Alþýðublaðið - 01.12.1993, Side 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ 3
Miðvikudagur 1. desember 1993
BÓKAFLÓÐ
„0, ég er orðinn svo
leiður ó Keith Richards"
Illugi Jökulsson í spjalli um nýja skáldsögu, Barnið mitt barnið
„Því er ég fegnastur að hafa
ekki lent í sýrupartíi með Rol-
ling Stones á sjöunda áratugn-
um,“ segir Illugi Jökulsson
Hann líturaf tölvuskjánum og
tilkynnir blaðamanni: „Það
sem mennimir gátu blaðrað!"
Einmitt það, já. En Alþýðu-
blaðið ætlar reyndar að for-
vitnast um nýja skáldsögu 111-
uga, Bamið mitt barnið, sem
út kom hjá AB á dögunum.
En Keith Richards er semsagt
„heimilisvinur“ í Skólastræt-
inu þessa dagana; boðflenna
væri kannski nær lagi. Illugi
er að leggja lokahönd á þýð-
ingu ævisögu gamla manns-
ins.
Vera Sóley, íjögurra ára
gömul dóttir Illuga og Guð-
rúnar Gísladóttur, lætur lfka
til sín taka. Hún er með flensu
en syngur hástöfum lög úr
Skilaboðaskjóðunni.
Bamið mitt bamið segir frá
ferðalagi manns úr Reykjavík
um Suðurlandsundirlendið og
austur til Víkur í Mýrdal.
Hann ætlar að hitta mann sem
drap bam í fyrsta kaflanum. A
leiðinni kynnist hann flestöll-
um plágum nútímans.
Og spurt er: Hvemig datt
þér í hug að setja allar hörm-
ungar heimsins á svið á Suð-
urlandsundirlendinu?
„Mér datt það ekkert sér-
staklegaíhug,“segirlllugi og
er greinilega ennþá með hug-
ann við Keith. „Það gerðist
bara einhvemveginn. Eg
skrifaði fyrsta kaflann þarsem
gerðist þessi voðalegi atburð-
ur. Síðan vill sögumaður hafa
tal af illræðismanninum og
tekst á hendur ferðalag austur
í því skyni. Það var síðan ekki
fyrren ég var kominn austur
undir Eyjafjöll að ég áttaði
mig á því sem var að gerast.
Þetta var ekki skipulagt fyrir-
fram.“
Nú færist söngur Veru Sól-
eyjar ískyggilega langt upp
tónstigann. Keith og félagar
hefðu ekki leikið þetta eftir.
„Hvaða athyglissýki er
þetta eiginlega í þér barn?“
spyr Ulugi bamið. „Færðu
ekki alltaf alla heimsins at-
hygli?“
„Hvað meinarðu?“ ansar
Vera Sóley snúðug, en Illugi
heldur áfram að tala um bók-
ina:
„Svo skrifaði ég þessa
ferðasögu á mjög skömmum
tíma, en beið í hálft ár áður en
ég skrifaði lokakaflann; not-
aði tímann til þess að dytta að
og snurfusa."
Er þetta kannski svona ís-
lensk Odysseifskviða?
„Ja, það væri nú ekki leið-
um að likjast. En ég held samt
ekki. Er ekki einhver allt ann-
ar kjami í henni?“
Jú, viðurkennir Alþýðu-
blaðið, en Ódysseifskviða er
líka svona hasarferðabók.
„Jú, að vfsu. En blessaður
Ódysseifur er alltaf að reyna
að komast heim. Sögumaður
minn er aftur á móti að fara að
heiman.“
Til þess að hann geti snúið
aftur, segir málgagn jafnaðar-
stefnunnar hátíðlegt, og neitar
að bakka með þessa nýju bók-
menntakenningu.
Illugi lætur það gott heita,
gýtur augum á skjáinn og
muldrar: „O, ég er orðinn svo
leiður á Keith Richards...“
Við flýtum okkur að bera
upp næstu spumingu: Öll
þessi óáran, hungursneyð,
stríð, bræðravíg - ertu að
segja að þetta gæti gerst á Is-
landi?
„Nei, ekki endilega. Eg
vona ekki, að minnsta kosti.
Aftur á móti virðist allt gera
gerst allsstaðar. Ég hefði ekki
trúað að það hefði getað gerst
sem nú á sér stað í lýðveldum
Júgóslavíu eða á Norður-ír-
landi, svo dæmi séu tekin.
Það er alveg augljóst að það
er ekki hægt að afskrifa neitt.“
Nú kemur Vera Sóley aftur
til skjalanna, og spyr föður
sinn hvort ekki standi til að
hún fái eitthvað að borða.
