Alþýðublaðið - 16.07.1993, Blaðsíða 10

10
HUGVIT
Föstudagur 16. júlí 1993
✓
Hugvitsmenn á Islandi
Þeir mæta oft kulda, hroka
og skilningsleysi
„Hugvitsmenn hér á landi
sem annarsstaðar búa við
erfið kjör. Opinber stuðn-
ingur sem unnt er að
virkja er Íítill. Víða ríkja
þar að auki fordómar í
garð hugvitsmanna og
verka þeirra. Leiðin að
settu marki er því oft og
tíðum þyrnum stráð í
besta falli“, segir Jón Er-
lendsson, yfirverkfræðing-
ur Upplýsingaþjónustu
Háskóla íslands.
Reyndin hefur orðið sú að tilraunir
hugvitsmanna við að afla stuðnings við
hugmyndir sínar mæta oft kulda, hroka
og skilningsleysi, segir Jón. Hann segir
að fjöldi háttsettra manna í þjóðfélaginu
tali um hugvitsmenn á niðrandi hátt sem
hina mestu vandræðagripi.
Á sama tíma og mikið er rætt um
nauðsyn nýsköpunar í atvinnulífmu og
að skjóta nýjum stoðum undir athafnalíf-
ið, eins og það er oft kallað svo virðu-
iega í ræðu og riti, virðist sem megin-
þorri uppfinninga liggi ónotaðar í skjala-
skápum Félags íslenskra hugvitsmanna.
Einn og einn hugvitsmaður kemur upp-
finningu sinni á framfæri af eigin ramm-
leik og efnir til smáiðnaðar til að mark-
aðsfæra hugmyndina.
Jón Erlendsson hefur barist hatramm-
lega að málefnum hugvitsmanna og
þekkir vei til í heimi þeirra. Hann segir
svo í blaðinu Hugvit, sem er málgagn
Félags íslenskra hugvitsmanna:
„Efnalitlir menn sem vilja ná árangri
með nýjar hugmyndir varða því að sníða
sér stakk eftir vexti. Gæta ítrasta spam-
aðar við sköpun, þróun og markaðssetn-
ingu hugmynda sinna. Vinna sem mest
sjálfir. Nýta alla tiltæka reynslu og þekk-
ingu fremuren að skapa hana sjálfir með
ærnum tilkostnaði. Og forðast að finna
upp hjólið! Þetta þýðir sjálfkrafa mikla
kröfu á upplýsingaöflun. Mikia kröfu á
það að afla sér þekkingar og rey nslu með
því að kanna hugverk, niðurstöður og
JÓN ERLENDSSON, - stundum hættir
uppiínningamönnum til aö fínna upp hjól-
ið.
vörur sem aðrir menn hafa skapað. Þeg-
ar unnt er að afla þekkingar með þessu
móti er það yfirleitt langtum ódýrara en
að skapa hana sjálfur. Og það munar um
slíkt þegar menn hafa lítil efni“, segir
Jón.
Hann segir þetta augljóst. Gallinn sé
bara sá að allt of fáir hugvitsmenn kunna
vel til verka að þessu leyti. Þeir eyði of
miklu púðri í að þróa hugmyndir sem
löngu er búið að finna upp. Þeir kunna
ekki að nýta sér sérfræðiaðstoð. Oft
kaupi þeir hafa of fljótt og í of miklum
mæli. Stundum leita þeir alls engrar að-
stoðar fyrr en búið er að eyða miklum
tíma í ójrarfa eða gera einhver afdrifarík
mistök. Menn eru því ennþá, sumir
hveijir, að reyna að finna upp hjólið!
Það er einmitt í þessu efni sem Jón Er-
lendsson og Upplýsingaþjónusta Há-
skólans koma að gagni, að veita aðstoð
við að afla upplýsinga við verkefni.
Dæmi um þetta: Erlendar fyrirmyndir
eða hliðstæður sem eru til á markaði;
tækniþekking, t.d. úr fagtímaritum;
skyld einkaleyfi; markaðsupplýsingar;
sérhæfðir íhlutir eða „kompónent"; sam-
bönd við hugsanlega erlenda dreifiaðila;
gögn um samningagerð og ótalmargt
annað.
MADEIN ÚTLÖND
- íslenskir hugvitsmenn neyðast til að selja hugvitið úr landi, því hér skortir áhœttujjármagn - nokkrir
reyna þófyrir sér og láta framleiða ágætar hugmyndir hér heima og reynafyrir sér í útflutningi
Ýmislegt fæðist í frjóum
kollum hugvitsmanna hér á
landi sem annars staðar.
Hvar væri heimurinn annars
staddur án hugvits og hug-
vitsmanna? Hafa menn
hugleitt það?
I landinu er nú áberandi skortur á áhættu-
fjármagni til nýsköpunar, en svo hefur nú
lengst af verið. En það er enginn skortur á
uppfinningum, og margar þeirra eru vel
þess virði að vera skoðaðar. Sigurður S.
Bjamason kynningarfulltrúi Félags ís-
lenskra hugvitsmanna segir:
„Á þessum tímum atvinnuleysis er sorg-
legt að sjá á eftir góðum uppfinningum sem
seldar eru úr landi og framleiddar erlendis
með góðum árangri og síðan fluttar hér inn
með tilheyrandi álagningu og tollum merkt-
ar „Made in útlönd". En á meðan íslensk
stjórnvöld hafa ekki getu til þess að snúa
þessari öfugþróun við munu íslenskir hug-
vitsmenn ekki eiga annarra kosta völ“. Sig-
urður segir að orðið smáiðnaður sé að
hverfa úr tungutaki ráðamanna á kostað
drauma um stóriðju, sem nú virðist þvf
miður hafa breyst í slæma martröð.
