Tíminn - 22.06.1967, Qupperneq 9

FIMMTUDAGUK 22. júní 1967.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánssön, Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gíslason Ritstj.skrifstofur t Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7 Af.
greiðslusími 12323. Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán innanlands. — t
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. t.
Samvinnubú
Framsóknarmenn hafa á undanförnum þingum flutt
frv. til laga um samvinnubú. Tilgangurinn með setningu
siíkra laga er sá að auðvelda mönnum að efna til sam-
vinnubúskapar, ef áhugi er fyrir hendi.
Höfuðrök fyrir frumvarpinu hafa verið þessi:
Sökum fólksfækkunar í sveitum, hefur einyrkjubú-
skapur færst mjög í vöxt. Reynslan sýnir, að hann hefur
mikla annmarka. Starf einyrkians er mjóg bindandi.
Hann þarf einn að leysa af hendi margvísleg verkefni,
sem hann er misjafnlega fallinn til að vinna, og ef annað
hjónanna á sveitaheimilinu forfallast um lengri eða
skemmri tíma, þá getur það valaið miklum örðugleikum,
þar sem einyrki á í hlut. Nauðsyn ber til þess, að leitað
sé ráða til að skapa sveitabúskapnum sem mest öryggi.
Til eru sveitir hér á landi, þar sem það er algengt, að
skyldfólk vinni saman að búskap. Slíkur samvinnubú-
skapur, þótt óformlegur sé víðast hvar, hefur víða gefið
góða raun. Aukin samvinna í búskap ætti að geta valdið
breytingum til bóta.
Áhugi, framtak og félagshyggja einstaklinganna ræð-
ttr úrslitum um það, hvort samvinnubúskapur nær út-
breiðslu og blómgast. Reynslan ein fær úr því skorið,
hver þróunin verður að þessu leyti. En augljóst er, að
samvinnubúskapur hefur ýmsa kosti og mun gera sveita-
fólkinu kleift að losna við annmarka, sem einyrkjabú-
skap fylgja. Þar sem tveir bændur eða fleiri starfa saman
að búrekstri, getur komizt á hagkvæm verkaskipting,
framkvæmdir orðið hlutfallslega meiri en hjá einyrkjum,
vélaaflið notazt betur og búin urðið hlutfallslega stærri.
Það má þó telja enn mikilvægara, að með samstarfi í bú-
skap skapazt öryggi, þannig, að búið verður ekki í bráðri
hættu, þótt einn maður forfallist. þar sem samstarfsmenn
hlaupa þá undir bagga. Með samvinnubúskap mun og
gefast kostur á meira frjálsræð: til að taka þátt í nútíma
þjóðlífi en einyrkjabúskapur leyfir.
Samkvæmt framansögðu hafa Framsóknarmenn talið
það tímabært, að með löggjöf verði lagður grundvöllur
að stofnun samvinnubúa, svo ið þeir, sem hefðu áhuga
fyrir slíkum búrekstri, geti stuðzt við löggjöf og notið
heldur hjálpar í þeim efnum en hið gagnstæða. *
Mbl. gefur Bjarna ráð
Blöð Sjálfstæðisflokksins gera sér mjög tíðrætt um
ósigur stjórnarandstöðunnar í kcsmngunum Staðreyndin
er þó sú, að fylgi stjórnarflokkanna lækkaði úr 55,6%
í 53,2% af greiddum atkvæðum, eða um 2.4%.
Þá telja íhaldsblöðin, að aðalandstöðuflokkurinn,
Framsóknarflokkurinn. hafi beðið mikinn ósigur. Fram-
sóknarflokkurinn hélt þó hlutfal slega sama tylgi og 1963,
en þá fékk hann hlutfallsiega meira atkvæðamagn en
nokkru sinni fyrr.
Sé þetta ósigur, hvað er þá að segja um aðalstjórnar-
flokkinn, Sjálfstæðisflokkinn9 Hlutdeiid hans í greiddum
atkvæðum stóð ekki i stað. neldur lækkaði úr 41.4%
í 37,5%, eða um nær 4%, miðað við kosningarnar 1963.
Mbl. segir, að Eysteinn Jcnsson eigi að draga þá
ályktun af úrslitunum að legg.ia niður flokksforustu. —
Hvað þá um Bjarna Benediktsson: Flokkur Eysteins stend
ur i stað, en fiokkur Bjarna stórtapar. Verður þetta
skilið öðru vísi en að Mbl. sé að gefa Biarna dulbúið
ráð? Nú er að sja, hvernig Bjarni tekur þvi.
