Alþýðublaðið - 22.08.1989, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur 22. ágúst 1989
MÞBVBMBIB
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Dreifingarstjóri: Sigurður Jónsson
Setning og umbrot: Leturval, Ármúla 36
Pretnun: Blaðaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakið.
NÝ
LAN DBÚ N AÐARSTE FN A
Flestir landsmenn sjá að landbúnaðarmálin eru í megnasta
ólestri og tími til kominn að stokka þau upp. Það þarf að ger-
breyta skipan landbúnaðarmála. Alþýðuflokkurinn virðist, einn
flokka, hafa raunhæfar tillögur fram að færa til lausnar landbún-
aðarvandanum. Aðrir flokkar hafa stungið höfðinu í sandinn og
þó einstaklingar innan sumra þeirra tali af og til um vandann, hafa
flokkarnir hvorki haft dug né þor til að takast á við hann eða
benda á úrbætur. Undantekningin er Alþýðuflokkurinn sem
berst fyrir því að úrelt og óréttlátt kerfi miðstýringar í landbúnaði
verði lagt af. Alþýðuflokkurinn hefur jafnframt bent á nýjar leiðir,
sett fram nýjar hugmyndir til að koma skikk á landbúnaðarmál
okkar íslendinga.
Landbúnaðarmálin eru víðar í kreppu en á íslandi. Það er oft not-
að sem afsökun fyrir aumingjaskap og aðgerðarleysi í þeim mál-
um hér á landi. Breyttir búskaparhættir í kjölfar aukinnar tækni-
væðingar hafa leitt af sér að sífellt þarf færri hendur til að fram-
leiða meira magn af landbúnaðarafurðum. íslenskir bændur hafa
ávallt verið reiðubúnir að taka nýja tækni í þjónustu sína en þeir
hafa ekki að sama skapi verið tilbúnir að stokka upp aðra þætti
f ramleiðslunnar í kjölfar þess. Allir vita að útf lutningur á landbún-
aðarvörum er gersamlega vonlaust dæmi og ekki seinna vænna
að menn átti sig á að framleiðslan verður að miðast við innan-
landsmarkað. Fækkun bænda er þörf og eru það engu síður
hagsmunir þeirra sjálfra en hagsmunir almennings í landinu,
neytenda.
Nú í umræðunni um landbúnaðarmálin hefur talsvert borið á
góma sögulegur og siðferðilegur réttur bænda til að stunda bú-
skap. Hann getur vart verið meiri en gengur og gerist meðal ann-
arra stétta eða þess sem hagsmunum þjóðarinnar nemur. Sumar
atvinnugreinar hafa alveg lagst af í kjölfar iðnbyltingar, fækkað
ýmist eða fjölgað í öðrum. Það er gangur lífsins og engum dettur
í hug að halda uppi stétt kamarhreinsara eða vatnspósta á sögu-
legum forsendum einum saman eða erfðarétti einstaklinga til
ákveðinnar atvinnu. Eins hlýtur það að orka tvímælis hvort ríkis-
valdið eigi að stjórna því að landsmenn borði eina kjöttegund
umfram aðra með verðstýringu, niðurgreiðslum. Fáir ef nokkrir
draga í efa réttmæti þess að styðja við bakið á landbúnaðinum
en það verður að vera innan skynsamlegra marka og tryggja þarf
að allir bændur sitji við sama borð.
Það hefur komið fram að það er vilji bændasamtakanna og
„framsóknarmanna" allra flokka að viðhalda núverandi fram-
leiðslukerfi í landbúnaði með því að gera nýjan búvörusamning
sem gildi allt fram til aldamóta. Þar er lagt upp með gamla draug-
inn, framleiðslumiðstýringu og sjálfvirkni greiðslna úr ríkissjóði.
Við slíkt verður ekki unað til frambúðar og því fyrr sem á málun-
um verður tekið því betra fyrir alla aðila.
