Alþýðublaðið - 03.07.1990, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 3. júlí 1990
3
FRÉTTIR
Í HNOTSKURN
STJÓRNARRÁÐSTYRKTiNefnd þingmanna á að yf-
irfara og endursemja frumvarp til laga um Stjórnarráð ís-
lands. Forsætisráðherra hefur skipað nefnd til að vinna
þetta verk, þ.e. að fara ofan í frumvarp það sem lagt var
fram á Alþingi á síðasta löggjafarþingi. Ahersla er lögð á
að í frumvarpinu verði staða einstakra ráðuneyta og stjórn-
arráðsins í heild styrkt í stjórnkerfinu með því að sameina
ráðuneyti og fækka þeim. Ennfremur verði stuðlað að hag-
ræðingu og sparnaði í stjórnsýslu ríkisins, meðal annars
með því að færa til og sameina skyld verkefni ráðuneyta.
í nefndinni sitja alþingismennirnir Páll Pétursson, sem er
formaður, Eiður Guðnason, Margrét Frímannsdóttir, Guð-
mundur Agústsson, Ólafur G. Einarsson, Birgir ísleiJur
Gunnarsson og Danfríður Skarphéðinsdóttir. Nefndin á að
skila af sér fyrir 20. október í haust.
YFIRBORGARDÓMARI ODDAMAÐUR: Friðgeir
Björnsson, yfirborgardómari, mun verða oddamaður í
nefnd, sem fjármálaráðherra hefur óskað eftir að leysi úr
ágreiningi embættis hans og Bandalags háskólamennt-
aðra ríkisstarfsmanna. í kjarasamningnum við BHMR er
klásúla þar sem segir að rísi ágreiningur vegna samningins
skuli honum vísað til slíkrar nefndar. Auk yfirborgardóm-
ara munu BHMR og fjármálaráðherra skipa sitt hvorn full-
trúann í nefndina. Páli Halldórssyni formanni BHMR var
tilkynnt um þessa ósk fjármálaráðherra nú fyrir helgina og
óskað eftir að stjórn BHMR skipi mann í nefndina. Einnig
var óskað liðveislu yfirborgardómara.
OGREIDD MAILAUN: Starfsfólk í bókhaldsdeild Arn-
arflugs lagði niður störf í gær þegar í Ijós kom að maílaunin
höfðu ekki verið greidd eins og lofað hafði verið. Einhver
hluti launanna var þó greiddur í gær og þess var vænst að
eftirstöðvarnar yrðu greiddar í dag og starfsfólkið muni þá
mæta aftur til vinnu.
BRAÐABIRGÐALOG: Forseti íslands hefur undirritað
bráðabirgðalög um breytingu á nýsettum lögum um
Ábyrgðadeild fiskeldislána. I þessum lögum eru gerðar
tæknilegar leiðréttingar sem taldar eru nauðsynlegar til
að starfsemi deildarinnar gangi eðlilega. Pegar Trygginga-
sjóður fiskeldislána var stofnaður í byrjun árs 1989 var
honum heimilt að taka á sig einfalda ábyrgð á lánum til
fiskeldisfyrirtækja. í Ijós kom að bankar töldu slíka ábyrgð
ekki nægja og var tilmælum beint til Framkvæmdasjóðs
að taka að sér sjálfskuldarábyrgð ásamt þessari einföldu
ábyrgð Tryggingasjóðs. í lögunum frá í vor var kveðið á um
að þegar Ábyrgðadeildin tæki við að Tryggingasjóðnum
mundu þessar ábyrgðir Framkvæmdasjóðs falla niður.
Hinsvegar er ekki gerð grein fyrir því hvað um þessar
ábyrgðir ætti að verðá að öðru leyti. Bráðabirgðalögin
bæta því úr ágöllum sem urðu við lagasmíðina.
RÚSÍNA í PYLSUENDANUM: Það er 0ft taiað um rú-
sínuna í pylsuendanum. Kjötiðnaðarstöð KEA á Akureyri
fékk nýlega það verkefni að framleiða slíkar pylsur fyrir
Hólmvíkinga, sem hyggjast bjóða gestum sínum þegar
þeir halda upp á 100 ára afmæli sitt í lok þessa mánaðar.
Búnar eru til pylsur með rúsínum — og pylsur með rækj-
um! Óli Valdimarsson hjá KEA segir að starfsmenn Kjöt-
iðnaðarstöðvarinnar hefðu efnt til grillveislu og prófað
þessar nýju afurðir. ,,Þetta var afar góður matur og hentar
vel á grill", segir Óli og segir trúlegt að KEA setji þessar
pylsur á markaðinn eftir að Hólmvíkingar hafa riðið á vað-
ið og snætt þessar pylsur — og drukkið ölið sem verður
sérstaklega bruggað í tilefni afmælisins.
