Alþýðublaðið - 18.08.1993, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 18. ágúst 1993
GETRAUNIR
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7
Islenskar getraunir skila íþróttafélögunum 60 milljónum króna íáheitum
Vinningspotturinn er sex milljarðar á ári
Rœtt við Sigurð Baldursson framkvœmdastjóra íslenskra getrauna
sem eru stöðugt að fœra út kvíamar og ífararbroddi tippþjóða á tœknisviðinu
Maður á áttræðisaldri
gekk inn á skrifstofur
íslenskra getrauna
með getraunaseðil í
hendi. Hann taldi sig
hafa unnið 10 þúsund
krónur á seðilinn og
hugðist sækja þessar
krónur. Þegar málið var
kannað nánar kom í
Ijós að vinningurinn var
ekki 10 þúsund krónur
heldur 10 milljónir.
Manninum varð mikið
um þessi tíðindi og var
nokkra stund að ná átt-
um. Kvaðst ekki hafa
áhuga á knattspyrnu
heldur söng, en keypt
miðann í sjálfvali af
rælni. Þannig gerast
ævintýrin stundum og
margir hafa fengið dá-
góðan vinning í get-
raununum. íþrótta-
hreyfingin ber þó mest
úr býtum og þar með
landsmenn allir. Vinn-
ingspottur íslenskra
getrauna er nú um sex
milljarðar króna á ári.
„Nú í ágúst bættist enska knatt-
spyman við sænsku leikina sem við
höfum verið með í sumar. Þann 15.
september byijar Eurotips sem eru
sameiginlegir seðlar Islendinga,
Svía, Dana og Austurríkismanna.
En það er ekki allt búið enn hvað
viðkemur starfinu í vetur því 17.
október er fyrsti seðillinn í ítalska
boltanum. Þar erum við einnig í
samstarfi við Svía og myndum sam-
eiginlega pottinn með þeim. Is-
lenskar getraunir verða með upp í
þijá seðla í gangi á viku í vetur,“
sagði Sigurður Baldursson ffam-
kvæmdastjóri fyrirtækisins í samtali
við Alþýðublaðið.
Fyrstir með
beinlínukerfi
„Það eru fleiri þjóðir á leiðinni í
samstarf um Eurotips. En við þessar
stofnþjóðir höfum sett mjög strang-
ar reglur um þáttöku og að þetta
megi eingöngu fara fram um bein-
línutengd sölukerfi en þau eru ekki
mjög víða. Við fslendingar vorum
fyrstir þjóða til að taka upp bein-
línutengt sölukerfi í getraunum, en
þetta er þekkt víða í heiminum varð-
andi lottó. Við tókum þetta upp árið
1988 með því að leigja þjónustu ffá
beinlfnukerfi íslenskrar getspár.
Norðurlandaþjóðimar tóku þetta
svo upp síðar og það er einnig kom-
ið á í Austurríki og fleiri lönd á leið-
inni. Auk fjölmargra Evrópuþjóða
sem hafa áhuga vilja Kanadamenn
koma þar inn í með heimsmeistara-
keppnina í Bandaríkjunum á næsta
ári. Þetta kerfi hefur ótvíræða kosti
og viðskiptavinurinn getur treyst
því hundrað prósent sem þar fer
fram,“ sagði Sigurður.
Ólíkir gjaldmiðlar
í sama potti
„Samstarf okkar við Svía byrjaði
árið 1990 þegar við vomm með
sameiginlega seðla ásamt Dönum í
heimsmeistarakeppninni sem haldin
var á Ítalíu. Það var í fyrsta sinn sem
getraunir fóm fram með ólíkum
gjaldmiðlum í sama potti og það er
nokkuð flókið mál. En tæknileg
vandamál höfum við leyst á einfald-
fer fram á bak við leikinn sjálfan.
