Tíminn - 26.05.1968, Blaðsíða 7

SUNNUDAGUR 26. maí 1968. TIMINN 7
[-------WilÉiS-----------------------
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framifcvæmdastjóri: Kristján Benedifctsson, Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þofsteinsson. E\illtrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastjóri: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur: Banfcastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323. Auglýsingasími: 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Askriftargjald kr. 120.00 á mán. innanlands — í
lausasÖlu kr. 7.00 eiint. — Prentsmiðjna EDDA h. f.
Samtaka nú
Klukkan sex í morgun gekk hægri umferð í gildi
á fslandi. Þetta er ein mesta umbylting, sem orðið hefur
hér á landi í daglegum háttum manna. Henni hefur verið
hrundið í framkvæmd á undra skömmum tíma. Eðlilega
hafa fjölmargir haft áhyggjur af þessari miklu breytingu,
og talið að hún yki stórlega slysahættuna í umferðinni.
Mestur hluti þess áróðurs, sem rekinn hefur verið að
undanförnu hefur einmitt beinzt að þvi að brýna fyrir
fólki að fara varlega í umferðinni eftir breytinguna.
Máltækið segir, að hægara sé um að tala en í að komast.
Nú þegar sjálf framkvæmdin er hafin, veltur það fyrst
og fremst á fólkinu sjálfu, hvernig til tekst, en ekki
hefur skort röska fræðslustarfsemi að undanförnu.
Um hinn efnislega undirbúning gegnir því miður
öðru máli. Þar ræður ekki hugur og hönd ökumanna,
heldur vegakerfi, sem utan þéttbýlissvæða er víða þann-
ig háttað, að gæta þarf ýtrustu varúðar. Vegamál okkar
hafa ekki fylgt þeirri almennu framþróun, sem orðið
hefur í þeim efnum hjá öðrum þjóðum. Við búum enn
við mjóa malarvegi, örðugar blindhæðir og slæman
ræsabúnað, sem gerir umferðarbreytinguna erfiðari en
t.d. hjá Svíum. Samt verða menn að vera bjartsýnir. ís-
lenzkir ökumenn eru vanir erfiðum aðstæðum. Þessar
aðstæður hafa gert þá að betri ökumönnum en almennt
gerist, og það er einmitt þessi mikla hæfni sem verður
nú notadrýgzt, þegar út í breytinguna er komið.
Allir þurfa að vera samtaka um að gæta fyllstu varúð
ar fyrstu vikur og mánuði eftir breytinguna. Hvað sókn-
ina fyrir örygginu snertir, er ekki enn nema hálf sögð
sagan. Rétt er í því efni að minna á samþykkt aðalfundar
Samvinnutrygginga, þar sem m.a. er skorað á dómsmála-
ráðherra og rfkisstjórnina að lýsa þvi yfir nú þegar, að
haldið verði áfram eftirliti og áróðri vegna umferðar-
innar. Fræðslustarf gerir takmarkað gagn, ef því er ekki
fylgt eftir með öflugu aðhaldi löggæzlunnar. Því skiptir
lögreglueftirlitið svo miklu.
Hægri umferð á íslandi er orðin staðreynd. Hver
einasti vegfarandi verður með hegðun sinni að berjast
gegn því af öllum mætti að hún valdi tjóni á lífi og
limum samferðamanna. Með það í huga skulum við halda
út í þessa nýju umferð, allir sem einn, og sýna sjálfum
okkur og umheiminum, að við erum samtaka þegar
á reynir.
Sjómannadagurinn
Þótt H-breytingin setji svip sinn á daginn í dag,
munu menn ekki gleyma sjómönnum, en þetta er einnig
dagur þeirra. Sjaldan verður það ljósara en þegar erfið-
leikar steðja að, hve ríkan þátt þeir eiga í afkomu þjóð-
arinnar. En það er ekki nóg að minnast þeirra og þakka
þeim fyrir hin mikilvægu störf þeirra, heldur ber að
láta viðurkenninguna sjást 1 verki. Því miður fengu
sjómenn ekki þá kveðju frá ríkisstjórn og Alþingi, þegar
útflutningsgjaldið á saltsíldina var hækkað á sama tíma
og Norðmenn verðuppbæta þessa framleiðslu.
