Alþýðublaðið - 14.12.1985, Síða 2

2
Laugardagur 14. desember 1985

1 alþýöu* Alþýðublaðið, Ármúla 38, 108 Reykjavik Sími: (91) 81866, 81976 ' , a Askriftarsiminn Blaðamenn: Friðrik Þór Guðmundsson og Ása Björnsdóttir f\*l A f\ Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson O I OUU Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóttir Setning og umbrot: Alprent hf., Ármúla 38 Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
i n ft» rr* w
'RITSTJORNARGREIN'
Framhald jafnaðarstefnu
mikilvægasta hvötin
Alþýðublaóið hefur í nokkrum leiðurum fjallað um
þróunaraðstoó íslendinga. Fyrir þessi jól, eins og á
undanförnum árum, minnir Hjálparstofnun kirkj-
unnar á bágstatt fólk (þriðja heiminum. Sú spurning
verður stundum áleitin hvers vegna þróunarstörfin
eru unnin.
m
I Kirkjuriti, sem kom út 1982, er viötal við Harald
Ólafsson, kristniboða, sem nú er forstööumaöur
norsku þróunarhjálparinnar í Eþfóplu. Hann svarar
þessari spurningu á eftirfarandi hátt:
,,Svörin eru sennilega nokkuð mörg, og nokkuð
undir þvl komin hver er spuröur. Aflát og róun á
slæmri samvisku eru efalaust nokkuð algengar
ástæöur. Þó skyldi ég ætla, að framhald á jafnaðar-
stefnu sé einna mikilvægasta hvötin til að veita þró-
unaraöstoö.
Sem kristnum mönnum ber okkur að leita til Biblí-
unnar um svör. Þar sjáum við, að manninum er falið
að gera sér jörðina undirgefna „ykkur til fæðu“. í því
liggur að gæði jaröarinnar eru ekki ætluð einum
hluta mannkyns, þvi að maöurinn er skapaður „eftir
Guðs mynd“ þ.e.a.s. jafngildir og með jafnan rétt til
gæða jarðarinnar.
Saga Jesú um ríka manninn og Lasarus sýnir skýrt
að dómur Guðs hvllir yfir þeim, sem njóta eigin rfki-
dæmis, án þess að reyna að létta undir með þeim,
sem eru bágar staddir. Það er m.ö.o. manngildis- og
jafnaðarhugsjón Bibllunnar, sem er grundvöllur
kristinnar þróunaraðstoðar.“
I þessari grein er Haraldur spurður hvernig tilfinn-
ing það sé, að vera I hlutverki hins ríka, veitandans,
meöal hins fátæka, vanþróaða fólks. Svar hans er
þetta:
r
,,l einu orði sagt: Hræðilegt. Maður er alltaf að
veitaölmusur af gnægt sinni. Oft finnst méreins og
hjálpin, sem við erum að veita, sé eins og tíkall I
höndinaákrakkatil að farameð I sjoppu. Hins vegar,
ef maðurætlaraö lifaog starfa I svonaþjóðfélagi, þá
hefurmaðurekki efni áaö hieypasllkum hugsunum
að, þæryfirbuga mann. Maður reynirað gleðjast yfir
þvl sem gert er.“
Haraldur Ólafsson er einnig spurður að þvl hvort
þróunaraðstoö I núverandi mynd eigi fullan rétt á
sér. Og hann svarar: „Þróunaraðstoð er ekkert ein-
hlltt hugtak, og þess vegna er erfitt að gefa einhlítt
svar við þvl. Ég held að það sé eðli þróunaraðstoðar
að vera alltaf að breytast, að leita nýrraog betri leiða
og nýta reynslu liðins tlma. Almennt held ég, að þró-
unaraðstoð, eins og hún er rekin, eigi fullan rétt á
sér. Með þvl er ég þó ekki að segja að allt sé jafn vel
gert, og að ekki sé hægt að gera það betur. Við meg-
um ekki láta bugast þess vegna, en vona að okkur
takist beturtil I framtiöinni.1'
Slðan kemur að athyglisverðri spurningu I þessu
viðtali. Haraldur er spurður að því I hvaða gryfju þeir
detti helst, sem starfaað þróunarmálum, bæði rlkis-
stjórnir stofnanir og einstaklingar. Og Haraldur
svarar:
,,Stundum finnst manni að verið sé að reisa veit-
andanum minnisvarða, en það er eflaust Ijótt að
hugsa þannig. Það er miðað of hátt. Bændur, sem
hafa yrkt jörðina með tréplóg eða haka og framleiða
ekki meira en til að halda neyöinni utandyra, ef ekk-
ert ber útaf, eru ekki viðbúnir að taka vélvæðingu.
Hver á t.d. að greiða rekstrarkostnað af traktor? Hver
á að gera við? Hvað á að gera við vinnuaflið, sem
losnar? Oft eru móttakendurekki teknir með I undir-
búning þróunarverkefna. Innlendir og erlendir sér-
fræðingar leggja slnar áætlanir og svo koma þeir á
staðinn: Jæja, gott fólk, nú ætlum við að þróa ykk-
ur.“
Haraldur Ólafsson er sá íslendingur sem hvað
mesta reynslu hefur af þróunaraðstoð og er mikils
metinn á því sviði. Það sem hér hefur verið haft eftir
honum er kjarninn I ýmsu því, sem mest hefur verið
rætt á undanförnum árum í þróunarstarfi. Orð hans
eru gott hugleiðingarefni þessa dagana, þegar ís-
lendingar, af mikilli rausn, leggja fram fjármuni tii
hjálpar- og þróunarstarfa.