Hún fær appelsínu og Al-
þýðublaðið spyr: Ætli það sé
svipuð tilfinning að gefa út
bók og horfa á eftir barni sínu
leggja af stað út í heiminn?
„Það hugsa ég,“ segir Illugi
hugsi. „Fram að þessu hef ég
yfirleitt fengið nett þunglynd-
iskast daginn sem bók eftir
mig kemur út. Ekkert mjög
alvarlegt en þunglyndiskast
eigi að síður. Eg held að það
sé ekki ósvipað og tómleika-
tilfmningin sem mér skilst að
grípi sumar konur eftir að þær
hafa fætt bam.
En ég fann ekki fyrir þessu
þegar Bamið mitt barnið kom
út. Ekki vegna þess að mér sé
sama um bókina, því fer
fjarri; en ég treysti henni til að
standa á eigin fótum, hvemig
sem mönnunt líkar við hana.
Ég er sáttur við hana.“
Ertu orðinn óléttur aftur?
„Nei, nei. Því fer fjaiTÍ,"
segir Illugi óræður á svip og
vill greinilega ekki ræða mál-
ið nánar. Spyr dóttur sína:
„Vera Sóley, ertu búin með
appelsínuna?"
En þú heldur áfram að
skrifa skáldsögur er það ekki?
„Jú, ömgglega. Éinhvem-
tíma. Ég er bara að þýða
Keith Richards í augnablik-
inu, sjáðu til.“
„Afhverju ertu alltaf að tala
um appelsínur, pabbi?“ spyr
Vera Sóley.
„Ég er ekkert alltaf að tala
um appelsínur,“ svarar hann.
„Ajhverju ertu alltaf að tala um appelsínur;
pabbi?(i spyr Vera Sóley.
Alþýðublaðsmynd / Einar Ólason
Þti/) varfararsnið á gestum krárinnar
Ekki íþeim skilningi að þeir ráðgerðu
að fœra sig á önnur öídurlms eða
hygðu á heimferð! Nei, síður en svo. Hér var
þeirra staður
En engu að slður lá brottförin í loftinu
Sumir þeirra sem sátu hvaðfastast
höfðii þegar lagt afstað
en þú ein varst komin eilthvað
úleiðis
.. .augu þín eins og Ijás skiþs
sem er íþann tnund að hverfa
út við sjóndeildarhring...
og ég þráði aðfara með þér
ekki til að kanna
hvað vceri bak við ystu sjðnarrönd
ekki til að leita
landd ifjarskanwn
heldur til upplifa
harminn
sem augu þín höfðu
heitið mér
Þetta ljóð er úr splunku-
nýrri bók Kristjáns I’órð-
ar Hrafnssonar, sem Al-
menna bókafélagið gefur
út. Bók Kristjáns heitir
Hiísin og göturnar; áður
hefur hann sent frá sér
ljóðabókina í öðrum
skilningi (1989). Hús og götur eru alls ekki eft-
irlætis viðfangsefni Kristjáns, en niynda urn-
gjörð utanum fólk, mannlíf, mannleg sam-
skipti. Ástin, eða leitin að ástinni, er sá rauði
þráður sem gengur í gegnum bókina. Kristján
slær á ýinsa strengi og ljóð hans bera sannar-
lega rneð sér ferskan andblæ sem ljóðaunnend-
ur eiga áreiðanlega eftir að njóta.
MÝR ÍSLENSKUR SKRLDSKRPUR
Metnaðarfull útgófa Forlagsins
Forlagið gefur út tvær nýjar íslenskar
skáldsögur sem báðar hafa fengið
glimrandi fína dóma.
Hengiflugið er fyrsta skáldsaga
Birgis Sigurðssonar, en hann hefur
notið mikillar hylli leiklistarunnenda á
liðnum ámm.
í kynningu Forlagsins segir: Hengi-
flugið er í senn heillandi ástarsaga og
óvægin samtímalýsing, borin uppi af
miklu innsæi og ósviknum skaphita.
Hér er einstaklingurinn sjálfur í
brennidepli, kafað í ástir og samlíf
manna og ekkert dregið undan. Djúp
alvara, leiftrandi háð, von og birta
tvinnast saman í átakamikilli og
spennandi frásögn. Leitað er svara er
varða sjálfa tilvist mannsins - tóm-
hyggju og lífsuppgjöf er sagt stríð á
hendur.
Völundarhús ástarinnar
Ný skáldsaga Guðbergs Bergsson-
ar heitir Sú kvalda ást sem hugar-
fylgsnin geyma og hefur hlotið ein-
róma lof gagnrýnenda. Þetta er tólfta
skáldsaga Guðbergs en hann hefur
einnig sent frá sér smásagnasöfn,
ljóðabækur og íjölmargar þýðingar
stórverkum heimsbókmenntanna.
