Alþýðublaðið - 06.10.1990, Síða 2

2
FRÉTTASKÝRINC
Laugardagur 6. okt. 1990
5f/órv hjá Framsókn
Egill Heidar Gíslason hefur ver-
ið ráðinn framkvæmdastjóri
Framsóknarflokksins í stað Sig-
urdar Geirdal sem er orðinn
bæjarstjóri í Kópavogi sem
kunnugt er. Egill Heiðar er fædd-
ur í Súðavík, lauk prófi frá Sam-
vinnuskólanum 1978 og stund-
aði síðan nám við Lýðháskólann
í Gautaborg. Hann hefur verið
starfsmaður Framsóknarflokks-
ins frá árinu 1987. Eiginkona Eg-
ils er Magnea Gísladóttir.
Þrír i Heiðursráð
Þeir Davíö Ólafsson^ Ottó A.
Michelsen og Tómas Arni Jónas-
son hafa verið valdir í Heiðurs-
ráð Krabbameinsfélags lslands,
en það er æðsta viðurkenning
sem félagið veitir. 1 ráðinu eru
heiðursfélagar sem til þess eru
valdir fyrir frábært starf í þágu
félagsins. Þremenningunum
voru afhent skrautrituð heiðurs-
skjöl í móttöku í kjölfar for-
mannafundar Krabbameinsfé-
lagsins sem haldinn var í Hafnar-
firði á dögunum.
Aður hafa fjórir verið valdir i
Heiðursráðið. Það eru Vigdís
Finnbogadóttir, forseti íslands i
og verndari félagsins var kjörin
fyrst allra í ráðið árið 1986. Hinir
þrír eru Hjörtur Hjartarson, fyrr-
verandi forstjóri, Ólafur Bjarna-
son, fyrrverandi prófessor, og
Gunnlaugur Snœdal prófessor.
Vonlausa tríóið
Þrir vaskir sveinar úr Keflavík,
Þröstur Jóhannesson, Magnús
Sigurdsson og Suerrir Asmunds-
son skipa hljómsveit er nefnist
Vonlausa tríóið. Hljómsveitin
hefur nú sent frá sér plötu með
fjórum nýjum söngvum og segir
sagan að plötunni verði dreift á
næstunni á einn eða annan hátt.
PÖUTÍSKIR
HUÐARVINDAR
,,Viltu biða aðeins, það er áriðandi að svarið við
þessari spurningu sé með nákvæmlega og rétt orð-
að." Ulf Bohlin, fulltrúi Granges AB, kaus að ráð-
færa sig við Robert Miller, fulltrúa Alumax, áður en
hann svaraði spurningu Alþýðublaðsins um endur-
skoðunarákvæði i væntanlegum raforkusamningi
vegna álversins á Keilisnesi. Hann kom aftur með
enska orðalagið „equilibrium dause," sem sam-
kvæmt orðabók Arnar og Örlygs mætti útleggja sem
, , jaf nvægisákvæði
JÓN DANÍELSSON SKRIFAR
Það er mikil vinna að baki
samningum um álver á Keilisnesi.
Menn ráða ráðum sínum á lokuð-
um fundum innan samninga-
nefnda, leggja fram tilboð á fund-
um með samninganefnd gagnað-
ila og bak við tjöldin er svo tekist
á um ýmis atriði. í samskiptum
samningsaðilanna skiptir miklu
að ganga ekki lengra á hverjum
fundi en svo að nokkurt svigrúm
sé eftir til frekari tilslakana. Samn-
inganefndarmenn verða líka að
gæta sín vandlega í samtölum við
fjölmiðla. Þar má heldur ekki
segja neitt sem gagnaðilinn getur
gripið á lofti og notfært sér á
næsta fundi.