Það kaupir sér miða í sjálfvali og
það skrýtna er að stórir vinningar
lenda oft á slíkum miðum. Það
markast fyrst og ffemst af mjög
óvæntum úrslitum sem sérfræðingar
hafa ekki séð fyrir.“
Veltan 360
milljónir króna
„Reikningsárið hjá okkur er ffá 1.
júlí til 30. júní. Á síðasta reiknings-
ári var veltan 360 milljónir króna.
Vinningshlutfallið var um 46% á
þessu tímabili og þar af greiddu Sví-
ar um átta og hálfa milljón til lands-
ins það er að segja umfram það sent
við settum í pottinn. Þetta var okkar
gjaldeyrishagnaður af samstarfinu
við þá, en árið áður greiddu Svíam-
ir 50 milljónir umfram það sem við
settum í pottinn. Við höfum farið
upp í það eina vikuna að selja hér
getraunaseðla fyrir 10 milljónir en
greiða út 30 milljónir í vinninga og
þá hafa Svíar greitt 25 milljónir af
því.
Það er algengt þegar fólk fer yfir
seðilinn sinn og er kanski með 12
rétta þá telji það sig hafa unnið 30
þúsund krónur eða svo. Það verður
svo óvænt ánægja þegar það kemur
að sækja peningana og við borgum
þeim kanski út 70 þúsund. Þetta er
vegna þess að með tólfunni hafa
jafnvel fylgt fimm ellefur og 25 tíur.
Þegar upp er staðið er vinningsupp-
hæðin oft tvöfalt það sem fólk átti
von á. Með hveijum efri vinning
lylgja einhveijar raðir sem eru með
minna. Þetta getur fólk þess vegna
fengið út á sinn 400 króna tölvuval-
smiða og kemur því oft skemmti-
lega á óvart. Og gott dæmi er þegar
Golfklúbbur Akureyrar fékk um
ntilljón krónur í fýrsta vinning en
viningurinn sem klúbburinn fékk í
heild var um þijár milljónir. Þetta er
mjög ólíkt öllum happdrættum því
ef þar er ein tala ekki rétt þýðir það
ekki að þú fáir einhvem annan vinn-
ing,“ sagði Sigurður Baldursson.
Þeir fiska
sem róa
Samkvæmt bráðabirgðatölum fs-
lenskrar getspár fyrir síðasta reikn-
ingsár skilaði staifsemin íþróttafé-
lögunum 60 milljónum í áheitum til
félaganna. En hvemig em þessi
áheit tilkomin?
„Þar fiska þeir sem róa. Ef þú
merkir númer þíns félags á þinn seð-
il fær félagið 20% af andvirði seð-
ilsins og sölustaðurinn fær 5% fyrir
að þjónusta og selja. Ef þú kaupir
miðann hins vegar hjá íþróttafélag-
inu gegnum tölvu fær félagið 25% í
sinn hlut. Sem dæmi get ég nefnt að
á þessu tímabili þénaði Golfklúbbur
Akureyrar níu milljónir með þess-
um hætti. Enda segjast þeir geta
borgað upp sínar skuldir innan þrig-
gja ára með getraunapeningunum.
Síðan fá héraðssambönd 3% af
veltu og KSf fær 1,5%. íþróttafélög-
in geta þénað vel á því að selja get-
raunaseðla og má nefna að Reykja-
vikurfélög em að þéna upp í fimm
milljónir á ári hvert félag. Auk þess
verður þetta til að færa hinn venju-
lega félagsmann nær félaginu.
Við emm svolítið hissa á því að
það skuli ekki vera fleiri félög sem
notfæra sér þessa tekjuöflunarleið
og þá ekki síst nú þegar hart er á
dalnum. Það em 230 félög sem em
með áheitanúmer hjá okkur en það
em ekki nema 30 til 50 sem sinna
þess af einhverju viti. Við gemm
það sem við getum til að fá hin fé-
lögin til að skilja að þama geta þau
aflað sér tekna á einfaldan og árang-
ursríkan hátt um leið og félagsstarf-
ið eflist."
- Er ekki fjölmennt starfslið
hjá Islenskum getraunum?
