Alþýðublaðið - 07.02.1995, Side 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1995
gegn litasjónvarpi! Framsóknar-
menn allra flokka óttast fátt jafnmik-
ið og breytingar - enda hafa þeir ask-
lok fyrir himin.
Þannig mætti lengi telja. Hér
stendur ekki steinn yftr steini. Sjald-
an hefur verið kveðið annað eins öf-
ugmælasafn. Nú vita allir sem vilja
vita að EES-samningurinn reyndist
sjávarútveginum - og þar með lands-
byggðinni - lyftistöng; að EES-
samningurinn knýr nú þann efna-
hagsbata sem hartkeyrðir launþegar
á Islandi gera sér vonir um að dugi til
að jafna lífskjörin, eftir langt erfið-
leikatímabil. Og nú er EES-saming-
urinn orðinn helsta haldreipi þeirra
sem vilja reka sama gamla falska
hræðsluáróðurinn gegn aðild íslands
að Evrópusambandinu. Öðru vísi
mér áður brá!
Er ekki mál að linni? Hversu oft
þarf að sanna að þessir menn hafa
rangt fyrir sér, til þess að því sé trú-
að? Alveg eins og að þeir höfðu
rangt fyrir sér þegar þeir fóru ham-
förum gegn aðild okkar að Atlants-
hafsbandalaginu; þeir höfðu rangt
fyrir sér í andstöðunni við varnar-
samninginn við Bandaríkin; þeir
höfðu rangt fyrir sér í andófi sínu
gegn stóriðjunni; þeir höfðu rangt
fyrir sér í hræðsluáróðri sínum gegn
aðild okkar að EFTA. Ætla menn að
taka mark á þeim nú, þegar þeir upp-
hefja sama gamla sönginn, setja á
sömu slitnu plötuna, til þess að upp-
hefja sjálfa sig sem sjálfstæðishetj-
ur?
Sjá menn ekki sem er að þetta eru
bara gamlir uppvakningar frá liðinni
tíð. Þeirra leiðir leiða til lakari h'fs-
kjara.
Árangur á erfidum tímum
Þótt þessi upptalning sé engan
veginn tæmandi gefur hún vísbend-
ingu um að við jafnaðarmenn höfum
ekki setið auðum höndum í ríkis-
Rússafiskur heldur
uppi vinnu hjá
Tanga hf., segir í
málgagni framsókn-
armanna á Austur-
landi. Það er ótrú-
legt en satt að við
þurftum að beita
hörku til að knýja
fram lagabreyting-
ar, sem heimiluðu
landanir úr erlend-
um fiskiskipum.
stjómum síðastliðin átta ár. Við
leggjum því verk okkar óhikað undir
dóm kjósenda og bjóðum þeim að
gera samanburð við aðra stjórn-
málaflokka, sem setið hafa í ríkis-
stjóm lengur eða skemur á sama
tímabili. Ráðherralið Alþýðuflokks-
ins, við Rannveig, Sighvatur og Öss-
ur emm samhentur hópur og fram-
sækinn; liðsheild sem leikur saman.
En hvað er að segja um árangur
ríkisstjómarinnar nú þegar kjörtíma-
bilinu er að ljúka?
„Hver hefði trúað þvífyrir nokkr-
um órum, þegar verðlag, laun og
gengisfellingar æddu dfram í hruna-
dansi og enginn maður nennti að
ómaka sig við að leggja á minnið,
hvað vörur og þjónusta kostuðu á Is-
landi, að Island œtti eftir að fyrir-
myttdarríki lágrar veröbólgu. Stað-
reyndin er sú að hér hefúr nánast
verið unnið efnahagslegt
kraftaverk”.
Sá sem talar svo spámannlega er
viðskipta- og iðnaðarráðherra, Sig-
hvatur Björgvinsson, sem kallaður
hefur verið eimreiðarstjóri í vaxta-
lækkunarlestinni.
Og vissulega er þetta meiri árang-
ur en bjartsýnustu menn hefðu þorað
að spá fyrir um fyrir fáum ámm síð-
an:
Verðbólgan er því sem næst horf-
in. Gengið er stöðugt. Samkeppnis-
staða útflutnings- og samkeppnis-
greina er betri en nokkm sinni.
