Tíminn - 20.05.1967, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
LAUGARDAGUR 20. maí 1967.
V• V'W''/^y//"^/"//•/"-y• ........ ff,. • ' ' ' '/"'"S'Sj?y'Wp~'r4',V-'tf%f- > t '•'"/'/''' 'pt' \
Við Kastalagerði, rétt vestan
Kópavogskirkju, stendur nýtt
hús, frábrugðið flestum öðrum
húsum að því leyti að það
stendur á hornsteinum, íslenzk
um grágrýtisklöppum. — Kjána
legt finnst byggingarmönnun- Benedikt Gunnarsson ásamt konu sinni og dóttur.
,Maður verður stöðugt
fyrir nýjum áhrifum'
um, — skemmtilegt finnst hús
eigandanum, Benedikt Gunnars
syni listmálara, og þar er blaða
maður Tímans honum sammála.
Og að enn öðru leyti er þetta
íbúðarhús frábrugðið flestum
flestum öðrum, það er vígt með
málverkasýningu, áðu* en Bene
dikt flytur inn í húsið með
konu sinni og dóttur, sýnir
hann þarn 85 málverk, sem
hann segir að séu flestöll máluð
á sl. 1. ári, og það var reyndar
sýningin, sem blaðamaður Tím
ans ætlaði að rabba um við lista
manninn.
— Notarðu allt húsið sem
sýningarsal að sinni?
— Já, að þvottahúsinu und
anskildu, allt annað rými er
nýtt, svefnherbargiö, eldhúsið,
baðherbergið, vinnustofa mín,
og svo stofan og forstofan.
— Hvað kemur eiginlega til
að þú sýnir hérna? Er það ef
til vill hörgulUnn á almennileg
um sýningarsölum?
— Nei nei, mér fannst bara
vel til fundið að vígja húsið á
þennan hátt, annað var það
ekki. En ég er kominn á þá
skoðun núna, að þeir listamenn,
sem aðstöðu hafa til, ætlu í
ríkara mæli, að halda sýringai
á heimilum sínum. Yfir heimil
um er alltaf sérstakur blær,
hlýlegur og frábrugðinn and-
rúmsloftinu, sem almennt er
ríkjandi í sýningarsölum, og
þar eru myndir fyrst komnar
í sitt rótta umihverfi.
Meðan á þessu hefur staðið
hef ég komizt að raun um, að
það er ákaflega þroskandi íyrir
okkur listmálara að halda sýn
ingar í heimahúsum. Það er sllt
annað og miklu erfiðara að
hengja upp málverk í venju-
legum íbúðarhúsum en sýningar
sölum, lofthæðin er að sjálf-
sögðu miklu minni, maður verð
ur að taka tillit til glugga, hús
gagna o. fl.
— En það hlýtur að vera
mjög óhentugt fyrir listmálara
að halda sýningu einhvers stað
ar inni í úthverfi?
— Ekki þarf ég að kvarta
yfir aðsókninni. Hér hefur ver
ið stanzlaus straumur þessa
daga, sem sýningin hefur verið
opin.
— Segðu mér, hvernig ferðu
eiginlega að því að afkasta
svona miklu, 85 málverkum á
einu ári, auk þess að standa í
húsbyggingu.
— Ég veit ekki hvort ég er
afkastameiri en margir aðrir,
en ég reyni að nýta tímann sem
bezt, vinn, vinn og vinn.
— Þú býður sem sagt ekki
eftir inspírasjónum?
— Nei, ég helli mér bara út
í þetta, segir Benedikt og bros-
ir.
— Og þú heldur þig við
abstraktið?
— Já, þetta eru meiri og
minni abstraksjónir, en myndir
mínar eru þá þó allar byggðar á
einhverju, sem ég hef séð eða
upplifað í náttúrunni en stílfært
jafnvel gjörbreytt með tilliti il
minna eigin hugmynda. Eg sýni
nú m. a. stóran myndaflokk,
Eldland, sem ég hef unnið út
frá áhrifum, sem ég hef orðið
fyrir af eldgosum, Surtseyjar-
og Öskjugosinu. Þar er rauði
liturinn yfirgnæfandi, og greina
má hraunstrauminn vellandi
fram eins og orm. Stærstu
myndina úr þessum flokk, sendi
ég á sýningu í Svíþjóð nú í vet
ur, og Stokkhólmsborg keypti
hana. Þetta var geysistór mynd
þrír metrar á lengd, hinar eru
allar talsvert minni.
