Alþýðublaðið - 04.04.1995, Blaðsíða 9

ALÞINGISKOSNINGAR 1995
Markmið íslenskra stjómmálamanna
á að vera að bæta og jafna lífskjör
fólksins í landinu. Laun í landinu er allt
of lág. Ástæðan er fyrst og fremst land-
lægt óhagræði í flestum atvinnugrein-
um sem hefur orðið til þess að tekjur
þjóðarinnar af hverri vinnustund eru
með því allra lægsta í Evrópu.
Við breytum þessu ekki með hefð-
bundnum prósentuhækkunum sem
gagnast þeim einum sem hæst hafa
launin. Launabætur eiga að miðast við
ákveðna krónutölu sem stigminnkar
með hækkandi tekjum. Samhliða þarf
að fella launavísitölu út úr lánskjara-
vísitölu.
Athugum að aðild Islands að Evrópu-
sambandinu er stærsta lífskjaramálið
vegna þess einfaldlega að öll rök hníga
í þá átt, að hagur almenning muni stór-
batna með aðild - sérstaklega hvað
varðar stórlækkað matarverð.
Hornsteinn jafnaðarstefnunnar er að
jafna kjör þegnanna. Eitt af mikilvægari
tækjum til að ná fram þessum jöfnuði er
skattkerfið. Því leggja ungir jafnaðar-
menn áherslu á skilvirkt og einfalt
skattakerfi sem aflar hinu opinbera
tekna og stuðlar að réttlátari tekjuskipt-
ingu. Virðisaukaskattur er heppilegur
sem aðaltekjujöfnunarleið hins opin-
bera. Virðisaukaskatt skal innheimta af
allri sölu á vöru og þjónustu í einu þrepi
undanþágulaust. Starfsemi sem spillir
umhverfinu á að borga sérstakan um-
hverfisskatt.
Líta verður á lífskjör kynslóðanna í
samhengi. Núlifandi kynslóðir hafa
engan rétt til að ofnýta auðlindir þjóðar-
innar né til að lifa um efni fram með
því að skuldsetja ófædd böm sín. Ungir
jafnaðarmenn vilja að stjórnvöldum
verði bannað að reka ríkissjóð með
halla yfir kjörtímabil.
Land-
búnadur
Ungir jafnaðarmenn lýsa yfir fullum
stuðningi við íslenskan landbúnað og
íslenska bændur og hvetja þá til að
brjótast undan oki ríkjandi miðstýring-
ar.
Ungir jafnaðarmenn vilja róttæka
kerfisbreytingu í landbúnaðarmálum.
Núverandi stefna hefur leitt bændur í
þrot, enda blasa nú gjaldþrot við fjölda
sveitabýla.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
U n 9 _!_r i jafnaðarmenn
Það ríkisrekna hagsmunabákn sem
hreiðrað hefur um sig í kerfinu hefur
orðið að steinmnnum risa og hefur
hneppt íslenska bændur í ánauð. Mark-
aðsvæða þarf landbúnaðarkerfið og
gera bændum þannig kleift að standa
hnarreistir á eigin fótum án afskipta
báknsins - og framleiða samkvæmt
framboð og eftirspum markaðarins.
Ungir jafnaðarmenn lýsa yfir ánægju
með tilkomu GATT samningsins, en
hvetur jafnframt til þess að sett verði af
stað áætlun sem hefur það að markmiði
að aðstoða íslenska bændur við að laga
sig að þeim nútímalegu viðskiptahátt-
um sem óhjákvæmilega munu ríkja í
framtíðinni.
Við viljum afnema alla kvóta, og af-
nema beingreiðslur í núverandi mynd. I
þeirra stað viljum við taka upp búsetu-
stuðning sem á að renna jafnt til allra.
Þeir milljarðar sem nú em til skipta í
landbúnaðarmálunum yrðu þannig not-
aðir til að allir sætu við sama borð.
