Alþýðublaðið - 20.02.1991, Blaðsíða 4

4
Miðvikudagur 20. febrúar 1991
MMDUBIMIB
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Hinrik Gunnar Hilmarsson
Dreifingarstjóri: Sigurður Jónsson
Setning og umbrot: Leturval sf.
Prentun: Oddi hf.
SÍMI 625566
Eftir lokun skiptiborðs:
Ritstjórn: 625538
Dreifing: 625539
Tæknideild: 620055
Fax: 627019
TILHJEFUIAUSAR
ÁSAKANIR
IVI iklar vangaveltur hafa verið í fjölmiðlum að und-
anförnu um hvort Davíð Oddsson, varaformaður
Sjálfstæðisflokksins og borgarstjóri, muni gefa kost á
sér sem formaður flokksins gegn núverandi for-
manni, Þorsteini Pálssyni, á landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins í mars næstkomandi. Davíð hefur svarað
spurningum fréttamanna um þetta efni í véfréttastíl
og hafa hin loðnu svör borgarstjóra enn ýtt undir get-
gáturnar um hvort Davíð fari gegn Þorsteini. Þor-
steinn hefur hins vegar varist allra frétta af hugsan-
legu framboði Davíðs enda vart í þeirri stöðu að tjá sig
um hug borgarstjóra til formannsstólsins.
Þessi óvænti leikur stuðningsmanna Davíðs Odds-
sonar hefur vakið almenna athygli. Hinn mikli frétta-
þungi í málinu er kominn á það stig, að hafi fregnirnar
af hugsanlegu framboði Davíðs Oddssonar til for-
manns verið haldlausar, hefðu þær verið bornar til
baka fyrir löngu. Það er því full ástæða til að ætla að
Davíð fari gegn æskuvini sínum, Þorsteini Pálssyni.
Það hefur hingað til ekki tíðkast í Sjálfstæðisflokknum
að forystumenn flokksins reyni að fella formanninn
nokkrum vikum fyrir alþingiskosningar. Það verður
því að teljast nýlunda að varaformaður brýni kutana
gegn formanni á jafnviðkvæmum tíma. Formannss-
lagur af þessu tagi mun að sjálfsögðu kosta Sjálf-
stæðisflokkinn mikið blóð og vafasamt er hvort flokk-
urinn muni að loknum slíkum innri slag ganga heill til
kosninga.
r réttirnar um hugsanlegt framboð Davíðs Oddsson-
ar segja mikið um ástandið í Sjálfstæðisflokknum í
dag og opinbera innri veikleika flokksins. Heiður-
mannasamkomulag af gamla skólanum er ekki lengur
boðlegt í Sjálfstæðisflokknum. Varaformaður virðist
vera reiðubúinn að höggva formanninn sem er þar að
auki æskuvinur hans og vopnabróðir. Mönnum er það
enn minnisstætt hvernig Davíð neyddi Friðrik Sop-
husson, fyrrum varaformann Sjálfstæðisflokksins, á
hnén á síðasta landsfundi flokksins. Það er hins vegar
spurning hvort dæmið verði jafneinfalt fyrir Davíð í
þetta skipti. Ljóst er að mikill hluti sjálfstæðismanna
telur Þorstein veikan formann og að Davíð muni reyn-
ast vænlegri leiðtogi flokksins í komandi alþingis-
kosningum. Þessi skoðun hefur reyndar verið skjal-
fest í skoðanakönnun fyrir Stöð 2. Hins vegar eru
sömu sjálfstæðismenn ekki allir reiðubúnir að höggva
sitjandi formann með köldu blóði. Slíkar hefðir eru
ekki þekktar innan Sjálfstæðisflokksins og þættu
sæta tíðindum ef þær væru lögfestar á næsta lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins. Það er því Ijóst að mikil
átök eru fram undan ef Davíð býður sig fram til for-
manns því sigur hans er síður en svo borðleggjandi
eins og tölurnar um fylgið við hann segja til í Stöð 2.