Framfærslukostnaður heimilanna
lækkar milli ára í fyrsta sinn í lýð-
veldissögunni. Verðlag á matvæl-
um hefur farið lækkandi. Viðskipta-
jöfnuður við útlönd er hagstæður
þrjú ár í röð. Þar með hefur loksins
tekist að stöðva erlenda skulda-
söfnun þjóðarbúsins, þótt ríkissjóð-
ur sé enn rekinn með halla og safni
því skuldum. Þjóðin er hætt að lifa
um efni fram. Vextir hafa lækkað
vemlega. Greiðslubyrði skuldugra
heimila og fyrirtækja minnkar sem
svarar að minnsta kosti átta milljörð-
um í auknu ráðstöfunarfé á ári. Sjáv-
arútvegurinn er byijaður að greiða
niður skuldir. Almennt fara skuldir
fyrirtækja minnkandi og afkoma
batnandi. Það gefur fyrirheit um nýj-
ar fjárfestingar, ný störf - minnk-
andi atvinnuleysi. Hagvöxtur er
tekinn að glæðast á ný á þessu ári og
hinu síðasta, eftir sjö ára sam-
drátt og hnignun. Um leið og
óvissu um kjarasamninga
verður eytt mun atvinnulífið taka
nýjan fjörkipp.
Efnahagsbatinn byggist
hvorki á töfrabrögðum né
skyndilausnum. Við emm ein-
faldlega að uppskera ávöxt erfið-
isins á undanfömum áram. Efna-
hagsbatinn er árangur skynsam-
legrar hagstjómar undanfarandi
ára sem gerir okkur nú kleift að
færa okkur í nyt bata í heimsbú-
skapnum.
En það væm ýkjur að segja að
hér hafi stjómvöld staðið ein að
verki. Verkalýðshreyfingin á
íslandi, samtök atvinnurekenda
og stjómvöld hafa orðið ásátt um
að hverfa af braut falskra lífs-
kjara; verðbólgu, gengisfellinga
og skuldasöfnunar. Þessir aðilar
tóku höndum saman um að
koma þess í stað á efnahagsleg-
um stöðugleika. Verkalýðs-
hreyfingin á ekki síst þakkir
skildar fyrir sinn þátt í þessum
árangri.
Og við skulum ekki gleyma
því að gífurlegar framfarir hafa
orðið í menntun og þjálfun
starfsfólks; tækniframfarir hafa
orðið miklar; nýjar aðferðir við
framleiðslu, vömþróun og mark-
aðssetningu hafa mtt sér til
rúms.
Brýnasta verkefni íslenskrar
hagstjómar er að varðveita þenn-
an torfengna stöðugleika og
byggja á honum nýtt framfara-
skeið. Til þess að það takist þurf-
um við að leysa sambúðar-
vanda iðnaðar- og þjónust-
greina annars vegar og sjávar-
útvegsins hins vegar, með því
að taka upp veiðileyfagjald fyrir
aðgang að auðlindum sjávar.
Þannig leggjum við gmnn að
hagvaxtarstefnu, sem byggir á
gróskumikilli starfsemi allra at-
vinnugreina í opnu samkeppnis-
þjóðfélagi, með þátttöku erlends
áhættufjármagns, með vaxandi
útflutning að meginmarkmiði.
Við þurfum að skapa 8.600 ný
störf fram til aldamóta fyrir ungt
og vel menntað fólk sem sækir
út á vinnumarkaðinn. Það tekst
okkur því aðeins að við varð-
veitum stöðugleikann. Það ger-
ist ekki nema við skjótum fleiri
stoðum undir íslenskt atvinnulíf.
Það tekst ekki ef við látum
hrekja okkur af réttri leið inn í
ófæmr víxlhækkanaverðbólgu
verðlags og launa, gengisfell-
inga og efnahagskollhnísa.
