Alþýðublaðið - 24.07.1992, Blaðsíða 3

Föstudagur 24. júlí 1992
3
FRÉTTASÝRING: HRAFN JÖKULSSON
Höfuðlausn Þorsteins
Davíð Oddsson vildi klukkan hálf-
átta í gærkvöldi engu svara þegar Al-
þýðublaðið bað hann að staðfesta að til
greina kæmi að hann bæðist lausnar
fyrir Þorstein Pálsson ef hann hvikaði
ekki frá hugmyndum sínum um að ein-
ungis yrðu veidd 190 þúsund tonn af
þorski á næsta veiðiári. Hins vegar
staðfestu fimm af sex þingmönnum
Sjálfstæðisflokksins sem Alþýðublað-
ið talaði við í gær að þeir hefðu heyrt af
þessum möguleika. En sem kunnugt er
hefur Davíð lýst vantrú á tillögum og
reiknilist Hafrannsóknastofnunar.
Hann telur ekki rétt hefja uppbygg-
ingu þorskstofnsins við þær erfiðu að-
stæður sem þjóðarbúið glímir nú við og
vill fremur að veiðamar séu miðaðar
við að þorskstofninn minnki ekki. A
grundvelli gagna Hafrannsóknastofn-
unar jafngildir það veiðum upp á 220
þúsund tonn. Sam-
kvæmt heimildum
blaðsins er það
hins vegar óbifan-
leg sannfæring
Þorsteins að stofh-
inn þoli ekki veið-
ar umfram 190
þúsund tonn og
hann hyggst stan-
da og falla með
þeirri tillögu.
Sá möguleiki er
jafnvel fyrir hendi
að Þorsteinn gefi
út reglugerð sem
fer í bága við vilja
meirihluta rikis-
stjómarinnar en
samkvæmt lögum
er ákvörðun um
kvótann í rauninni
á valdi hans eins.
um tegundum. Herbragð Þorsteins var
einfalt en snjallt: Hann lagði til sömu
þorskveiði og Haffannsóknastofnun,
190 þúsund tonn, en mun meiri veiði í
öðmm tegundum. Þannig yrði kleift að
vinna að mestu upp skerðinguna vegna
þorskbrestsins, og í heild yrði aflamiss-
ir milli ára ekki nema 3,33%.
Að auki kom hann með tillögu um
að nota 12 þúsund tonna þorskkvóta
Hagræðingarsjóðs (sem lögum sam-
kvæmt á að selja) til að bæta verst settu
byggðalögunum þorskmissinn, þannig
að ekkert þeirra sætti meiri skerðingu
en 3,5%
Matthíasi snúið í Trostansfirði
Eftirgrennslan Alþýðublaðsins leid-
di í ljós að á örfáum dögum kynnti Þor-
steinn þessar hugmyndir nær öllum
þingmönnum Sjálfstæðisflokksins á
Davíð í mjög viðkvæmri stöðu. Hefur lítillækkað sjávarút-
vegsráðherra opinberlega og rætt í innsta hring þann mögu-
leika að Þorstein hverfi úr rikisstjórninni. Hins vegar hefur
hann tæpast stöðu til þess innan þingflokksins.
Herbragð Davíðs?
Allir þingmenn flokksins sem Al-
þýðublaðið ræddi við voru hins vegar á
einu máli um að gerði Davíð alvöm úr
hótun sinni yrðu afleiðingamar hrika-
legar: „Ríkisstjómin í heild þyrfti þá
ekki að kemba hærumar," sagði einn
reyndasti þingmaður flokksins. „Form-
lega getur Davíð gert þetta, en sam-
kvæmt hefð verður þingflokkurinn að
samþykkja slikt. Það gerir hann aldr-
ei.“
Einn þingmaður taldi að ágreining-
urinn væri ekki jafn djúpstæður og virt-
ist við fyrstu sýn, heldur væri hér á
ferðinni herbragð af hálfu forsætisráð-
herra til að sýna sjávarútvegsráðherra
hversu þunga áherslu hann legði á al-
gert samráð við ríkisstjómina, áður en
endanleg ákvörðun verður tekin um
kvóta næsta veiðiárs.
