Alþýðublaðið - 26.01.1994, Qupperneq 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐA.RLJOSIÐ
Miðvikudagur 26. janúar 1994
riMBUHiriHH
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Hermóður Sigurðsson
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.400 á mánuði. Verð í iausasölu kr. 140
THORST
Landhelgisgæslan fái
björgunarþyrlu án tafar
Stór hópur sjómanna og aðstandenda þeirra afhenti forsætis-
ráðherra síðastliðinn mánudag áskorun um kaup á nýrri
björgunarþyrlu fyrir Landhelgisgæsluna. í áskoruninni er
minnt á þau orð forsætisráðherra frá febrúar í fyrra, „að ríkis-
stjómin mun innan fárra vikna meira að segja ganga til samn-
inga um kaup á þyrlu. Síðan eru liðnar nærri 50 vikur og þol-
inmæði okkar á þrotum.“
Oþolinmæði sjómanna er vel skiljanleg og reyndar nær sam-
staðan um nauðsyn þess að ríkisstjómin heimili kaup á nýrri
þyrlu fyrir Landhelgisgæsluna langt út fyrir raðir sjómanna.
Þyrlukaupin hafa dregist úr hömlu og löngu tímabært að rík-
issjóður fjárfesti í þyrlu sem hentar við björgunarstörf og ör-
yggisgæslu við erfiðustu aðstæður hér á landi.
Sjóslysið við Vaðlavík nýverið, er björgunarskipið Goðinn
fórst og einn skipverja lést, er nýjasta alvarlega áminningin
um slakan kost Landhelgisgæslunnar hvað björgunartæki
varðar. Þyrla Landhelgisgæslunnar varð að gefast upp við
björgunartilraunir, einkum sakir þess að þyrlan hafði hvorki
flugþol né afísingarbúnað miðað við þau hörðu veðurskilyrði
sem ríktu á slysstað. Björgunarmenn vamarliðsins flugu í
Vaðlavíkina á hinum stóm og velbúnu þyrlum sínum og unnu
frækilegt björgunarafrek.
Hefði þyrlna vamarliðsins og hins þjálfaða björgunarliðs
ekki notið við, má ætla að ísland hafi misst fleiri af sínum
vösku sonum í hafið þennan dag.
Þjóð sem byggir afkomu sína á sjónum, þarf að sjálfsögðu
ekki aðeins vera búin fullkomnum veiðiskipum, heldur einn-
ig fullkomnum björgunartækjum. 200 milna landhelgi í
Norðurhöfum er víðáttumikið svæði þar sem veður em oft
válynd. Það er því hveiju mannsbami ljóst, að björgunarvélar
og björgunarskip þurfa að búa yfir bæði snerpu og miklu þoli.
íslendingar hafa næstum lagt björgunarmál þjóðarinnar úr
lofti í hendur vamarliðsins. Vamarliðið á miklar þakkir skild-
ar í gegnum tíðina fyrir frækileg björgunarafrek og flutninga
á sjúkum sjómönnum.
Kaup á björgunarþyrlu sem uppfyllir ströngustu kröfur við
íslenskar aðstæður er mikil fjárfesting. En sú fjárfesting á
ekki að vera íslenska ríkinu ofviða. Ákvörðun Alþingis um
þyrlukaup er spuming um sjálfstæði íslensku þjóðarinnar í
björgunar- og öryggisþjónustu; þjóðar sem byggir tilveru sína
á veiðilögsögu landsins.
Það er engin ástæða til að efast um það að gengið verði frá
kaupum á nýrri þyrlu Landhelgisgæslunnar. Forsætisráðherra
áréttaði við sjómenn fyrir utan Alþingishúsið síðastliðinn
mánudag, að samningaviðræður hefðu átt sér stað við um-
boðsmenn og seljendur nokkurra þyrlutegunda og það væri
allra mál að innan skamms tíma yrði tekin ákvörðun um
kaup. Það er hins vegar mikilvægt, að ríkisstjómin taki þyrlu-
kaupin föstum tökum, ákveði tegund þyrlu og semji við við-
komandi seljendur án ónauðsynlegra tafa.