Jafnframt viljum við verja verulegum
ijármunum til að gera bændum, sem
það kjósa, kleift að bregða búi með
reisn.
Við viljum skapa ungu og dugmiklu
fólki skilyrði til að hefja búskap, en
meðalaldur íslenskra bænda er nú kom-
in yfir 50 ár.
Við höfnum áróðri þeirra sem reyna
að skipta Islendingum í tvær þjóðir, og
viljum að hagsmunir neytenda og
bænda fari saman.
Við viljum að íslenskur landbúnaður
sé leystur úr ijötrum hinnar skipulögðu
fátæktar - við viljum að sveitimar
blómstri á ný.
Sjávar-
útvegur
Ungir jafnaðarmenn fagna gildistöku
EES-samningsins og telja að aðild Is-
lands að Evrópsku efnahagssvæði sé í
raun forsenda þess að íslenskur sjávar-
útvegur þróist frá því að vera hráefnis-
útflytjandi til þess að verða nútímaleg
matvælaiðja. Ungir jafnaðarmenn telja
að stærsti gallinn við núverandi fisk-
veiðistjórnarkerfi, kvótakerfið, sé óheft
framsal veiðiheimilda.
Núverandi sjávarútvegsstefna hefur
bmgðist. Kvótakerfið í núverandi er
ranglátt og siðlaust. Með löggjöf þarf
að koma í veg fyrir að kvóti safnist á fá-
ar hendur. Tryggja þaif stöðu króka-
veiða og vertíðarbáta og takmarka veið-
ar togara á gmnnslóð uns fiskistofnar
rétta úr kútnum. Tryggja verður að út-
gerðarmenn og sjómenn hafi engan
efnahagslegan hvata til að henda veidd-
um fiski á hafi úti, ólíkt því sem núver-
andi kerfi hefur í för með sér. Við höfn-
um tillögum sjávarútvegsráðherra sem
vill stórherða refsingar og jafnvel dæma
sjómenn í fangelsi fyrir að henda fiski.
Það er með öllu óþolandi að auðlindir
hafsins, sem em sameign allrar þjóðar-
innar, skuli með lögum vera sett í hend-
ur örfárra einstaklinga. Gera þarf breyt-
ingar á núverandi kerfi þar sem tryggt
sé að 1. grein laga um stjóm fiskveiða
sévirt.
í ljósi þeirrar ljármagnskreppu sem
íslenskur sjávarútvegur er í álíta ungir
jafnaðarmenn að leyfa beri fjárfestingar
erlendra aðila í fiskvinnslu á íslandi,
jafnframt verði tryggt að íslensk fisk-
vinnsla fái tækifæri til að bjóða í allan
afla sem veiðist á íslandsmiðum.
Ungir jafnaðarmenn fagna tilkomu
Þróunarsjóðs sjávarútvegsins sem fyrsta
skrefi í átt til gjaldtöku fyrir afnotarétt-
inn af sameiginlegri auðlind þjóðarinn-
ar, fiskimiðunum við landið. Innheimta
skal veiðigjald sem er hvom tveggja
hagkvæmnis- og réttlætismál.
Menning
Ungir jafnaðamienn leggja til að
styrkir fyrirtækja til lista- og menning-
arstarfsemi hverskonar, verði frádráttar-
bærir til skatts. Má sérstaklega nefna í
þessu efni styrki til kvikmyndagerðar,
sem er dýr listgrein, en er - ef vel tekst
til - einhver besta auglýsing fyrir land
og þjóð sem kostur er á. Leiklist og tón-
listariðkun em einnig mikilvægir þættir.
Þetta gæti orðið til að hleypa nýju blóði
í Iistiðkun hér á landi, sem býr við frek-
ar þröngan kost eins og staðan er í dag.
Aukin listiðkun er einnig atvinnuskap-
andi. Það má geta þess að það vom ein-
mitt slíkar ráðstafanir sem hmndu kvik-
myndabyltingunni miklu í Ástralíu af
stað fyrir um tuttugu ámm.
