Alþýðublaðið - 30.04.1993, Síða 8

8
Föstudagur 30. apríl 1993
Félagslega íbúðakerfiS er sömuleiðis
gagnrýnt. Hefur ráðherrann seilst of langt
í því efni að byggja félagslegar íbúðir?
Hvað er framundan í byggingum sam-
kvœmt því ketfi?
Hér á landi hefur stefnan í húsnæðis-
málum verið lengst af sú að fólk hefur
ekki haft neina aðra kosti en að reyna að
eignast húsnæði, hvort sem það hefur haft
til þess fjárhagslega getu eða ekki. A
hinum Norðurlöndunum hefur fólk haft
miklu meira val um búsetuform. Hlutfall
félagslegra íbúða þar er á bilinu 25-30%
meðan það er innan við 10% hér á landi.
Eg hef kostað kapps um það sem
félagsmálaráðherra að byggja upp
félagslega íbúðakerfið vegna þess að ég
tel að það sé ein besta leiðin til þess að
létta framfærslubyrði láglaunafólks.
Fjöldi félagslegra íbúða hefur nálægt tvö-
faldast á síðastliðnum 6 árum. Á þessu
tímabili hefur verið veitt fjármagn til um
3700 félagslegra íbúða. Þörfin á
félagslegu húsnæði er gífurleg ekki síst
hér á höfuðborgarsvæðinu, en um 8-10
eru þar um hverja einustu félagslega íbúð.
Fái láglaunafólk ekki félagslega ibúð og
getur ekki keypt sér íbúð á almennum
markaði hefur láglaunafólk hreinlega
verið ofurselt leigumarkaðnum þar sem
að fólki hefur verið gert að greiða kannske
allt að 3/4 af sínum launum í vasa leigu-
sala.
Þessari þróun vil ég snúa við. Þess
vegna hef ég lagt áherslu á uppbyggingu
félagslega ibúðakerfisins. Hitt er svo
annað mál að sveitarfélögin sem eru
framkvæmdaaðilar að félagslegum íbúð-
um hafa mörg hver iangt í frá stuðlað að
því sem skyldi að koma upp félagslegum
ibúðum á sem hagstæðastan hátt fyrir
láglaunafólk. Þá á ég við að félagslega
íbúðakerfið hefur í of miklum mæli verið
notað til uppbyggingar á nýjum íbúðum
þó að hægt sé að fá margfalt ódýrari
notaðar íbúðir. Með öðrum orðum það
hefur of mikið verið horft á félagslega
kerfið sem tæki til að skapa atvinnu frem-
ur en að koma upp íbúðum sem eru
láglaunafólki sem ódýrastar. Ég legg
áherslu á áframhaldandi uppbyggingu á
-félagslegum íbúðum enda liggur fyrir
stefnumörkun ríkisstjómarinnar um að
félagslegum íbúðum fjölgi að meðaltali
um 500 á ári á kjörtímabilinu.
Nú eru kjarasamningar í uppnámi á
þessum hátíðisdegi verkafólks. Hvað
sérðu framundan í því máli?
Já, það er alveg ljóst að það ber
nokkurn skugga á þennan hátíðisdag
verkafólks þar sem kjarasamningar hafa
ekki náðst sem stuðlað geti hér að bættum
kjörum fólks og áframhaldandi stöðug-
leika og sem að spomað geta gegn at-
vinnuleysinu.
Ég tel að ríkisstjómin hafi lagt sitt af
mörkum til þess að koma til móts við
aðila vinnumarkaðarins og raunar gengið
þar mjög langt. Ég tel að hefðu
kjarasamningar náðst að þá hefði það
skapað ákveðna festu í þjóðfélaginu sem
hefði getað gefið vonir um að koma hjóli
atvinnulífsins af meira krafti af stað á
nýjan leik. Niðurstaðan sem nú liggur
fyrir hefur þvf valdið vonbrigðum.
