Alþýðublaðið - 11.07.1989, Síða 2

2
Þriðjudagur 11. júlí 1989
MÞYÐUBIIÐIB
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Dreif i ngarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blaó hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Sigurður Jónsson
Filmur og prent, Ármúla 38
Blaöaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
FÉLAGSLEGAR ÍBÚÐIR
M ikið upphlaup hefurorðið í kringum félagslega íbúðakerf-
ið og hvernig staðið hefur verið að því að útdeila fjármagni
til íbúðabyggingatil hinnaýmsu landshlutaog sveitarfélaga.
Það hefur vakið athygli að einstök bæjarfélög hafa þegar
mótmælt hvernig staðið varað úthlutuninni áðuren hún hef-
ur verið gerð formlega opinber. Ljóst er að landsbyggðar-
menn telja sig verulega hlunnfarna við úthlutun Húsnæð-
isstofnunar. Svo virðist einnig reyndin við fyrstu sýn. En þeg-
ar málið er betur skoðað kemur í Ijós að málið er ekki eins
einfalt og á horfðist.
Þrátt fyrir að það sé yfirlýstur vilji þessara ríkisstjórnar og
reyndar í stjórnarsáttmála, að nota húsnæðiskerfið m.a. til
að treysta byggð á landsbyggðinni má ekki ganga svo langt
að það sjónarmið eitt verði allsráðandi. Að sjálfsögðu verður
að taka tillit til þess húsnæðisvanda sem við er aö fást á
hverjum og einstökum stað útaf fyrir sig. Liggi það sannar-
lega fyrir að meiri þörf sé fyrir félagslegar íbúðir á einum
stað fremur öðrum, hlýtur það að vega þyngra en byggða-
sjónarmiðið eitt. Þá kemur einnig í Ijós að betur hefur verið
gert við sum kjördæmi og byggðarlög í gegnum tíðina en
önnur. Mikil úthlutun á síðasta ári getur t.d. verðið ástæða
fyrir minni hlut en ella nú.
Þess sjónarmiðs hefur gætt í þessari umræðu að fjármagni
til húsnæðismála skuli dreift í réttu hlutfalli við fjölda íbúa
í hverju kjördæmi. En ætli þeir sem eru með slíkar hugmynd-
ir hafi hugsað málið til enda? Á þá ekki að verja vegafé eftir
sömu reglu?, fjármagni til skóla- og heilbrigðismála sömu-
leiðis? Að sjálfsögðu ekki. Framlög til þessara mála allra
hljóta að taka mið af þeirri þörf sem fyrir hendi er á hverjum
stað. Skiptir þá einu hvort byggðarlög eru fámenn eður ei.
Þegar það er skoðað hvar hIutfalIslega mest hefur verið
byggt af félagslegum íbúðum kemur í Ijós að þær eru meira
en þrisvar sinnum fleiri á Vestfjörðum en t.d. Reykjanesi og
Suðurlandi. Slíkursamanburðursegirþóekki allasögunaþví
að t.d. er eðlilegt að minna sé byggt af slíkum íbúðum í land-
búnaðarhéruðum en ella. Þá er orðið tímabært að kanna
hvort ekki sé þörf fyrir leiguíbúðir frekar en verkamannabú-
staði víða í sjávarplássum út um land. Kaupleiguíbúðir ættu
til dæmis að vera mun vænlegri kostur fyrir ýmsa þá sem
ekki eru tilbúnir að fjárfesta til frambúðar í húsnæði á stöð-
um sem óvíst er með endursölu á íbúðum.
Þetta upphlaup sem nú hefur átt sér stað vegna úthlutunar
Húsnæðisstofnunar ber með sér að hagsmunapot einstakra
héraða og byggðarlaga hefur ráðið ferðinni. Nær væri að
takauppalmennaumræðu í þjóðfélaginu hvernig hagsmunir
landsbyggðarinnar í húsnæðismálum verði best tryggðir til
skemmri og lengri tíma. Það hefur verið lenska hjá ýmsum
stjórnmálamönnum að reyna að etja saman höfuðborgarbú-
um og landsbyggðarmönnum. Af einhverjum óskiljanlegum
ástæðum virðast þeir telja slíkt sértil hagsbóta. Það ferekki
fram hjá nokkrum manni að það er æði margt í okkar þjóðfé-
lagi sem betur mætti fara og þá ekki síður í þyggðarmálum
en örðu. Það hlýturaðveraheillavænlegrafyrirallaaðilasem
vi Ija breyta og bæta okkar þjóðfélag að reyna að sameina al la
landsmenn, burt séð frá búsetu, um lausn mála f rekar en að
etja þeim saman.
