þingi
um að undanþiggja elii- og ör-
orkulaun, fjölskyldubætur og aðr-
ar almannatrygginga útsvari. Al.
þfl. hjálpaði íhaldinu til að fella
þessa till.
Útvarpsþátturinn Þjóðlíf
og Jóhann Hafstein
Jóhann Hafstein sagði hér áðan
að hann hefði engan þátt átt í
því að stöðva útvarpsþáttinn þjóð-
Ííf, heldur hefði hann gert till.
til útvarpsráðs um aðra meðferð
þáttarins en stjórnandi þáttarins
viðhafði. Þetta stangast alveg á
við það, sem ráðih. sjálfur sagði í
Morgunblaðinu 4. marz, en þar
sagði hann orðrétt í viðtali við
blaðið: „Ég var strax þeirrar skoð-
unar, að kjaramál lækna væru við-
kvæmari en svo, að þau ættu að
ræðast í slíkum útvarpsþáttum “
Það var fyrst og fremst þessi af-
staða ráðh. sem réði því, að þátt-
urinn var stöðvaður. Til útvarps-
ráðs barst aldrei till. frá Jóhanni
um aðra meðferð þáttarins. Bene-
dikt Gröndal formaður útvarpsráðs
spurðist nýlega fyrir um það af
gefnu tilefni á útvarpsráðsfundi,
hvort nokkur slík till. hefði borizt
útvarpsráði frá Jóhanni eftir einni
eða annarri leið, en fékk þau svör,
að engin slík till, frá Jóhanni
hefði borizt ráðinu. Það eru því
hrein ósan’nindi Jóhanns og yfir-
klór eftir á, að hann hafi gert
slíka till.
Mesti haftaráðherrann £
Það hefur mér þótt raunalegast
í þessum umr. að hlusta á Gíylfa
Þ. Gíslason, vegna gamals kúnn-
ingsskapar. Ég held, að öllu lengra
sé ekki hægt að komast í skin-
helgi en hann gerði í ræðu sinni.
Hann talaði eins og hann væri
ákaflega andvígur höftum. Ég held
að það sé ekki of sagt, að aldrei
hafi verið meiri haftamaður á ís-
landi en Gylfi Þ. Gíslason. Sem
bankamálaráðh. ber hann aðal-
ábyrgð á því, að flesta morgna
koma nú milli 400—500 manns
í biðstofur bankanna í Reykjavdk
til að bíða þar tímum saman eftir
viðtali við bankastjóra. Flestir
fara þaðan aftur með' óleyst er-
indi. Fjöldi vel stæðra fyrirtæfcja
eru í vanskilum vegna þess að
þau fá ekki eðlilega þjónustu í
bönkunum. Lánsfjárhöftin, sem
ríkisstj. hefur komið á með spari-
fjánfrystingunni, eru að draga allt
efnalhagslíf í dróma. Fyrir þessu
'hef ég ummæli fjölmargra manna,
sem fást við atvinnurekstur og
viðskipti. Svo þykist bankamála-
ráðh. vera á móti höflum. Er
nokkur svo fáfróður, að hann
blekkist af þessari hræsni hans?
Kommúnistar björguðu
aðalvígi íhaldsins
Það hefur mjög einkennt þess-
ar umr., að kommúnistar, sem nú
hafa tekið öll völd í Alþb., telja
sig ekki getao biðlað til vinstra
fólks vegna stefnu sinnar, heldur
gera það nær eingöngu á þeim
grundvelli. að öruggasta ráðið til
að fella ríkisstj. sé að kjósa þá
en ekki Framsfl. Þennan sama á-
róður ráku þeir fyrir seinustu
þingkosningar í Reykjavik. Þá var
sagt, að Framsfl. ifengi örugglega
einn mann kosinn, en öll atkv.,
sem hann fengi umfram það, færu
til ónýtis. Hefði þessi áróður bor-
ið árangur, hefði Framsfl. fengið
einn mann kosinn í stað tveggja,
en Sjálfsbfl. fengið 7 þm. kosna
í stað 6. Sem betur fór bar þessi
áróður kommúnista ekki árangur í
þingkosningunum 1963, en hann
bar il'lu heilli árangur í borgar-
stj'órnarkosningu'num 1966. Þá var
rekinn sá áróður, að Framsfl. væri
öruggui^ með tvo borgarftr. en von
laus með þrjá. Þess vegna ættu
vinstri menn ekki að kjósa hann,
heldur Alþb. sem væri að tapa
þriðja manni sínum. Þess vegna
fór svo, að Framsfl. vantaði tæp
400 atvk. til að fá 3 borgarftr.
fcosna og fella með því 6. mann
Sjálfsbfl. Sjálfstfl. getur fyrst og
fremst þakfcað þessum áróðri
kommúnista það, að ihann missti
ekki þetta sberkasta vígi sitt á s.l.
vori, Það er ekki í fyrsta sinn,
sgm kommúnistar hafa reynzt í-
jhaldinu mest hjálparhella, þegar
það hefur verið í mestri hættu.
