Alþýðublaðið - 30.06.1993, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 30. júní 1993
fmmiiíifiiiii
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Hermóður Sigurðsson
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.200 á mánuði. Verð í lausasölu kr. 110
Ráðalaus
stjórnarandstaða
Aðgerðir ríkisstjómarinnar um síðustu helgi miðuðu fyrst og
ffemst að því að kasta bjarghring til sjávarútvegs, sem á síðustu
missemm hefur lent í alvarlegum háska. Gengið var fellt til að
auka tekjur greinarinnar. Lán vora lengd til að minnka greiðslu-
byrðina. Kvóta Hagræðingarsjóðs verður deilt til þeirra fyrir-
tækja, sem verst koma út úr aflaskerðingunni. Þróunarsjóði verð-
ur hraðað til að flýta uppstokkun í greininni.
Þrátt fyrir þessar aðgerðir er öllum ljóst, að enn um sinn er sjáv-
arútvegurinn í erfiðleikum, sem stafa ekki síst af óhjákvæmileg-
um en afar sársaukafullum niðurskurði á þorskkvóta. Andspænis
þessu er eðlilegt að menn spyiju: Gat ríkisstjómin gert eitthvað
annað, sem hjálpaði greininni betur?
Bestu dómaramir í þessu efni era að sjálfsögðu forystumenn
sjávarútvegsins sjálfs. Og þeirra dómur er skýr og ótvíræður.
Arnar Sigmundsson, forsvarsmaður Samtaka fiskvinnslustöðva,
segir í Morgunblaðinu í gær: „Miðað við þær þröngu aðstæður
sem nú era þá gátum við ekki reiknað með að aðgerðir ríkis-
stjómarinnar yrðu víðtækari en þetta og það hefði ekki verið
sanngjamt að gera það.“ í sama streng tók Kristján Ragnarsson í
samtölum við fjölmiðla.
Þannig liggur það fyrir klárt og kvitt, að frá sjónarholi greinar-
innar sjálfrar era þessar aðgerðir ekki aðeins jákvæðar, - heldur
sjá forsvarsmenn hennar ekki aðrar leiðir betri.
I tengslum við þetta er vert að minna á, að fyrr á ferli sínum hafði
ríkisstjómin fellt niður mikla skatta af greininni í formi aðstöðu-
gjalds og tryggingargjalds, auk þess sem hún fékk greidda úr
Verðjöfnunarsjóði á þriðja milljarð. Stjómvöld hafa því farið all-
ar hugsanlegar leiðir tilk að létta það ok, sem fellt er á greinina í
formi alvarlegs þorskbrests.
✓
I þessu ljósi er makalaust að skoða viðbrögð stjómarandstöðunn-
ar við aðgerðum ríkisstjómarinnar. Steingrímur Hermannsson og
Ólafur Ragnar era nefnilega allt annarrar skoðunar en talsmenn
sjávarútvegsins. í fjölmiðlum gærdagsins lýsa þeir báðir yftr, að
aðgerðir ríkisstjómarinnar séu rangar. Þessir tveir herramenn
telja sig bersýnilega hafa betra vit á sjávarútvegi, en langreyndir
talsmenn greinarinnar.
En hvaða ráð leggja þeir sjálfír til: Jú, Ólafur Ragnar talar fjálg-
lega um „alþjóðavæðingu“ sjávarútvegsins og er svo myrkur í
máli að enginn skilur hvað hann er að fara. Ætlar formaður AI-
þýðubandalagsins ef til vill ða nota „alþjóðavæðingu" til að
fjölga fiskunum í sjónum og hækka verðið erlendis? Steingrímur
Hermannsson er jafn ráðalaus. Hann bendir ekki á neitt, sem rík-
isstjómin er ekki þegar búin að gera.
Stjómarandstaða, sem fyrir hönd sjávarútvegsins kvartar undan
aðgerðum, sem forystumenn greinarinnar sjálfrar telja að öllu
leyti lofsverðar, er komin út á hálan ís. Hún er ekki marktæk
lengur. Hún er einungis í gamaldags pólitík, þar sem merkimið-
inn „della“ er settur á allt sem kemur frá ríkisstjóminni.
Gagnrýnin væri eðlileg - og jákvæð -ef hún byði upp á valkost;
önnur ráð. Stjómarandstaðan einsog hún leggur sig er hins vegar
ráðalaus. Hún bendir ekki á neitt jákvætt, sem gæti bætt hag
greinarinnar.
