Alþýðublaðið - 01.02.1995, Síða 8

Haraldur Sumarliðason
og lög um undirboðs- og jöfnunar-
tolla o.fl.
Þannig að mitt mat er það að Sig-
hvatur hafi staðið sig mjög vel sem
iðnaðarráðherra og tekið á málum
sem lengi höfðu verið látin óhreyfð.
Eg held að það megi líka þakka
ágætu starfsfólki í iðnaðarráðuneyt-
inu fyrir hversu vel hefur gengið í
þessum málum því Sighvatur kemur
inn í þetta mjög skyndilega. Arang-
urinn sem náðst hefur undanfarið
sýnir það að ráðuneytið hefur yfir
góðu starfsfólki að ráða. Enn skortir
þó mikið upp á það að iðnaðurinn
hafi sama vægi og landbúnaðurinn
og sjávarútvegurinn. Það er þá bara
næstu verkefni hjá Sighvati og fleir-
um.
Sigurður Jónsson, fram-
kvæmdastjórí Skipasmíða-
stöðvarinnar hf.
„Mér finnst Sighvatur hafa staðið
sig mjög vel. Mér er til efs að fyrir-
tæki eins og Skipasmíðastöðin sem
var gjaldþrota sl. sumar hefði komist
eins rösklega í gang og hún gerði á
þessu ári hefði gjaldþrotið átt sér stað
fyrir fjómm ámm síðan. Við héma
urðum í erfiðleikum okkar varir við
mjög jákvæðan anda frá iðnaðar-
ráðuneytinu, stuðningurinnn var
ekki í formi peninga heldur skiln-
ings. Að þessu leyti hefur Sighvatur
staðið sig súpervel þvf á meðan hann
hefur setið við stjómvölinn hefur
iðnaðarráðuneytið í fyrsta sinn sýnt
skilning á máiefnum skipasmíða-
bransans."
Sigurður Marínósson,
Mónu.
„Ég ætla að gefa Sighvati gott prik
og ég ætla ekki að lemja hann með
því. Eftir að Sighvatur tók við í ráðu-
neytinu var loks farið að taka á hlut-
unum.“
Haraldur Sumarliðason,
formaður Samtaka iðnað-
arins:
„Sighvatur hefur staðið sig aldeil-
is prýðilega vel. Mér finnst hann
vera mikill vinnuþjarkur sem sýnt
hefur mikinn áhuga á þeim mála-
flokki sem undir hann heyrir. Einnig
hefur hann lagt sig í líma við að
kynnast fyrirtækjunum sjálfum og
því sem þau em að glíma við. Það
hafa ekki allir iðnaðarráðherrar gert.
Þótt að ýmislegt hafi ekki gengið
eftir eins og við vonuðumst til þá
hefur Sighvatur í mörgum málum
reynt að leiða mál til betri vega sem
skipta iðnaðinn mestu máli. Með
góðri samvisku gef ég Sighvati mjög
góða einkunn."
Örn Friðriksson, Samiðn.
„Sighvati Björgvinssyni tókst að
setja sig inn í málefni iðnaðarins á
ótrúlega skömmum tíma. Hann hafði
góð samskipti við fulltrúa samtaka
fyrirtækja og launþega. Einnig hefur
hann heimsótt mikið af fyrirtækjum
og verið duglegur í því að kynna sér
málefni þeirra. Eg held að það sé al-
menn skoðun manna að Sighvatur
hafi þor til að taka ákvarðanir. Hann
hefur náð að ýta áfram í ríkisstjóm
og víðar ýmsum málum sem snúa að
iðnaðinum og legið hafa í iáginu í
mörg ár. Á síðasta ári tókst honum
Sigurður Marínósson,
t.d. að jafna verulega samkeppnis-
stöðu í skipaiðnaðinum með því t.d.
Örn Friðriksson
að fá fram samþykki í ríkisstjóm um
jöfnunaraðstoð við skipaiðnaðinn,
Sigurður Jónsson
fjármagn til markaðs- og þróunar-
verkefua og síðan vom settar reglur
Hvemig hefur Sighvatur Björgvins-
son staðið sig sem iðnaðarráðherra?