ÁÆTLAÐ AÐ VEIÐA FLEIRI HREINDÝR EN NÚ
ER GERT: Á aðalfundi Búnaðarsambands Austurlands
sem haldinn var nýlega var gerð samþykkt um að stuðla
að frekari fækkun hreindýra en nú er gert. Einnig var lagl
til að veiðileyfi yrðu gefin út á vissan fjölda hreina, kúa og
kálfa en ekki einungis vissan fjölda dýra eins og nú er.
LÖGGUDAGURÍHAUSTÁsgeir Pétursson bæjarfóg-
eti í Kópavogi er formaður nefndar sem ætlar að halda sér-
stakan Lögregludag 14. október í haust. Dagur þessi verð-
ur haldinn um land allt og er markmiðið að kynna starf og
hlutverk lögreglunnar og að vekja athygli á samstarfi lög-
reglu og almennings með fyrirbyggjandi starf í huga. Ritari
nefndarinnar er Ómar Smári Armannsson aðstoðarvarð-
stjóri Reykjavíkurlögreglunnar og varabæjarfulltrúi Al-
þýðuflokksins í Hafnarfirði.
Vigdis Finnbogadóttir, forseti Islands, nýtur hér aðstoðar Halldórs Jónatanssonar við að leggja hornstein að Blönduvirkjun.
Hornsleinn lagður
að Blönduvirkjun
Vigdis Finnbogadóttir, forseti íslands,
lagði hornstein að Blönduvirkjun siðast lið-
inn sunnudag. Áœtlaður kostnaður við virkj-
unina er um 13 milljarðar króna. Athöf nin fór
fram i stöðvarhúsi virkjunarinnar, um 200 m
undir yfirborði jarðar.
Athöfnin hófst með því að
dr. Jóhannes Nordal, formað-
ur stjórnar Landsvirkjunar,
flutti ávarp. Að því loknu hélt
Vigdís Finnbogadóttir ræðu
þar sem hún benti meðal
annars á þá staðreynd að við
íslendingar værum svo lán-
samir að eiga náttúruauð-
lindir sem endurnýjuðust
sjálfar að því tilskildu að þær
væru nýttar af viti og af fram-
sýni. Þvínæst lagði hún horn-
steininn að virkjuninni. Að
lokum flutti Halldó^ Jónat-
ansson, forstjóri Landsvirkj-
unar, ræðu þar sem hann lýsti
framkvæmdunum og rakti
sögu virkjunarinnar.
I máli hans kom fram að
fyrstu áætlanirnar um
Blönduvirkjun voru birtar á
árinu 1957 en fyrstu hug-
myndirnar þar að lútandi
voru til umræðu þegar árið
1949. Allt til ársins 1972 var
ráðgert að virkja Blöndu og
Vatnsdalsá saman en á árinu
1975 var horfið frá þeirri
ráðagerð og athyglinni beint
að Blöndu einni. Ef Blanda og
Vatnsdalsá hefðu verið virkj-
aðar saman hefði virkjuninni
trúlega verið valinn staður í
Vatnsdalnum.
Rannsóknir á virkjunar-
svæði Blöndu hófust árið
1949 en árið 1980 hófst verk-
hönnun Blönduvirkjunnar.
Blanda rennur um 125 km
leið frá Hofsjökli til sjávar við
Blönduós. Virkjun árinnar
byggist á því að stífla hana á
hálendinu og gera henni nýj-
an farveg norður heiði, þar
sem hægt er að fá mikið fall á
stuttri leið, og leiða hana svo
út i sinn upprunalega farveg
á ný. Blanda er stífluð á há-
lendinu með stíflu sem er um
800 m á lengd og 40 m á hæð
en þeim möguleika er haldið
opnum að stækka hana enn
meira síðar. Við þetta mynd-
ast stórt miðlunarlón sem
verður um 39 km2 að stærð ef
ekki verður af stækkun stífl-
unnar en 56 km2 ef af henni
verður. Ef svo færi yrði miðl-
unarlónið eitt af stærstu
stöðuvötnum landsins. Vatn-
ið verður leitt úr inntakslóni
um pípur að stjórnhúsi. Þar
verður vatnið látið falla gegn-
um pípur rúma 200 metra
niður í jörðina að stöðvarhús-
inu þar sem það verður látið
knýja 3 hverfla. Eins og áður
sagði er stöðvarhúsið neðan-
jarðar, rúmlega 200 metra
undir yfirborði. Þar eru vél-
arnar þrjár staðsettar en hver
þeirra er 50 MW og verður
Blönduvirkjun því alls 150
MW. Orkugeta virkjunarinn-
ar verður 610 GWst á ári mið-
að við minna miðlunarlónið
en 720 GWst á ári miðað við
það stærra. Frá vélunum
rennur vatnið út í árfarveg-
inn um frárennslisgöng. Inn
að stöðvarhúsinu liggja rúm-
Áður óþekktur vírus,
BHMR-vírusinn, olli út-
breiddum veikindum með-
al BHMR-fólks í gær. Á fjöl-
mörgum opinberum stofn-
unum lá vinna að mestu
eða öllu niðri í gær vegna
veikinda starfsmanna. Ól-
afur Karvel Pálsson, for-
maður aðgerðanefndar
BHMR, sagðist í samtali
við Álþýðubiaðið í gær
ekki vita nákvæmlega
hversu langan tíma það
tæki fólk að yfirvinna
vírusinn en kvaðst þó
fremur eiga von á að flest-
ir myndu mæta til vinnu í
lega 800 m löng göng sem
eru um 25 m2 í þversniði.