En ekki allir íslenskir hugvitsmenn selja
verk sín til útlanda.
GEORG GÍRLAUSI, ameríski uppfinninga-
maðurinn frá Walt Disney er líklega þekktast-
ur allra í sinni stétt.
Hér á eftir nokkrar nýlegar uppfinningar
sem unnið er að hér heima og lofa góðu:
Hækjustoð Axels
Axel Eiríksson hefur hannað búnaði fyr-
ir hækjur, sem gerir það kleift að láta hækj-
una standa upprétta og tilbúna til notkunar,
þegar á þarf að halda. Þeir sem slfkt áhald
hafa notað vita að oft er erfitt að teygja sig
eftir hækjum niður á gólf, og allra verst að
sjálfsögðu fyrir þá sem em svo ólánsamir
að þurfa að ganga við hækjur. Hækjan hef-
ur verið seld hér innanlands og nú em kann-
aðir möguleikar á útflutningi. „Því var ekki
búið að finna þetta upp fyrir löngu?“ spurði
Haukur Þórðarson yfirlæknir á Reykja-
lundi, og undir það tók Hafdís Hannesdótt-
ir félagsráðgjafi. Góð spuming, en einföldu
lausnimar liggja ekki alltaf á lausu.
Heilsukoddi Guðjóns
Einn af hugvitsmönnum okkar, Guðjón
Ormsson, hannaði sérstakan heilsukodda,
sem hann er nú með í endurhönnun eftir
nokkum reynslutíma. Hann telur sig geta
gert koddann enn betri. Koddinn er ekki síst
ætlaður til þæginda þeim sem þjást af
vöðvabólgu í öxlum eða kölkun í hálsliðn-
um. Koddinn hefur nú þegar sannað ágæti
sitt. Nú vantar átak til að koma honum á
framfæri við erlendar verslanir.
Baðkar fyrir fatlaða, aldraða, unga
og heilbrigða frá Haraldi
Haraldur Jónasson hefur hannað nýja
gerð baðkars, sem flestir fatlaðir komast í
og úr af eigin rammleik. Baðkörin em
smíðuð úr trefjaplasti í höndum og tekur
það einn mann dag að smíða eitt baðker.
Haraldur vill stofna fyrirtæki um fram-
leiðsluna og söluna. Ætlun hans er að setja
körin á markað á öllum Norðurlöndunum
samtímis. Haraldur er bjartsýnn og segist
sjá fyrir sér 90 störf við þennan iðnað, ef vel
tekst til með markaðsfærsluna.
AXEL EIRÍKSSON og hækjustandar hans af tveim gerðum, - möguleiki á framleiðslu og útflutningi?
Varnarliðið: Kjötiðnaðarmaður
Varnarliðið óskar að ráða kjötiðnaðarmann með réttindi,
til starfa hjá nýlenduvöruverslun varnarliðsins.
Starfið felur í sér vinnslu og frágang á kjöti og fiski í neyt-
endaumbúðir ásamt tilheyrandi þjónustu við viðskiptavini.
Krafist er fagmenntunar ásamt hæfileikum til að vinna
sjálfstætt og eiga samskipti við aðra. Nokkur enskukunn-
átta er nauðsynleg.
Um er að ræða fast starf.
|f| LAUS TIL UMSÓKNAR
.Staða vatnsveitustjóra Vatnsveitu Reykjavíkur er aug-
lýst laus til umsóknar. Staðan verður veitt frá og með 1.
nóvember 1993.
Umsóknum ber að skila til undirritaðs og er umsóknar-
frestur til 19. ágúst.
Borgarstjórinn í Reykjavík 16. júlí 1993.
Markús Örn Antonsson,
Er einhver að taka til
á háaloftinu?
Skriflegar umsóknir berist til Varnarmálaskrifstofu, ráðn-
ingardeild, Brekkustíg 39, 260-Njarðvík, sími: 92-11973
eigi síðar en 26. júlí 1993.
Umsóknareyðublöð fást á sama stað.
ALhfoMmAm
?AX 6Z-9Z-44
Utboð
Suðurlandsvegur, Hvammsá-Vík
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í lagningu 5,48 km
kafla á Suðurlandsvegi milli Hvammsár og Víkur í Mýrdal.
Helstu magntölur: Fylling og fláar 78.500 m3, burðarlög
15.000 m3 og slitlög 32.000 m2.
Verki skal að fullu lokið 25. júlí 1994.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð ríkisins á Sel-
fossi og í Borgartúni 5, Reykjavík (aðalgjaldkera) frá og
með 19. þ.m.
Skila skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl 14:00 þann 9.
ágúst1993. ,. ... .
3 Vegamalastjori
Gæti verið að þar leyndust gömul hafnfirsk blöð, tímarit,
bæklingar eða annað prentað mál sem amma, afi, mamma
eða pabbi söfnuðu hér á árum áður en þið viljið gjarnan
losna við í góðar hendur? Ef svo er þá er tækifærið komið
því skjalasafn og átthagadeild Bókasafns Hafnarfjarðar
vantar tilfinnanlega ýmis blöð, tímarit og bæklinga sem þið
gætuð lumað á og jafnvel haldið að væri best geymt í rusl-
inu. Okkur þætti vænt um að þið töluðuð fyrst við okkur á
bókasafninu eða kæmuð því til okkar að Mjósundi 12 í stað
þess að aka því til Sorpu.
Bæjarbókasafnið