Á þingflokksfundi Sjálfstæðis-
manna í fyrri viku lenti Þorsteinn í
miklum minnihluta með hugmyndir
sínar. Aðeins Egill Jónsson studdi
hann. Flestir aðrir þingmenn vom svip-
aðrar skoðunar og forsætisráðherra um
að heimila ætti að minnsta kosti 220
þúsund tonna þorskveiði, og sumir
vildu meira.
Þorsteinn einangrast
Að þeim fundi loknum var Þorsteinn
Pálsson mjög einangraður. Davíð
Oddsson virðist hafa metið stöðuna
svo, að hann ætti auðvelt með að knýja
ráðherrann til að breyta afstöðu sinni,
eða hverfa ella úr stjóminni. Ríkissjón-
varpið hafði í kvöldfréttum í gær eftir
Þorsteini að það hefði aldrei svo mikið
sem hvarflað að sér að segja af sér ráð-
herradómi.
Mat náinna samstarfsmanna Þor-
steins var að Davíð væri það lítt á móti
skapi, ef honum gæfist færi á að losa
sig við sinn gamla keppinaut úr stjóm-
inni. Þegar Þorsteinn gerði sér hins
vegar grein fyrir hversu tæpa stöðu
hann var kominn í innan þingflokksins
tók hann til óspilltra málanna. Svo
virðist sem hann hafi ákveðið að verja
af alefli tillögur Hafrannsóknastofnun-
ar um þorskkvóta, en verið reiðubúinn
til að semja um mun meiri veiði á öðr-
landsbyggðinni, og virðast flestir hafa
tekið þeim vel. Mestan sigur vann hann
þó á fundi sínum með Matthíasi
Bjamasyni og Einari Oddi vestur í
Trostansfirði, en þangað flaug hann í
vikunni. Þannig virðist sjávarútvegs-
ráðherra hafa tryggt stöðu sína í þing-
flokknum, og nánast komið málum svo
fyrir að forsætisráðherra á mjög erfitt
með að fá stuðning við lausnarbeiðni
íyrir hönd Þorsteins Pálssonar.
Sjávarútvegsráðherra kynnti jafn-
framt ritstjómm Morgunblaðsins hug-
myndir sínar, sem tóku þeim tveim
höndum, og forsvarsmönnum í sjávar-
útvegi sem sömuleiðis vom jákvæðir.
Enn vantar samþykki krata
Það er ljóst að Þorsteinn hefur mjög
unnið á innan þingflokksins síðustu
daga. Fimm af sex þingmönnunum
flokksins af landsbyggðinni sem blaðið
talaði við í gær gátu fallist á tillögur
Þorsteins, með þeim fyrirvara þó að
„stokkað yrði upp á nýtt“. I því felst að
þeim byggðarlögum sem verst lentu í
niðurskurðinum yrði bætt það upp með
kvóta Hagræðingarsjóðs.
Lokahnykkurinn hjá Þorsteini til að
tryggja höfuðlausn sína er þó eftir:
Hann þarf að fá samþykki Alþýðu-
flokksins við hugmyndir sínar um
Hagræðingarsjóð til að ná fram nauð-
synlegum lagabreytingum án þess að
til stjómarslita komi. Á síðustu dögum
hefur hann því rætt við þingmenn
flokksins um málamiðlun. Alþýðu-
flokksmenn lögðu á sínum tíma mikla
áherslu á lögfestingu sjóðsins, enda líta
margir svo á að í honum felist fýrsta
skrefið til veiðigjalds. Jón Baldvin
Hannibalsson sagði í Alþýðublaðinu í
gær að flokkurinn lokaði engum dyr-
um. Ljóst virðist, að gæti málamiðlun
um Hagræðingarsjóð orðið hluti af
samkomulagi um breytta fiskveiði-
stefnu, þar sem tekið er tillit til sjónar-
miða flokksins um veiðigjald þá er Al-
þýðuflokkurinn „til viðtals" eins og
Jón Baldvin komst að orði.