„Nei, það er ekki svo. Starfsmenn
hafa lengst af verið þrír en með
auknum umsvifum hefur þeim
fjölgað um einn og hálfan ef svo má
að orði komast," sagði Sigurður
Baldursson framkvæmdastjóri að
lokum.
-SG
an og þægilegan hátt. í okkar hefð-
bundu getraunum með Svíum er
reglan sú að hvor þjóð um sig setur
46 aura sænska í pottinn af hverri
röð sem hún selur, en það er á valdi
fyrirtækjanna hvað röðin er seld á. í
Eurotips völdum við hins vegar
ECU sem gjaldmiðil og var þá verið
að horfa til framtíðar og sameigin-
legs gjaldmiðils í Evrópu. Eina
vandamálið varðandi Eurotips er
veik staða sænsku krónunnar og því
þurfa Svíar að borga stærri liluta af
sinni veltu í sameiginlega pottinn. i
Eurotips er það aðeins fyrsti vinn-
ingur sem er sameiginlegur en aðrir
vinningar deilast innanlands í
hverju landi íyrir sig. í hefðbundum
getraunum og ítalska boltanum þar
sem við emm með Svíum em allir
vinningar sameiginlegir," sagði Sig-
urður ennfremur.
Hinn dæmigerði
tippan
Það kom fram hjá Sigurði að ís-
lenskar getraunir em á margan hátt
tæknilegir fmmkvöðlar á jtessu
sviði. Auk þess að ríða á vaðið með
að nota beinlínukerfi þá var fyrir-
tækið fyrst til að gefa notendum ein-
menningstölva kost á þáttöku heima
hjá sér og raunar ekki vitað til að sá
möguleiki sé fyrir hendi meðal ann-
arra þjóða enn sem komið er. Ymist
fá menn forrit hjá getraunum eða
búa það til sjálfir og senda raðir á
modemi til Islenskra getrauna eftir
að hafa fengið heimild írá sínu
greiðslukortafyrirtæki. Yfir helm-
ingur af veltu íslenskra getrauna
verður til með þessum hætti. Danir
og Svíar hafa sýnt þessu kerfi mik-
inn áhuga. En hver er hinn dæmi-
gerði tippari hér á landi?
„Ef við reynum að skilgreina
hann þá er um að ræða karlmann á
aldrinum 30 til 60 ára. Hann er bú-
inn að koma sér sæmilega vel fyrir,
hefur mikinn áhuga á knattspymu
og vill taka þátt í léttum og
skemmtilegum leik samfara áhuga-
málinu. Þegar hann sest við sjón-
varpið á laugardögum að horfa á
ensku knattspymuna þá er hún hon-
um mikið skemmtiefni en það vant-
ar að krydda þetta. Kryddið fær
hann með því að vera búinn að
kaupa sér getraunaseðil áður en
boltinn fer að rúlla. Meðalsala á
hvem seðil er kanski um ijögur
hundmð krónur en þessi dæmigerði
tippari er gjaman með seðil fyrir
helmingi hærri upphæð. Spennan
skapast af því að á vetuma em langt
yfir 100 milljónir í pottinum og
spumingin er hvort hann fái ein-
hvem hluta þeirrar upphæðar í vas-
ann eftir úrslit dagsins. Síðan em
auðvitað ýmis frávik frá þessu.
Margir tippa fyrir miklu hærri upp-
hæðir og það er algengt að menn
taki sig saman í hópum með stærri
kerfi sem gefa meiri möguleika.
Menn sitja þá gjaman saman á laug-
ardögum, horfa á leik og fylgjast
með úrslitum. Síðan er það fólki
sem hefur gantan af því að taka þátt
í leik þar sem stórir vinningar em í
boði en hefur ekki áhuga á því sem
Iþróttafélögin geta þcnað vcl á því að selja getraunaseðla, segir Sigurður Baldursson framkvæmdastjóri íslenskra getrauna.
Alþýðublaðsmynd / Einar Ólason