Tíminn - 28.06.1967, Blaðsíða 7

7
MIÐVIKUDAGUR 28. júní 1967
TÍMINN
Ferðamannalandið Júgóslavla
Á undanförnam þrem árum
hefur bomiS tri reglulegs kapp
hlaups á milli ihinna austur-
evrópsku kommúnistalanda við
aö laöa að sem flesta ferða-
mefin frá hinwn vesta'ænu auð
•o^dsrSkjwan. IÞað er þegar orð-
HJœ áfitaegur útgjaidaSður á
fjáriögum hvers þessara landa
ár torort að auglýsa erlendis
náttórsitBegsrð, hina taugastyrkj
andi kyrrð (IbifreiðaöMm er
naumast hafin enn þar eyistra,
a.m.k. ekki að því matrki, sem
jafnvel við þekkjum orðið hér
heima), baðstaði, hefflsulindir,
veiðiferðir og fagra, forna bygg
ingarlist þessara ianda.
Tékkóslóvakía hampar hinni
gullnu Prag, heilsuKndunum
í Pilsen, Moldádalnum og nátt-
úrufegurð Bæheims. Ungverja-
land minnir umheiminn aftur
á Budapest, eina fegxirstu borg
Evrópu, sem fyrir heimsstyrjöld
ina síðari var nefnd í sömu
andnánni og París, Róm og Vín,
sakir glæsileiks og f jörs borgar
Júgóslavar eru listamenn í mat-
reiðslu og verðið ótrúlega
leyfður erlendum ferðamönn-
um.
Þessi skyndilega kúvending
kommúnistalandanna í viðhorf
inu til vestrænna ferðamanna
á sér einfalda skýringu: Hinir
mörgu sjóðir af hörðum vest-
rænum gjaldeyri í þessum lönd
um gildna ótrúlega fljótt við
milljónirnar, sem v-evrópskir
og bandarís-kir ferðamenn eyða
árlega i sumarleyfum sínum þar
eystra. Austur-Evrópuníkin eru
þannig farin að gera allt til
að greiða fyrir heimsóknum
vestrænna ferðamanna: Öll
þessi rúki hafa sérstaka, lága
gengisskráningu erlendum gest
um í hag, og öll formsatriði í
sambandi við vegabréfsáritun
og dvalarleyfi eru nú höfð eins
einföld og fljótgerð og frekast
er unn<t.
Svcitaþorp í Slóveniu.
lífsins. Þar sem ungversku
stiórnarvöldin vita ofurvel, að
eftir atburðina 1956 rennur
flestum V-Evrópubúum enn
þann dag í dag kalt vatn milli
skinns og hörunds við það eitt
að heyra nafnið Búdapest, er
einskis látið ófreistað af hálfu
yfirvaldanna til að fela hið
kommúnistíska tökubarn lands-
ins fyrir augum vestrænna
gesta. í fyrra lét æðstaráðið í
Budapest þau boð út ganga, að
búið væri að fjarlægja jarð-
sprengjubeltið alræmda við
landamæri Ungverjalands og
Austurríkis, en þessar sprengj-
ur höfðu árlega orðið mörgum
ungverskum flóttamönnum að
aldurtila eða örkumlun og
slegið öhug á væntanlega vest-
ræna ferðamenn til landsins
sem lásu ef til vill í blöðunum
fréttirnar af þessum fjarstýrðu
aftökum í sömu andránni og
þeir voru að reikna út, hve
ódýrt yrði fyrir fjölskylduna
að tjalda næsta sumar í þrjár
vikur við Balatonvatnið.
