Alþýðublaðið - 20.02.1991, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 20. febrúar 1991
5
Heimsfréttir hjá
Ríkissjónvarpinu?
gera annað nýlega en hlífa okkur
við auglýsingum, ef þeir þá tóku
eftir þeim, sem ekki var alltaf)
heldur viðkvæmni gagnvart skrif-
um ýmissa þröngsýnna menning-
aryita sem virðast halda að eina
ráoið til að bjarga tungu vorri og
menningu sé að loka á erlendar
fréttasendingar á ensku. En hvað
um allar kvikmyndirnar í bíóum,
myndbandaleigum og sjónvarpi?
Eða allt poppið í öllum unglingaút-
varpsstöðvunum sem hafa sprott-
ið upp? Nú er hægt að hlusta marg-
ar íslenskar útvarpsstöðvar sem
flytja nær eingöngu engilsax-
neska dægurmúsík ailan daginn.
Og hvað um allt lesmáiið á erlend-
um tungum sem alls staðar er fá-
anlegt, á kannski að fara að
skammta það líka ef það er ekki
Þýtt?
Eins og bent er á í leiðara Al-
þýðublaðsins síðastliðinn fimmtu-
dag er það íslenskri tungu og
menningu engin vörn nema síður
sé að lokað sé fyrir aðgang að er-
lendu efni; fremur ætti að vinna
að því að efla menningarstarf og
menntun í landinu. Það ætti að
efla alla fjölmiðlun á íslensku,
bæði á frumsömdu efni og þýddu,
og ekki síst þarf að hvetja til þess
Skömmtun hjá RÚV
Sve virðist sem yfirmenn rikissjónvarpsins hafi
látið undan þrýstingi frá sjálfskipuðum menningar-
postulum sem telja fréttir frá Sky-sjánvarpsstöðinni
hœttulegar tungu og menningu eg jafnvel sjálfstœði
landsins, því þeir ákváðu að skera við nögl það sem
við fáum að sjá og heyra.
ÓLAFUR INGÓLFSSON SKRIFAR
Stillimynd_________________
Eins og títt er þegar stórvið-
burðir gerast muna flestir hvar
þeir voru á þeirri stundu og hvað
þeir voru að gera. Við á Alþýðu-
blaðinu vorum að ijúka degi þann
16. janúar sl., og reyndar var rétt
kominn nýr dagur, 17. janúar, þeg-
ar Kristján Þorvaldsson Pressurit-
stjóri kemur þjótandi og segir
„stríðið er byrjað“, og kveikir á
sjónvarpinu. Allir störðu spenntir
á skjáinn til að fá fréttir, því við
vorum svo einfaldir að halda að
sjónvarpsmenn hefðu haft á sér
andvara, þá hefði grunað að eitt-
hvað kynni að fara að gerast svona
kvöldið eftir að út rann frestur
Sameinuðu þjóðanna, sem írök-
um var gefinn til að hverfa frá Kú-
veit. Sjónvarpstækið hitnaði og
hvað sjáum við? — Stillimyndina
frægu!
Á Reuter-móttakaranum var þá
fyrir um 10—15 mínútum komin
fréttin. Gamla Gufan var búin að
heyra fréttirnar — en Ríkisútvarp-
ið Sjónvarp var sofandi. Við reynd-
um að stilla yfir á Stöð 2 og þar
mátti grilla í fréttamann gegnum
línurnar og ekkert heyrðist því
okkur vantaði afruglara, sem við
reyndar fengum okkur strax
næsta dag. Það liðu tveir klukku-
tímar þangað til búið var að ræsa
út syfjaðan fréttamann á sjón-
varpsstöð allra landsmanna.
Gervihnatfasjénvarp
Áður en styrjöldin hófst var Stöð
2 að fá leyfi til að útvarpa beint frá
þeirri heimsfréttastöð sem Sadd-
am, Bush og milljónir annarra eru
áskrifendur að, CNN. Reyndar hóf-
ust þessar útsendingar strax um
miðnætti nokkrum tímum áður en
fresturinn umtalaði rann út (sem
var miðnætti að New York-tíma) —
í leyfisleysi og banni. Og að kvöldi
15. janúar voru þeir viðbúnir,
heyrðu sendingar CNN rétt fyrir
miðnætti um leið og atburðirnir
gerðust og rufu síðan dagskrá ör-
skömmu síðar og fréttamaður
sagði frá því sem var að gerast. Eft-
ir það var sýnt beint frá CNN en
með úrdrætti á íslensku inn á milii.
Eins og á stóð þótti ekki stætt á
að koma í veg fyrir þessa mjög svo
vinsæiu þjónustu og það var mjög
líflegt á áskriftardeild stöðvarinn-
ar þá daga. Það var á valdi Svavars
Gestssonar menntamálaráðherra
að breyta þessari reglugerð, sem
skyndilega var orðin að algjöru
skrípi, og hann tók sig til og gerði
það fljótt. Og skömmu síðar til-
kynnti Ríkisútvarpið Sjónvarp að
náðst hefðu samningar við
SKY-stöðina bresku um beinar
fréttaútsendingar á þeim tímum
sem ekki var annað á skjánum.