Tíðindamaður Rök-
stóla sat við útvarpið í
fyrradag og hlustaði á
lífsskoðanir Hallgríms
Thorsteinssonar á Bylgj-
unni, þegar hann hrökk
skyndilega upp við það
að sjálfur fjármálaráð-
herrann hafði hringt í
Hallgrím. Fjármálaráð-
herra var talsvert niðri
fyrir. Það var svo sem
vel skiljanlegt, því Hall-
grímur var að rabba við
alþýðu landsins um ný-
undirritaða EES-samn-
inga. Hallgrímur hafði
nefnilega eins og allir
landsmenn beðið í
spennu eftir því að sjón-
varpstæki, brauðristar,
straujárn og hárrúllur og
aðrar vörur frá EES-
svæðinu myndu snar-
lækka í verði þegar tolla-
múrarnir hmndu burt við
samninginn. En líkt og
aðrir Islendingar, varð
Hallgrímur fyrir miklum
vonbrigðum. Ríkis-
stjórnin lagði einfaldlega
vörugjald á vörumar í
stað tolla. Og nú eru
stórkaupmenn búnir að
kæra fjármálaráðherra til
Brussel.
En fyrst
augíýsingar...
Það var því ekki nema
von að fjármálaráðherra
væri í mislyndu skapi
þegar hann hringdi í
Hallgrím síðdegis. Tíð-
indamaður Rökstóla var
ekki með segulbands-
tæki við hendina og
skrifar því valda kafla úr
samtali þeirra Hallgríms
og fjármálaráðherra eftir
minni og án allrar
ábyrgðar. Tekið skal
fram að tíðindamaður
Rökstóla hefur þjáðst af
skammtímaminnisleysi
um nokkra hríð.
- Halló, er þetta Hall-
grímur sjálfur?
- Ha? Já, það tel ég
vera.
- Þetta er fjármálaráð-
herra.
- Jamm, en óvænt. Og
gaman. Við skulum taka
pásu og hlusta á nokkrar
auglýsingar, síðan kem-
ur Frank Sinatra og
Bono, söngvari U2, með
I’ve got you under my
skin. Og að því loknum
skulum við hlýða á fjár-
málaráðherra sem bíður
hér á línunni. En fyrst
eru það auglýsingar...
Það er auðvitað með öllu óþolandi að þyrlukaup dragist á
langinn þegar í raun ríkir samstaða innan Alþingis og meðal
íslensku þjóðarinnar um nauðsyn þess að íslenskum sjófar-
endum sé tryggt lágmarksöryggi með nauðsynlegum björg-
unarbúnaði og öryggisþjónustu Landhelgisgæslunnar.
Aðtryggja
tekjur
fjármálaráðherra
Sjö mínútum síðar var
fjámiálaráðherra enn á
línunni.
- Já, halló? Er
þetta hjá
H a I 1 -
grími?
um leið og við hækk-
um þjóðartekjur.
Það gerum
við með
- Fjár-
málaráðherra?
Gaman að þú
hringdir. Við vorum
einmitt að ræða þessi
ósköp að þegar toll
amir fjúka, birt
ast vöm-
gj ö 1 d i n
ræmdum
aðgerðum.
I fyrsta' lagi
falla tollamir af út-
flutningsverðmætum
okkar sem eykur þjóðar-
tekjur. Oflugri þjóð-
artekjur ýta und-
aukna
neyslu og
hverju
er alltaf
verið að
rúlla upp neyt-
endum? Af hveiju
máttum við ekki fá
lækkaðar vömr í land-
inu? Hvers vegna get ég
ekki keypt mér ódýrara
straujám eða strokjám
eins og það heitir á góðri
íslensku?
- Hallgrímur, halló,
Hallgrímur?
- Já, Hallgrímur hér...
- Hallgrímur, þú hefur
misskilið þetta alveg.
Aðalávinningur EES-
samningsins var að fá
tollana niðurfellda. Nú
getum við flutt út unnar
fiskvömr án þess að
greiða himinháa tolla
fyrir þær. Það þýðir
geysilega uppsveiflu
héma heima.
