Alþýðublaðið - 24.08.1988, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 24. ágúst 1988
MMMBLMÐ
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Umsjónarmaður
helgarblaðs: Þorlákur Helgason
Blaðamenn: Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir og Ómar
Friðriksson.
Dreifingarstjóri: Þórdís Þórisdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármula 38.
Prentun: Blaðaprent hf., Siðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virka daga, 80
kr. um helgar.
VELKOMIN Í
HÓTEL EIMSKIP!
Eimskip hefur ákveðið að ráðast í hótelrekstur. Og ekki
nóg með það, heldur hefur óskabarn þjóöarinnar ákveðið
að rífa hin sögufrægu Kveldúlfshús á Skúlagötu og reisa
þar20 þúsund fermetra glæsihótel í alþjóðastíl. Fyrirhug-
að glæsihótel Eimskips er ekki af verri endanum. Þar er
gert ráð fyrir 200 gistiherbergjum og aö minnsta kosti
tveimur veitingasölum, ráðstefnusölum, ferðamanna-
þjónustu, stærri heilsuræktarstöð en nú þekkist hérlend-
is, hárgreiöslustofu og verslunum. Stór hluti þjónustu-
svæöis hótelsins verður undir yfirbyggðum garði. Aðal-
álma hótelsins verður þrettán hæðir auk inndreginnar
hæðar fyrir loftræstibúnað og gert er ráð fyrir rúmgóðri
bílageymslu. Þegar borgaryfirvöld hafa veitt endanlegt
samþykki fyrir hótelinu er ráðgert að ganga til samninga
við alþjóðlega hótelkeðju til að annast reksturinn.
Nú spyr eflaust margur alþýðumaðurinn hvort Reykvík-
ingar þurfi enn eitt hótelið, þegar gistihúsarekstur er með
tregara móti og stefnir í halla og jafnvel gjaldþrot margra
hótela eftir sumarið? Ennfremur undrast margir, á tímum
samdráttar, hávaxtaog gjaldþrota, hvernig eitt félag hefur
þá burði að ráðast í slíkar fjárfestingar sem byggingu al-
þjóðlegs hótels? Á sama tíma og stjórnvöld fara fram á að-
hald i fjárfestingum og samdrátt í framkvæmdum sveitar-
félaga, og þá ekki síst í höfuðborginni, siglir Eimskip hf.
auðan sjó og smellir upp lúxushóteli á Skúlagötunni á
rústum fyrrum útgerðarveldisins Kveldúlfs. Þessum
áleitnu spurningum alþýðunnar svarar framkvæmdastjóri
þróunarsviðs Eimskips í Morgunblaðinu í gær. Hann segir
að hérlendis vanti alþjóðlegt hótel í háum gæðaflokki.
Framkvæmdastjórinn segirennfremur, að henn telji næg-
an markað fyrir gott alþjóðlegt hótel hér á landi. Slíkt yrði
nýjung á íslandi, og þótt hótelherbergjum hafi fjölgað að
undanförnu verði þar líklega stöðnun eftir nokkur ár. Ekki
megi einblína á aðstæður augnabliksins. Hér er djarflega
mælt. íslendingar þurfa sem sagt ekki lengur að skamm-
ast sín fyrir Hótel Sögu, Hótel Esju og Hótel Loftleiðir svo
nokkur séu nefnd, þegar Hótel Eimskip hefur risið úr
jörðu; það er hið alþjóðlega hótel sem vantar. íslendingar
eru senn að verða heimsmeistarar í þeirri sérgrein að
finna hvað vantar hérlendis. Það vantaði til að mynda
alveg verslunarkjarnaaf alþjóðlegri stærðargráðu þangað
til Kringlan kom til sögunnar. Það vantaði einnig alveg
bílamenningu þangað til bílatollarnir voru aflagðir með
innflutningssprengingu í kjölfarið. Og það vantaði sárlega
skemmtanastaði með Ijósahringli, tóngæðum og rými
samkvæmt alþjóðlegum stuðli þangað til Hótel ísland var
byggt. Og það hefur vantað ráðhús og veitingahús úr gler-
kúpli sem snýst um sjálfan sig, en þetta er sem sagt allt
á leiðinni. Og nú siðast: Alþjóðlegt Hótel Eimskip. Þetta
eru gleðifréttirnar fyrir alþýðu manna sem berst myrkr-
annaá milli til að missaekki heimili sín á uppboðum í dýr-
tíð og vaxtafári, sem sér laun sín rýrna í verðbólgu og
gengisfellingum sem komið erátil að bjargaatvinnufyrir-
tækjunum sem eru á hausnum þegar þau eru ekki að
byggja skemmtistaði og hótel. Þaó eru fréttir eins og tíó-
indin um fyrirhugað Hótel Eimskip sem opinbera fyrir
launafólki landsins hvar peningarnir liggja og hvernig
gróða hinna auðugu er varið. Velkomin I Hótel Eimskip!
