Alþýðublaðið - 15.03.1995, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 15. MARS 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
f
M e n n i n g
Viðtal um viðtöl?! Jakob Bjarnar Grétarsson tók viðtal við viðtalarann
Baldur Bragason sem vill ekki grilla viðmælendur sína. Hann segir um sjálfan sig
„Maður er ekki einhver
móralskur hákarí "
Baldur Bragason athugar hvort segulbandstækið virki
ekki eftir gott viðtal. AmVndEói.
Baldur Bragason hefur verið
aberandi í bæjarlífinu að undanfömu
en líklega er hann þekktastur fyrir
viðtöl sín sem em mjög sérstök.
Hann er 25 ára og kom heim í fyrra-
sumar eftir að hafa verið t Los Ange-
les þar sem hann var við ljósmynda-
nám. Hann varð svo frægur að kom-
ast í starfsnám hjá herraritinu Play-
boy, „mikil vinna og lítil laun,“ segir
Baldur en hann var þar í tvo mánuði
hjá öðmm af aðalljósmyndurum
tímaritsins á Vesturströndinni.
„Hann heitir Arnie Frietag og hlýt-
ur að vera kominn undan einhveijum
nasistaforingjum - erfiðasti maður
sem ég hef unnið með á ævinni.“
Baldur lenti í sérkennilegu atviki
þegar hann var með ljósmyndasýn-
ingu fyrr í vetur undir yfirskriftinni
„Nekt“. Þá tók dónakall upp á því að
hringja í stúlkur víða um bæ, kynna
sig sem starfsmann hans, og vildi fá
að hitta þær. En það var ekki ætlunin
að ræða við Baldur um Playboy eða
dónakalla þó freistandi sé heldur um
viðtöl.
„Karakterviðtöl," segir Baldur um
það hvers konar tegundir viðtala
hann aðhyllist. „Sem ljósmyndari
reyni ég að búa til portrett með orð-
um sem vinna saman með myndinni
og öfugt.“
Baldur nýtur þess sem viðtalari að
vera jafnframt ljósmyndari. Hann er
ómyrkur í máli þegar talið berst að
stöðu íslenskra viðtala.
„Hér ríkir óttaleg stöðnun. Það er
inn á milli sem maður sér einhveijar
tilraunir til að brjóta sig út úr ramm-
anum en það er bara svo á íslandi að
það má ekki gera neitt nýtt. Það em
allir voðalega hræddir við það hvort
sem það em auglýsingar, ljósmynd-
un eða blaðamennska. Með blöðum
eins og Helgarpóstinum, Pressunni,
Eintaki og Morgunpóstinum kom
þessi „investergate reporterstíir það
er að grilla grey viðmælandann
þannig að hann muni forðast blaða-
manninn það sem eftir er í næturh'f-
inu. Ég hef nú haft það að leiðarljósi
að fólk sem ég ræði við geti sest nið-
ur með mér eftir á og fengið sér í glas
- ég vil að þetta fólk sé vinir rnínir
áffarn eftir að viðtalið birtist. Það
vantar oft þetta gamla góða að aðgát
skal höfð í nærvem sálar. Fólk lætur
oft ýmislegt út úr sér í hita samtalsins
sem betur má kyrrt liggja og þá
finnst mér að maður eigi hafa þá sið-
gæðislegu ábyrgðarkennd, þó að
maður sé með sönnun á teipi þess
efnis að fólk hafi sagt þetta, að oft sé
betra að láta kyrrt liggja. Ég
hef fengið símtal frá fólki dag-
inn eftir sem hefur sagt við
mig: „Heyrðu Baldur minn.
Þetta sem ég sagði í gær-
kvöldi..., værirðu ekki til í að
slípa það aðeins til.“ Mér
finnst það ekkert nerna sjálf-
sagt.“
Það kemur enginn upp í
huga Baldurs þegar hann er
beðinn um að nefna þann Is-
lending sem stendur fremstur í
þvi að taka viðtöl né heldur að
hann kannist við það að eiga
einhverjar fyrirmyndir. Hann
segir að það hafi fýrst og
fremst verið brennandi áhugi á
fólki sem rak hann út í þessa
starfsgrein, „hálfgerð eigin-
hagsmunastaifsemi," og hann
ítrekar það þegar hann er
spurður hvað góður viðtalari
þurfi að hafa til bmnns að
bera.