J
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
FOLKI hefur lengi verið tíðrætt
um virðingu Alþingis og alþingis-
manna. Virðing Alþingis virðast
fara þverrandi með hverju árinu
sem líður ef marka má almanna-
róm. Þessu er líkt farið og með
unglingana sem fara versnandi með
hverri kynslóðinni sem líður. Ann-
ars hlaut Alþingi og þá alþingis-
menn heldur dapra útreið í
skoðunarkönnun hjá Félagsvís-
indastofnun á dögunum. Sjálfsagt
eru ekki allir á eitt sáttir um rétt-
mæti þeirrar niðurstöð. Guðrún
Helgadóttir, forseti sameinaðs Al-
þingis, skrifaði grein um málið í
Moggann um helgina. Þar segir
meðal annars:
„Nýleg skoðanakönnun um
gagnsemi nokkurra slofnana ber
merki þessarar þjóðhæltulcgu hug-
arlcti, þar sem þálllakendur löldu
Alþingi íslendinga ganglausasla
umræddra stol'nana. Menn virðast
ekki vita að almenningur í landinu
liefur gifurleg áhrif á allan gang
þingmála og ræður almenningsálil-
ið olt úrslilum um hann. Sérhvert
þingmál er sent til umsagnar fjöl-
niargra einstaklinga, félagasam-
taka og stofnana sem málin snerla
sérstaklega og umsagnir þessara að-
ila ráða miklu nin hvort þau ná
fram að ganga. Alþingi er því á eng-
an hátt einangruð valdastofnun
sem þjöðin á cngan aðgang að. Og
sé þjóðin blessuð ósátt við þingið
eins og það er skipað hverju sinni,
er leikur einn að skipa það á annan
veg í næstu kosninguin. En það
kostar nokkra starfsemi hugans og
nenni menn ekki að leggja liana á
sig, geta þeir sjálfum sér um kennt.
En það er með ölln óþolandi og
ósæmandi þjóð sem þykist vera
merkisberi lýðræðis meðal þjóða
lieims að firra sig þátttöku i rekstri
þjóðfélagsins og grípa til þess í van-
mætti sínum að lítilsvirða þjóðþing
sitt.“
NOKKUÐ kveður við annan
tón hjá ritstjóra Vestfirska frétta-
blaðsins. Og hann er ekki að skafa
utan af því eins og fram kemur í
leiðara blaðsins frá 29. júní s.l.
„Meginástæðan fyrir óvinsæld-
um þings og dómstóla virðist nokk-
uð Ijós: Margt af því fólki sem skip-
ar þessar stofnanir liagar sér og sín-
um störfum einfaldlega ekki þann-
ig, að traustvekjandi sé. Ef inarka
má sjónvarp og aðra lielstu fjöl-
miðla, en þar er þetta lið sifellt gap-
andi, þá leggja þingmcnn einkum
stund á barnalegt þras og heimsku-
legt pcrsónupot, en virðast lítt eða
ekki liæfir til að annast lagasetn-
ingu eða önnur ábyrðgarstörf.
Samt setja þessir menn íslensku
þjóðinni lög. Og síðan skulu dóm-
endur dæma samkvæmt þeim liig-
um, eftir því sem tími gefst frá
brennivínshamstri á sérkjörmn sem
gilda fyrir yfirstéttina ellegar
likamsárásum á kvenkyns leigubíl-
stjóra á næturþeli.
hetta er liðið sem setur á okkur
lög og dæmir okkur eftir þeim.“
Eflaust er hugur fólks til Alþing-
is afar misjafn og kannski ekki allt-
af sanngjarn. Fyrst kýs það fólk á
þing og gefur því svo spark í ráss-
inn. Það getur greinlega reynst
þingmönnum erfitt að rísa undir
þeim væntingum sem kjósendur
sýnilega gera ennþá til þeirra og
valda þannig vonbrigðum.