Rúmenía og Búlgaría hafa
eyti og eyða 1 það stórfé að
oyggja hótelturna við Svarta-
nafsströndina, eingöngu ætlað-
ir vestrænum ferðamönnum,
og þessi lönd reyna að gefa hin
um gráa, gleðisnauða kommún-
istiska hversdagsleika ofurlítinn
Rívíeru-ljóma með vestrænum
veitingahúsastíl og jafnvel spila
vítum og nektardanssýningum,
— aðgangur auðvitað einungis
Brautryðjandinn meðal Aust-
ur-Evrópuríkjanna á þessu
sviði, Júgóslavia, er þegar búin
að vinda járntjaldið svo ræki-
lega upp, að jafnvel ferðamönn
um frá íslandi er tekið tveim
höndum af hinum vingjarnlegu
júgóslavnesku landamæravörð-
um og þeim veitt vegabréfs-
aritun og dvalarleyfi til tveggja
niánaða á staðnum, bæði greið
lega og umyrðalaust að öðru
en „velkominn til Júgóslavíu“:
skiptast á lan.gar, ljósar, fínar
sandstrendur og flatar klappir;
steikjandi sólskin er nær óbrigð
uLt um sumarmánuðina og langt
fram á haust, og sjórinn er vel
volgur og lygn. Strandlengjan
frá Ópatíja suður að Dúbrovnik
er talin vera eitt fegursta og
fjölhreyttasta strandlandslag
Evrópu. Á þessum aðalslóðum
erlendra ferðamanna í Júgóslav
íu er ekkert til sparað til að
búa sem bezt í haginn fyrir
gestina; Mörg ný og mjög sæmi
leg hótel hafa verið byggð á
undaníörnum árum í hinum
ævagömlu, gullfallegu sjávar-
þorpum og borgum við Adría-
hafið (einsmannsherb. kostar
um 60—90 ísl. kr. yfir hásumar
ið, en minna á vorin og er líða
tekur fram á haustið), og á
fyrra ári var lokið við að leggja
síðasta spölinn af nýjum, breið
um 900 km. malbiksakvegi með
ströndinni norðan frá Ópatíja
suður að Úlcínj við landamæri
Albaníu. Um 60 km fyrir sunn
an Ljúbljana (örskammt frá
austurrísku landamærunum) er
bo’-gin Pastojna sem árlega lað
ar að tugi þúsunda ferðamanna.
sem koma til að sjá hina heims
frægu dronasteinshella, rétt fyr-
ir utan borgin.a. Hið forna róm-
verska leikhús á eyjunni Púla
fyrir sunnan Tríeste, borgirnar
Ríjeka, Zadar og Split, eru allt
staðir, sem vert er að skoða
gaumgæfilega í góðu tómi. En
t'egursta >g kannske athyglis
/erðasta borg Júgoslavíu er
öúbrovnik sannkölluð perla
meðal borganna við norðanvert
Adríahaf. t Dúhrovnik má finna
notel í fjórum gæða- og verð-
flokkum, allt frá lúxushótelum
niður í fábrotin en þokkaleg
fjölskyldubótel. Þarna eru eftir
sóttar baðstrendur fyrir sumar-
gestina að busla við og baka
sig á, meðan sól er á lofti; en
Ljúbanznó docekati na Jugo-
slavija“.
Júgóslavía er ekki einungis
þegar orðin mesta ferðamanna
land Austur-Evrópu, að Grikk-
laDdi meðtöldu, heldur meira
að segja orðin hættulegur
keppinautur sjálfrar Ítalíu,
Frakklands og hins nýja Dorado
vestrænna ferðamanna, Spánar.
Landið hefur margt að bjóða
erlendum gestum: Innan skerja
gai'ðsins við Adríahafsströndina
megin við hafið. Eyjan Hvar er
orðin ein allsherjar baðströnd,
og er bæði efst á vinsældalist-
anum og um leið dýrust. Eyjan
uppnuminn af matgleði á júgó-
slavneskum veitingahúsum:
auk gæðanna, uppgötvar íslend
ingurinn brátt, að verðið er
ekki nema sem svarar 1/10
til 1/20 af því, sem greitt er
fyrir samibærilega máltíð á ís-
lenzkum matsölustöðum. Þeir
réttir, sem hver ferðamaður þar
í landi ætti að reyna eru
Pljeskavica (serbnesk krydd-
steik), Raznjicí (svínakjötsbit-
ar, glóðaðir yfir viðarkolum,
Frá Belgrad
Zemun.