Við mótun nýrrar landbúnaðarstefnu verður að taka mið af
hagsmunum þjóðarinnar til lengri tíma og hafa eftirfarandi atriði
að leiðarljósi. í fyrsta lagi lækkun matvælaverðs. Til þess að það
verði unnt er nauðsynlegt að hver einstakur bóndi fái að nýta
framleiðslugetu sína til fulls, ólíkt því sem nú viðgengst á dögum
kvótakerfis og framleiðslustýringar. í öðru lagi að framlög úr ríkis-
sjóði til landbúnaðar fari minnkandi. Það krefst að framleiðslan
fari ekki fram úr þörfum markaðarins hér innanlands og að fyllstu
hagræðingar sé gætt. Þá verður að gera bændur fjárhagslega
ábyrga fyrir rekstri búa sinna. í þriðja lagi verður að búa svo um
hnútana að duglegir og útsjónasamir bændur geti lifað sóma-
samlegu lífi af framleiðslu sinni. Til þess þarf að skapa almenn
skilyrði fyrir allar greinar landbúnaðarins og að þær sitji allar við
sama borð.
ONNUR SJONARMID
TÍMINN fór á kostum um helgina.
Eina ferðina enn tók blaðið að sér
að verja grátlega landbúnaðar-
stefnu Framsóknarflokksins og fór
ekki dult með skoðun sína í frétta-
skrifum. í stríðsletri á forsíðu mátti
lesa samþjappaða fordóma blaðsins
í garð andstæðinga landbúnaðar-
stefnunnar. Þar beitti Tíminn fyrir
sér fornaldarblaðamennsku, þar
sem einkaskoðun blaðsins er rakin í
hverri setningu. Stundum beitir
Þjóðviljinn þessari sömu tækni,
með þeim árangri að síðustu árin
hafa æ fleiri lesendur yfirgefið blað-
ið.
Lítum fyrst á forsíðu Tímans. Þar
segir í stórskorinni yfirfyrirsögn:
„Nýju ljósi varpað á ástæður
þess að utanríkisráðherra sótt-
ist eftir iandbúnaðarráðuneyt-
inu:“
Undir þessum ósköpum er síðan
varpað fram óskiljanlegri spurn-
ingu:
„Vill Jón B. beita bændur sið-
Ieysi?“
Þessi Jón B., sem Tíminn talar um
er auðvitað Jón Baldvin, Hannibals-
son, utanríkisráðherra, en þetta
með siðleysið er öllu óskiljanlegra.
Ekki sist ef lesin er fréttin undir fyr-
irsögninni. Þar segir:
„I heimilisblaði bændahatara í
gær lýsti utanríkisráðherra því
yf ir að það væri siðleysi að fram-
lengja búvörusamning við
bændur. Sem betur fer sinnir
Jón Baldvin utanríkismálum,
þar sem lítið er um kýr, hesta og
sauðfé, kannski eitthvað um
naut, en vilji bans til að ná tökum
á landbúnaðarráðuneytinu hef-
ur ekki náð fram að ganga.“
Þetta var sem sagt ekki úr leiðara
Tímans í gær, heldur frétt á forsíð-
unni. Það er greinilegt að Tíminn
hefur ekki mikið álit á lesendum sín-
um. Nema Þjóðviljaleiðin sé mark-
viss liður í endurskipulagningu Tím-
ans.
Enn velta stjórnarliðar vöngum
yfir því hvort taka eigi Borgara-
flokkinn inn í ríkisstjórnina. Sjaldan
hefur komið upp á yfirborðið hvers
vegna svo mikilvægt er að gera
borgara að ráðherrum. í Tímanum
um helgina leiðir Unnur Stefáns-
dóttir, formaður framsóknar-
kvennna, lesendur Tímans í allan
sannleik um málið. Hún segir að
málið sé hvorki meira né minna en
siðferðilegt:
Unnur Stefánsdóttir segir siðferfiilega skyldu stjórnarflokkanna að taka Borg-
araflokkinn inn.
„Það er búið að tala um það í
allt sumar að taka Borgaraflokk-
inn inn í rikisstjórn og mér
finnst það nánast vera siðferði-
leg skylda fyrir þessa ríkis-
stjórn að taka Borgaraflokkinn
inn, þvi sá flokkur hélt lífi í ríkis-
stjórninni á Alþingi síðastliðinn
vetur. Þess vegna finnst mér að
það hafi gengið alltof hægt að
semja um inngöngu Borgara-
flokksins og það mál ætti að vera
frágengið áður en þing kemur
saman í haust.