Munchausen dregur dilk
Nær öllum þingmannanna varð tíð-
rætt um ummæli Davíðs í DV í fyrr-
dag, þegar hann likti Þorsteini við bók-
menntaloddarann Munchausen barón.
„Mér er mjög brugðið að sjá á hvaða
stig samband Þorsteins og Davíðs er að
komast. Það var ljóst í allan vetur að
þeir töluðust mjög lítið við en þeir virt-
ust geta unnið saman. Síðustu daga
hafa hins vegar orðið alger umskipti og
það hrikalegt að hlusta á Davíð líkja
íyrrverandi formanni okkar við Mun-
chausen loddarabarón," sagði þing-
Útspil Þorsteins. Á nokkrum dögum virðist Þor-
steini hafa tekist að tryggja sér stuðning meiri-
hluta þingmanna Sjálfstæðisflokksins. Þvertekur
fyrir að hann muni segja af sér.
maður úr yngri kantinum sem fyrst var
kjörinn í fyrra.
Munchausen-samlíkingin hafði farið
fyrir brjóstið á fleirum. Gamalreyndur
þingmaður, sem í upphafi taldi að Þor-
Ólík heimavinna
Einn af landsbyggðarþing-
mönnum flokksins taldi að
Davfð hefði látið það berast að
hann myndi hugsanlega víkja
Þorsteini úr stjóminni, „til
þess að sýna fram á alvöru
málsins. Davíð er harðskeytt-
ur og taldi áreiðanlega eftir
þingflokksfundinn í síðustu
viku að hann hefði mikinn
meirihluta þingmanna á sínu
bandi. Á þeim fundi kom líka
fram mikil andstaða við fyrstu
tillögur Þorsteins. Þeir unnu
heimavinnuna með ólíkum
hætti næstu daga á eftir: Þor-
steinn vann nýjar tillögur og er
langt kominn með að vinna
þeim brautargengi í okkar röð-
um. Davíð hins vegar lét sér
ekki nægja að h'tilsvirða Þor-
stein opinberlega heldur lét
það berast að dagar hans í
stjóminni væru taldir ef hann
beygði sig ekki. Það var slæm-
ur afleikur svo nú er staðan að
snúast við.“
Þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins sem Alþýðublaðið
talaði við í gær vom flestir
mjög áhyggjufullir vegna
sambands Davíðs og Þor-
steins. Þegar rætt var um þann
möguleika að Davíð biðjist
lausnar fyrir Þorstein, eða með öðmm
orðum reki hann úr stjóminni, var við-
kvæðið: „Það má ekki gerast“, „það
yrði hrikalegt“, „ég trúi því ekki“ og
„ég get ekki hugsað það til enda“.
steinn færi villur vegar í
þorskmálinu, sagði: „Það er
eitthvað meira en lítið að þeg-
ar Davíð leyfir sér að líkja
Þorsteini við trúð sem varð
frægastur fyrir að draga sjálf-
an sig á hárinu upp úr dýi'. Ef
það er tilfellið, þá verð ég nú
að segja að aðrir þurfa að
draga sig upp úr dýi sem þeir
hafa komið sér í - og þá er ég
að tala um hárprúðari mann en
Þorstein."
VELKOMINA
SUÐURNES
Margt að sjá - margt við að vera!
ELDSTÖÐVAR ♦ HRAUN ♦ FUGLABJÖRG ♦ FJÖRUR
VITAR ♦ FORVITNILEGAR MINJAR ♦ BLÁA LÓNIÐ ♦ VEIÐI
HESTALEIGA ♦ GOLF ♦ GÖNGUFERÐIR ♦ TJALDSTÆÐI
S VEFNPOKAPLÁS S ♦ HÓTEL ♦ VEITINGASTAÐIR
BÍLALEIGUR ♦ LEIGUBÍLAR ♦ HÓPFERÐABÍLAR
Góður valkostur
Skemmtiferð um Suðumes
Fjölbreytt ferðaþjónusta
Bókin Suður með sjó er hinn kjömi leiðsögumaður.
Góða ferð!
FERÐAMÁLASAMTÖK
suðurnesja