TIMINN
ERLENT YFIRLIT
Árás israelsmanna mun skapa
aukið hættuástand í framtíðinní
Aldrei vonminna um samkomulag milli þeírra og Araba
SITTHVAÐ er farið að
benda til þess, að það get.i sann-
azt á ísraelsmönnum, að
skamma stund verður hönd
höggi feginn. ísraelsmenn unnu
óneiitanlega frækílegan sigur í
árás sinni á Arabaríkin, en þeg-
ar sigurvíman iíðux hjá er senni
legit, að það Komi í ljós, að
sigurinn hafi fremur aukið
vandann en leyst hann. Fjand-
sklaipurinn, sem hefur aðskilið
Araba og ísraelsmenn, hefur
aukizt og mun valda ísraels-
mönnum mikilli áhættu í fram-
tíðinni.
Það er nú orðið augljóst, að
það voru ísraelsmenn, er hófu
árásina á Araþaríkin. Jafnframt
sr það Ijósit af undirbúningi
ísHcjelsmanna, að þeir hafa
beðið eftir tækifæri til að gera
hana. Trú þeirra hefur ^erið
sú, að þeim væri nauðsrynlegt
að lama Arabaríkin áður en þau
yrðu hernaðarlega of sterk
Þetta máttu Arabar vita og þv
er ekki hægt hu.gsa sér stór
felldari skyssu en þegar Nass
er heimtaði varðsveitir Samein
uðu þjóðanna burtu og þann-
' aði ísraelsmönnum siglingar um
Akabaflóa. Við nánari atihugun
mi>n Nasser hafa séð, að hann
var búinn að tefla af sér, því
að hann fékk mjög tregan stuðn
ing Rússa, en bæði Bandaríkin
og Bretland lýstu yfir því, að
þau myndu gera ráðstafanir til
að tryggjia frjálsar siglingar um
flóann. ísraelsmenn þurftu því
ekkert að óttast í þeim efn-
um. Það mál hlaut fljótlega að
leysast þannig, að Nasser yrði
að láta undan síga. Nasser virð
ist líka hafla verið farinn að
undirbúa undanhaldið, því að
kvöldið áður en ísraelsmenn
hófu árásina, var tilkynnt að
tveir egypzkir ráðherrar væru
á förum vestur um haf til við-
ræðna við Johnson forseta.
ísraelsmenn hafa bersýnilega
óttast, að tækifærið væri að
ganga þeim úr greipum, því að
næstu nótt geirðu þeir árásirnar
á flugvelli Egypta. Þeir reynd-
ust óviðbúnir. Flugvélar þeirra
voru gereyðilagðar og þar með
voru endalok styrjaldarinnar
ráðin.
ÞEGAR vopnahléð komst á,
stóðu málin þannig, að ísra-
elsmenn voru búnir eð laka her
skyldi margfallt stærra land en
ríki þeirra nær yfir. Mesf af
því, Sinaiskaginn, er eyðimörk
Verðmætasta hertekna landið
er sá hiuti Jórdaníu, sem er
vestan Jórdanárinnar, og Gaza
svæðið, sem heyrir undir
Eygyptaland. Æsingtaimenn með
al ísraelsmanna vilja engu skila
af þessu landi aftur. en þeir,
sem ábyrgari eru, vilja
Sinaiskagann af hendi, ef Isra-
elsmenn fá tryggðar frjálsi-m
siglingar um Suezskurðinn og
Akabaflóa Hinsvegar vilja þeir
halda Gaza-svæðinu og þeim
hluta Jórdan, sem er vestan
Jórdanár. Hið síðasta þýðir í
reynd endalok Iórdar,íu. Hér
er um að ræða iang frjósam-

Leví Eskol
asta hluta Jórdaníu, þar sem
helmingur íbúa landsins býr.
Ef Jórdanía missti þetta land,
væri sjálfstæð tilvera landsins
úr sögunni.
Þá virðast ísraelsmenn allir
sammála um að láta ekki Jerú-
salem aftur af hendi, en henni
v*r áður tvískipt milli ísraels
og Jórdaníu.
MEÐAN ístraelsmenn láita það
í veðri vaka, að þeir ætli að
notfæria sér sigurinn til land.
vinninga, er vafalítið útilokað,
að Araþar fáist að samninga-
borðinu. Þeir vilja ekki koma
þangað sem sigraðir menn, eins
og ísraelsmenn gera raunveru
lega kröfu til. Landa-kröfur
ísraelsmanna standa þegar
í yegi þess, að nokkrar við-
ræður geti átt sér stað.
Hætt er við, að ísraelsmenn
þaki sér með þessu andstöðu
miklu fleiri en Araba. Sú
stefna á vaxandi fylgi i heim-
inum, að landamærum megi
ekki breyta með vopnavaldi.
Hinar nýfrjálsu þjóðir Asíu og
Afríku fylgja fast þessari
stefnu. Þær eru því liklegar
til að standa með Aröbum gegn
landvinningakröfum ísraels-
mianna.