DAGATAL
Af reykvísku sumri
Ekki er örgrannt um að menn líti
til himins þessa dagana og reyni í
sveita síns ándlits að koma auga á
sólarglætu á himni. Og ennfrem-
ur er það aikunna að þeir hinir
sömu menn sjá aldrei neina sólar-
glætu hvernig sem skimað er og
skoðað. Ekki annað en gráminn í
bland við úrkomuna og þung-
lyndislega skýjabólstra sem hlað-
ast upp við sjóndeildarhring eins
og feigðarboðar. Svo er það að
minnsta kosti á sunnanverðu Vest-
urlandi, eða vestanverðu Suður-
landi, eftir því hvar í sveit menn
eru settir. Þetta ku hinsvegar vera
skárra fyrir norðan og austan og
það er svo sem auðvitað.
Auðvitað er ekkert hægt að
gera í þessu vandræðamáli sem
veðrið er, flestir eru löngu hættir
að gera að tillögu sinni að það
megi reyna að reka tvo þrjá veður-
fræðinga úr starfi, rétt eins og
ríkisstjórnir þegar illa árar í efna-
hagsmálum. Grillsalarnir og kjöt-
kaupmennirnir auglýsa grimmt
varning fyrir grillið í garðinn en
með litlum árangri því þegar sólin
skín ekki er svo kalt að það er ekki
hundi út sigandi nema í stakk og
með góða sjóvettlinga eins og
gamlir kallar sögðu stundum fyrir
norðan í eina tíð.
Samkvæmt almanakinu er sum-
ar, um það er ekki deilt og á sumr-
um eiga menn að gera það sem
sumarlegt er; fara í sumarfrí,
njóta útivistar, grilla í garðinum,
verða ögn sólbrúnir, vera létt-
klæddir, Iitskrúðugir og léttlynd-
ir, sjá sumarmyndir í bíó, nenna
ekki að lesa þungan texta. Með
öðrum orðum — undirbúa sig
fyrir skammdegið sem fyrr en var-
ir skellur á með öllum sínum
drunga, úlpuklæddu fólki, snjó-
dekkjum og skafrenningi. Og
myrkri.
Á sumrin er fólki ætlað að vega
uppi margra mánaða dimmu. Á
fáum mánuðum á sálin að lyftast
svo hátt að hún geti haldiö flugi
næstu níu mánuði. Þá er hún
komin svo lágt að hún er orðin
eins og sólin að hausti sem reynir
hvað hún getur til að setjast á
jörðina og hvílast eftir að hafa
hangið í tómi í óravíddum geims-
ins. En þegar sumarið kemur
byrjar sálin að feta sig upp á við
eftir léttlyndisstiganum sem tal-
innerómissandi fyrir hvern mann
í sumarskapi.
Og útvarpsstöðvarnar taka við
sér, hvert sumar og sólskinslagið
rekur annað og baðströndin og
heitur sjórinn ekki langt undan.
íslendingar í skjóllitlum sumar-
flíkum sem gerðar eru fyrir fólk í
heitari löndum láta sig dreyma um
eilífa sælu sem fólgin er í eilífri sól
og eilífu sumri. Norpandi undir
húsvegg með stirnað rigningar-
bros á vör halda menn tölu um
dýrlegheit sólar og suðrænna
vinda og vilja flytjast búferlum í
stundaræði óánægjunnar.
Á slikum tíma er ekkert mikil-
vægara né heldur margslugnara
en veðrið. Samanlagður vandi
sjávarútvegs, loðdýraræktar og
landbúnaðar kemst ekki í hálf-
kvist við veðrið og allar þær raun-
ir sem það rekur af krafti í höfuð
manna. Fólkið sem beðið hefur í
ofvæni eftir því að komast undan
vetri og geta um frjálst höfuð
strokið í sumargolunni fyllist von-
brigðum á vonbrigði ofan og jafn-
vel sumarlögin í útvarpinu megna
ekki að sporna á móti og grillið
starir tómum augum úr kjallaran-
um og vitnar um fjárfestingu sem
ekki hefur borið þann arð sem
von var bundin við.
Þannig er reykvískt sumar og
máski réttast að leggja hugtakið
af með lögum. Eilífur vetur væri
betri og ákveðnir mánuðir kæmu
svo þægilega á óvart með birtu og
yl. Ef ekki, þá hefði hvort eð er
ekki verið við neinu að búast.