Það er því ekki að furða, þótt
Bjarni Benediktsson hafi lánað
þeim 10. þm. þegar kosið hefur
verið í bankaráð og þýðingarmikl-
ar nefndir.
20. þingsætið
Nú fara kommúnistar enn á
’Stúfana til að reyna að vinna það
óþurftaverk, sem eitt gæti hjálp-
að stjórnarflokkunum til að halda
j þingmeirilhl. sínum. Þeir segja
enn, að atkv. verði ónýt, ef þau
falli á Frams.fi. Sannleikurinn er
hins vegar sá, að það eru engar
líkur til þess, að meiri hl. stjórn-
arinnar tapist nema Framsfl. bæti
við sig einu eða fleiri þingsætum.
iÞetta þingsæti eða þessi þingsæti
getur flokkurinn unnið í þeim
kjördæmum, þar sem tvísýnt er
um seinasta sætið. Ebki er þó
Þórarinn Þórarinsson
öruggt, að flokkurinn vinni nýtt
þingsæti nema hann fái svo mörg
atkvæði, að hann fái uppbótar-
sæti, ef hann vinnur ekki nýtt
eða ný þingsæti í kjördæmunum.
Það er ekkert fjarlægt takmark
að keppa að, að Framsfl. fái 20.
þingsætið sem uppbótarsæti. Til
þess þarf flokkurinn aðeins að
aúka áifram fylgi sitt lí'kt og í
þingkosningunum 1963 og bæjar-
stjórnarkosningunum 1966. Til
þess benda allar líkur, að hann
geri það. Menn skilj'a fleiri og
fleiri nauðsyn þess að efla einn
sterkan umbótaflokk. Menn eru ó-
ánægðir með ríkisstj. Menn van-
treysta Alþb. í vaxandi mæli, eftir
að kommúnistar hafa tekið þar
öll völd. Það eitt getur bjargað
meiri hl. ríkisstj., að óháðir vinstri
menn láti bleklkjast í annað sinn
á þeim áróðri kommúnista, sem
tryggði afturhaldinu áframhald-
andi völd í borgarstjórn Reykja-
víkur á s.l. vori.
Er hægt að treysta
ríkísstiórninni?
Það hefur í þessum umr. verið
deilt hart á ríkisstj. og hún og
stuðningvsmenn hennar reynt að
færa henni flest til ágætis. Þaö
ætla ég, að sé öllum ljóst eftir þess
ar umr., að þjóðin býr í dag, þrátt
ifyrir langvarandi góðæri undan-
farið, við haillarekst í mörgum
atvinnugreinum og mifcla óvissu
í efnahagsmálum. Það eru allir
sammála um, að með hinni svo-
nefndu verðstöðvun sé aðeins tjald
að tal einnar nætur. Það búast
allir við því, að eftir kosningarn-
ar verði að grípa til stórfelldra
og róttækra efnahagsaðgerða, ef
atvinnureksturinn á ekki að stöðv
ast. Mundi slíkt blasa við eftir
hið mesta góðæri, ef fylgt hefði
verið réttri stjórnarstefnu og góð-
ærið notað til að búa i haginn
fyrir framtíðina? Trúa menn því,
að rí.kisstj., sem ekki hefur haldið
betur á málum í góðærinu sé fær
um að mæta erfiðleikum, þegar
þá ber að höndum? Verður hægt
að treysta þreybtri og úrræðalít-
illi rfkisstj. til að sýna þá úr-
ræðasemi og þann manndóm, sem
þá verður krafizt, ef farsællega á
að leysa vandamálin?
Hvaða tímamót átti
Emil við?
Þau ummæli, sem fallið hafa í
þessum umr. og mér hafa orðið
minnisstæðust, voru sögð af Emil
Jónssyni. Hann komst svo að orði
að í tíð núv. stjórnar hefðu orðið
tímamót. Hv-er voru þessi tíma-
mót, sem ráðh. átti við? Átti Emil
kannski við það, að nú hefði tog-
arafíotinn, sem lengi var bjarg
vættur Haínarfjarðar, verið efldur
og styrktur og íslenzka þjóðin
hefði eigi síður en aðrar fiskveiði-
þjóðir bætt stórum og glæsilegum
skuttogurum í flota sinn? Nei,
ekki átti Emil við þetta, því að
aldrei hefur togurum fækkað
meira né togaraútgerð vegnað
verr en í tíð núv. ríkisstj. Atti
Ernil þá e.t.v. við, að þorskveiði-
flotinn hefði verið efldur og stynkt
ur, svo að valdið hafi tímaimótum?
Nei, saga þorskveiðiflotans hefur
orðið hin sama og^ togaranna í
tíð núv. stjórnar. Átti Emil þá
við, að iðnaðurinn hefði verið al-
mennt öfldur eða ný stórfyrir-
tæki á vegum íslendinga líkt og
Áburðarverksmiðjan og Sements-
verksmiðjan hefðu verið stofn
'sett? Nei, ebkert slífct hefur ver-
ið gert, heldur býr iðnaðurinn
nú við versnandi kjör og vaxandi
samdrátt. Átti Emil þá kannski
við það, að stórt átak hefði verið
gert til að efla visindi og tækni?