Tíminn óskar sjómannastéttinni allra heilla og væntir
þess að hún eigi eftir að njóta þeirrar viðurkenningar
er henni ber.
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Hvernig eiga Bandaríkjamenn að
haga friðarviðræðunum i París?
Álit kunnugra stjórnmiálamanna í Frakklandi
Johnson forseti og dóttursonur hans
DEiGlÐ hefir í augum uppi
alla tíð að París væri hent-
ugasti staðurinn til undirbún-
ingsviðræðna um friðarsamn-
inga í Vietnam, ef ekki yrði
úr að þær færu fram einhvers
staðar í Asíu. Þetta stafar
efcki einungis af því, að allir
virfcir aðilar að styrjöldinni
hafi þar einhvers fconar sendi-
sveit eða umjbo'ðsmenn. Það
stafar heldur efcki fyrst og
fremst af því, að Frakkar hafa
opinberiega og opinskátt tekið
afsitöðu gegn Bandaríkjamönn
um í Vietnam, enda þ6tt að
þeir séu og verði áfram banda
menn þeirra. Eftirtektarverð-
asta og eðlilegasta ástæðan
til þess að velja París sem
fundarstað er, að hvergi amn-
ars staðar — bókstaflega
hver.gi — fyrirfinnast jiafn
margir einstaklingar, sem hafa
reynslu af málefnum Indlókína
og búa yfir sérþekkingu á
þeim.
í Paris er búsettur töluvert
sitór hópur Vietnama og þar er
að finna fulltrúa allra þelrra
skoðana, sem hittast heima fyr-
ir í Vietnam. í ríkisstjórn
Frakfca eiga sæti bæði stjórn-
málamenn og hermenn, sem
búa yfir drjúgum hluta þein-ar
þekkingar, sem Frakfcar hafia
áunmið sér við stjórn austur
þar í meira en hundxað ár.
Alit táknar þetta, að umræð-
urnar fara nú fram þar, sem
þekkingu og reynslu er að
finna, eða með öðrum orðum
í því umhverfi, að raunveru-
leg vitneskja verðUr trygging
gegn einskærum áróðri.
ÉG hefi hér í Fanís fengið
tækifæri til að kynna mér,
hverjum augum Frakkar líta á
þær undirbúningsviðræður,
sem nú eru nýhafnar. í því
sambandi er rétt að telja fyrst
fram, að Frakkar eru yfirleitt
á því, að forseti Bandaríkj-
anna hafi lagt inn á rétta
braut í ræðu sinni 31. marz s.l.
og sú leið liggi til friðar með
fullum séma.
Hann hafi fyrst og frernst
gert rétt í því að taka frum-
kvæðið.jsem hæfi öflugu og ó-
sigrandi stórveldi, með þvi að
ákveða takmörkun loftárás-
a-nna án þess að fara að þrefa
um, hvað fyrir þá takmörkun
fengist. Frakkar segja, að mátt-
urinn og veglyndið, sem felis',
í þessari ákvörðun, hafi gert
Bandarikjamönnum fært að
taka hárrétta afstöðu, eða á-
kveða af ráðnum hug að hafa
forystu um samningaumleitd-n-
ir. Frakkar segja ákvörðun
forsetans sýna bæði afl og ör-
læti í senn, og verði framhald-
ið á sömu braut hljóti það :
aufcnum mœli að setja svip
sinn á viðbrögð Hanoímana.