Þess vegna er brýnna en
Húsnæðisstofnun ríkisins
auglýsir hér með til umsóknar
LÁN 0G STYRKI
til tækninýjunga og annarra
umbóta í byggingariðnaði, skv. heimild
í lögum nr. 97/1993
Umsækjendur geta verið einstaklingar,
fyrirtæki og stofnanir.
Við mat á verkefnum sem berast verður haft að
leiðarljósi að þau stuðli að:
■ Framþróun í byggingariðnaði og/eða
tengdum atvinnugreinum.
■ Aukinni framleiðni í byggingarstarfsemi.
K Lækkandi byggjngarkostnaði.
■ Betri húsakosti.
K Aukinni þekkingu á húsnæðis- og byggingarmálum.
K Tryggari ogbetri veðum fyrir fasteignaveðlánum.
K Almennum framförum við íbúðarbyggingar, bæði í
hönnun, framkvæmdum og rekstri.
K Endurbótum á eldri húsakosti.
Athugið:
Ekki verða veitt lán eða styrkir til verkefna sem miða að
innflutningi eða sölu á erlendum byggingarvörum, né heldur sölu
á byggingarvarningi hérlendis.
Umsóknareyðublöð og frekari upplýsingar er að fá hjá
Húsnaeðisstofnun ríkisins og Húsnæðisskrifstofunni á Akureyri.
Umsóknarfrestur er til 15. mars nk.
cSg HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 REYKJAVlK • Sl«l: 569 6900 (Itl. 8-l6)
BRÉFASlMI: 568 9422 • GRÆNT NÚMER (uton 91-svæðisins): 800 69 69
Alþýðuflokkurinn hefur aldrei farið með stjórn landbúnaðar-
mála. Alþýðuflokkurinn á því enga sök á því, hvernig komið er
kjörum bænda. Alþýðuflokkurinn er ekki óvinur bænda, heldur
þess úrelta kerfis, sem leggur þá í fjötra ofstjórnar. Um menn
sem eiga að þvílíka „vini“ og bændur, má segja, að þeir þarfnast
ekki óvina!
stöfunar til kjarabóta - lífskjarajöfn-
unar, ef við viljum, á þessu ári. Þá
hefur verið tekið tillit til skiptingar
þjóðarframleiðslu milli launþega og
Ijárfestingar og arðs af fjármagni og
árlegrar fjölgunar á vinnumarkaði
um 2000 manns.
Það er því svigrúm til kjara-
bóta. En það er einfalt reiknings-
dæmi að verði þessum kaupauka
dreift í sama hlutfalli til allra laun-
þega verður kauphækkunin ekki
meiri en 3-3,5%. Vegna tengsla
komi fram í áföngum á samnings-
tímanum. Launahækkunin verði fóst
krónutala. Þeir sem hafa laun undir
90.000 krónum á mánuði fái sérstaka
viðbótarhækkun. Þessi aðferð mun
draga úr launamun. Þetta er leiðin
til lífskjarajöfnunar í kjarasamn-
ingum.
Þessa leið til að tryggja raunvem-
legan kaupauka án verðbólgu má
styrkja enn frekar með sérstökum
aðgerðum að frumkvæði ríkisvalds-
ins til lækkunar framfærsluvísi-
nokkm sinni fyrr að ná kjarasamn-
ingum sem byggja á hvom tveggja:
Réttlæti og raunsæi. Það væri ófyr-
irgefanlegt glapræði ef okkur henti
það í kjarasamningum að falla í
freistni fyrir skmmi og yfirboðum og
sætum svo eftir með óbragð í munni,
falskar vonir og svikin loforð. Fari
allt á versta veg mun það taka okkur
mörg ár að ná skipinu á réttan kjöl á
ný. Látum því ekki þvflíkt slys henda
okkur.
Jöfnun lífskjara
Það er segin saga að þegar illa hef-
ur árað til sjávarins hafa rfldsstjómir
á Islandi þóst tilneyddar að fella
gengið. Þar með hefur kapphlaupið
við vindmyllumar hafist. Víxlhækk-
anir verðlags og launa hafa skipst á.
