Alþýðublaðið - 15.02.1989, Blaðsíða 4

4
Miðvikudagur 15. febrúar 1989
SJAVARSIDAN
MENGUNAR- OG
SJÚKDÓMALAUS
FISKIRÆKT
Mikið hefur verið rætt og ritað um vanda fiskiræktenda, og
hefur hugur manna þá einkum beinst að mengun í sjó og einn-
ig hinum svokölluðu eitruðu þörungum. í Noregi þar sem að
fiskirækt i sjó er mikið stunduð hefur þetta vandamál verið til
mikillar rannsóknar og lausn virðist vera í sjónmáli sam-
kvæmt grein i norska blaðinu Aftenposten nú nýlega.
Eftir eitt ár er reiknað með að lyfjum eða úrgangnum úr fisknum
fyrsta fljótandi og færanlega fisk-
eldisstöðin verði tilbúin í Noregi. Er
hún byggð með umhverfisvernd í
huga og er áætiað að taka hana í
notkun við Loðfoten. Þessi stöð á
að vernda eldisfisk gegn þörunga-
sýkingu, olíumengun og annarri
þeirri mengun sem þeim stafar
hætta af.
í hinni nýju fiskeldisstöð hefur
verið samhæfð þekking frá norsk-
um og erlendum fiskiræktendum,
tæknihliðin kemur frá oliuiðnaðin-
um í Norðursjónum. Hugmyndin
er að byggja stóra fiskeldisstöð sem
er færanleg, með búnaði sem gerði
það kleift að sjór renni í gegn um
hana en þó þannig að sá möguleiki
sé fyrir hendi að loka henni algjör-
lega með þar til gerðum lokunar-
búnaði auk lofttæmingar. Á
þennan hátt verður engin hætta á
þörungasýkingu né heldur sýkingu
vegna meingunar.
Fiskeldisstöðin er sjálfstæð ein-
ing og er færanleg, með mikinn
stöðugleika, jafnvel í miklum sjó-
gangi. Undir stöðinni eru mjög stór
neðansjávarflot sem í er mikið flot-
magn og af þeirri ástæðu er hinn
mikli stöðugleiki til kominn.
Það allra mikilvægasta við stöð-
ina er það að afgangur af fóðri,
er ekki hleypt niður á sjávarbotn-
inn. Allur úrgangur er soginn upp í
þar til gerð síló i stöðinni og er hann
hreinsaður þar og afgangnunt er
síðan dælt út í sjó í 100-200 metra
fjarlægð frá stöðinni.
Að þessu verkefni standa A/S
Seacon Ltd í Osló, fyrirtæki innan
T.H. Brövig-gruppen i Farsund og
hinn norski prófessor Carsten
Langlie sem starfar við háskóla i
Vestur-Þýskalandi. Þessir aðilar
hafa náð samkomulagi við fisk-
ræktunarfyrirtækið Brettesnes
Aqua á eyjunni Stormolla austur af
Solvær við Lóðfóten þar sem að
áætlað er að setja upp fyrstu stöð-
ina.
Þar sem að þetta eru frumtil-
raunir með þessa nýju stöð var
ákveðið að setja hana upp í Noregi.
Við ætlum að vísa i norskt umhverfi
við sölu á þessum stöðvum erlendis
segir stjórnarformaður Seacon
Lars N. Overrein.
Seacon Eco-2000 en svo er stöðin
nefnd, er teiknuð af prófessor
Langlie, og er hún byggð á reynslu
sem fengist hefur af tilraunum með
aðra fljótandi stöð sem hefur verið
nefnd „Mariana* en hugmyndina
að henni átti verkfræðingurinn
Einar Knutsen í Bergen. Mismun-
AFLAKONGUR VIKUNNAR
Fiskeldisstöðin eins og hún kemur til með að lita út.