í kynningu Forlagsins á bók Guð-
bergs segir: í kjallaraherbergi úti í bæ
kúrir ntiðaldra maður og bíður þess að
ástin berji að dynim. Þar leitar hann
nautnar sem er ósýnileg heiminum,
rammflæktur í íslenskum hnút, innst í
völundarhúsi ástarinnar. I meistara-
legri sögu sinni leiðir Guðbergur les-
andann um þetta völundarhús og býð-
ur honum að líta í huga mannsins sem
Leikskáld gefur út
skáldsögu. 1 rit-
dómi í Pressunni
um Hengiflugið
eftir Birgi Sig-
urðsson komst Ól-
afur Haraldsson
svo að orði að sag-
an væri „brakandi
snilld“.
Rúnar Helgi Vign-
isson. Bók hans,
Strandhögg, hcfur
að geyma níu sög-
ur sem saman
mynda hcildstætt
skáldverk.
ráfar þar og leitar að
ljósinu sem kannski er hvergi til.
Strandhögg á
fjarlægum sloðum
Rúnar Helgi Vignisson vakti veru-
lega athygli með skáldsögunni
Nautnastuldur sem út kom fyrir
þrernur árum og var tilnefnd til Is-
lensku bókmenntaverðlaunanna. Nú er
komin út bókin Strandhögg. Hún hef-
ur að geyma níu sögur sem saman
mynda heildstætt skáldverk.
I kynningu Forlagsins segir: I fjörð-
um norður liggur ættfaðir grafmn
þversum og horfir á bak niðjunt sínum
renna sér fótskriðu niður jörðina, í suð-
lægari sveitir og landsfjórðunga, í önn-
ur lönd og álfur, allt suður til Astralíu.
I strandhögg á fjarlægum slóðum.
Hvað varð um þetta lölk? Hvernig
Sindri Freysson.
Byrjar sagnaferil-
inn með tilþrifum.
Sigurður Pálsson,
eitt besta skáld
okkar, dansar
ljóðlínudans með
lesendum.
vegnar því í nýjum heimi? Hefur það
gert upp sakimar við sinn fæðingar-
hrepp og íslands þúsund ár, við ást-
vinaleysið og það ástkæra ylhýra, við
leyndar hvatir og svikna drauma?
Ljóðlínudans milli
vonar og ótta
Ljóðlínudans, sjöunda ljóðabók
Sigurðar Pálssonar, hefur hlotið lof
gagnrýnenda og þykir ein albesta bók
skáldsins; og er þá langt úl jafnað. Sig-
urður hefur fyrir löngu skipað sér sess
sem eitt besta og frumlegasta skáld
landsins.
I kynningu Forlagsins segir: Skáld-
skapur Sigurðar er í stöðugri þróun, en
ljóðstíllinn þekkist af höfundi sínum,
því sem fyrr er hann fullur af andstæð-
urn; í senn agaður og frjáls, tvíræður
og augljós. Ýmist er teflt fram árekstr-
Guðbergur Bergs-
son. Tólfta skáld-
saga hans segir frá
miðaldra manni
sem kúrir í kjall-
araherbergi úti í
bæ og bíður þcss
að ástin berji að
dyrum.
um og snertingu
innra lífs og ytri
heims, skynjunar
og veruleika, for-
tíðar og nútíðar, á
h'nudansi milli
vonai- og ótta.
Síðast en ekki
síst gefur Forlagið
út smásagnasaín
Sindra Freysson-
ar, Osýnilegar
sögur. Þetta er
fyrsta prósaverk
Sindra en í fyrra
sendi hann frá sér
ljóðabókina fljótið
sofattdi konur.
Sindri er ungur að
árum en er fráleitt nýgræðingur á rit-
vellinum; sextán ára hóf hann að birta
smásögur í tímaritum sem vöktu at-
hygli og vonir.
I kynningu Forlagsins segir: Frá-
sögn er frestun dauðans. Sú fornsanna
hugsun verður áleitin við lestur þess-
ara sagna. Ekki síður er lesandinn
minntur á að saga er ævinlega glíma
við hendingu. Sú glíma tengir saman
ólíkar sögur bókarinnar sem er í senn
fasmikil og íhugul, alvörugefin og full
af leik. Hér er húmorinn hvergi ódýr.
alvaran hvergi leiðinleg. Sindri Freys-
son gerir víðreist uffl lendur sagnalist-
arinnar, allt frá timbruðum sunnudags-
morgni í Reykjavík nútímans til dul-
úðugrar forneskju hins horfna stafrófs.
Fáir íslenskir höfundar hafa byrjað
sagnaferil sinn með viðlíka tilþrifum.