Kunnir aðilar úr iðnaðinum sitia fvrir svörum
Bætt afkoma íslensks
skipaiðnaðar
Á umliðnum ámm hefur skipaiðnaðurinn
átt við erfiða rekstrarstöðu að glíma, sem m.a.
má rekja til erlendra ríkisstyrkja í greininni.
Við þessar aðstæður og í kjölfar skýrslu
nefndar um verkefnastöðu skipaiðnaðarins
og umijöllunar nefndar um fjárhagsstöðu
greinarinnar, samþykkti ríkisstjómin í janúar
1994 tillögu SighvaLs Björgvinssonar, iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra, um sérstakar að-
gerðir til handa skipaiðnaðinum. Þessar að-
gerðir sem lýst er hér á efúr hafa bætt stöðu
þessa mikilvæga iðnaðar, sem vonandi sér
fram á heilbrigðari rekstrarskilyrði í ífamtíð-
inni.
Jöfnunaraðstoð
Einn meginþáttur þessara aðgerða var að
veita jöfhunaraðstoð í skipaiðnaði og var á ár-
inu 1994 varið 60 milljónum kr. til þeirra að-
gerða. Tilgangur aðgerðarinnar var að jafna
samkeppnisstöðu íslensks skipaiðnaðar
vegna erlendra ríkisstyrkja í þeirri grein og
var jöfnunaraðstoðin veitt til stærri endur-
bóta- og viðhaldsverkefna í fiskiskipum. fðn-
aðarráðuneytið fékk Iðnlánasjóð til að annast
framkvæmd jöfnunaraðstoðarinnar og urðu
fyrirtæki að sækja um aðstoð þangað. Árang-
urinn hefur verið metinn af sérstakri nefnd og
niðurstaða hennar var sú að jöfnunaraðgerð-
imar hefðu virkað í meginatriðum eins og til
var ætlast, þ.e. til þess að jafna samkeppnis-
stöðu íslensks skipaiðnaðar vegna erlendra
ríkisstyrkja. Aðgerðimar virðast einnig hafa
bætt afkomu fyrirtækja og dregið úr þeim
samdrætti og erfiðleikum sem ríkt hafa í
skipaiðnaði.
Ráðgjafaverkefni
I öðm lagi var ákveðið að veita stuðning
við ráðgjafavinnu í skipaiðnaði. Verkefnið
fólst í því að iðnaðar- og viðskiptaráðuneytið
tók þátt í kostnaði vegna ráðgjafarvinnu sem
unnin var í skipaiðnaði vegna hagræðingar og
endurskipulagningar við einstök fyrirtæki og
innan greinarinnar í heild. Aðstoð vegna ráð-
gjafarvinnu við endurskipulagningu og hag-
ræðingu virðist hafa haft jákvæð áhrif innan
skipaiðnaðarins og orðið til að örva fyrirtæki
innan greinarinnar til aukinnar vinnu á sviði
hagræðingar, skv. niðurstöðu skýrslu sem
kynnt var nýlega um árangur þessa verkefnis
o.fl. verkefna í skipaiðnaði á árinu 1994.
Skipaiðnaður '94
í þriðja lagi var ákveðið að veita stuðning
við vöruþróunar- og markaðsverkefni í skipa-
iðnaði. Verkefnið miðaði að því að aðstoða
fyrirtæki við að takast á við ný viðfangsefni í
markaðs- og vömþróun. Tólf fyrirtæki tóku
þátt í verkefninu og fengu ákveðna styrki til
þessara verkefna. Árangurinn er þegar farinn
að koma í ljós, þar sem tvö viðfangsefnanna
era farin að skila sölutekjum til viðkomandi
fyrirtækja, þó að verkefnið sé enn ekki búið.
Þessi árangur sýnir glöggt hvað vömþróunar-
og markaðsverkefni geta verið þýðingarmik-
il, sökum jress hversu fljótt þau skila hagnýt-
um árangri. Þess skal getið að ráðuneyúð
fékk Iðntæknistofnun Islands til að stýra
framkvæmd verkefnisins í samstarfi við fyrir-
tækin sem styrki hlutu.
