Alþýðublaðið - 18.09.1990, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 18. sept. 1990
3
FRÉTTKR
Í HNOTSKURN
SEX KRÓNUR FYRIR UMBÚÐIR: Hagsýnir dósa- og
umbúðasafnarar munu flykkjast í Endurvinnsluna með
feng sinn þann 1. nóvember næstkomandi. Þá mun fyrir-
tækið hækka skilagjaldið um 20% — úr 5 krónum í 6 krón-
ur. — Umhverfisráðuneytið hefur gefið út nýja reglugerð
um safnun og endurvinnslu einnota umbúða og er þar gert
ráð fyrir hækkun þessari. Neytendur munu hins vegar
greiða 6 krónur fyrir umbúðirnar frá og með miðjum sept-
ember.
HVAMMSTANGI MISS-
IRÞORÐ: Vinsæll sveitar-
stjóri er á förum frá
Hvammstanga. Þórður
Skúlason, sem þar hefur
lengi setið í starfi og notið
almennra vinsælda, hverf-
ur nú til Reykjavíkur, eins
og margir vaskir lands-
byggðarmenn hafa gert á
umliðnum árum. Þórður
tekur við starfi
framkvæmdastjóra Sambands sveitarfélaga.
VIÐURKENNINGARSTOFNUN: Sífellt er unnið að
aðlögun okkar hér á landi að þeirri þróun sem er að verða
innan Evrópubandalagsins. Þar er lögð æ meiri áhersla á
gæðastaðla, prófun og vottun til að tryggja að vörur upp-
fylli þær kröfursem gerðar eru til þeirra. Iðnaðarráðherra,
Jón Sigurðsson, undirritaði í gær samning við Lars Ett-
arp, forstjóra sænsku viðurkenningarstofnunarinnar, um
samstarf við uppbyggingu og rekstur slíkrar stofnunar hér
á landi. Hér er einnig um að ræða lið í því að Island uppfylli
ákvæði samkomulags EFTA-ríkjanna frá í júní 1988 um
gagnkvæma viðurkenningu á niðurstöðum prófana og
staðfestingum á samræmi.
SUMARHÚS Á HJÓLUM: Vegalög segja að hámarks-
breidd hjólhýsa sé 2,50 metrar. Skipulag ríkisins bendir á
að á undanförnum árum hafi verið flutt inn sem hjólhýsi
eða færanlegir sumarbústaðir, málmgrindahús sem eru 3
metrar á breidd og allt að 10 metra löng. Slik hús teljist
ekki hjólhýsi, heldur verksmiðjuframleidd hús sem þarf að
fara með samkvæmt byggingalögum. Ætli eigandi hjólhýs-
is að láta það standa lengur en einn mánuð utan skipu-
lagðra svæða þarf hann að sækja um leyf i byggingarnefnd-
ar viðkomandi sveitarfélags.
NATO-MAÐUR I HEIMSÓKN: Vigleik Eide hers-
höfðingi, formaður hermálanefndar Atlantshafsbanda-
lagsins, kemur í heimsókn til íslands í dag. Dvelur hann
hér til 21. september ásamt eiginkonu sinni í boði Jóns
Baldvins Hannibalssonar, utanríkisráðherra. Munu þeir
eiga viðræður saman, auk þess sem Eide heimsækir varn-
arstöðina á Keflavíkurflugvelli og skoðar sig um á Þingvöll-
um, að Gullfossi og við Geysi.
ÆSKA ANOFBELDIS: Er ofbeldi að færast í vöxt í ís-
lensku þjóðfélagi eða er það að taka á sig nýjar myndir?
spyrja Samtök heilbrigðisstétta, sem nú ætla að gangast
fyrir ráðstefnu um þessi málefni, sem ber yfirskriftina
Æska án ofbeldis. Ráðstefnan verður haldin 5. október
næstkomandi í Borgartúni 6 — skráning virka daga 25.
sept. til 2. október milli 15—17 í símum 619570 og 624112.
FLYTJA LIST UM LANDIÐ: Camerata heitir kammer-
hljómsveit sem mun þreyta sína frumraun á laugardaginn
kemur í Neskaupstað. Hér er um að ræða 21 hljóðfæraleik-
ara úr Sinfóníuhljómsveit íslands. Markmið sveitarinnar er
meðal annars að flytja verk eftir íslensk tónskáld sem
tengjast hinum ýmsu byggðarlögum. Sem dæmi má nefna
að flutt verða verk eftir Inga T. Lárusson og Jón Þórar-
insson á Egilsstöðum og í Neskaupstað og í næstu viku
verk eftir Friðrik Bjarnason á tónleikum í Hafnarfirði. Á
lokatónleikum í Reykjavík 28;-september verður frumflutt
nýtt tónverk eftir Ríkharð Örn Pálsson, tónlistargagn-
rýnanda Alþýðublaðsins. Stjórnandi Camerata er Örn
Óskarsson.