Þóttust nú aumingjar eins og ég,
sem engan höfðu myndlykilinn,
hafa himin höndum tekið, nú gát-
um við horft á heimsfréttir fram á
rauða nótt. — Þangað til á fimmtu-
daginn var.
Skömmtunarstjórar
Nú hefur verið tekin upp
skömmtun. Milli 7 og 9 á morgn-
ana, 12 til 1 í hádeginu og um það
bii 30 mínútur eftir venjuleg dag-
skrárlok. Getur þá hending ráðið
hvort við fáum almennar heims-
fréttir eða einhverjar breskar inn-
anlandsfrásagnir eftir því hvenær
dagskrá lýkur og við fáum þennan
hálftíma frá Sky News. Þetta er
fjandans nóg handa þér, þú hefur
ekkert að gera með meira. Því er
borið við að „dregið hafi úr
spennu vegna Persaflóastríðsins
og því ástæðulaust að halda starfs-
mönnum á vakt vegna nætur-
langra útsendinga," eins og segir í
frétt Moggans í fyrri viku.
Vera kann að sá hópur sem
horfði reglulega á þessar fréttir
hafi minnkað allnokkuð en þess
þykist ég þó fullviss að þeir eru all-
margir sem oft horfðu á þessar út-
sendingar bæði á daginn, t.d. þeg-
ar fréttamannafundirnir eru síð-
degis, og eftir miðnætti. Sky News
hefur ekki einungis sína eigin
fréttaþjónustu, heldur sendir stöð-
in fyrri hluta nætur út fréttir frá
amerísku fréttastöðvunum CBS,
NBC og ABC ásamt fréttaskýring-
um og viðtölum við sérfræðinga.
Þegar komið er fram á þriðja tím-
ann fara hins vegar farið að vera
lítið annað en endurtekningar og
hygg ég að þá hafi ekki verið
margir fyrir framan skjáinn leng-
ur. Hefði ekki mátt halda áfram
t.d. til klukkan tvö eða þrjú án þess
að það. sligaði þessa þjónustu-
stofnun alira landsmanna?
Undanfarna viku hefur það iðu-
lega komið mönnum í vont skap
hvernig tekið hefur verið skyndi-
lega fyrir sendingar jafnvel í háal-
varlegri frétt eða án þess að nein-
ar fréttir fengjust eins óg gerðist á
laugardagskvöld. Þá lauk dagskrá
um 1.25 eftir miðnætti og við tók
endirinn á íþróttaþætti á Sky.
Klukkan 1.30 hófst svo umfjöllun
um tímarit en eftir nokkrar mínút-
ur var skyndilega skrúfað fyrir í
miðri setningu og meira fengu
menn ekki að heyra það skiptið.
Engar fréttir. Það var ekki beðið
eftir heila tímanum þegar ævin-
lega eru fréttir. Stundum er send-
ing einmitt rofin rétt í sama mund
og fréttir á heila tímanum eru að
hefjast. Framkoma eins og þessi er
beinlínis ruddaleg og móðgandi
við fólk.
Og ekki ætti að þurfa „nætur-
langar" vaktir á daginn. Þeir hjá
Stöð 2 virðast ekki telja eftir sér
þessar vaktir, þeir senda enn út all-
an sólarhringinn, CNN-fréttir taka
við þegar venjulegri dagskrá lýk-
ur.
Hver er ástaeöan?____________
Það skyldi nú ekki vera að
ástæða takmarkananna sé ekki
áhyggjur út af vinnuálagi frétta-
manna (sem reyndar virtust ekki
að efni sé á góðu máli því að í
rauninni er vond þýðing meiri
málspjöll en erlendur texti.
Aftur stillimynd?______________
Síðustu fréttir benda alls ekki að
„dregið hafi úr spennu," öðru nær.
Margt bendir til þess að stórorr-
usta á landi og af sjó hefjist jafnvel
á næsta sóiarhring. Nú er nýtt
tungl og um þessar mundir er stór-
streymt sem hvort tveggja hentar
til landgöngu og árásar. Almenn-
ingur í arabalöndunum hefur
horft á valdar ritskoðaðar frétta-
myndir frá írak og hlustað á fréttir
af manntjóni í loftárásum og það
hefur valdið vaxandi óróa sem trú-
lega þrýstir á bandamenn að
beina athygli heimsins að Kúveit
með því að leggja til atlögu á
landi.
Og nú eru friðarumleitanir einn-
ig komnar af stað þannig að hugs-
anlegt er að til tíðinda dragi í þá
veru.
En mestar líkur eru á því að þeg-
ar stórtíðindi fara að gerast fái þeir
sem ekki hafa myndlykil aðeins
stillimynd til að horfa á í sjónvarpi.
CNN er á skjánum á öllum tímum utan reglulegrar dagskrár á Stöð 2, þjónusta sem margir kunna að meta.