Það eitt að stuðningsmenn Davíðs eru reiðubúnir að
velta Þorsteini úr sessi, staðfestir enn einu sinni kyn-
slóðaskiptin í Sjálfstæðisflokknum og nýtt vinnulag
þar á bæ. Frjálshyggjukynslóðin unga, sem er
óhrædd að grípa til ótrúlegustu bragða til að þvinga
vilja sínum fram í því skyni að auka völd sín, hefur
sýnt áður hve ósmeyk hún er að ráðast gegn umburð-
arlyndari öflum flokksins. Uppákoman í fulltrúaráði
sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík á dögunum, þegar
henda átti Guðmundi H. Garðarssyni út af listanum,
talar sínu máli.
Hinir herskáu stuðningsmenn Davíðs Oddssonar
eru einkum úr Eimreiðarhópum, eins og forsíðufrétt
Alþýðublaðsins í dag vitnar um. Frjálshyggjuhópur-
inn úngi sem fyriráratug raðaði sér kringum tímaritið
Eimreiðina, hefur nú eflst að völdum og atorku. En
auðvitað er málið miklu stærra fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn í heild en bara átök um Davíð og Þorstein eða
frjálshyggjulið gegn umburðarlyndum og lýðræðis-
sinnuðum sjálfstæðismönnum. Það sem blasir við í
átökunum um formannsembættið er auðvitað stríð
um stefnumál flokksins, um flokkslínuna, um valda-
stólana. Það sem landsmenn eru að verða vitni að
þessa dagana er skipulögð fjölmiðlauppákoma með
aðstoð beggja sjónvarpsstöðvanna og hægri press-
unnar til að byggja stökkpall undir Davíð Oddsson í
formannsstól Sjálfstæðisflokksins. Og það sem
landsmenn eru ennfremur vitni að er forleikurinn að
stríðinu um hvorir stjórni Sjálfstæðisflokknum:
Gamla lýðræðiskynslóðin umburðarlynda eða frjáls-
hyggjuhaukarnir frökku. Þessi átök afhjúpa mikla og
djúpa gjá í Sjálfstæðisflokknum sem sífellt er að opn-
ast og breikka.
Listi Alþýduflokksins á Nordurlandi eystra:
UNGTOG
FERSKT
„Ungt fólk og ferskt í pólitík-
inni setur mjög svip sinn á list-
ann hjá okkur. Það náðist góð
samstaða um hvernig listinn
skyldi skipaður og það er mik-
ill baráttu- og sóknarhugur í
Alþýðuflokksfólki hér fyrir
norðan,“ sagði Sigbjörn Gunn-
arsson, sem skipar efsta sæti
A-lista Alþýðuflokksins á
Norðurlandi eystra.
Listi Alþýðuflokksins í Norður-
landskjördæmi eystra fyrir alþing-
iskosningarnar í vor var einróma
samþykktur á fundi kjördæmis-
ráðsins um sl. helgi. Listinn er
skipaður sem hér segir:
1. sæti: Sigbjörn Gunnarsson
verslunarmaður, Akureyri. 2. sæti:
Sigurður E. Arnórsson fram-
kvæmdastjóri, Akureyri. 3. sæti:
Pálmi Ólason skólastjóri, Þórs-
höfn. 4. sæti: Gunnar B. Salómons-
son húsasmiður, Húsavík. 5. sæti:
Jónína Óskarsdóttir húsmóðir, Ól-
afsfirði. 6. sæti: Arna Jóhannes-
dóttir leiðbeinandi, Dalvík. 7.
sæti: Hannes Örn Blandon sókn-
arprestur, Eyjafjarðarsveit. 8. sæti:
Margrét Yr Valgarðsdóttir sjúkra-
liði, Akureyri. 9. sæti: Pétur
Bjarnason fiskeldisfræðingur, Ak-
Sigurbjörn Gunnarsson.
ureyri. 10. sæti: Kristján Halldórs-
son skipstjóri, Akureyri. 11. sæti:
Herdís Guðmundsdóttir húsmóðir,
Húsavík. 12. sæti: Hilmar Ágústs-
son útgerðarmaður, Raufarhöfn.
13. sæti: Áslaug Einarsdóttir, fyrr-
verandi bæjarfulltrúi, Akureyri.