— Hvað hefurðu haldið marg
ar málverkasýningar, Benedikt?
— Þær eru 7 með þessari.
Svo hef ég tekið þátt í nokkr-
um samsýningum m. a. settum
við, nokkrir listmálarar í Kópa
vogi upp sýningu hér í Félags
heimilinu ekki alls :.vrir löngu.
Það eru nokkuð margir lista
menn hér í Kópavoginum, lík-
lega flestir flóttamenn úr
Reykjavík.
— Finnst þér þú hafa breytzt
mikið í þinni listsköpun með
árunum.
— Auðvitað breytist maður
alltaf og verður stöðugt fyrir
nýjum og nýjum áhrifum. Til
skamms tíma var ég mjög bund
inn við ákveðinn litatón, málaði
mest í gulu og rauðu, en notaði
kalda liti lítið. En í fyrra fór
ég til Mexico, og eftir að ég
kynntist myndlist þarlendra,
sem er yfirleitt ákaflega lit-
skrúðug og að mínum dómi frá
bær, breytti ég mjög til um
litaval, og það er núna miklu
fjöltoreyttara, og ég er orðinn
ófeiminn við að nota miktð
skæra og sterka liti.
— Hvað á sýningin að standa
lengi yfir hjá þér?
— Ég hef auglýst hana til
sunnudagskvölds, annars er mað
ur nú orðinn nokkuð óþreyju
fullur eftir að flytja inn í hús
ið, segir Benedikt að lokum.
gþe.
Hvert stefnir í heilbrigðismálum?
Margir aðilar, ekki sízt lækn
ar, hafa orðið til þess undan-
farið að vekja athygli á því
hvert er hið raunverulega á-
stand í heildbrigðisþjónustu
hér á landi. Þó sést þess enn
enginn vottur, að taka eigi al-
varlega til greina þær rök-
studdu ábendingar, sem fram
hafa komið um bráða nauðsyn
úrbóta.
S síðasta tölublaði lækna-
biaðsins er birt nefndarálit um
framtíðarskipulag sipítalalæknis
þjónustunnar. Er það frá nefnd,
sem stjórn Læknafélags Reykja
víkur skipaði 1964 og í sátu
þrír kunnir læknar. Þar er
meðal annars að finna þessi
ummæli:
„ í nefndinni var enginn
ágreiningur um, að íslenzkir
spitalar væru fyrir neðan
meðallag um aðbúnað, starfs-
aðstöðu og aðgang að sérfræði-
kunnáttu".
í sama nefndaráliti er bent
á það, að engar lágmarkskröf-
ur séu til um íslenzka spítala,
hvorki frá heilbrigðisyfirvöld-
om, læknasamtökum né öðrum.
Margt fleira er það í þessu
nefndaráliti, sem gerir mönn-
um ljóst hve stórkostlegra
breytinga er þörf á skipun
sjúkrahúsamála, ef mögulegt á
áð vera að veita þá heilbrigðis-
þjónustu, sem menn gera kröf-
ur til og nútíma læknavísindi
og hjúkrunartækni eru fær um
að veita, séu rétt skilyrði fyrir
hendi.
Meðal sjúkradeilda, sem illa
hefur verið að búið, er fæðing-
ar- og kvensjúkdómadeild
Landsspítalans. í nefndaráliti
iæknanna segir um hana:
„Starfsemi fæðingardeildar-
innar hefur verið í molum
vegna sjúkrarúmaskorts og ó-
fullnægjandi starfsaðstöðu.