FRÖKKUM er fyllilega ljóst,
að gerð friðarsamninga verö-
ur bæði langvin-n og flókin,
en þeir fullyrða, að ljós og
afdráttarlaus ákvörðun Bandd
ríkj-amanna um mikilvægasta
atriði ágreiningsins ráði úrslit-
um. ÞeitiJi er sú ákvörðun, að
gefast ekki upp, sem er hern-
aðarleg fjarstæða og alger ó-
þarfi að auki, heldur að gera
Ijósan og; afdráttarlausan þann
tilgang Bandaríkjiamanna, að
hverfa flá Suður-Vietnam í til-
teknurn áföngum samkvæmt
umsömdtim skilyr'ðum innan
ákveðimsi, hóflega langs tíma.
Frakknr þykjast þess nokfc-
urn vegin-n vissir, að samning-
ar um mauðsynlegar ráðstafan-
ir séu hugsanlegri ef ráða-
menn í Hanoi og Viet Oon-g
séu í ríi-un og venu sannfærð-
ir um, að þetta sé tilgangur
okkar. ]Þeir gera sýnilega ráð
fyrír að leggja sin-n skerf að
tnörkum við að sannfæra full-
trúa Hianoimanna um þetta,
þegar v/ið erum í raun og sant
leika bninir að taka ákvörðun
okfcar.
Engtm getur að vísu tekíð
ábyrgð á stjórnmálasikipan í
Suður-Viefcn.am um ófyrirsjáan
lega fr,amtíð, en Frakkar eru
þeirrar skoðunar, að tvö ríki
verði í Vietnam alllengi, eða
ef til viU í tíu til tuttugu ár.
Þessi tvö ríki verði aðskilin
en hvoirt öðru vinveitt, og haíi
ef til vfll samband sín á milli.
Frakksar eru einnig sannfærðr
um, a’ó hernaðarárásir á Laos,
Thailamd og Cambodíu hverfi
úr sög;un-ni, þegar slíkur frið-
ur verði fyrirsjáanlegur. Þess-
ar árálsir séu hluti af styrjöld-
inni, ien ekki um viðleitni ti',
yfirrácia að ræða.
FIUJÖKAR eru einnig sann-
færðir um, að forustumenn
Hanolmanna vilji vera óháðir
Kí-nverjiuim emgu síður en Sai-
gon-menn. Og þeir vísa frá
sem hreinni fjarstæðu þeirri
hugmynd, að á einhliða ákvö:5
un öflugasta veldis í heimi urr.
að koma þessu í kring verði
litið sem auðmýkjandi ósigur
Bandaríkj amanna.
Ég átti fyrir skömmu — að
vísu ekki í París — tal við
franskan mann, sem veit með
vissu, hvernig styrjöldin í
Alsír var leidd til lykta. Við
gátum ekkert aðhafzt, sagði
hann, þar til við hertum upp
hugann og tókum úrslita-
ákvörðunina, en hún var að
semja um burtflutning hers
okkar, en halda ekki áfram að
berjast í það óendanlega. Þið
verðið að taka sams konar á-
kvörðun í Vietnam. Vera má,
að þið hafið þegar gert það.
Þið getið að vísu haldið kyrni
fyrir í Suður-Vietnam . til ei-
lífðarn-óns, en þið komið
aldrei á friði og ykkur yrði
ekkert ágengt. Éf þið ákveðið
hins vegar að fara á burt, eins
og við gerðum, komið þið af
stað hreyfingu, sem eykur horf
ur á friði og endurreisn. Og
ykkur hefndst aldrei fyrir að
gera það, sem er skynsam-
legt.
Þetta varpar einmitt skýru
ljiósi á, hverju Frakkar telja
okkur kleift að köma til leið
ar í París. Þetta táknar, að við
verðum að taka mikla og
hreystilega ákvörðun, eins o-g
mikilli og hugumsfcórri þjóð
ber að gera. Horfurnar geta
því engan veginn talizt þung-
ar, þax sem heita má, að allt
sé undir okkur sjálfum komið.