Ég tel líka að hægt hefði verið að fara
skynsamlegri leiðir sem skilað hefði meiri
jöfnunaraðgerðum til láglaunafólks en
þær aðgerðir sem verkalýðshreyfingin
lagði áherslu á. Þær aðgerðir kosta
ríkissjóð marga milljarða. Ég tel að fyrir
sama fjármagn hefði verið hægt að velja
aðgerðir til meiri hagsbóta fyrir láglauna-
fólk. Leið eins og hækkun skattfrelsis-
marka, auknar bamabætur og húsaleigu-
bætur fyrir þá sem eru ofurseldir leigu-
markaðnum hefðu skilað sér betur fyrir
láglaunafólk en þær aðgerðir sem verka-
lýðshreyfingin lagði til.
Einhver lokaorð til launafólks á þessum
baráttudegi /. maí?
Vissulega er þessi hátíðardagur verka-
fólks haldinn í skugga atvinnuleysis og
þrenginga í þjóðfélaginu, eins og reyndar
er víðast hvar.
Þrátt fyrir það tel ég ekki að við þurfum
að fyllast bölmóð og svartsýni.
Það sem máli skiptir nú er samstaða
þjóðarinnar allrar til að vinna sig út úr
vandanum og að við höfum trú á að okkur
takist það.
Lífiö og tilveran i Reykjavik - Myndir: E.OI. - Texti: STH
1. MAÍ OG FÓLKIÐ í BORGINNI
EG ER MJOG BJARTSYN
VANTAR DRIFKRAFTINN
NAFN: Ásdís Einarsdóttir
ALDUR: Leyndarmál...
STARF: Annar eiganda Grandakaffis
LAUN: Sæmileg
VERKALÝÐSFÉLAG: Atvinnurekandi
HEIMILISAÐSTÆÐUR: Fjölskyldu-
manneskja
Þessi brosmilda kona var að afgreiða
ásamt manni sínum á stað þeirra Granda-
kaffi, þegar okkur bar að garði. Vildum við
ekki frekar tala við manninn sinn? Nei!
„Allt í lagi. Ég verð sennilega að vinna
héma á 1. maí. Nei, ég er frekar lítið fyrir
skrúðgöngur og fer því ekki, maður er nátt-
úrulega að vinna." Þegar við spurðum Ás-
dísi um hvemig henni litist á ástandið í
þjóðfélaginu sagði hún að sér litist ekkert á
það og væri hálfhrædd um að það ætti eftir
að versna. „Við finnum fyrir samdrættinum
hér í Grandakaffi en þetta er þó að glæðast
með vorinu. Fólk er að vísu óskaplega
svartsýnt, jafnvel fólk með atvinnu. Annars
er ég persónulega mjög bjartsýn og sé fram
á gott sumar. Þið sjáið að við emm meira að
segja farin að byggja sólpall hér fyrir utan.“
Maður hennar hljóp á eftir okkur út og bauð
okkur í heimsókn seinna til að skoða só'l-
pallinn og sýningu sem hann ætlaði að setja
upp um sögu Grandans. Ef til vill byði hann
okkur í kaffi...
ANÆGÐ MEÐ LIFIÐ
NAFN: Halldór Auðarson
ALDUR: Hemaðarleyndarmál
STARF: Framkvæmdastjóri Oháðrar
Listahátíðar í Reykjavík
LAUN: Misjafnt eftir störfum
HEIMILISAÐSTÆÐUR: Einhleypur, á
3 böm
Við hittum Halldór á einhverju spani í
Austurstrætinu og spurðum hann fyrst hvað
hann ætlaði að gera á 1. maí. „Ég fer ekki í
neina kröfugöngu, auk þess er ég að vinna
þennan dag sem framkvæmdastjóri Óháðrar
listahátíðar íReykjavík. Annars er ég alltaf í
mínum eigin göngum“, sagði hann brosleit-
ur. „Hvað finnst mér um þjóðfélagsástand-
ið? Púff, það er frekar slappt. Fólk þarf að
vera miklu meira drífandi, sjálft. Það þýðir
ekkert að bíða eftir að einhverjir pólitíkusar
taki jákvæðar ákvarðanir fyrir mann. Fólk
verður að gera það sjálft. Ástandið fer fyrst
að skána þegar fólk verður svolítið jákvæð-
ara.“ Við spurðum Dóra að lokum hvemig
sumarið yrði. „Það verður MJÖG gott.“ Og
svo var liann rokinn í eina gönguna enn.