- En, bíddu við fjár-
málaráðherra. Hvað ef
Austurríkismenn leggja
ROKSTOLAR:
„Tíðindamaður Rökstóla sat við útvarpið í fyrra-
dag og hlustaði á lífsskoðanir Hallgríms Thor-
steinssonar á Bylgjunni, þegar hann hrökk
skyndilega upp við það að sjálfur fjármálaráð-
herrann hafði hringt í Hallgrím. Fjármálaráð-
herra var talsvert niðri fyrir. Það var svo seni vel
skiljanlegt, því
Hallgrímur var að rabba við alþýðu landsins um
nýundirritaða EES-samninga. Hallgrímur hafði
nefnilega eins og allir landsmenn beðið í spennu
eftir því að sjónvarpstæki, brauðristar, straujárn
og hárrúllur og aðrar vörur frá EES- svæðinu
myndu snarlækka í verði þegar tollamúrarnir
hrundu burt við samninginn. En líkt og aðrir ís-
lendingar, varð Hallgrímur fyrir miklum von-
brigðum
Ríkisstjórnin lagði einfaldlega viirugjald á
vörurnar í stað tolla. Og nú eru stórkaupmenn
búnir að kæra fjármálaráðherra til Brussel.“
kaup a
a ð -
v ö r u -
gjald á fiskinn okkar?
Verður hann þá ekki al-
veg jafn dýr?
- Jú, en þeir em ekki
svo vitlausir að fara að
gera það...
- Hvers vegna ekki?
Þið vomð nógu vitlausir
að leggja vömgjöld á
sjónvarp, strokjám,
brauðristar...
- Já, en það er allt ann-
að mál. Sko, hvorki þú
né aðrir hafa skilið þetta
mál. Það er alveg maka-
laust að menn vaði bara í
fjölmiðla og belgi sig út
með einhveijar skoðanir
án þess að hafa kynnt sér
málin. Sjáðu til, Hall-
grímur: Við verðum að
tryggja tekjur ríkisins
flutt-
um að-
föngum
og vömm.
Við leggjum
vömgjald á þessar
innfluttu vömr sem þýð-
ir auknar tekjur fyrir rík-
issjóð. Þannig eflum við
þjóðarhag. Skilurðu?
Fjárlögin
fára
austur í
Moldavíu
Hallgrímur var ekki af
baki dottinn:
- Já, en þá lækka ekki
aðfluttar vörur, jafvel
hækka!?
- Aðlluttar vömr, já.
En er ekki aðalmálið að
útflutningur okkar
blómstri? Ekki ertu á
móti því Hallgrímur?
- Nei, nei...
- Jæja, það er gott að
heyra að þið fjölmiðla-
menn berið jýóðhags-
lega ábyrgð. Hallgrímur
minn, sjáðu til. Tekju-
stofnar ríkissjóðs eru
mikilvægir í þessu máli.
- Já, en ég var fylgj-
andi EES, vegna þess að
ég hélt að þýsku sjón-
varpstækin myndu kosta
60 þúsund kall á eftir
undirritun en ekki 90
þúsund kall.
- Við getum ekkert
gert við álagningu heild-
salanna og smásalanna.
- En af hverju vomð
þið að leggja á þessi
vörugjöld?
- Hvað átti ég að gera
Hallgrímur minn? Það
var búið að taka af mér
alla tollatekjumar. Eg
hefði staðið uppi með
allt niður um mig og
ijárlögin austur í Mold-
avíu.
Mig langar í
Portúgaíska
brauðrist
á 465 kall
Ég fann að það var
komið hik vorkunnar-
seminnar á Hallgrím:
- En þetta er nú bara
einn milljarður...
- Hallgrímur minn,
einn milljarður er nú
kannski ekki mikið milli
tveggja framsóknar-
manna. En allt telur í
þessum fjárlögum. Mig
langar nú aftur á þing
eftir kosningar...
- Já, en mig langar í
portúgalska brauðrist á
465 krónur...
- HVAR á ég að taka
tekjumar ef tollarnir
hverfa?
- Ég veit það ekki. Þú
ert ijármálaráðherrann.
Þú verður að svara þeirri
spumingu.
- Veistu, Hallgrímur
ég sef bara ekki á nótt-
unnifyrirþessu...
- Ég skil... Þakka þér
fyrir að hringja. Það var
gaman að heyra í þér. Nú
skulum við taka smá-
breik og hlusta á No
monkey business með
The...
- Hallgrímur minn!
Þakka þér fyrir að svara
mér. Það var mér stór-
kostleg ánægja að fá að
hringja inn og leiðrétta
þennan misskilning í
sambandi við vömgjald-
ið...
- En fyrst auglýsing-
ar...