14. sæti: Hreinn Pálsson bæjarlög-
maður, Akureyri.
■1
ÞRJÁR
ÞARFAR FERÐIR
Jón Baldvin Hnnnibalsson ulanrikisróðherra
gerði nýlega góða f erð til Lithóens. Sú f erð og álykt-
un Alþingis um að tekið skuli upp stjórnmálasam-
band við Litháen eins fljóH og unnt er voru þörf
verk. Auðvitað fara þau i taugamar á ráðamönnum
Sovétrikjanna en eins og stjórnarfari er nú háttað
þar fyrir austan er það einungis góðs viti. Stuðning-
ur íslendinga mun ekki ráða úrslitum i sjálfstæðis-
baráttu Litháa en hann skiptir engu að siður máli.
Eg er þeirrar skoðunar að Jón
Baldvin ætti enn að leggja land
undir fót sem utanríkisráðherra og
áður en kosningabaráttan kemst í
algleyming og heimsækja tvö lönd
til viðbótar. Hann ætti sem fyrst að
fara til ísraels og þar á eftir til Lúx-
emborgar. Ástæðurnar eru ólíkar.
Jón Baldvin hefur yerið einlæg-
ur stuðningsmaður ísraelsmanna
og er það miður að hann skuli ekki
hafa séð sér fært fyrir löngu að
sækja þá heim. Nú þegar þeir
standa frammi fyrir ómaklegum
eldflaugaárásum frá írak og eitur-
vopnahættan vofir yfir þeim er
sannarlega kominn tími til að Jón
Baldvin heimsæki Israel og sýni í
verki samúð íslendinga og stuðn-
ing við baráttu ísraelsmanna til að
varðveita ríki sitt. Þannig gæti
hann einnig bætt fyrir óvild þá
sem Steingrímur Hermannsson
forsætisráðherra hefur margsinnis
sýnt ísraelsmönnum í óþökk þorra
íslendinga.
En hví til Lúxemborgar? Þannig
hagar til að á fyrri helmingi þessa
árs fara Lúxemborgarar með for-
ystu fyrir Evrópubandalaginu og
þykir farast það vel úr hendi eins
og reyndar einnig síðast þegar líkt
var fyrir þeim komið árið 1985. Þá
eins og nú fékkst Evrópubanda-
lagið við viðamikil verkefni. Árið
1985 voru Einingarlög Evrópu,
sem innri markaðurinn byggist á,
í bígerð. Nú er hins vegar verið að
móta myntbandalag með sameig-
inlegri mynt fyrir öll Evrópu-
bandalagsríkin og unnið að því að
efla með þeim formlegt pólitískt
samstarf. Lúxemborgarar, sem
eru lítil þjóð og fámenn eins og ís-
lendingar, kinoka sér ekki við að
leiða þetta starf. Þegar við bætist
að íslendingar hafa löngum átt af-
ar góð samskipti við Lúxemborg-
ara og að í Lúxemborg búa fleiri
íslendingar en í flestum öðrum
Evrópulöndum utan Norðurland-
anna liggur beint við að Jón Bald-
vin noti þetta tækifæri til að árétta
þann ásetning íslendinga að vera
þátttakendur í hinni nýju Evrópu
framtíðarinnar með heimsókn til
þessa borgríkis í miðri Evrópu.
Lúxemborgarar eru skýrt dæmi
um það hvernig lítil þjóð getur
hagnast stórum af aðild að Evr-
ópubandalaginu. íslendingar geta
margt af þeim lært.
Það er kannstki að bera í bakka-
fullan lækinn að hvetja íslenska
ráðamenn til utanferðar eins
ferðahvetjandi og dagpeninga-
kerfi þeirra er sagt vera. Þær þrjár
ferðir Jóns Baldvins Hannibals-
sonar utanríkisráðherra sem ég
hef nefnt — ein þegar farin, tvær
enn ófarnar — eru þó þarfari en
flestar.
Birgir er hagfræðingur hjá EFTA í
Genf.
Birgir Árnason
hagffræðingur
skriffar