urinn á þessum tveimur stöðvum er
sá að í ‘Mariana“ er fiskurinn í ofn-
um fiberpokum, en fiskurinn í Sea-
con Eco-2000 er í glertrefja sílóum
með sérstökum lokunarbúnaði sem
gerir það kleift að ppna og loka síl-
óunum eftir vild. Á þennan hátt er
hægt að verja fiskinn smiti vegna
mengaðs vatns og einnig er mögu-
leiki að einangra sjúkan fisk í síl-
óunum. Stöðugt er fylgst með
fisknum í sílóunum með sjón-
varpsmyndavélum. Allur úrgangur
er soginn upp og hreinsaður þannig
að möguleiki er á að setja þessar
stöðvar upp á stöðuvötnum þar sem
bannað er að hleypa út í nokkrum
úrgangi vegna mengunar.
Seacon Eco-2000 er smíðuð úr
einingum sem raðað er saman.
Þessar fiskeldisstöðvar verða með
miklum útbúnaði svo sem fóðursil-
óum, sjálfvirku fóðrunarkerfi,
hreinsibúnaði fyrir fyrir úrgang,
frystiklefum, eftirlitskerfi auk mik-
ils vinnupláss á dekki. Framleiðslu-
tími á svona stöð verður um 6
mánuðir og verðið verður á milli
200 og 250 milljónir íslenskra
króna.
Ekki hefur reynst möguleiki að
fá tryggingarfélög i Noregi til þess
að tryggja venjulegar fiskeldis-
stöðvar, en þessar stöðvar eru það
stórar og stöðugar að þær eru innan
þess ramma sem tryggingarfélögin
hafa sett segja framleiðendur.
Nú er unnið að fjármögnun á
smíðinni og hefur verið haft sam-
ráð við Sænsk-Norska iðnaðar-
sjóðinn í því sambandi. Einnig
hefur verið mikill áhugi í Vest-
ur-Þýskalandi fyrir þessu verkefni
og eru þjóðverjar inni í myndinni
varðandi fjármögnun.
Reiknað er með að veita í verkefnið
allt að 100 milljónum króna í ár og
er inni í þeirri tölu tilraunir með
model af stöðinni í reynslutanki.
Reiknað er með að fyrsta stöðin
verði tilbúin eftir eitt ár og verður
hún sett upp við eyjuna Stormolla
við Lóðfóten. Strax og stöðin hefur
verið sett upp á að fara út í rann-
sóknir á því hvort hægt er að nota
fiskúrgang til fóðrunar í stöðinni.
Við þessar rannsóknir á að nota
síldarmjölsverksmiðju sem staðið
hefur ónotuð í nokkurn tíma. í ný-
legunt norskum skýrslum kemur
fram að síðustu þrjú árin hefur ver-
ið hent um 30.000. tonnum af fisk-
úrgangi í hafið í kring um Lofoten
ög er því ekki nema von að frændur
okkar hugsi sinn gang í þessu máli.
SIGURÐUR PÉTUR
HARÐARSON
RÓA
með 8 trossur í sjó og í hverri
trossu eru að jafnaði 15 til 18 net.
Á Jóhanni Gíslasyni eru II
menn í áhöfn og lítið er um
mannabreytingar. Þar er fastur
kjarni og menn vilja eindregið
halda sínum plássum á þessum
aflaskipum. Oftast er róið dag-
lega en þó kemur fyrir að netin
séu dregin tvisvar og er þá látið
reka á milli eða þá að farið sé til
Vestmannaeyja, því siglingin er jú
mun lengri til Þorlákshafnar.
Megin uppistaðan í allanum
hjá Sveini hefur verið ufsi en þó
vildi Sveinn að fram kæmi að það
hefði verið óvenju mikill þorskur
í aflanum í janúar miðað við und-
anfarin ár á þessu svæði.
Útgerð skipsins Glettingur h/f
verkar allan afla og við spurðum
því Svein hvaða verð hann fengi
greitt fyrir hann.
Sveinn sagði að fiskverð á landinu
væri í svo miklum ólestri að í dag
væri fiskverð einkamál hvers og
eins þetta væru laun sjómanna
og þeir semdu sérstaklega við út-
gerðina eins og oftast er í venju-
legunt atvinnurekstri.