Þessari deild var til skamms
tíma ætlað að sinna öllum
fæðingum í Reykjavík og ná-
grenni og sjúklegum fæðingum
utan af landi, auk þess sem
sú skylda hefur hvílt á deild-
inni að framkvæma löglegar
fóstureyðingar og vananir, og
ætlazt liefur verið til, að hún
tæki einnig að sér lækningar
á krabbameini I legi. Þá hefur
hún verið kennslustofnun H.í.
(Háskóla íslands) í kvensjúk-
lóma- og fæðingarfræðum og
hefur jafnframt tckið að sér
pjálfun Ijósmæðra. Öll þessi
verkefm voru til skamms tíma
ieyst af einum eða tveimur sér
fræðingum við mjög frumstæð
starfsskilyrði. Heldur hefur
rætzt úr læknaskortinum, en
starfsskilyrðin eru óbreytt".
Þetta er ekki glæsileg lýs-
ing, en kemur mjög heim við
þær upplýsingar, sem yfirlækn
ir deildarinnar veitti mér í
viðtali.
Fæðingarheimili Reykjavikur
norgar hefur létt af fæðingar-
deildinni varðandi eðlilegar
fæðingar þau sex ár, sem það
nefur starfað, þó ekki hafi ver-
ið hægt að veita öllum sængur-
konum rúm, sem þess hafa ósk-
að. Sumar hafa komizt á fæð-
ingarheimili í Kópavogi og í
Hafnarfirði, þegar vel hefur
staðið á þar. Hitt hefur svo
tlltaf verið álitamál, hvort skyn
samlegt hafi verið að reisa
annað fæðingarheimili í Reykja
vík í -stað þess að stækka fæð-
ingardeildina á Landsspítalan-
um svo, að úr yrði hæfilega
stór eining til að verða full-
komin kennslustofnun fyrir
• ckna og ljósmæður. Lands-
spítalinn er skyldugur að taka
við öllum afbrigðilegum fæðing
um, en hann á einnig að þjálfa
lækna og Ijósmæður til að ann
ist eðlilegar fæðingar. Það, að
úr urðu tvær stotnanir en ekki
ein, mun m.a. hafa stafað af
því, að heildarskipulag heil-
brigðisþjónustu hefur ekki ver-
ið nógu gott.
Meðal þess, sem alvarlegast
má kalla i sambandi við þá
stöðnun, sem orðið hefur i
sjúkrahúsamálum er það, að
eina sjúkrarýmið, sem ætlað er
sérstaklega fyrir kvensjúk-
dóma, eru 19 rúm af þeim 60
sem eru á fæðingardeild Lands
spitalans. Yfirlæknirinn þar og
yfirlæknirinn á fæðingarheim-
ili Reykjavíkurborgar hafa báð
ír sagt mér, að hreint neyðar-
ástand ríki vegna skorts á
sjúkrarými fyrir barnshafandi
konur, sem af ýmsum ástæðum
þarfnast sjúkrahússvistar yfir
meðgöngutímann.
Þá hefur það einnig verið
upplýst, að á fæðingardeiidinni
verður að hafa á sama gangi
sængurkonur og konur, sem
fara i geislameðferð vegna
krabbameins í legi. Kveður
yfirlæknirinn svo fast að orði
um það, að hvergi annarsstað-
ar í heiminum myndi slíkt vera
látið viðgangast.
Það er ekki hægt að sinna
öllum beiðnum um sjúkraliús-
vist vegna kvensjúkdóma, sem
Landsspítalanum berast, enda
er rúmafjöldinn, sem til þess
Sigriður Thorlacíus
er ætlaður, langt undir því
lágmarki, sem reiknað er með
annarsstaðar. Samanborið við
Bretland ættu t.d. að vera
mmnst 38 rúm á þessari sjúkra
deild, miðað við mannfjöldann
eins og hann er nú. Þau eru 19.
Því lengur sem dregst að
eysa sjúkrahúsaskortinn, því
erfiðara verður það. Það er svo
þungur dómur um íslenzk
sjúkrahús, að þau séu „fyrir
neðan meðallag um aðbúnað,
starfsaðstöðu og aðgang að sér
i'ræðikunnáttu", að full þörf
er skjótrar stefnubreytingar á
stjórn heilbrigðismála.
Sigríður Thorlacíus.