Alþýðublaðið - 15.02.1989, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 15. febrúar 1989
MÞYÐUBLMÐ
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Blaðamerin:
Blaö hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Friðrik Þór Guðmundsson
Setning og umbrot:
Prentun:
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsfminn er 681866.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
Samhyggja gegn ofneyslu
Formenn aðildarfélaga Bandalags starfsmanna ríkis og
bæjaályktuðu áfundi í fyrradag undirgamalkunnum slag-
orðum: Sókn til bættra lífskjara. Segir þar meðal annars:
— Á meðan lífskjör almennings hafa rýrnað hefur fjár-
magn verið verðtryggt og á okurvöxtum.
— Við sættum okkur ekki við óbreyttan kaupmátt lágra
launa og viljum fá hann bættan.
Formenn í BSRB vilja samvinnu við önnur samtök launa-
fólks og að þau gangi sameiginlega til viðræðna við ríkis-
valdið um leiðir til að efla velferðarkerfið og skapa launa-
fólki betri lífskjör.
jr
Oskirforystumanna í næst stærstu launþegasamtökum
landsins eru býsna hógværar. Ríkisvaldið er ekki skamm-
að sérstaklega, en í staðinn beinast spjótin að „fjár-
magnseigendum" sem sagðireru hafa lifað við verðtryggð
lífskjör og okurvexti í ofanálag. Hógværðin og lítillætið í
garð ríkisvalds kemur ekki á óvart. Augljóst virðist að for-
ystufólk launþega ætli að láta reyna á velvilja „félags-
hyggjunnar" sem ríkisstjórnin kennir sig við. Enda hafa
fjármálaráðherra og forsætisráðherra tekið ákaflega vel
undir óskir BSRB.
Það verður forvitnilegt að fylgjast með því hvernig ríkis-
stjórnin muni hegða sér í væntanlegum samningaviðræð-
um við fulltrúa launþega. Fjármálaráðherra hefur reyndar
þegar hækkað skatta á launafóik um nokkur prósent en
forsætisráðherragæti skrifað undiryfirlýsingar BSRB um
vaxtaokurog óhóflegan fjármagnskostnað. Vandinn ligg-
ur í því að rata leið sem samræmist markmiðum stjórnar-
innar um jafnvægi í þjóðarbúskap, minnkandi verbólgu og
sæmilegt jafnrétti.
Samþykkt formanna BSRB frá því í fyrradag ereins konar
boðsbréf til ríkisstjórnarinnar. BSRBIýsirsig reiðubúiðað
ræða við íslensku ríkisstjórnina um framtíó íslensks sam-
félags. Kurteislegar geta launþegasamtök ekki orðað hóg-
værar óskir. Einhvern veginn liggur samt hinn raunveru-
legi boðsKapur BSRB utan og ofan við þá skikkanlegu
samþykkt sem formennirnir í samtökunum gerðu með sér.
Þegar sest verður að samningaborði hljóta forystumenn
launþega að draga fram kröfur um aukinn kaupmátt. Það
er enginn vandi að benda á að slæmar fjárfestingar séu
slæmar eins og formennirnir gera. Það er snöggtum verra
að stíga næsta skref, þegar það liggur fyrir að ríkisstjórn-
in hefurákveðið hvað sé til skiptanna í íslensku þjóðarbúi.
Yfirlýsingar fjármálaráðherra og forsætisráðherra breyta
engu til eða frá. Vandinn liggur ef til vill ekki heldur í sam-
þykktum BSRB.
Ríkisstjórnum hefurekki tekist fram að þessu að hemja
vonda fjármagnseigendur. Ríkisstjórnir hafa liðið „okur-
vexti“. Þaó breytir engu hvort þær kenna sig vió félags-
hyggju og kaupfélagshugsjónir. Bent hefur verið á með
nokkrum rökum að þrátt fyrir „vaxtaokrið" hafi fjármagns-
eigendum tekist að koma ár sinni fyrir borð. Vörurnar og
þjónustan hafa nefnilega selst. Þúsundir manna hafa af
því framfærslu að færa launafólki allan óþarfann, sem
launþegasamtökin eru nú að býsnast yfir að fólkið í land-
inu hafi borgað á undanförnum árum. Hinar slæmu fjár-
festingar hafa ekki síst orðið til vegna þess að þjóðin hef-
ur einfaldlega lifað um efni fram. Taumlaus innflutningur
sem hefur gert þjóðina stórskulduga er til kominn vegna
þess að fólk kaupir allt þetta. Þjóðin er að deyja úr ofáti.
Þetta er stærsti vandi okkar um þessar mundir. Að samtök
launafólks ætli sér að ræða um almennar kauphækkanir
á þessum tímum er ekki skynsamlegt.
Þaó eru kjör þeirra sem eru utan við ofneysluna sem rík-
isvaldið ætti að bæta. Það gerist ekki með almennum
kauphækkunum heldur með tilfærslum sem gera fólki
kieift að lifa sómasamlegu lífi í allsnægtarþjóðfélagi.