Það virðist vera að Alþýðu-
flokkurínn sé ekki tilbúinn að
láta neitt af hendi til að gera
Borgaraflokknum mögulegt að
koma inn í ríkisstjórnarsam-
starfið."
UM helgina lýsir Mogginn yfir
áhyggjum vegna yfirlýsinga stjórn-
arflokkanna, um að þeir hyggist
sitja fram að reglulegum alþingis-
kosningum árið 1991. Mogginn hef-
ur reyndar stóráhyggjur af fleiru. Og
spyr af hreinni einlægni:
„Við þessar aðstæður horfa
menn til Sjálfstæðisflokksins.
ilvað ætlast hann fyrír?“
Mogginn vísar síðan til orða Frið-
riks Sophussonar varaformanns
flokksins, á þingi ungra sjálfstæðis-
manna á dögunum. Þar boðaði Frið-
rik að flokkurinn mótaði sér stefnu
í landbúnaðarmálum og sjávarút-
vegsmálum. Jafnvel þótt það kost-
aði nokkur átök. Mogginn segir það
vel og segir að standi flokkurinn við
þau fyrirheit gefi það nokkra von
um framhaldið.
DAGATAL
Móögandi Kjalnesingar
Ef ég væri Kjalnesingur myndi ég
núna ganga með svartan haus-
poka. Svo rosalega hefur hrepps-
nefndin móðgað Davíð borgar-
stjóra, að hver einasti heiðarlegur
íbúi í hreppnum hlýtur að skamm-
ast sín.
Af einstæðri tillitssemi bauð Dav-
íð hreppsnefndinni yfirtöku á
skuldum hitaveitunnar gegn urð-
un sorps á Álfsnesi á Kjalarnesi. í
stað Álfsnes bauð hreppsnefndin
urðun við Arnarholt. Hrepps-
nefndarmenn segjast líka aíveg
færir um að borga sínar skuldir. —
Vilja ekki vera neinir bónbjargar-
menn.
Auðvitað er þetta grín hjá
hreppsnefndinni, eins og Davíð
segir. Ef allt væri eðilegt hefði ein-
ungis verið formsatriði að sam-
þykkja tilboð borgarstjórans. Dav-
íð er ekki öðru vanur og þolir ekki
annað.
Raunar þarf borgarstjórinn ekki
að hafa neinar áhyggjur, því Hafn-
firðingar eru boðnir og búnir að
taka af honum ómakið. Þeim
finnst alveg sjálfsagt að sorpið fari
í gegnum bæinn og vilja ólmir fá
að pakka því fyrir framhaldsflutn-
inga til Krísuvíkur.
Með þessum móti væri komið á
nýstárlegum ferðamannaiðnaði í
Hafnarfirði. Fagurgulir ruslabílar
brunandi um bæinn hljóta að vera
hverju bæjarfélagi til prýði. Þessi
fallegi bær, sem af mörgum er tal-
inn sá fallegasti á suðvesturhorn-
inu, einkum af Hafnfirðingum
sjálfum, hefði þar með bætt enn
einni rósinni í safnið. Hér eftir yrði
Hafnarfjörður ekki bara þekktur
fyrir kratana og Hafnarfjarðar-
brandarana, heldur gætu Hafn-
firðingar státað sig af því að sjá um
að pakka öllu ruslinu frá Reykvík-
ingum. Það er ekki svo lítið.
*
I tengslum við ferðir ruslabílanna
í gegnum bæinn myndu störfum
fjölga í verslun og þjónustu í Hafn-
arfirði. Ennfremur er ekki ólíklegt
að nýjar verslanir spretti upp. Með
staðsetningu ruslahauga í Krísu-
vík og pökkunarstöðvar í Hafnar-
firði myndu Hafnfirðingar hafa
mikið forskot á Reykvíkinga við
ná í nýtanlega muni. Fornsölur
gætu orðið gróðavænlegur útveg-
ur í Hafnarfirði, auk þess sem
ruslahaugarnir myndu auðvitað
nýtast óbreyttum almúganum í
bænum. — Hafnfirðingar vita,
hvað þeir eru að gera. Það er
næsta víst.