„Það er að vera opinn fyrst
og fremst og hafa virkilegan
áhuga á manneskjunni sem
hann er að taka viðtal við.
Þetta má ekki bara vera djobb.
Hann þarf að hafa húmor og
það þarf að myndast „rapport"
á milli þannig að manneskjan
hafi gaman af því að láta taka
viðtal við sig. Umræðuefnið
þarf að vekja áhuga - ekki
sömu mjatlspurningarnar aftur
og aftur. Síðan er það allra
mikilvægasta sem er að læra
að halda kjafti. Tala ekki of
mikið. Það er oft sem ég hef
fengið mín skemmtílegustu
svör þegar að ég hef komið
fram með spurningu, henm er
svarað svona! og síðan segi ég
ekkert í smá stund og þá kem-
ur oft meira „interestíng“ út úr
spumingunni heldur en ella.
Fyrst þegar ég byijaði á þessu
var mikil rannsókn gerð og
bakgrunnur persóna skoðaður
og skrifaður niður hundrað
orða spumingalistí. Ég gafst
upp á því eftír annað viðtalið
mitt. Yfir höfuð fer ég bara, sest nið-
ur, mynda mér engar fyrirffam hug-
rnyndir um hvað ég ætla að tala um
og spila þetta algjörlega eftir eyr-
anu.“
Baldur leggur ekkert sérstaklega
mikið upp úr staðnum þar sem hann
hittir viðmælendur sína.
vil hitta fólk á frekar „nutral"
stað. Ég hef bæði farið inn á heimili
fólks og tvisvar hefur einhver koniið
heim til mín og yfir höfuð kveiki ég
ekki á segulbandstækinu fyrr en ég
er búinn að rabba um daginn og veg-
inn í svona hálftíma. Kynnumst
hvort öðm örlitíð. Suma þessara að-
ila þekki ég í gegnum bransann eða
er málkunnugur þeim. En þegar við
setjumst niður þá náttúmlega setur
viðmælandinn ósjálfrátt upp vöm.
Maður þarf að mjatla hann aðeins
niður svo að fólk sjái að maður er
ekki einhver móralskur hákarl."
Já, verðurðu var við að fólk sé
mjög vart um sig og treysti þér
ekki?
„Það em margir sem em mjög
opnir en þeir hafa vanalega ekki gert
þetta áður. En það er mikið um að
þessir þjóðfrægu aðilar sem ég tala
við hafi lent í rangtúlkunum og
að það sem þeir segja sé slitið úr
samhengi og að þeir séu mis-
skildir - þeir em mjög varir um
sig. Það tíðkast til dærnis hjá
Playboy, sem er með einhver
vönduðustu viðtöl sem þekkj-
ast, að leyfa fólki ekki að rit-
skoða sjálft sig. En það hefur
aðeins komið tvisvar íyrir hér
heima að fólk hefur ekki farið
fram á að lesa viðtölin mín yfir.
Ég hef ekki viljað leyfa fólki að
endurorða eða fegra sitt mál
heldur kýs frekar að fólk komi
til dyranna eins og það er klætt
og allar slettur og orðatiltæki
haldi sér - ég er ekkert að fegra
það fyrir fólk.“
Baldur segist vera um tvo
tíma að jafnaði að vinna viðtöl
en á því sé allur gangur. Hann
hefur lent í því að klára þriggja
tíma spólu og nokkra tíma til í
kjaftatöm við viðmælanda.
Þegar hann vinnur viðtöl hlustar
hann á segulbandstækið og vél-
ritar það upp og breytír aldrei
röðinni í samtalinu. Hann nefn-
ir tvo menn sem eftirminnileg-
ustu viðmælendur sína.
„Manuel Colsi', franski
þjónninn á Cafe París. Það var
afskaplega skemmtilegt viðtal.
Og Baltasar Kormákur. Það
sem gerði þau viðtöl var ijöl-
breytni og innsýn í eitthvað
nýtt. Balti sýndi á sér nýja hlið
og ég var búinn að mynda mér
ákveðna skoðun á manninum
og hann gjörbylti henni.“
Baldur segist ekki lengur
taugaveiklaður þegar hann hittir
viðmælendur.