Raforkusamningurinn er tví-
mælalaust sá af þeim ófrágengnu
endum í álmálinu sem skiptir báða
samningsaðila mestu máli og var-
kárni sænska samningamannsins
verður fullkomlega skiljanleg í
ljósi þess. Viðbrögð hans sýna líka
að einmitt endurskoðunarákvæð-
ið í væntanlegum raforkusamn-
ingi er ennþá mjög eldfimt efni. Af
íslenskri hálfu hefur verið talað
um að inn í raforkusamninginn
þurfi að koma endurskoðunar-
ákvæði til að tryggja að lágt
heimsmarkaðsverð á áli velti ekki
allt of þungum bagga yfir á inn-
lenda orkukaupendur.
Að því er helst var að skilja á
máli Ulfs Bohlin ber að túlka orða-
lagið um jafnvægisákvæði á þann
veg að samningsaðilum sé tryggð-
ur réttur til að taka upp að nýju
samninga um orkuverð ef álverð
fer til langs tíma svo langt frá þeim
áætlunum, sem lagðar eru til
grundvallar samningnum, að
samningurinn verði augljóslega
ónothæfur. Það er svo auðvitað
túlkunaratriði hvenær þetta gerist
og óneitanlega virðist sem tals-
menn Atlantsálshópsins hafi ekk-
ert á móti því þótt ákvæðið verði
nokkuð loðið.
Svo er reyndar að sjá sem aftur-
kippur hafi komið í viðræður um
raforkusamninginn. Jóhannes
Nordal, stjórnarformaður Lands-
virkjunar, var umboðslaus frá
stjórninni þegar hann skrifaði
undir bókunina í fyrradag og setti
því nafn sitt undir hana sem for-
maður samninganefndarinnar.
Þrátt fyrir yfirlýsingar Jóhannesar
um það að hann hefði ekki farið
fram á umboð stjórnarinnar, enda
ekki ástæða til, er raunar engum
blöðum um það að fletta að þessi
afstaða Jóhannesar var kúvend-
ing frá því sem til stóð nokkrum
dögum fyrr.
Ymsar ástæður má tilgreina fyr-
ir þessum afturkipp. Að hluta til er
sennilegt að skýringuna sé að
finna í vaxandi þunga bak við
kröfuna um endurskoðunar-
ákvæði. Viðbrögð sænska samn-
ingamannsins sem skýrt var frá í
upphafi, sýna mjög greinilega að
um þetta atriði eiga samninga-
mennirnir eftir að semja. Þetta er
þó alls ekki eina skýringin. Pólitík-
in er nefnilega líka með í spilinu.
Stjórn Landsvirkjunar er að sjálf-
sögðu samsett eftir pólitískum
leiðum og á fundi stjórnarinnar í
fyrradag létu alþýðubandalags-
mennirnir Finnbogi Jónsson og
Sigurjón Pétursson og framsókn-
armaðurinn Páll Pétursson bóka
að þeir teldu nauðsynlegt að gólf
yrði sett í samning um orkuverð
og aiþýðubandalagsmennirnir
bættu við að þeir teldu gróflega
Útlitsmynd af Deschambault-álverinu sem nú er verið að byggja í Kanada. Álverið á Keilisnesi á að verða svipað
þessu í útliti.
gengið fram hjá stjórn Landsvirkj-
unar í málinu. Sjálfstæðismenn-
irnir Davíð Oddsson og Árni Grét-
ar Finnsson virðast einnig í veru-
legum vafa um ágæti þeirra draga
sem fyrir liggja um orkuverð og
tengingu þess við álverð. Vafalítið
vilja sjálfstæðismenn nota tæki-
færið til að gera Sjálfstæðisflokk-
inn áberandi í lokaáfanga álmáls-
ins.
Því er raunar ekki haldið fram af
neinum málsaðila að fullsamið sé
um orkuverð. Það er líka alveg
fullljóst að fjölmargir hafa efa-
semdir varðandi þau drög að
orkusamningi sem fyrir liggja og
vilja a.m.k. skoða þau alveg ofan í
kjölinn áður en þeir leggja blessun
sína yfir þau.