Þeir á Jóhanni Gíslasyni skipta
yfir á.dragnót í vor þegar að neta-
vertið lýkur.
Sveinn Jónsson skipstjóri á Jóhanni Gíslasyni AR-42
ÞEIR FISKA SEM
Sveinn Jónsson aflakóngur úr
Þorlákshöfn: Fiskverð einka-
mál hvers og eins.
Sveinn rær á net og er með þau
í kantinum 14-24 sjómílur suður
og austur af Vestmannaeyjum.
Ekki sagðist Sveinn eiga neina
sérstaka fiskistaði. Hann hóf
veiðar 6. janúar og náði þá í góð
pláss þarna í kantinum og hefur
hann haldið þeim, þannig er það
á sjónum að menn halda þeim
plássum sem að þeir ná í í upp-
hafi. Þeir á Jóhanni Gíslasyni eru
Afiakóngur vikunnar 5. til 11.
febrúar 1989 var Sveinn Jónsson
skipstjóri á Jóhanni Gíslasyni
ÁR-42. Hann réri tvo róðra og
landaói samtals 46.096. kg. í Þor-
lákshöfn. Fiskurinn fór í vinnslu
hjá útgerð skipsins Glettingi h/f.
Sveini gekk vel á siðustu vertíð
og nú er hann aflakóngur vikunn-
ar yfir landið. Við tókum Svein
tali og spurðum hann hverju hann
þakkaði þessa velgengni. Sagði
Sveinn að hann þakkaði þessa vel-
gengi fyrst og fremst góðum veið-
arfærum. Veiðarfærin væru það
sem að allt stæði og félli með.
Einnig sagði Sveinn að stíf sjó-
sókn ætti drjúgan þátt í þessari
velgengni, þeir fiska sem róa. Út-
gerðin sér alfarið um veiðarfærin
og hafa þau verið til hinnar mestu
fyrirmyndar hjá þeim. Aðspurður
sagði Sveinn að gæftir hefðu verið
ömurlegar allt frá áramótum,
stöðugir stormar og hreint
mannskaða veður.
Jóhann Gíslason ÁR-42.
AFLAKÚNGAR
FJDRÐUNGANNA
Siðastliðna viku var nær ekkert
sjóveður um allt land. Hreint sýnis-
hornaveður eins og viðmælandi Al-
þýðublaósins orðaði það. Rok og
stórsjóir einkenndu veðrið i vlkunni
og varþví lltið um afla. Þóvoru nokkr-
ir harðsnúnir skipstjórar sem réru en
afli var frekar rýr.
Aflakóngar Ieinstökum landshlutum
vikuna 5. til 11. febrúar voru eftir-
taldir:
Suövesturland
Jóhann Gisiason ÁR-42 '
Útgeróarstaður: Þorlákshöfn
Afli: 46.096 kg
Veiöarfæri: Net
Skipstjóri: Sveinn Jónsson
Vesturland
Tjaldur SH-270
Útgerðarstaður: Rif
Afli: 29.800 kg
Veiðarfæri: Lina
Skipstjóri: Jóhann Kristinsson
Vestfirdir
Patrekur BA-64
Útgerðarstaður: Patreksfjörður
Afli: 20.600 kg
Veiðarfæri: Lína
Skipstjóri: Þorsteinn Jónsson
Norðurland
Sigurfari ÓF-30
Útgerðarstaður: Ólafsfjörður
Afli: 18.012 kg
Velðarfæri: Lina
Skipstjóri: Númí Jóhannsson
Austurland
Hvanney SF-51
Útgerðarstaður: Hornafjöröur
Afli: 17.900 kg
Veiöarfæri: Lina
Skipstjóri: Einar Björn Einarsson
Vestmannaeyjar
Kristbjörg VE-70
Útgerðarstaður: Vestmannaeyjar
Afli: 16.340 kg
Veiöarfæri: Net
Skipstjóri: Ingvi G. Skarphéðinsson