BSRB hefur boðið öðrum samtökum launþega upp í við-
ræður við ríkisvaldið um framtíð velferðarkerfisins. Það er
góð byrjun aðvinnasaman. En launþegasamtökverðalíka
að setja sér háleitari markmið en kenna sífellt ómögulegu
peningafólki um ófarirnar í íslensku samfélagi.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
SAGT er að Parkinsons lögmálið
ráði víða í opinbera kerfinu. Menn
eyði löngum tíma í að ræða smæstu
mál, en afgreiði mikil útgjöld og
alvarlegar afgreiðslur með sam-
hliða handauppréttingu. Bæjar-
stjórn ísafjarðar þurfti að karpa
um það á bæjarstjórnarfundi hvort
bæri að mála hús Kaupfélags ísfirð-
inga sem fyrrum hýsti bæjarskrif-
stofurnar. Bæjarlögmaður hafði
úrskurðað að bærinn þyrfti ekki að
mála eftir sig. Bæjarins besta á ísa-
firði segir frá eftir að hafa hlerað á
bæjarstjórnarfundi. Álit lögmanns
lá fyrir:
„Nóg mundi vera að kítta upp í
göt. Um þetta urðu snarpar um-
ræður og spurði uppljóstrarinn oft
um það hver hefði gert áætlun um
kostnað upp á 240.000 kr. við mál-
unina.“
Þegar hér var komið sögu vand-
aðist málið. hver ætti að mála? Og
sumir töldu að nóg væri að þrífa.
En samkvæmt mati lögmanns voru
þrif ekki nauðsynleg. Og flóknara
varð málið, þegar kom í ljós að mál-
arar reyndust fleiri en einn í bæjar-
stjórninni sjálfri. Bað „uppljóstrar-
inn“ þá að hugsa sinn gang. Þar
kom á eftir
„snarpar umræður siðferðis og
samviskuhjal féll málið á jöfnu 4:4,
Dýrfinna sat hjá.“
FLÓAMARKAÐURINN
er með betri dálkum í Þjóðviljan-
um. Þar er stundum ljóstrað upp
um breytingar sem verða í lífi og
högum. Þessi virðist t.d. hættur að
spila, fara á skíði og skauta — og
hættur að sofa:
„Til sölu er takkaharmónikka,
sem ný, skíði lengd 1,40, skór og
bindingar, og hvítir skautar nr. 36.
Allt mjög gott. Selst á hálfvirði.
Einnig lítill svefnstóll. Upplýsingar
í síma 23218 frá kl. 2-6 og eftir kl.
18.00 í síma 685331.
ER Jón Baldvin von þeirra sem
ekki eru par hrifnir af hvalveiðum?
Eiríki Böðvarssyni framkvæmda-
stjóra Niðursuðuverksmiðjunnar á
ísafirði finnst nóg komið af svo-
kölluðum vísindaveiðum. Vest-
firska fréttablaðið spjallar við Ei-
rík:
„Þetta var ekki sérstakt mál fyrir
mig, fyrr en það fór að ógna mínum
hagsmunum og míns fyrirtækis.
Við höfum framleitt mikið fyrir
Aldi, og þetta hefur áhrif á okkar
rekstraráætlanir. En maður lifir í
voninni, og ég vil ekki trúa því að
þetta þróist á versta veg. Ég vil ekki
trúa öðru en menn taki sönsum.
Jón Baldvin var til dæmis að lýsa
því yfir, að liann væri ekki andsnú-
inn því að hætta við „vísindaveið-
ar“ í suinar.“
PRESTUR Hornfirðinga stýrir
Eystra-Horni. Hann skrifar leiðara
í síðasta hefti þar sem hann tekur
undir gamalt baráttumál Bandalags
jafnaðarmanna sáluga um að út-
varpa frá Alþingi. Þetta er nauð-
synlegt til að auka veg Alþingis. En
séra Baldur litur líka á væntanlega
„lýðræðisrás“ sem skilvindu:
„Þingmenn sem einhver veigur er
í myndu fagna þessari rás. Hún
myndi tryggja það að stór hluti
þjóðarinnar fylgdist með störfum
þeirra.
Þingmenn sem eru bæði í senn
máttlitlir og leiðinlegir myndu
leggjast á móti hugmyndinni. Þeir
myndu ekki lengur njóta þess skjóls
sem flokksblöðin veita þeim. Þögn-
in geymir suma best.“
Þá er spurningin: Hvorir eru í
meirihluta? Hinir leiðinlegu eða
spræku? Verður frumvarpið sam-
þykkt? Ekki ef þeir . . . eru í meiri-
hluta.
EINN MEÐ
KAFFINU
Það var þetta með manninn
sem gaf konunni sinni
aldrei neitt af neinu tagi.
Svofórhún fráhonum. Hún
hafði fengið nóg.