Heyrðu er þetta ekki þessi Dóri á Café Sól-
on Islandus? Nei, hann var það, en hann
hætti á Sólon. Nú er hann bara Dóri. Dóri
sem er „alltaf í eigin göngum“. Hvemig
hljómar Göngu-Dóri...
ÞAÐ HEYRIST EKKERT í ÞEIM
NAFN: Dóra Gunnlaugsdóttir
ALDUR: 27 ára
STARF: Fiskvinnslukona
LAUN: 50Jiúsund
VERKALYÐSFÉLAG: Dagsbrún
HEIMILISAÐSTÆÐUR: Einstæð með
tvö böm
Við hittum Dóm á hlaupum niðri við
Grandakaffi. Hún var dálítið feimin fyrst en
það rann af henni þegar við sögðum að við
værum frá Alþýðublaðinu. „Jaaháá!“
Spurðum fyrst hvað ætti að gera á 1. maí og
hún svaraði því til að það væri ekkert ákveð-
ið. Þegar við spurðum hana hvemig í ósköp-
unum einstæð móðir færi að því að fram-
fleyta þriggja manna fjölskyldu með svona
lág laun sagði Dóra: „Ég bara veit það ekki,
ég fæ svolitla hjálp, þetta bjargast allt sam-
an. Ég er annars ánægð með lífið og tilver-
una þrátt fyrir þessu lágu laun. Já, mér líst
bara stórvel á sumarið." Aðpurð um kjara-
baráttuna sagðist hún ekki vera nógu ánægð
með verkalýðsforystuna en vildi þó ekki
skipta um yfirstjóm Dagsbrúnar. Jákvæð
var hún og við keyrðum aftur inn í miðbæ...
NAFN: Perla Vilhjálmsdóttir
ALDUR: 21 árs
STARF: Framreiðslukona
LAUN: Há, með mikilli vinnu
VERKALÝÐSFÉLAG: Félag starfsfólks
veitingahúsa
HEIMILISAÐSTÆÐUR: Býr í foreldra-
húsum
„Ég fer aldrei í kröfugöngur á I. maí“,
sagði Perla þegar við tókum hana tali á
Hressó, vinnustað hennar. „Svo er ég líka að
vinna þennan dag.“ Hvað ætlar hún að gera
í sumar? „Ég verð að vinna hér í sumar og
fram að næstu áramótum. Þá ætla ég að fara
í skóla í Bandaríkjunum og læra næringar-
fræði.“ Þá spurðum við: Eins og Jón Óttar?
En Perla svaraði: „Ha, hver er það?“ Um
kjarabaráttuna sagði hún: „Ég er í Félagi
starfsfólks veitinga- og gistihúsa. Forystu-
mennimir í félaginu hafa ekki staðið sig
nógu vel. Það heyrist ekkert í þeim og þeir
hafa ekki samið neitt sérstaklega vel. Mín
vegna mætti skipta þar um forystu“, sagði
Perla og bað okkur að lokum að „rétta kon-
unni í ullarpeysunni kaffikönnu“...
LÍST VEL Á SUMARIÐ
NAFN: Magnea Ríkharðsdóttir
ALDUR: 31 árs
STARF: Bankastarfsmaður
LAUN: Of lág
VERKALÝÐSFÉLAG: Santband ís-
lenskra bankamanna
HEIMILISAÐSTÆÐUR: Einstæð með
tvö böm
Við hittum Magneu, sem úr Vestmanna-
eyjum, niðri í miðbæ, þar sent hún var að
koma af fundi hjá forystumönnum SÍB.
Magnea er trúnaðarmaður á sínum vinnu-
stað. Hvemig gengur baráttan hjá SÍB? „Illa,
þetta gengur ekkert. Við verðum bara að
halda okkur við göntlu samninganna. Hafa
þá áfram svo við rriissum ekki af réttindum
okkar. Annars var forystusveitin ekki mjög
svartsýn." Fleira vildi hún ekki tjá sig um í
sambandi við kjarabaráttuna. Magneu leist
afar vel á sumarið og ef hún færi í sumarfrí
þá kæmi hún lil borgarinnar. Annar okkar
sagðist vera á leið til Eyja og hinn starði á
hann forviða, hverskonar, en þau þekklust
víst eitthvað. Auðvitað. Það er ekki að
spyrja að þessum Ijósmyndurum, alla þekkja
þeir...