Að Iokum hefur verðbólgan orðið
óviðráðanleg. Kauphækkanir hafa
verið í svikinni mynt. Þeir sem ævin-
lega hafa tapað í þessu stríði við
vindmyllumar em launþegar.
Það er einsdæmi í okkar hagsögu
að þetta skuli ekki hafa endurtekið
sig, þrátt fyrir þorskbrest og lang-
varðandi samdráttarskeið. Atvinnu-
lífið hefur komist klakklaust í gegn-
um þrengingamar. Það hefur farið í
„megmnarkúr" og er við betri heilsu
eftir en áður. Það er betur í stakk bú-
ið að hefja nýtt framfaraskeið en áð-
ur. Þeir sem til þekkja f íslensku at-
vinnulífi sjá hvarvetna batamerki.
EES-samningurinn hefur verkað
sem vítamínsprauta á íslenskan sjáv-
arútveg. Við emm að vinna verð-
mætari vöm úr minni afla. Sam-
keppnisstaða útfiutnings- og sam-
keppnisgreina hefur ekki verið betri í
annan tíma. Sjávarútvegsfyrirtækin
greiða niður skuldir. Það er umtals-
verð veltuaukning hjá iðnaðar- og
þjónustufyrirtækjum. Matvælaiðn-
aðurinn er í sókn. Með dyggum
stuðningi iðnaðarráðherra hafa
skipasmíðar og viðgerðir rétt úr
kútnum. Útflutningur iðnaðarvara er
meiri en veltuaukningin segir til um.
Útflutningsverðmæti iðnaðarins á
síðastliðnu ári jókst um 30%. Vaxt-
argreinar eins og til dæmis fram-
leiðsla á rafeindavogum og há-
tæknibúnaði fyrir fiskiveiðar og
vinnslu er í stórsókn. íslenskur iðn-
aður hefur aukið markaðshlutdeild
sína innanlands. Þeir sem til þekkja á
vinnustöðum mæta hvarvetna já-
kvæðu hugarfari og vaxandi
bjartsýni.
Efnahagsbatinn er staðreynd.
Þjóðartekjumar jukust um 2% árið
1994. Nú er spáð allt að 3% hagvexti
á yfirstandandi ári. Hvað þýðir
þetta? Þetta þýðir að við höfum að
minnsta kosti 10 milljarða til ráð-
launa og lánskjara þýðir það kaup-
máttarauka um 1 %. Það er naumast í
nokkm samræmi við væntingar
þeirra, sem lægstu launin hafa.
Þetta er því ekki rétta leiðin.
Lækkun
framfærslukostnaður
í áramótagrein í Morgunblaðinu
reifaði ég hugmyndir okkar jafnaðar-
manna um það, hvemig nýta megi
efnahagsbatann til kjarajöfnunar.
Þær hugmyndir vom í sama anda og
síðar hafa verið settar fram innan
verkalýðshreyfingarinnar.
Skynsamlegt er að launahækkanir
tölu. Þar koma ýmsar leiðir til álita:
★ Opnun fyrir tollfrjálsan inn-
flutning á kjúklingum og ef til vill
eggjum. Ein slík ódýr afurð mundi
hafa mikil áhrif á verðlagningu ann-
arra kjötafurða og lœkka verð matar-
körfunnar í heild sinni.
★ Ein leið væri sú að heimila lág-
marksinnflutning og ríkjandi mark-
aðsaðgang fyrir unnin matvæli á lág-
um tollum. Það mundi örva sam-
keppni, þótt í litlum mæli væri og
bæta kjör neytenda.
★ Þess er að vænta að forystu-
menn launþegasamtakanna beiti sér
af alefli gegn áformum landbúnaðar-
En hvers vegna liggur okkur á að taka af
skarið núna í ESB-málinu? Svarið er þetta:
Allar EFTA-þjóðirnar hafa sótt um aðild
að ESB. Þrjár þeirra, Finnland, Svíþjóð og
Austurríki eru þegar orðnir aðilar, en
Norðmenn felldu aðild í þjóðaratkvæða-
greiðslu. íslendingar verða að ákveða
sjálfir framtíð sína; það gera Norðmenn
ekki fyrir okkur.