Alþýðublaðið - 05.04.1995, Síða 5

MIÐVIKUDAGUR 5. APRIL 1995
n n
5
Kvótinn
Gísli S. Einarsson
og Sveinn Þór
Elinbergsson,
samhentir frambjóðendur
Alþýðuflokksins og fulltrúar íbúa
alls kjördæmisins, í viðtali
við Skagann um kosninga-
baráttuna og kosningamálin.
ögrar búsetu
Alþýðuflokkurinn - Jafnaðar-
mannaflokkur Islands - býður
fram öfluga heimamenn frá Akra-
nesi og Snæfellsbæ í efstu sætum á
framboðslista sínum á Vesturlandi.
Gísli S. Einarsson alþingismaður
og Sveinn Þór Elinbergsson að-
stoðarskólastjóri í Olafsvfk leiða
baráttu Alþýðuflokksins við þessar
alþingiskosningar. Hafa þeir þegar
sýnt að um samhenta frambjóðend-
ur er að ræða og mega kjósendur
vænta mikils af samstarfí þeirra.
Tvímælalaust myndu þeir báðir
sóma sér vel á Alþingi fyrir íbúa
alls Vesturlands, enda hafa þeir
staðið fyrir kröftugri og málefna-
legri kosningabaráttu. Skaginn vill
með þessu viðtali gefa kjósendum
„Fólkið hefur áttað sig á því að
kvótakerfið hefur verið til kerfis-
ins vegna en ekki bænda eða
sjómanna vegna. Við erum að
leggja upp með að byggja ofan
á þann trausta grunn sem þessi
ríkisstjórn hefur lagt á erfiðum
tíma allmikillar heimskreppu."
kjör fólksins í landinu. Það gerist
ekki öðruvísi en að binda í stjórn-
arskrá ákvæði unt að stofnarnir séu
sameign þjóðarinnar, þannig að
kvótinn færist ekki á enn færri
hendur. Kvótakerfið hefur valdið
því að það eru innbyrðis átök milli
stærðarflokka skipa. Það sýnir að
kerfið er að éta sig innanfrá. Hér í
kjördæminu er hvað inikilvægast
að rétta hlut þeirra sem orðið hafa
fyrir hvað mestri skerðingu. Það er
búið að skerða kvóta kvótabátanna
um 67%, þannig að þeir eiga ekki
möguleika lengur. Það er ljóst að
þeir sem hafa farið langverst út úr
þessu kvótakerfi eru byggðarlögin
á Snæfellsnesi. Afleiðingarnar eru
þær að búið er að loka ntörgum
fyrirtækjum.
Fólk er orðið
heiftúðugt útí
þetta úrelta
kvótakerfi.
Fólki finnst
að búið sé að
afskrifa það í
veði, bæði
færi á að kynnast sameiginlegum
viðhorfum þeirra til þeirra málefna
sem efst eru á baugi í þessum kosn-
ingum.
Hvernig fínnst ykkur kosn-
ingabaráttan hafa verið?
„Kosningabaráttan hefur ein-
kennst af óblíðri veðráttu og sýnir
að þetta er ekki hentugur tími til
kosninga. Við höfum farið víða og
fundið fyrir mikilli velvild í garð
okkar hvarvetna. Ekki má samt
meta það endilega til atkvæða.
Fólk sýnir gjarnan alkunna ís-
lenska gestrisni, en þó má greina
að fólk lætur ekki blekkjast af
gylliboðum sem það er að fá frá
andstæðingum okkar og virðist
taka í auknum mæli undir skoðanir
Alþýðuflokksins í mörgum málum,
sem það hefur áður verið okkur
andsnúið í, svo sem í kvótamálum í
sjávarútvegi og landbúnaði. Við
fmnum fyrir því að fólk hefur trú á
því að við höfum raunhæfa stefnu,
öfgalausa til hægri og vinstri og
finnum fyrir góðum anda í okkar
garð. Fólkið hefur áttað sig á því að
kvótakerfið hefur verið til kerfisins
vegna en ekki bænda eða sjómanna
vegna. Við erum að leggja upp
með að byggja ofan á þann trausta
„Vandi bænda er mjög mikill,
einkum í sauðfjárbúskap. Sauð-
fjárræktarhéruð eins og Dalirnir
hafa þó orðið verst úti.
Margir bændur eru komnir niður
fyrir nauðþurftamörk. Á þessu
þarf að taka. Við erum farnir að
heyra það að bændur eru farnir að
taka undir okkar sjónarmið."
grunn sem þessi ríkisstjórn hefur
lagt á erftðum tíma allmikillar
heimskreppu.“
Hafa ekki umræður um kvóta
verið mjög áberandi í sjávarút-
vegsumræðunni?