Slíkur málflutningur er til fárra fiska metinn.
sjó na nfíi
Pólitískt og siðferðilegt þrek
Morgunblaðið skrifar forystu-
grein í gær um aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar og ákvarðanir um
kvóta. Blaðið fagnar því sérstak-
iega að Davíð og Þorsteinn hafi
náð saman:
„Það er ánægjulegt, að svo virð-
ist sem meiri samstaða sé um þessa
ákvörðun innan ríkisstjómarinnar
nú en á sl. ári, þegar harðar deilur
urðu milli forsætisráðherra og sjáv-
arútvegsráðherra um aflaheimildir
yfirstandandi fiskveiðiárs. Þessi
aukna samstaða innan ríkisstjómar-
innar endurspeglar áreiðanlega við-
horf almennings í landinu. Það er
meiri skilningur nú á nauðsyn svo
harkalegra aðgerða, en nokkru sinni
fyrr. Reynslan á þessu fiskveiðiári
er sú, að þrátt fyrir ákvörðun um
205 þúsund tonna hámarksafla á
þorski stefnir í 230 þúsund tonn.
Þetta má ekki endurtaka sig á næsta
fiskveiðiári. Hefur ríkisstjómin gert
nægilegar ráðstafanir til þess að
koma í veg fyrir það? En hvað sem
öðm líður hefur ríkisstjómin sýnt
mikið pólitfskt og siðferðilegt þrek
með þessari ákvörðun."
„Með fullri virðingu..."
Morgunblaðið segir ennfrem-
ur:
„Það er alveg sama hvað ríkis-
stjómin fellir gengi krónunnar oft
og mikið: hún getur aldrei komið í
veg fyrir hailarekstur sjávarútvegs-
ins, þegar svo mikill floti er að elt-
ast við svo fáa þorska.
Þess vegna er það grundvallar-
misskilningur að ætla að bæta sjáv-
arútveginum upp aflasamdrátt með
gengislækkun. Vandi sjávarútvegs-
ins verður aldrei leystur við núver-
andi aðstæður nema með mikilli
fækkun í flotanum og mikilli fækk-
un fiskvinnslustöðva. Þetta viður-
kennir ríkisstjómin í orði með því
að lýsa því yfir, að lagasetning um
þróunarsjóð sjávarútvegsins eigi að
verða forgangsverkefni á Alþingi í
haust. En þótt hún viðurkenni það í
orði bregst hún á annan veg við á
borði m.a. með gengislækkun.
Miklar vonir vom bundnar við þró-
unarsjóðinn, þegar tilkynnt var að
samkomulag hefði tekizt um hann
innan ríkisstjómarinnar seint á sfð-
asta ári. Nú em liðnir nær 8 mánuð-
ir ffá því að það samkomulag var
gert. Þróunarsjóðurinn er ekki orð-
inn að vemleika. Nú er tilkynnt að
svo verði í haust. Með fullri virð-
ingu fyrir núverandi ríkisstjóm
hljóta menn að taka þeim ioforðum
með fyrirvara.
Það hefur tekizt á undanfömum
rúmum þremur ámm að skapa
nokkum stöðugleika i efnahags-
málum okkar íslendinga. Verð-
bólgan er komin á svipað stig og í
nálægum og atvinnufyrirtækin í
landinu hafa starfað í allt öðm og
greinilega eðlilegra umhverfi en áð-
ur var. Með endurteknum gengis-
lækkunum er ríkisstjómin að stofna
þessum árangri í voða og skapa til-
efni til verðhækkana á vömm og
þjónustu, sem hlýtur að leiða af sér
margvíslegan óróa og vemlega
hættu á, að stöðugleikanum verði
raskað.“
Góðu fréttirnar...
Tíminn leggur líka forystu-
greinina undir aðgerðir stjórnar-
innar og segir þær góðar fréttir
og slæmar. Góðu fréttirnar:
„Segja má að í þessum efnahags-
aðgerðum felist bæði góðar fréttir
og slæmar. Góðu fréttimar em að
ríkisstjómin hefur vaknað til lífsins
og viðurkennt að hér var kominn
upp mjög alvarlegur efnahags-
vændi sem ekki var hægt að líta
framhjá lengur. Það er jákvætt þeg-
ar stjómvald viðurkennir stað-
reyndir og ákvörðunin um þorsk-
aflamark, gengisfellingin, og skuld-
breyting lána sjávarútvegsfyrir-
tækja var spuming um viðurkenn-
ingu á ákveðnum staðreyndum.
Þetta em því ánægjulegri fféttir, að
fram til þessa hafa sumir forystu-
menn ríkisstjómarinnar talað af lít-
ilsvirðingu um fiskiffæði, kallað
lánalengingar sjóðasukk, og sagt að
gengisfellingar kæmu ekki til
greina.“
...og slæmu fréttírnar
Þa segir Tíminn:
„Slæmu fréttimar sem felast í að-
gerðum ríkisstjómarinnar hins veg-
ar lúta að því hversu seint þær koma
og hversu takmarkaðar þær em.