HÚS Á HAGSTÆÐARA VERÐI: Söluverð húseigna í
Reykjavík hefur lækkað frá því sem var þegar verð var
hvað hæst. Fasteignamat gefur þær upplýsingar að fer-
metrinn í íbúðarhúsnæði í Reykjavík hafi hækkað um
14,8% frá fyrsta ársfjórðungi í fyrra til fyrsta ársfjórðungs
í ár. Á sama tíma hækkaði lánskjaravísitalan um 21.3%. Ut-
borgunarhlutfallið hefur ennfremur farið lækkandi. Raun-
verð íbúða hefur á þessu eins árs tímabili lækkað um
7,4%, segja þeir hjá Fasteignamatinu.
INNLENDAR FRÉTTiR
Skoöanakönnun um álver
Ekki trúarbragaatriði
hvar álverið verður
Landsmenn eru margir
hverjir tilbúnir að taka til-
lit til aðstæðna vegna
byggingar nýs álvers, svo
sem mengunarhættu, hag-
kvæmni og vilja Atlants-
álshópsins. Standi valið
um að reisa nýtt álver á
Keilisnesi eða alls ekki,
er 61 af hundraði, lands-
byggðarmanna því fýlgjandi
en aðeins um 21 af hundr-
aði andvígur. Á landinu
öllu vilja þrír af hverjum
fjórum að það rísi á Keilis-
nesi heldur en ekki.
Samkvæmt niðurstöðum
þjóðamálakönnunar Félags-
vísindastofnunar þar sem
könnuð var afstaða Islend-
inga á aldrinum 18—75 ára til
byggingar og staðsetningar
nýs álvers eru 68% land-
manna fylgjandi því að hér
verði byggt nýtt álver en 18%
því andvíg. Um 15% taka
ekki afstöðu.
í könnunin var einnig
kannað hvort fólk væri tilbú-
ið að breyta afstöðu sinni um
staðsetningu álvers að gefum
ákveðnum forsendum. Tals-
verður hópur svarenda var
tilbúinn að gera það. Af þeim
sem afstöðu tóku um stað-
setningu nýs álvers vildi 51%
að nýtt álver risi á Keilisnesi,
26% vildu Dysnes og 23%
Reyðarfjörð. Þannig fækkaði
þeim sem vildu að nýtt álver
risi á Keilisnesi úr 51% í 36%
að því gefnu að álver úti á
landi styrkti viðkomandi
byggðarlög og drægi úr fólks-
flutningum til höfuðborgar-
svæðisins.
Á sama hátt fjölgaði þeim
úr 51% i 62% sem vildu reisa
álver á Keilisnesi að því gefnu
að það væri hagkvæmasti
kosturinn. Hins vegar völdu
73% Keilisnesið að því til-
skildu að sú staðsetning hefði
minnst umhverfisspjöll í för
með sér. Af þessu má ljóst
vera að hjá stórum hópi
landsmanna er það ekki trú-
arbragðaatriði hvar væntan-
legt álver verður reist. Þó
voru 15% á móti staðsetn-
ingu álvers á Keilisnesi, að
því gefnu að annar staður
kæmi ekki til greina að hálfu
Atlantsálshópsins, en 74%
vildu að álver risi þar, kæmi
annar staður ekki til greina.
í könnuninni kom fram að
karlar eru mun hlynntari
byggingu nýs álvers en konur.
Þá eru hlutfallslega fleiri
hlynntir álveri undir 55 ára
aldri en þeir sem eldri eru.
Andstaða við nýtt álver er
mest meðal stuðningsmanna
Kvennalistans (47%) en
minnst meðal stuðnings-
manna Sjálfstæðisflokks (7%)
og Alþýðuflokks (13%).
Reyknesingar eru hlynnt-
astir að nýtt álvfer rísi á Keilis-
nesi (71%), síðan Reykvíking-
ar (62%) en einungis 27%
landsbyggðarmanna völdu
Keilisnesið. Hins vegar töldu
17% Reykvíkinga og Reyk-
nesinga að álver ætti að rísa
á Dysnesi en 42% landsbygg-
armanna. Svipað er uppi á
teningnum með Reyðarfjörð.
Þá kemur fram að Keilisnesið
á sér hlutfallslega flesta
stuðningsmenn innan Al-
þýðuflokksins (68%) og fæsta
innan Alþýðubandalagsins
(20%).