Á þeim tímum sem jafnaðarmenn
stefna að auknum tengslum fslands við
umheiminn, er afar brýnt að staðið sé
vörð um íslenska menningu og íslenska
tungu. Sérstaða okkar sem þjóðar og
mikilsverðasta framlag okkar til evr-
ópskrar menningar em hinn mikli bók-
menntaarfur sem við höfum varðveitt af
kostgæfni. Við verðum að veita bók-
menntum nútímans skilyrði til vaxtar
með stuðningi opinberra aðila.
Fjölskylda
Ungir jafnaðarmenn hvetja til þess að
stóraukin áhersla verði lögð á forvam-
arstarf og á málefni tjölskyldunnar.
Ríkjandi stefna í heilbrigðis- og félags-
málum hefur verið sú að bíða eftir að
vandamál komi upp og þá er reynt að
taka á þeim sem því miður er oft of
seint.
I stað þess þyrfti að taka upp öflugt
forvarnarstarf á öllum sviðum, svo sem
gagnvart sjúkdómum, slysum, bama-
vernd og uppeldismálum. Forvamar-
starf getur verið í ýmsum myndum, til
að mynda í formi fræðslu og aðgerðum
sem hvetja til heilbrigðra lífshátta.
Taka þarf upp markvissa fjölskyldu-
stefnu með því að setja á stofn skrif-
stofu um málefni Ijölskyldunnar. Hlut-
verk þessarar skrifstofu er að vera mál-
svari ijölskyldunnar gagnvart stjóm-
valdsaðgerðum.
Ungir jafnaðamienn vilja að ríkið
marki sérstaka ijölskyldustefnu til að
styðja við fjölskyldumar í landinu. Fjöl-
skyldustefna hins opinbera þarf að
stuðla að jafnrétti kynjanna og hlúa að
uppeldi bama í samfélagi þar sem báðir
foreldrar vinna utan heimilis. Nægilegt
framboð á dagvistarrými og einsetinn
skóladagur er sjálfsagður réttur bama
og nauðsynleg forsenda jafnréttis.
Tryggja þarf jafnan rétt karla og kvenna
til fæðingarorlofs.
Brýnasta verkefnið nú sem fyrr er að
tryggja launajöfnuð kynjanna. Nýleg
könnun Jafnréttisráðs bendir til að
launamunur kynjanna aukist með auk-
inni menntun. Hér em einkafyrirtæki og
hið opinbera undir sömu sökina seld.
Niðurstöður Jafnréttisráðs benda til að
taka verði þessi mál mun fastari tökum
en hingað til.
Auka þarf fræðslu um jafnréttismál
og nýta þau úrræði sem jafnréttismál og
nýta þau úrræði sem jafnréttislög bjóða
upp á.
Ef árangur á að nást er ekki hægt að
sinna jafnréttismálum endrum og sinn-
um, heldur verða þau að vera stöðugt
viðfangsefni hins opinbera og fyrirtækj-
anna í landinu.
Atkvæðis-
réttur
Ungir jafnaðarmenn árétta þá stefnu
sína að kosningakerfmu verði breytt í
þá átt að landið ailt verði gert að einu
kjördæmi, með hlutfallskosningu, þar
sem hver listi þurfi 5% kjörfylgi að lág-
marki til þingsetu. Misvægi atkvæðis-
réttarins er óþolandi og í hrópandi and-
stöðu við grundvaliarmannréttindi.
Landið allt sem eitt kjördæmi, þar sem
hver einstaklingur hefur eitt atkvæði er
meginforsenda til að tryggja lýðræði í
þessu landi.
Saga jafnaðarstefnunnar er samofin
sögu mannréttindabaráttu alþýðufólks
hvar sem hún hefur náð að festa rætur.