„Ekki lengur. Ég var það
fyrst. Feiminn og stressaður og
hélt að ég væri að gera mig að
fífli. Hvort ég mætti þegja í smá
stund. Ef ég var ekki með
spuminguna alveg á nippinu -
hvort ég væri að eyða tíma
þessa fræga fólks. En núna
geng ég inn í þetta sem jafningi.
Maður hefur kynnst því að fólk
sem baðar sig í sviðsljósinu er bara
manneskjur eins og ég og þú og þeg-
ar maður sest niður með þeim í eld-
húsi heima hjá þeim eða á kaffihúsi
einhvers staðar þá skín það í gegn.
Og maður er alveg hættur að vera
taugaveiklaður. Það er helst að ég sé
taugaveiklaður núna þegar verið er
að taka viðtal við mig. Eg passa mig
rosalega.“
Listvænt
um næstu
helgi •
• Örninn Örvar • Einar
Már • Helgi Þorgils
• Sokolov • Matur,
drykkur...
Leiklist
Árni Pétur Guð-
jónsson, leikari: „Eg
ætla að sjá Loft-
hrædda örninn hann
Örvar í Þjóðleikhús-
inu. Þar leikur kollegi
minn Björn Ingi sem ég er að vinna
með núna og sá sem setur sýninguna
upp er ansi flottur Svíi sem kom með
einleikinn Hamlet og sýndi í Borgar-
leikhúsinu fyrir nokkru. Eg held að
þetta sé mjög góð sýning fyrir börn
svona frá sex ára upp í hundrað og
sex ára. Ég er að verða fertugur þann-
ig að þetta er akkúrat fyrir mig."
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfs-
son, listfræðingur:
„Ég er alveg ákveðinn
í því að skoða sýningu
Helga Þorgils Frið-
jónssonar í Nýlista-
safninu mjög gaumgæfilega. Helgi er
einn sterkasti persónuleikinn í mynd-
listyngri manna."
Tónlist
Jónas Sen, píanó-
leikari: „Ég hugsa að
ég fari á tónleikana í
(slensku óperunni
með rússneska píanó-
leikaranum Grigory
Sokolov. Fyrir því eru tvær ástæður:
Hann ku vera frábær píanóleikari - ég
hef aldrei heyrt í honum enda hefur
hann ekki spilað mikið á Vesturlönd-
um. Hin ástæðan er sú að ég er sjálfur
að fara að gera geisladisk og hann er
með eitt verkanna á efnisskránni,
Kreisleriana eftir Schumann, en það
verður einnig á disknum mínum.
Þetta er skal hpre fyrir mig."
Bóklist
Silja Aðalsteins-
dóttir, oand mag:
„Ég er eiginlega,
bæði mér til gagns og
gamans, að lesa allan
Einar Má. Ég er að
undirbúa mig fyrir meiriháttar viðtal
sem ég ætla að taka við hann fyrir
TímaritMáls og Menningarþannig að
ég er að rifja upp bækurnar og sjá út
allskonar mynstur til að spyrja hann
útí."
Bíólist
Emilíana Torrini,
söngkona: „Mig lang-
ar til þess að sjá þessa
matarmynd (Matur,
drykkur, maöur, kona)
í Stjörnubíói. Ég hef ógeðslega gam-
an að svoleiðis myndum. Ég sá einu
sinni í sjónvarpinu mynd sem var
bara um mat og maður verður alveg
trylltur og fer strax að elda sér ein-
hverja tíu rétta máltíð."
Tllgangur
lífsins
eftir Mugg
Magnússon
Tilgangur lífsins er
að fúlla í kramið.
Engum líkar við
þann scm sker sig úr fjöldanum.
I>eUa vissi Leonard Zelig manna best
cn liann gckk rcyndar full langt í því
fyrir minn smekk. Nú á að kjósa
ungt fólk á þing af því að það er
ungt. Nú á að kjósa konur á þing af
því að þær eru konur. Þetta finnst
mér alveg sjálfsagt mál enda eiga al-
þingismcnn að vera þverskurður
þjóðarinnar. Ég vil í raun ganga enn
lcngra í þessum efnum. Mér finnst
alþingismenn full grcindir-almenn-
ingur verður að gcta fundið sig betur
í þeim. Því segi ég að þeir sem eru í
framboði ættu að hafa þá sóma-
kcnnd til að bcra að leita til sálfræð-
ings (þeim veitir ekki af bissnisnum)
og taka greindarpróf. Ef greindin er
of mikil nú eða of lítil þá ættu þeir
hinir siimu að draga sig til hlés. Það
hcld ég.