Það hefur lengið fyrir um langt
skeið að rekstrarafkoma útflutn-
ingsgreinanna væri skelfileg og
versnaði dag ffá degi. Engu að síð-
ur hefur ríkisstjómin kosið að láta
vandann hlaða utan á sig þannig að
sífellt verður erfiðara að fást við
skriðþunga erfiðleikanna. Allir em
sammála um að með þeim aðgerð-
um sem kynntar hafa verið sé að-
eins verið að setja plástra á um-
fangsmikil efnahagssár og sjálfur
forsætisráðherrann hefur sagt að
ekki hafi átt að lyfta sjávarútvegi
upp fyrir núllið. Og þótt of lítið sé

Forystugrein Morg-
unblaðsins: „Sam-
staða ríkisstjómar-
innar endurspeglar
viðhotf almenn-
ings “
Forystugrein Tím-
ans: „Lítið gert á
sumum sviðum og
enn minna á öðr-
um! “
gert á sumum sviðum er jafnvel enn
minna gert á öðmm! Þannig vantar
alla stefnumörkun um lækkun
vaxta í yfirlýsingu ríkisstjómarinn-
ar. Þar er heldur ekkert að finna um
uppbyggingu eða nýsköpun af
neinu tagi. Enginn sóknarhugur
virðist fyrir hendi hjá ríkisstjóm-
inni, enginn kraffur eða vilji til að
snúa þróuninni við.
Af þessum sökum valda aðgerðir
þessar vonbrigðum. Rfkisstjómin
hefur vissulega viðurkennt vandann
og sýnt tilburði til að takast á við
hann. Hins vegar þarf augljóslega
kraftmeiri stjómmálamenn og
frjórri fomstu til að leiða þjóðina út
úr þeim vanda sem hún er komin í.“
Samstaða. Morgunblaðið fagnar því í forystugrcin að samstaða sé um ákvarðanir ríkisstjómarinnar í kvótamálum og rifj-
ar upp að í fyrra urðu harðar deilur millum Þorsteins og Davíðs um þessi mál.
Atburðir dagsins
Afmœlisdagar
1520 Azteka-leiðtoginn Montezuma II. drepinn af Spánvetjum Hem-
ando Cortez.
1593 Enska skáldið Cristopher Marlowe deyr eftir slagsmál á bar í Lond-
on.
1789 Byltingarmenn í París ráðast á Abbaye-fangelsið.
1822 Spænskir uppreisnarmenn taka konung sinn Ferdinand VII. hönd-
um.
1837 Notkun gapastokksins bönnuð í Bretlandi.
1859 Frakkinn Charles Blondin röltir 5 mínútum á línu yfir Niagara-
fossanna á landamærum Bandaríkjanna og Kanada.
1919 Breski læknirinn og nóbelsverðlaunahafinn Sir Raleigh deyr, hann
uppgötvaði eðal-lofttegundina Argon.
1934 Adolf Hitler losar sig við alla pólitíska andstæðinga sína á Nótt
hinna Löngu Hnífa.
1936 Á Hverfandi Hveli eftir Margaret Mitchell gefin út.
1938 Action Comics kynna Clark Kent, alias Súpermanninn.
1960 Norman Bates hræðir líftómna úr kvikmyndahúsagestum í Psycho,
mynd Alfred Hitchcock.
1971 Þrír Rússar fundust látnir um borð í geimskipi sínu eftir 24 daga
metdvöl í geimnum.
1974 Rússneski ballettdansarinn Mikhail Baryshnikov flýr á náðir Vest-
urlanda.
1981 í London skýtur unglingur púðurskotum í átt til Elísabetar Breta-
drottningu.
John Gay - 1685 Enskt skáld og leikritahöfundur sem er best þekktur
fyrir Betlaraópemna.
Sir Stanley Spencer -1891 Breskur málari biblíumynda.
Lena Horne - 1917 Bandarísk leik- og söngkona
Susan Hayward - 1918 Bandarísk Óskarsverðlauna- leikkona.
Mike Tyson -1966 Bandarískur boxari, fyrrnm heimsmeistari í þunga-
vigt og núverandi tugthúslimur.
Málsháttur dagsins
„Mýkistflest, sem margbeygt er.“
Málsháttasöfn Hallgríms Schevings. Boðsrit Bessastaðaskóla 1843 og 1847.
1894 - TOWER-BRÚIN í LONDON FORM-
LEGA OPNUÐ.
A þessum degi fyrir 99 árum var Tower-brú-
in í London formlega opnuð. Meðal mann-
grúans var hans hátign, Prinsinn af Wales.
Asamt miklu fyigdariiði sínu fór prinsinn
tvisvar yflr brúna áður en brúarvængjunum
var lyft upp og tilkomumiklum llota var leyft
að sigla undir og áfram niður Thames-ána.