SIGRUN nokkur Björgvins-
dóttir skrifar grein I Tímann I
gær þar sem hún ræöir ýmis
hugtök sem eiga að sýna
jafnrétti I oröi en ekki á
borði. Af hverju er til dæmis
auglýst eftir starfskrafti I eld-
hús eöa á barnaheimili en
ekki starfskrafti á skurö-
gröfu? Er „starfskraftur" hul-
iö hugtak yfir konu?
Hyggjum aö þessum sjón-
armiöum Sigrúnar. Hún skrif-
ar:
„í frétt af sérkennilegri
flugvél sem einhver náungi
flaug milli landa, m.a. til Is-
lands, sagði svo: „Hann var
með dömu og viðleguútbún-
að og ætlaði að skoða land-
ið“.
Skyldi einhver hafa hnotið
um þessa málsgrein? Eða er-
um við orðin vön þvi aö um
konur sé rætt eins og hluta
af búslóð, eignum eða i til-
felli farangri, að við séum
orðin algjörlega heilaþvegin
og vitum ekki lengur hvort
konur eru lifandi verur? Það
er þá ekki nema von að þaö
vefjist fyrir sumum hvort kon-
ur séu menn. Fyrir nokkru
átti ég í stælum viö forstjóra
fyrirtækis nokkurs út af aug-
lýsingu, þar sem auglýst er
eftir konu eða manni til
ákveðins starfs. Hann vildi
ekki viðurkenna að neitt væri
athugavert við þetta orðalag.
Taldi þetta jafnvel mjög í
anda jafnréttis, vegna þess
að ef hann auglýsti eftir
starfsmönnum til vinnu,
mætti líta svo á að konur
væru útilokaðar, og hann
vildi ekki nota orðið starfs-
kraftur sem út af fyrir sig er
mjög viröingarvert. Þessi
skoðun er trúlega mjög
algeng. Að minnsta kosti er
auglýst stíft eftir „starfs-
krafti" í hin og þessi störf.
Ég held þó að það orðalag sé
einkum notað ef starfið er
mestmegnis skipað konum.
Hefur nokkur séð auglýst eft-
ir starfskrafti á bát á vertiö?
Ekki hef ég séö það. Eða
starfskrafti á gröfu? Fólk
myndi reka upp stór augu.“
Og áfram heldur Sigrún:
„En af hverju er þá allt í
lagi að auglýsa eftir starfs-
krafti í eldhús eða á barna-
heimili? Er verið að komast
hjá því að viðurkenna að kon-
ur séu menn? Mér sýnist að
hér sé veriö á villigötum.
Konur eru alþingismenn, kon-
ur eru sjómenn og veiöi-
menn. Konur eru flugmenn,
eða hefur nokkur heyrt talað
um flugkonur eöa sjókonur?
Konur eru starfsmenn í hin-
um og þessum fyrirtækjum.
Þá liggur beinast viö að aug-
lýsa eftir starfsmönnum til
vinnu. Ef starfið er að mestu
skipað öðru kyninu, en aug-
lýsandinn vill taka af allan
vafa um að starfið sé opiö
öllum (eins og raunar lögboð-
ið er), getur hann auglýst eft-
ir starfsmanni, konu eða
karli. Þetta orð, starfskraftur,
er heldur hvimleitt í þessari
notkun svo ekki sé meira
sagt. Hitt er svo annaö mál
að starfsmenn, bæði konur
og karlar, eru misgóður eða
misjafnlega eftirsóttur starfs-
kraftur.“
En Sigrún gerir fleiri
Sigrún: Kraftur sama og kona?
Kristbjörn: Atvinnurekendur
sleppa ávallt — aldrei launþegar.
athugasemdir viö málfræði
og kynferöi:
„Annað vil ég nefna þar
sem kyn þeirrar persónu sem
um er rætt ruglar málfræði-
notkun fólks. Orðrétt upp úr
blaði: „Ráðherra dómsmála
hætti við fyrirhugaöa ferð þar
sem hún óttaðist róstur
heima fyrir.“ I þessu tilfelli
vill svo til að ráðherann er
kona, en þaö var engin
ástæða til að það kæmi
fram, í þessu sambandi, og
málfræðilega rangt.
Margoft hef ég séð og
heyrt sömu vitleysuna í
sambandi við forseta íslands.