þegar myrkrið dettur á, þíða
næturklúbþar og spilavíti gest-
anna í skugga hins fornfræga
Dúbrovnik-kastala. í Dúbrovnik
geiur að líta hin fegurstu hús
reist í stíl endurreisnartímabils
ins eða feneysk-gotneskum
skrautstíl. Borgin er aðeins
rúma 100 km. frá hinum lok-
uðu albönsku landamærum.
lúgóslavnesku baðstrendurn-
ar eru fjölsóttar enda mun ó-
dýrari en þær ítölsku, sunnan
er tengd vegakerfi megínlands-
ins með bílferju frá bænum
Drvenik, miðja vegu (um 100
km ) milli borganna Dúbrovnik
og Split. Frá mai og fram í
miðjan október er iðandi, al-
þjóðlegt mannlíf um alla eyj-
una.
;>jálf höfuðlxrrgin, Belgrad,
nefui einnig mikið aðdráttar-
afl fyrir erlenda ferðamenn:
Borgin, sem nú telur um 700
öús. íbúa, er deigla hins gamla
og nýja júgóslavneska tíma,
bæði í húsagerðarlist og mann
,ífi Þar getur að líta hin glæsi
legustu nýtízku stórhýsi, m.a.
aýju útvarps -og sjónvarpsstöð-
ina nálægí miðbænum og há-
skolahverfið í borgarhlutanum
Zemun a vinstri bakka Sava-
fljóts. í skugga þessarra há-
hýsahverfa eru svo hin geysi-
storu gömlu borgarhverfi með
lágum, óásjálegum smáhúsum.
byggðum úr brenndum leirhell
um. Einstaka gömul kirkja í hin
um sérkennilega grísk-kaþólska
stíl gnæfii upp úr í eldri borg-
arhlutunum. Belgrad stendur
á bökkum fljótanna Dóná og
Sava, í krikanum, þar sem Sava
rennur í Dóná. Einmitt á þess-
um stað er hinn víðlendi Kara-
georgilystigarður, en þangað
streyma tugir þúsunda Belgrad-
búa á hverju einasta kvöldi til
að njóta kvöldsvalans og kvöld
roðans við Dóná, sýna sig og
sjá aðra.
Eitt er það, sem erlendir
ferðamenn læra fljótt að meta
að verðleikum í Júgóslavíu, en
þaP er maturinn og víntegund-
irnar, sem hvoru tveggja fæst
bæði gott og mjög ódýrt alls
staðar í Júgóslavíu. Júgóslavar
eru listamenn við matreiðslu, og
bera ýmsir af frægustu og ljúf
rengustu þjóðréttum Serba,
Slóvena og Króata, jafnt keim
evrópskrar og Asiu-matreiðslu.
Þarf ekki sælkera til að verða
á teini), Djuvec (kálfakjöt m.
mjög krydduðum hrísgrjónum)
og loks cevapcici (kryddað
hakkabuff). Júgóslavar bjóða
gjarnan suðræna ávexti eða ein
hverja sinna úrvals ostateg-
unda, eins og t.d. kackavalj, sem
eftirrétt, og sem punktum
hverrar máltíðar tyrkneskt
kaffi (mokka). Þeim, sem kem
ur ókunnugur til Belgrad, skal
ben' á hinn ágæta nætur-
Klausturkirkjan í Pristina.
skemmtistað Restaurant Skadar
líje þar sem hægt er að
skemmta sér læturlangt, snæða
úrvals máltíð og bragða beztu
vínframleiðslu Júgóslavíu, allt
fyrir andvirði 75—100 ísl. kr.
Þetta er garðveitingahús í lúxus
flokki með 40 manna sígauna
nliómsveil og úrvals sígauna-
dansara, sem sýna þjóðdansa
iandsins og akróbat-dansa af
mikilli snilld; sú sjón í Restaur
ant Skadarlíje verður íslenzk-
um gestum vafalaust Sögu rík-
ari.
i H. Vilhj.
□