Með tilliti til þess taugatijrings
sem ríkt hefur innan ríkisstjórnar-
innar í kringum undirritunina í
fyrradag virðist þó einnig mega
líta á umboðsleysi Jóhannesar
Nordal við undirritunina sem tákn
um það að bæði í herbúðum Al-
þýðubandalagsins og Framsókn-
arflokksins hafi menn fremur vilj-
að draga úr mikilvægi undirritun-
arinnar en hitt.
Fulltrúar álfyrirtækjanna
þriggja, sem hér voru staddir til að
undirrita samningsáfangann, viku
sér mjög fimlega undan að svara
nokkrum spurningum sem kynnu
að blanda þeim á einhvern hátt
inn í hinar pólitísku flækjur sem
sveipa málið reykjarmekki á inn-
anlandsvettvangi. Við spurning-
um af þessu tagi veittust blaða-
mönnum stöðluð svör. „Við treyst-
um því fyllilega að iðnaðarráð-
herra hafi það umboð sem hann
þarf."
Tímaáætlun iðnaðarráðherra
gerir ráð fyrir að lagasetning
heimili ríkisstjórninni fyrir áramót
að ganga frá samningum og að ál-
aðilarnir séu í viðskiptum en ekki
stjórnmálum, en stjórnir álfélag-
anna hafi síðan tíma út mars til
vega samninginn og meta. Endan-
leg ákvörðun og undirritun samn-
ings á svo að koma í byrjun apríl.
Fram til þessa hefur tímaáætlunin
staðist í meginatriðum. Það er
hins vegar nú fyrst sem fer að
reyna á tímaáætlunina fyrir al-
vöru.
..■ ■ ■ RADDIR
Viltþú lœkka neysluskatta og hœkka beina skatta ístaöinn?
Sverrir Kristinsson, 28 ára.
„Þetta er erfið spurning, en ég
held að ég væri fylgjandi því ef
hægt yrði að sjá til þess að þeir
borguðu skattana sem hafa góða
menntun og eru í vel launuðum
störfum, læknar, lögmenn og flug-
menn t.d. Alþýðu manna yrði þá
gert auðveldara fyrir. Gallinn er
bara sá að hátekjumennirnir koma
sér alltaf undan."
Ólöf Benediktsdóttir, fyrrv.
menntaskólakennari, 70 ára.
„Virðisaukaskatturinn er allt of
hár. Ég er hins vegar á móti því að
hækka eignskattinn. Við erum bú-
in að borga skatt af eignum okkar.
Það gerðum við þegar við unnum
fyrir þeim. Yfirleitt finnst mér
skattarnir vera alveg nógu háir.
Fólk á í nægum vandræðum."
Dóra Líndal, nemi í tónlistarskól-
anum, 37 ára.
„Mér finnst hart að vera með
alla þessa óbeinu skatta. Það er
gífurlega mikið sem maður borgar
í gegnum þá. Ef þeir lækkuðu
myndi það kannski gera það ódýr-
ara fyrir okkur að komast í gegn-
um daginn. Aftur á móti þyrfti
maður kannski að borga þeim
mun meira af mánaðarlaununum
þannig að e.t.v. kæmi þetta alveg
eins út."
Friðjón Sigurðsson, fyrrv. skrif-
stofustjóri Alþingis, 75 ára.
„Þeir myndu varla bæta sig
mikið á því að hækka beinu skatt-
ana. Framtölin eru nú ekki alltaf í
lagi. Óbeinu skattarnir eru reyndar
misjafnir, en ég sé ekki ástæðu til
að gera neinar tillögur í skattamál-
um. Ég held að launafólk fari alltaf
illa út þessu."
Garðar Valdimarsson, rikisskatt-
stjóri, 45 ára.
„Það eru náttúrlega margar
hliðar á þessu máli. Persónulega
er ég þó þeirrar skoðunar að far-
sælast sé að breyta þessu ekki
mikið. Við höfum langa hefð fyrir
því að óbeinir skattar séu háir en
beinir skattar lágir. Ég held líka að
óbeinu skattarnir séu öruggari leið
að því leyti að þeir innheimtist
betur."