Þá mun það ekki aðeins valda
andstöðu Araba, ef ísraelsmenn
innlima alveg Jerúsalem. Þ«ð
mun sæta harðri mótspyrnu
allra M ú ham eðstrú a rman na,
hvai sem er í heiminum. Því
hefur páfinn Lagt til. að Jerú-
salem verði sett undir alþjóð-
lega stjórn.
EN JAFNVEL þótt landvinn-
ingakröfur ísraelsmannia stæðu
ekki í vegi samningaviðræðna,
er samt eftir erfiður þröskuld-
ur, sem fram að þessu hefur
spillt sambúð ísraeismanna og
Araba framar öllu öðru. Þegar
ísraelsmenn stofnuðu ríki sitt,
ráku þeii mörg hundruð þús-
unda Arab > bnrtu ^ss-i' apd
flótta Arabar, sem enn hafast
flestir við í hálfgerðum íanga.
búðum á framfærslu S. Þ-, telja
nú orðið meira en eina milljón.
Það hefur verið meginkrafa
Araba, að þeir fengju að fars
heim til ísraels aftur. Allsherj
arþing Sameinuðu þjóðanna hef
ur hvað eftir annað skorað á
ísraelsstjórn að leyfa heim-
flutning þeirra, en hún neitað
Meira en helmingur þessara
dndflótta Araba hafast við á
Gaza-svæðinu og þeim hluta
Jórdaníu, sem Ísraelsmenn
hafa hertekið. Margir þeirra
hafa reynt að flýja austur yfir
Jórdlamána, en langflestir eru
þó enn á yfirráðasvæði ísraels
mianna. Hlutlausir fréttaritarar
hafa skýrt frá því, að ísraels-
menn umgangist þetta flótta-
fólk með fyllstu lítilsvirðingu
og harðýðgi, eða ekki ólíkt og
Þjóðverjar umgengust Gyðinga
á fyrstu valdaárum Hitlers.
Hætt er við, að framkoma
ísraelsmanna við þetta flótta-
fólk verði til að auka enn hatr-
ið miUi þeirra og Araþa- Og aug
Ijóst er, að sambúð Araba og
ísraelsmanna kemst aldrei í
viðumanlegt horf meðan þetta
flóttamannamál er óleyst- Arab-
ar munu aldrei sætta sig við
annað en a. m- k. einhver hluti
flóttafólksins fái að hverfa
heim aftur.
‘I t Ti'-
EINS OG NÚ hof'iir', virðisi
það aldrei hafa verið vonminna,
að samkomulbg náist milli
ísraelsimanna og Araþa. Til við-
bótar sárindum Araba vegn-a ó-
sigursins, koma landvinningv
kröfur ísraelsmanna og enn
hörmulegri aðbúð fióttafólksins
en áður.
Fyrir Araba tjáir ekki_ annað
en að viðurkenna, að ísraels-
ríki er til og mun verða það.
Margit bendir til, að þeir
myndu óbeint vera búnir að
gera þetta, ef ísraelsmenn hefðu
hjálpað til við lausn flótta-
mannamálsins. í því máli bafa
ísraelsmenn hagað sér óhyggi
lega. Við þetta bætist nú sigur
stolt þeinra og landvinninga-
Krnfur. Meðan það ástand helzt
næst ekkert samkomulag milli
þeirra og Araba. Arabar munu
þá hefjla undirbúning næstu
styrjaldar og munu njóta meiri
samúðar þjóða í Asíu og Aflríku
en áður. ísraelsmenn verða að
leggja meira á sig veðna land-
varna en þeir haf a getu til. Vel
getur farið svo, að báðir aðillar
stefni að því að fá gereyðingar-
vopn til umráða og fjandskap
þessum ljúki með rústum stór-
borga í ísrael og Arabalöndum.
Fyrir ísraelsmenn væri hyggi
legra með tilliti til framtíðar-
innar að stefna að bættri sam-
búð við Araba en að ágirnast
lönd þeirra. Vinir Ísraelsmanna
eiga að stuðla að því, að ísrael
falli frá liandvinningakröfum
sínum og flaki eðlilegan þátt í
lausn flóttamannamálsins. Þá
mætti segja, að ísraelsmenn
kæmu með framrétta hönd til
sátta- Það væri og vegurinn til
að tryggja öryggi ísraels til
frambúðar. Hitt er hættuleg
leið, ef ísraelsmenn nota nú
sigurinn til landvinninga, sem
munu aukia haitrið og ósátt-
fýsina og viðhalda striðshætt-
unni í Austurlöndum nær um
ófyrirsjáanelga framtíð. Þ.Þ.