Fjölmargir innlendir verk-
takar lögðu hönd á plóginn
við framkvæmdina en helstu
vertakar við vél- og rafbúnað
Blönduvirkjunar eru Sumit-
omo Corporation í Japan sem
leggur til hverfla og rafala
ásamt stjórnbúnaði. Jafn-
framt byggingu Blönduvirkj-
unar verður lögð 132 kV há-
spennulína frá virkjuninni að
byggðalínunni og er áætlað
að því verki verði lokið á
næsta ári.
Áætlaður stofnkostnaður
Blönduvirkjunar er áætlaður
vera tæpir 13 milljarðar
króna en hann hefur að hluta
verið fjármagnaður með eig-
in fé Landsvirkjunar en þó að
mestu leyti með lánsfé. Fram-
kvæmdirnar við virkjunina
verða í hámarki nú í sumar
en þar starfa nú um 400
manns. Þá eru með taldir
með þeir starfsmenn Lands-
virkjunar sem hafa með
höndum umsjón og eftirlit
með framkvæmdunum.
dag.
Umsamdar launaflokka-
hækkanir sem áttu að koma
til framkvæmda um þessi
mánaðamót voru ekki
greiddar og því telja
BHMR-félagar að um sé að
ræða samningsrof af hálfu
ríkisins. Á næstunni verða
trúlega myndaðar aðgerða-
nefndir á vinnustöðum. Ólaf-
ur Karvel sagði einnig að
menn væru nú að velta fyrir
sér rétti starfsmanna til að
leggja niður vinnu þegar
kjarasamningar væru brotnir
og vísaði í því sambandi til
Með Blönduvirkjun er stig-
ið stórt skref í atvinnu- og iðn-
aðarsögu landsins. Blöndu-
virkjun verður stærsta neð-
anjarðarvirkjunin hér á landi
og fyrsta stórvirkjunin norð-
an heiða. Mikilli þekkingu og
reynslu hefur verið aflað við
þetta stórvirki sem vafalaust
mun nýtast þjóðinni í framtíð-
inni. Sem dæmi má nefna að
það hve vel hefur til tekist
með jarðgangagerð á virkj-
unarsvæðinu hefur endur-
vakið trú íslenskra verkfræð-
inga á slíkum framkvæmdum
hér á landi.
Jón Sigurðson iðnaðarráð-
herra hélt ræðu í matarboði
sem Landsvirkjun hélt í til-
efni dagsins. Þar sagði hann
að lífið væri Blanda . .. ,
blanda af draumi og veru-
leika.
Það má til sanns vegar færa
og stórframkvæmdir sem
þessar sýna að hægt er að
breyta því, sem við fyrstu sýn
virðist draumur, í veruleika ef
rétt er á málum haldið.
lögfræðilegrar álitsgerðar frá
árinu 1984.
Veikindin í gær bitnuðu
mest á vinnustöðum náttúru-
fræðinga. Á Veðurstofunni,
Hafrannsóknastofnun og
Orkustofnun voru t.d. nánast
engir náttúrufræðingar við
störf. Veðurspár voru þannig
ekki gefnar út en öryggis hins
vegar gætt þannig að t.d.
hefði verið varað við óveðri.
Á sjúkrahúsum gekk starfið
hins vegar sinn vanagang og
BHMR-vírusinn virtist ekki
hafa áhrif á heilsufar starfs-
fólks þar.
,,Mannskœd farsótt:“
BHMR-virusinn
olli lasleika