Á upphafsárum hreyfingar jafnaðar-
manna var barist fyrir því að pólitísk
réttindi væru óháð efnum, kynferði og
búsetu. Þessa grundvallarforsendur
jafnaðarstefnunnar hafa ekkert breyst;
þær eru jafnsannar í dag og þegar þær
voru fyrst fram settar. Til að jafna kosn-
ingarétt mótaði Alþýðuflokkurinn þegar
á fyrstu árum sínum þá stefnu sem
flokkurinn hefur enn í dag: Að landið
skyldi gert að einu kjördæmi.
Rökin fyrir þessari róttæku breytingu
eru jafnsterk nú og fyrir 70 árum. Jafn
atkvæðisréttur eru grundvallarmannrétt-
indi sem ekki er verslunarvara eða
skiptimynt fyrir önnur réttlætismál eða
stefnumál í stjórnmálum.
íslendingar eni fámenn þjóð í samfé-
lagi þjóðanna. Á tímum aukinnar al-
þjóðlegrar samvinnu og samkeppni er
nauðsynlegt að við séum öll á sama
báti. Heildarhagsmunir verða að hafa
forgang umfram sérhagsmuni. Jöfnun
atkvæðisréttar er réttlætismál og afnám
kjördæmaskiptingarinnar er löngu tíma-
bær skipulagsbreyting í íslensku stjóm-
arfari. Það er eina leiðin til að tryggja
öllum landsmönnum skilvirkari stjóm-
sýslu og betra lýðræði til frambúðar.
Atvinnu-
mál
Lykilatriði í atvinnustefnu ungra jafn-
aðarmanna er að auka þátttöku Islend-
inga í viðskiptum á alþjóðavettvangi.
Hér má nefna útflutning á fullunnum
sjávarafurðum, ferðaþjónustu hérlendis,
heilsuþjónustu, orkufrekan iðnað,
tækniþróun, hugbúnaðargerð, þátttöku
erlendra fyrirtækja hérlendis eða ís-
lenskra fyrirtækja erlendis svo fátt eitt
sé nefnt. Frumkvæðið verður að koma
frá fyrirtækjum og einstaklingum en hið
opinbera, bæði ríkisvald og ekki síst
sveitarfélög, skapi þá umgjörð sem er
nauðsynleg.
Ungir jafnaðarmenn vilja að minnst
einum milljarði króna á ári verði varið í
sértækar aðgerðir gegn atvinnuleysi.
Markmiðið er að enginn verði iðjulaus
og óvirkur í samfélagi okkar. Til lengri
tíma er hagvöxtur og uppgangur í efna-
hagslífinu besta vopnið gegn atvinnu-
leysi. Reynslan hér á landi og erlendis
sýnir þó að sérstakra aðgerða er þörf til
að sigrast á vandanum. Sérstaka áherslu
skal Ieggja á starfsmenntun og endur-
menntun atvinnulausra þannig að þeir
eigi þess kost að laga sig að breyttum
aðstæðum. Hluti aðgerðanna er stuðn-
ingur við nýsköpun fyrirtækja og varan-
lega atvinnusköpun. Þessi viðfangsefni
beinast sérstaklega að þeim sem búið
hafa við langvarandi atvinnuleysi en
snerta einnig atvinnuþátttöku kvenna,
ungs fólks og fatlaðra.
Gera þarf sérstakt átak til að laða að
erlenda Ijárfestingu til landsins og að-
stoða íslensk fyrirtæki við alþjóðleg
verkefni. Islendingar eru nánast eina
þjóðin í Evrópu þarsem erlendar ijár-
festingar eru á núllpunkti. Við höfnum
hræðsluáróðri gegn ijárfestingum út-
lendinga. Hversvegna ættum við ekki
fremur að laða ijármagn til landsins en
taka stöðugt erlend lán?
Stofnaður verði sérstakur Nýsköpun-
arsjóður atvinnulífsins til að styðja
vöruþróun, tilraunaframleiðslu, mark-
aðssetningu og stofnun nýrra fyrirtækja.
Sérstaka áherslu ber að leggja á stuðn-
ing við útflutning og erlend samstarfs-
verkefni.