Hvor er
flottari, Hilmar
eða Ingvar?
Nú standa yfir æfingar á Litla
sviði Þjóðleikhússins á leikritinu
Femardo Krapp sendir bréf í leik-
stjóm Maríu Kristjánsdóttir út-
varpsleikhússstjóra. Það verður
fyrsta verkefni Litla sviðsins á næsta
leikári, frumsýnt næsta haust. Leik-
ritið er eftir þýskt leikskáld að nafni
Dorst sem er mikið í tísku núna.
Leikritið byggir á
spænskri smásögu
sem skrifuð var
uppúr aldamótum.
Bréfið sem Fem-
ardo - leikinn af
Ingvari E. Sig-
urðssyni - skrifar
er bónorðsbréf til
spúsu nokkurrar
sem Halldóra Björnsdóttir leikur.
Hún er undir hælnum á föður sínum
sem túlkaður er af Jóhanni Sigurð-
arsyni. Karlinn er blankur og vill
selja stelpuna og Femardo mætir til
leiks og borgar skuldir og virðist
vera ákjósanlegur tengdasonur.
Hængurinn er sá að verðandi brúður
lítur ekki sömu augum á málið. Til
að skapa hinn klassíska þríhyrning
kemur Hilmar Jónsson fram á sjón-
arsviðið í hlutverki glæsilegs
greifa...
Radíusbræður
túra
Það em ekki bara hljómsveitar-
töffarar sem gera sitt besla til að
halda sveitalubbanum á spariskón-
um. Dónagrínaramir Steinn Ar-
mann Magnús-
son og Davíð Þór
Jónsson. öðm
nafni Radíusbræð-
ur, em með mik-
inn leiðangur í bí-
gerð. Þeir hyggjast
fara hringinn og
troða upp með
dagskrá sína á
krám og í félagsheimilum víðs vegar
um landið. Til þessa hafa þeir svo til
eingöngu verið með Radíuskvöld í
Reykjavík og nágrenni en nú gefst
landsbyggðarfólki semsagt tækifæri
til að berja þá félaga augum á sviði
en þeir em vísast þekktastir fyrir
stutta leikþætti í Dagsljósi. Túrinn
hefst um miðjan maí og stendur í
mánuð...
Dræm aðsókn
á Kabarett
Söngleikurinn Kabarett sem er á
dagskrá Borgarleikhússins hefur
valdið nokkmm vonbrigðum meðal
þeirra sem halda um budduna og
stúlkurnar í miðasölu leikhússins
hafa átt náðuga daga. Sýningin hlaut
misjafna dóma gagnrýnenda en þeir
sem til þekkja segja að sýningin hafi
slípast vemlega
tíl og verði betri
og betri. Og
það væri í raun
synd að missa
af stjömuleik
þeirra Eddu
Heiðrúnar
Bachmann og
Ingvars E. Sig-
urðssonar í aðalhlutverkunum en
engar líkur em til þess að stykkið
verði tekið upp á næsta leikári...
Jón Stefánsson er kosmópólitanskur,
rauðhærður Suðurnesjamaður. Hann á Ijóð
Q|^QB3DŒBD99 vikunnar.
Jón er fæddur 17. desember 1963 og
hefur gefið út þrjár Ijóðabækur.
Þetta hér er glænýtt úr smiðju skáldsins.
Sorgmæddi hermaðurinn
í birtingu héldum við tíu saman í leit
að vatni. Þegar sólin var í hádegisstað,
benti einn okkar á staðinn þar sem faðir hans
hafði sýnt honum hreiður og fortíðin kom
til okkar eins og lurðulegt ævintýri.
Skömmu síðar fundurn við vatn, fyllmrn
fötumar og snénim til baka. Eg var
farinn að ftnna til í öxlunum þegar við
mættum sorgmædda hermanninum.
Hann lagði þung vopnin frá sér, gekk
til okkar og sleit útlimina hvem af öðmm
af félögum mínum, sönglandi: „Elskar mig, elskar
mig ekki“. Þetta var ekki auðvelt verk
og því kom vatnið sér vel.
f