Nei, vissulega ekki, þ\'í að þar
eru öll framlög enn skorin við
nögl. Átti Ernil kannski við það,
að gert hefði verið stórátak í vega
málum og hafnarmálum? Nei, ekki
átti hann við það, enda hefur á-
stand íslenzkra þjóðvega aldrei
verið hörmulegra en nú og fram-
lög ríkisins til hafnarmála hafa
hlutfallslegá aldrei verið lægri.
Átti Emil e.t.v. við það, að tíma-
mót hefðu orðið á sviði skóla-
bygginga og skólamála? Nei, ekki
átti hann við það, enda hefur skort
urinn á skólahúsnæði ekki ver-
ið meiri um langt skeið en nú
og ek'kert hefur verið gert til
endurbóta á hinni úreltu skóla-
íöggjöf. Átti Emil þá við það, að
tímamót hefðu orðið á sviði heil-
'brigðismála? Nei, enda hefur ríkt
þar hið mesta sinnuleysi og sleif-
arlag á undanförnum árum, eins
og bezt sést á því, að dregið hefur
verið árum saman að fullgera
Borgarspítalann og viðbyggingarn
ar við Landsspítalann, meðanj
ihver verzlunarhöllin annarri meiri
hefur þotið upp. Og síðast en
okki sízt, átti Emil e.t.v. við það,
að tímamót hofðu orðið í við-
skiptasiðferði og ráðvendni og
skilvísi aukizt í fjármálum? Nei,
sannarlega átti hann ekki við það,
því að nú er að verða uppvíst um
'hvert fjársvikamálið öðru meira
og aldrei hafa vanskil verið al-
mennari og stórfelldari, enda er
það óhjákvæmi'leg afleiðing þeirr
ar stefnu, sem fylgt er af stjó
bankamálanna.
Trúin á atvinnurekstur
útlendinga
En hver vofu þá tímamótin,
sem Emil Jónsson átti við? Það
var koma svissneska alhringsins
til fslands. Það var tilfcoma
erlends atvinnureksturs á íslands.
Þar var rudd ibrautin, eins og for-
srh. hefur orðað það, til lausnar
þeim efnahagslega vanda, sem
þjóðin glímir við. Það er forsjá
og forysta útlendinga í atvinnu-
málum, sem á að bjarga þjóðinni
úr ógöngunum, sem núverandi
stjórn hefur leitt hana í. Það er
atvinnurefcstur útlendinga á ís-
landi, sem núv. ríkisstj. trúir á
sem lausn alls vanda. Þess vegna
er það_ aðaltakmiarfc hennar að
koma fslandi í efnabagsbandalög,
er myndu skapa útlendiwgum
greiðan aðgang tl atvinnwrekst-
urs á íslandi.
En hver er þá sannlei'burinn um
hinn svissnesfca bjargvætt í
Straumsvík? Hefur hann tekið að
sér að reka abvinnufyrirtæki á ís-
landi við önnur og lakari skilyrði
en íslenzk atvinnutfyrirtæki búa
við? Hyggst hann þannig sanna,
að íslenzkir framtaksmenn séu
skussar og kunni ekki að reka fyr-
irtæki? Sannarlega efcki. Hann
krefst í nær öllum efnum betri
aðbúnaðar að háffu hins opinbera
en íslenzk fyrírtæki búa við. Hann
fcrefst lœgrl sfcatta, lægri toTla og
svo lágs raforkuverðs, að lítlar lík
ur eru til, að kostnaðarverð fáist
fyrir það rafmagn, sem við selj-
um honutn. Þannig vill hann búa
við allt önnur og betri skilyrði en
íslenzkir atvinnurekendur. Halda
menn svo, að það sóu slíkir at-
vinnurekendur, sem eigi eftir að
'bjarga fslandi?
Nei, það verður aldrei erlent
framtak, sem bjargar íslandi. Það
er hin íjarstæðasta villukenning,
sem stjórnarblöðin halda fram, að
'svonefnd efnahagsundur hafi aðal-
lega gerzt hjá þjóðum, sem leyft
hafa erlenda fjárfestingu í rfkum
mæli. Svo fjarstæð er þessi kenn-
ing, að mesta efnahagsundur sein-
ustu ára hefur einmitt gerzt hjá
þjóð, sem útil'okar erlenda fjár-
festingu. Hér er átt við Japan.
í stað þess að treysta á erlent
'framtak, hafa Japanir treyst á eig-
ið framtak. Það hefur gert gæfu-
muninn.
Trúin á íslenzkt framtak
Ég er nú kominn að því, sem
ég vildi láta verða trúarjátningu
Imína að þessu sinni. Það er öll-
um ljóst, að við þurfum að glíma
við mikil efnahagsleg vandamál
næstu missirin. Hvert á að vera
höfuðráð okkar við þessum
vanda? Ég get svarað þessari
spurningu fyrir mitt leyti með
aðeins fjórum orðum: Að efla ís;
lenzkt framtak. í þeim efnum er
ekki um að ræða neitt, einfalt
úrræði. Það verður að leita margra
Framhald á bls. 22