Orðalag eins og „Forseti ís-
lands fer í opinbera heim-
sókn til Frakklands í dag.
Hún er væntanleg heim á
þriðjudag,“ er ekki óalgengt.
Sé forsetinn ekki nafngreind-
ur ber að tala um hann, for-
setann, hvort sem sá er
gegnir því háa embætti er
karl eða kona.“
Skrifar Sigrún Björgvins-
dóttir.
KRISTBJÖRN Ámason,
formaöur félags starfsfólks í
húsgagnaiðnaöi, skrifar grein
i Þjóðviljann í gær þar sem
hann fjallar um atvinnurek-
endur og launafólk. Sjónar-
miö Kristbjarnar eru meöal
annars þau, aö atvinnurek-
endur í landinu þurfi aldrei
aö standa viö geröa kjara-
samninga en velta kostnaði
vegna launahækkana út i
verölagið eöa fá ríkisvaldiö
meö stjórnvaldsaðgerðum til
aö lækka kaupiö.
Lítum nánar á þessi sjón-
armið:
„Launamenn vita að kjara-
samningarnir eru ekki að
sliga atvinnuvegina, vita að
þeir gera það yfirleitt ekki.
Aðalástæðan er nú sem oft-
ast áður að stjórnendur fyrir-
tækjanna hafa brugðist og
sjaldan verr en nú. Það sem
gerir þetta enn erfiðara nú en
oftast áöur er að stjórnendur
þjóðarinnar hafa sennilega
aldrei staðið sig jafn illa, ef
tekið er mið af þvi góðæri
sem þessi menntaöa þjóö
hefur búiö viö undanfarin
misseri.
Við þjóðinni blasir á
næstu mánuðum fjöldagjald-
þrot heimila og fyrirtækja, og
í skjóli einhverrar næturinnar
einhvern næsta sólarhringinn
munu launamenn landsins
veröa látnir axla byrðar vegna
mistaka annarra.
Launamenn telja réttlátt að
bera ábyrgð á eigin mistök-
um en ekki annarra.
Hafi eitthvert fyrirtæki i
landinu reist sér hurðarás
um öxl vegna rangrar stjórn-
unar, til dæmis með offjár-
festingum, —- á þá að leyfast
aö fyrirtækið velti vandræð-
unum yfir á starfsmennina
sem í engu hafa ráðið um
stjórn fyrirtækisins? Þessir
sömu menn hafa jafnvel á
þessum sama tíma óráðsí-
unnar hjá forráöamönnum
fyrirtækisins orðið að auka
verðmæti vinnu sinnar með
auknu álagi, meiri vinnu-
hraða, meiri vöruvöndun. Það
sjá allir heiðarlegir menn að
svona geta hlutirnir ekki
gengið endalaust. Þetta er
hrein og klár eignaupptaka,
og það verða stjórnendur
þessa lands að skilja og
virða.
Hið eðlilega og besta þeg-
ar til lengdar lætur væri aö
slik fyrirtæki legðu upp laup-
ana sé ekki grundvöllur fyrir
rekstri þeirra eða fengnir nýir
menn sem vildu kaupa fyrir-
tækið alveg eða að hluta.
Heiðarlegast væri að
starfsmönnum væru boöin
hlutabréf í fyrirtækjunum á
eðlilegu verði heldur en að
laun fólksins séu skert með
valdboði ofan frá. Starfs-
mennirnir hljóta einnig að
hafa áhyggjur af rekstri fyrir-
tækjanna sem þeir vinna hjá.
Það er ekki bara það að þeir
hafa byggt upp fyrirtækið
ásamt eiganda þess, heldur
einnig að þeir hafa haft trú á
þvi.
Sérstaklega hljóta áhyggj-
ur starfsmanna að vera mikl-
ar ef fyrirtækið er rekiö þar í
sveit sem lítið er um aðra
atvinnu og starfsmenn hafa
fjárfest í fasteignum í ná-
grenni við vinnustaðinn.
Ef fyrirtækið bregst verða
eignir allar verðlausar, ekki
bara fyrirtækisins heldur
einnig starfsmannanna.“
Skrifar Kristbjörn Árnason.
Einn
með
kaffínu
Landbúnaóarráðgjafinn sagöi viö bóndann:
— Þaö er þýóingarmikiö hvaö er í hænsnafóðrinu, gæöi
eggjanna geta alveg fariö eftir fóðrinu!
Bóndinn:
— Já, ég veit. Bóndinn á næsta bæ setti einu sinni sag
í hænsnafóðrið. Nokkru síðarkomukjúklingarnir úr eggj-
unum og voru meö tréfætur eöa voru tréspætur!