Alþýðublaðið - 17.06.1994, Page 4

4 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LYÐUELDI I 50 AR!
Fðstudagur 17. júní 1994
WILLYS OVERLAND - árgerð 1946. Þessi á eftir að
veita eiganda allmargar ánœgjustundir áður en hann
kemur á götuna.
BUICK 60 - árgerð 1932. 8 strokka línuvél, 95 hestöfl.
Glœsileg farangurskistan ásamt varahjóli sem fellt er
inn íframbretti gerir þennan bíl meiriháttar.
BUICK SUPER - árgerð 1949. Unuvél, 110 hestöfl.
CORD 810 - árgerð 1936. 8 strokka V vél, 125 hestöfl.
Það voru aðeins 2360 bílar framleiddir afþessari gerð
árin 1936 og 1937. Þetta eru nú dýrgripir sem finna má
á söfnum.
CITROEN BL11 - árgerð 1946. Þessi gerð kom fyrst á
markað 1934 og hélt vinsœldum framyfir 1955.
RENAULT 11 CV - árgerð 1946. Bílar þessir voru
geymdir við Haga við Hofsvallagötu meðan beðið var
eflir innflutningsleyfum og gengu undir nafninu
Hagamýsnar eftir það.
Þennan þekkja allir- FORD T.
CHEVROLET vörubíU - árgerð 1947.
INTERNATIONAL KB5 vörubíll - árgerð 1946.
Hver stórviðburðurinn rekur annan á þessu ári. Það
er ekki aðeins að við íslendingar fögnum nú 50
ára afmæli íslenska lýðveldisins, heldur og fögn-
um við 90 ára afmæli bflsins hér á landi.
Ekki fer á milli mála að tilkoma bifreiðarinnar varð til
þess að auðvelda alla fólks- og vöruflutninga hér á landi
og á hún því mikinn þátt í því efnahagslega sjálfstæði
sem við íslendingar búum nú við.
Þeir hjá Fombílaklúbbi íslands fögnuðu því tímamót-
unum með frábærri sýningu á fombflum sem haldin var
í Laugardalshöll. Ásamt þeim áttu Bíliðnaðarsafn ís-
lands og Ljósmyndasafn Reykjavíkur ásamt Sögu- og
minjanefnd Fornbílaklúbbsins mikinn þátt í að gera
sýninguna bæði skemmtilega og fróðlega.
Þama mátti meðal annars sjá þau spor sem gengin em
af áhugamönnum frá því að úrsérgengið hræ er sett inn í
skúr þar til svo er komið að um glæsilegan saftigrip er að
ræða - grip sem ekið er um götur við hátíðleg tækifæri.
Það starf sem áhugamenn um fombfla hafa innt af
hendi verður seint þakkað og þau verðmæti sem starf
þeirra hefur forðað frá glatkistunni er hreint út sagt ómet-
anleg.
Saga bflsins hér á landi hófst með tilkomu Thomsen-
bílsins en hann var fluttur hingað til landsins 20. júní
1904. Þetta var Cudel, árgerð 1901 - orðinn þriggja ára
gamall og shtinn í samræmi við það. Ekki stóð hann und-
ir þeim væntingum sem til hans vom gerðar og var
áfallasaga hans stutt hér á landi.
Ekki liðu þó nema þijú ár þar til ný tilraun var gerð til
þess að hafa not af þessu sjálfknúna tæki og nú var það
stórbóndinn á Grund í Eyjaftrði sem sló til. Það var í
nóvember 1907 sem hann flutti Gmndarbílinn inn en
vegleysur og frumstæður bfllinn urðu þess valdandi að
þessi tilraun gekk ekki frekar en sú fýrsta.
Það var svo ekki fyrr en einn hinna ágætu Ford T bfla
var fluttur inn til landsins að ísinn var brotinn. Þetta var
árið 1913 þegar Sveinn Oddsson prentari flutti einn
slíkan inn. Þetta var blæjubfll og stuttu síðar fylgdi ann-
ar svo í kjölfarið.
í lok ársins bættist önnur tegund við en það var Over-
land bíll en þeir bflar áttu í samkeppni við Ford bflana
fyrstu árin. Menn sáu strax að ekki aðeins væri bflhnn
þægilegur til farþegaflutninga, hann væri ekki síðri sem
vömflutningatæki. Fyrsti vömbfllinn var því fluttur fljót-
lega inn til landsins og kom hann hér á götuna árið 1914.
Bflum fjölgaði síðan nokkuð og auk Ford og Overland
sáust nú Maxwell, Saxon, Chevrolet og Buick á vegs-
lóðum.
Aukin bflaeign kallaði á umferðarlög og þar með lög
um hámarkshraða, var ákveðið að leyfa 15 kflómetra
hraða í þéttbýli en 35 kflómetra hámarkshraða í dreifbýli.
Þó nokkuð væri flutt inn af fólksbflum var meiri
áhersla lögð á vömbfla innflutning en þegar seinni
heimsstyijöldin skall á breyttust ýmsar forsendur og inn-
flutningur á biffeiðum til farþegaflutninga jókst í takt við
aukna eftirspum eftir leigubflum.
Saga innflutningsleyfa og hafta verður ekki rakin að
sinni en svo kom að innflutningur var gefinn ftjáls og
njótum við þess sem emm nú í bflahugleiðingum. Á sýn-
ingu Fombflaklúbbsins mátti sjá bfla frá 1923 til ársins
1967. Þær myndir sem birtast hér á síðunni em af bflum
ffá því fyrir og rétt eftir síðari heimsstyijöld.
-J.S.S.
Alþýöublaðsmyndir/Gunnar Valur