Yfirlýsingarnar gefa skrýtna
mynd af íslenskum ráðamönnum
„Mér sýnist að þessi
skoðanakönnun og það
sem kemur út úr henni um
viðhorf Islendinga sýni að
þeir eru miklu skynsamari
en þessir stjórnmálamenn
í ríkisstjórninni halda,“
segir Friðrik Sophusson,
þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins og fyrrverandi
iðnaðarráðherra, um nið-
urstöður skoðanakönnun-
ar Félagsvísindastofnunar
um álmálið.
Þar kemur fram að þrír af
hverjum fjórum Islendingum
vilja að nýtt álver rísi á Keilis-
nesi standi aðrir kostir ekki til
boða. Friðrik segir það mjög
eðlilega niðurstöðu ,,og kem-
ur mér ekkert á óvart vegna
þess að ég held að þjóðin
skilji það að við verðum að
breyta raforkunni, þessari
auðlind okkar, í útflutnings-
verðmæti og bæta þannig
lífskjör okkar.
Eg veit að flestir vilja auð-
vitað, ef að samningar ganga
á þá leið, koma slíkum stór-
fyrirtækjum fyrir úti á lands-
byggðinni. Það þarf þá að
gerast með þeim hætti að
báðir samningsaðilar uni við
það."
Þá sagði Friðrik að menn
yrðu að átta sig á því, að það
væri ekki nema nokkur
hundruð manna hópur í Evr-
ópu í þessum málm- og orku-
krefjandi iðnaði sem tækju
allar ákvarðanir sem máli
skiptu. ,,Ég hef meiri áhyggj-
ur af því að þessi hópur fái dá-
lítið skrýtna mynd af íslensk-
um ráðamönnum þegar verð-
ur farið að þýða allar yfirlýs-
ingar þeirra. Þá sér hann að
Friðrik Sophusson.
íslenskir ráðamenn hafa
skoðanir sem ganga alveg
þvert á þær skoðanir sem
þeir hafa haft áður. Nýjustu
dæmin eru auðvitað yfirlýs-
ingar forsætisráðherra og 01-
afs Ragnars sem mætti skilja
á þann veg að þeir hefðu
aldrei viljað annað en að ál-
verið risi á Keilisnesi.
Ég hef haldið því fram og
ég veit að það er rétt að
klukkan gengur á okkur ís-
lendinga núna. Það var sam-
ið um það að ganga frá öllum
samningum í september og
það er kominn botn í þau mál
milli samningsaðila. Ríkis-
stjórnin á nú leik og verður
að fara að herða sig og svara.
Ég hef ekki nokkra trú á öðru
en að bæði Alþýðubandalag-
ið og Framsóknarflokkurinn
styðji þessa niðurstöðu. Ekki
síst eftir að þessi skoðana-
könnun liggur fyrir," sagði
Friðrik Sophusson, fyrrver-
andi iðnaðarráðherra, að lok-
um.
Fékk endurkjör
Frá Porláki Helgasyni, Alþýdublaöiö,
Stokkhólmi
Ingvar Carlsson var í
dag endurkjörinn formað-
ur flokks sænskra jafnað-
armanna til þriggja ára.
Carlsson sagði er hann
þakkaði fyrir sig að hann
hefði ekki áhuga á því að
stjórna í flokki sem aðeins
hefði fylgi 35% kjósenda.
Vísaði hann til skoðana-
kannana hér í Svíþjóð, sem
benda til þess að jafnaðar-
menn myndu ekki halda
velli og stjórna ef kosning-
ar færu fram í dag.
Miklar breytingar urðu í
framkvæmdastjórn flokksins.
Þrír af fimm stjórnarmönn-
um sátu ekki í aðalstjórn áð-
ur. Meðal þeirra sem taka
sæti þar er Birgitta Dahl, um-
hverfismálaráðherra, en hún
hefur fylgt einarðri stefnu og
vill m.a. að Svíar standi við
orð sín og leggi kjarnorkuver
niður.
Á flokksþinginu átti Ingvar
Carlsson verulega undir högg
INGVAR CARLSSON formaður flokks jafnaðarmanna í Svíþjóð — átti undir högg að
sækja vegna óhagstæðra skoðanakannana. Hann hlaut engu að síður endurkjör til
3 ára — A-mynd E.ÓI.
að sækja. Fylgi jafnaðar-
manna hefur verið dvínandi,
skoðanakannanir segja að
um ein milljón atkvæða hafi
horfið frá flokknum. Þriðj-
ungur stuðningsmanna
flokksins sagðist vilja nýjan
formann flokksins.