Lánamál
í fjórða lagi var ákveðið að iðnaðar- og
viðskiptaráðherra og sjávarútvegsráðherra
skyldu beita sér fyrir samráði við hagsmuna-
samtök um að útboð fæm fram innanlands
vegna verkefna sem mögulegt væri að vinna
hér á landi. í kjölfar viðræðna þessara ráð-
herra samþykkú stjóm Fiskveiðasjóðs eftir-
farandi lánareglur: 1. Umsækjendur um lán
vegna nýsmíði og meiriháttar endurbóta á
fiskiskipum erlendis skulu sýna fram á að
þeir hafi leitað tilboða hjá innlendum skipa-
smíðastöðvum. 2. Lán vegna meiriháttar end-
urbóta á fiskiskipum innanlands samþykkt
eftir 31. mars 1994 verði afborgunarlaus
íyrstu tvö árin. 3. Lánshlutfall vegna meiri
háttar endurbóta á fiskiskipum innanlands var
hækkað úr 65% í 70%. 4. Lánstími vegna
meiri háttar endurbóta á fiskiskipum innan-
lands var lengdur úr 8 til 12 ámm í 10 -14 ár.
Þess skal einnig getið að Útflutningslánasjóð-
ur, sem er í eigu og umsjón Iðnlánasjóðs, hef-
ur lánað gegn bankatryggingu til ýrrússa
verkefna, þ.m.t. í skipaiðnaði.
Afkastageta ekki aukin
I fimmta lagi samþykkti ríkisstjómin að
beita sér fyrir því að afkastageta í skipasmíða-
iðnaði yrði ekki aukin, að svo stöddu, með
opinbemm framlögum.
Auk áðumefndra aðgerða, hefur einnig
verið unnið að eftirfarandi aðgerðum í skipa-
iðnaði á vegum iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neytisins á árinu 1994.
Nefnd um undirboðs- og
jöfnunartolla
I kjölfar viðræðna iðnaðar- og viðskipta-
ráðherra og fjármálaráðherra var lögum um
undirboðs- og jöfnunartolla breytt á þann veg
að þau ná einnig til þjónustuverkefna og þar
með til verkefna í skipaiðnaði. Á gmndvelli
þeirra laga lögðu Samtök iðnaðarins og Sam-
iðn fram kæra vegna ríkisstyrkja til erlendra
aðila í skipasmíði, s.s. Noregi og Póllandi.
Skipaiðnaðarnefnd
Á vegum iðnaðarráðuneytisins er starfandi
svokölluð „Skipaiðnaðamefnd" sem fjallar
um ýmis verkefni á sviði skipaiðnaðar og
tengdrar starfsemi.
Nefndin hefur unnið að ýmsum málum í
skipaiðnaði, m.a. að því að banni við löndun-
um erlendra fiskiskipa yrði aflétt á sínum
tíma og styrkt var átak vegna fræðslu um
málmsuðu fyrir skömmu. Nú er unnið að
ákveðnum verkefnum, m.a. er varða skipa-
og málmiðnað, fiskimjölsverksmiðjur og
loðnuskip.
Vettvangur
Starfandi er samstarfsnefnd, sem ber nefn-
ið „Vettvangur" iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neytis, sjávarútvegsráðuneytis, menntamála-
ráðuneytis, Samtaka iðnaðarins, LÍÚ og
Samtaka fiskvinnslustöðva. Nefndin vinnur
að stuðningi við vömþróun er tengist almennt
verkefnum sem tengjast beint bæði iðnaði og
sjávarútvegi.
Stuðningur við skipaiðnað á
árinu 1995
Loks hefur tTkisstjómin nú ákveðið að
veita styrki til nýsmíða og endurbóta á skip-
um á árinu 1995 í samræmi við útfærslu Evr-
ópusambandsins á 7. tilskipun þess. Þetta
merkir í fyrsta lagi að nýsmíði skipa yfir 100
BRL en að verðmæti undir I0 millj. ECU
(eða um 850 m.kr.) verður styrkt um 4,5%.
Þegar um er að ræða verðmætari nýsmíði
verða ekki veittir styrkir, en á hinn bóginn
verður samkeppnisstaða íslensks skipaiðnað-
ar við skipaiðnað á EES-svæðinu tryggð með
því að heimilt er að krefjast þess í viðkom-
andi tilfellum, að felldir verði niður styrkir til
erlendra samkeppnisaðila. I öðm lagi verða
veittir 4,5% styrkir til endurbóta á skipum yf-
ir 1000 BRL. Aðrir styrkir em ekki heimilir
samkvæmt fyrrgreindri tilskipun.