FRÁ DEfil TIL DA6S
Dóri Dick snemma morguns
Eg sagði við konuna þegar við
vöknuðum í morgun: Mikið erum
við heppin að hafa hann Halldór
í forsvari fyrir hvalinn. Hvar væru
hvalveiðar íslendinga ef Halldórs
nyti ekki við? Halldór er ákveð-
inn. Halldórer þver. Halldór lætur
ekki neina útlendinga vaða ofan í
sig. Svona eiga skipstjórar að
vera. Sagði ég við konuna.
Konan var ekki á sama máli.
Hún er nú yfirleitt aldrei á sama
máli og ég. Það er að segja, að ef
ég hef einhverja skoðun, þá hefur
hún alltaf aðra skoðun en þá sem
ég hef. Ekki að það sé neitt at-
hugavert að hafa aðra skoðun en
ég. Ég er lýðræðislegur svoleiðis.
Mér finnst ágætt að menn hafi
mismunandi skoðanir. En það er
ekki eðlilegt hvað konan hefur
alltaf aðra skoðun á öllu en ég.
Það er eins og hún biði eftir þvi
hvaða skoðun ég hafi, og þá kem-
ur hún með einhverja allt aðra
skoðun. Það kalla ég ekki skoð-
anaágreining. Það kalla ég skoð-
anasálgreiningu. Ég stend harður
á því.
Konan var annarrar skoðunar.
Hún bylti sér í rúminu, dró sæng-
ina upp að höku og sagði sem svo
að Halldór hefði gjörsamlega
klúðrað hvalamálinu. Fyrst hefði
hann komið með þessa fáránlegu
lausn að hefja hvalveiðar í vís-
indaskyni. Það vissu allir, að
þetta væru ekkert annað en vís-
indi í hvalveiðiskyni. Hvalur h/f
borgaði eitthvað smotterí til að
fjármagna talningar, en fengju
restina af skrokknum þegar vís-
indamennirnir væru búnir að
skera nokkur grömm af fitu og
kjöti af hvölunum. Síðan seldi
Hvalur h/f kjötið til Japans og
annarra landa og græddi stórfé.
Og væru svo klaufskir að smygla
þessu gumsi sínu gegnum Finn-
land og önnur lönd að grænfrið-
ungar kæmu upp um allt og birtu
myndir af fengnum í sjónvarpi.
Og nú væru aðilar um allan heirn
hættir að kaupa fiskafurðir okk-
ar. Og íslendingar töpuðu árlega
tveimur milljörðum eða svo. Og
íslendingar misstu atvinnu. Og
svo væri Halldór með hugmyndir
um að ríkisstyrkja þau fyrirtæki
sem misstu af bisness vegna hval-
veiðidellunnar í Halldóri. Þvílíkt
og annað eins. Dæmigert fram-
sóknarklúður. Sagði altsó konan.
Eg reiddist nokkuð. Nú er það
þannig, að þegar ég reiðist held ég
alltaf stillingu minni. Ég tala jafn-
vel enn hægar en venjulega. En
orðin fá meiri þunga. Það er altal-
að í fjölskyldunni að orð mín fá
þá meiri þunga. Þegar ég reiðist
sem sagt. Og þótt konan hafi
haldið því fram, að ég hafi mölv-
að kristalsvasann í síðasta reiði-
kasti mínu, þá er það rangt. Ég
bara rakst í hann þegar ég stóð
stillilega á fætur. Það var óheppni
að hann skyldi falla á gardínu-
stöngina sem er alveg undir loft.
Skrýtið hvað þessir kristalvasar
detta stundum upp á við.
Ég reiddist altsó nokkuð. En
var vel stilltur þegar ég sagði kon-
unni, að svona væri bara ekki
hægt að tala um sjávarútvegsráð-
herrann okkar. Hann ætti margt
betra skilið en svona gáleysislegt
tal. Halldór væri sá eini af stjórn-
málamönnunum sem þorði að
vera fastur fyrir. Hann væri ekk-
ert að gera á sig þótt einhverjir
grænfriðungar væru með ein-
hverjar hippamessur út í löndum.
Hver væri svo sem að hugsa um
þetta pakk? Halldór léti þessa
dóna ekkert vaða ofan í sig. Hann
væri tilbúinn að bjóða þeim birg-
inn, þótt aðrir væru að gefast upp
undan þessum þrýstingi. Okkur
vantar fleiri menn eins og Halldór
á þing, sagði ég. Og þótt einhverj-
ar þjóðverjaskræfur þyrðu ekki
lengur að kaupa rækju frá ís-
landi, þá þeir um það. Við seldum
bara rækjuna eitthvað annað.
Sagði ég. Og bætti við: Við seljum
bara rækjuna til bandamanna.
Konan skildi ekki alveg þennan
brandara. Hún skilur yfirleitt
ekki brandarana mína. Hún hall-
aði sér bara aftur í rúminu, geisp-
aði og sagðist ekki nenna að tala
um Dóra Dick í rúminu. Hvað
sem hún átti nú við með því. Svo
var hún farin að hrjóta.
Konur hafa ekkert stolt.