„Jú, það má nærri geta. Það er
grundvallaratriði til að bæta lífs-
eigmr og
störf. Við
teljum að það
verði að rétta
þeirra hlut sem ekki hafa framselt
sinn kvóta. Eina færa leiðin er að
taka upp veiðileyfagjald, þannig að
þeir eigi möguleika
á að kaupa sér auk-
in aflaréttindi ofan
á það sem þeir hafa
fyrir, gegn sann-
gjörnu gjaldi. I
fyrsta áfanga ætti
að flytja 10.000
tonn inn á sölu-
markað af úthlut-
uðum kvóta og síð-
an hverja þá viðbót
sem mögulegt er að
komi í auknum
aflaheimildum.“
Hver virðist
ykkur staða
bænda í dag?
„Vandi bænda er
mjög mikill, eink-
um í sauðfjárbú-
skap. Sauðfjárræktarhéruð eins og
Dalirnir hafa þó orðið verst úti.
Margir bændur eru komnir niður
fyrir nauðþurftamörk. A þessu þarf
að taka. Við erum farnir að heyra
það að bændur eru farnir að taka
undir okkar sjónarmið um að það
þurfi að gefa frelsi til framleiðslu. I
raun og veru
hafa bændur
verið að
brjóta af sér
með því að
selja framhjá
kerfinu. Þar
hafa menn
raunverulega
verið að
bjarga sér út
úr þeirri neyð
sem þeir hafa
verið settir í.
Það vanda-
mál verður ekki leyst með því að
setja menn í steininn, eins og til-
laga var urn á Búnaðarþingi.
Heimaslátrun er í það miklum
mæli að hún verður ekki stöðvuð
með einhverjum refsiaðgerðum."
Hvernig er hægt að bjarga
bændum úr þessum vanda?
„Menn þurfa að snúa sér að því
að fá viðurkenningu fyrir því að ís-
lensk framleiðsla sé náttúruleg og
síðar vistvæn framleiðsla. Við
þurfum að stei'na að því að þetta
verði innan tveggja ára. Með slíkri
vöru eigum við möguleika á að
komast inn á Evrópumarkaðinn, en
„Grunnurinn hefur verið lagður
með stöðugleika og lágum vöxt-
um. Ofan á það þarf að byggja
með menntun til nýsköpunar, og
jafnframt þarf að ná betra aðgengi
að dýrasta markaðinum,
Evrópumarkaðinum."
til þess þurfum við að taka upp
miklu sterkara samband við Evr-
ópumarkaðina heldur en samning-
urinn um Evrópska efnahagssvæð-
ið (EES) gerir okkur kleift. Um
leið þurfum við að setja töluverl al'l
í markaðssetningu landbúnaðaraf-
urða. Við eigum að nota þá pen-
inga sem koma í ríkissjóð af tollum
á landbúnaðarvörur í að byggja
upp markaði fyrir okkar vörur
meðan á aðlög-
unartíma GATT
stendur."
Ættum við
að leggja sömu
áherslu á að
krefjast vott-
unar fyrir físk-
afurðir sem
vistvænar vör-
ur?
„Islenskur
fiskur eins og
hann kemur upp
úr sjónum er
náttúruvæn af-
urð. Við erum ekki í neinum vand-
ræðum með að selja hann. Okkur
vantar bara meira af honurn. Við
þurfum að koma í veg fyrir að fiski
sé kastað. Það er áhyggjuefni að
eftir að reglugerð var sett um að
undirmálsfiskur teljist til kvóta,
sést sá fiskur ekki meir! Einnig eru
menn að
henda unnurn
afla vegna
þess að þeir
hafa ekki
markað fyrir
þann fisk eða
hafa ekki
getað náð sér
í kvóta fyrir
hann.“
Hvað með
iðnaðinn?
„Vegna niðurgreiðslna Evrópu-
þjóðanna í skipasmíðaiðnaði og
öðrum iðnaði voru okkar iðnaðar-
mál nánast rjúkandi rúst. Þegar
Sighvatur Björgvinsson kom að
þessu rnáli, varð honum Ijóst að
grípa þyrfti til sérstakra aðgerða. Á
síðasta ári voru settar 60 milljónir
til verndar skipasmíðaiðnaðinum
og skapaði það störf á landinu fyrir
sem svarar 300 til 400 milljónir til
viðbótar við það sem var árið áður.
Skipasmíðastöð Þorgeirs og Ellerts
hf. fékk á síðasta ári 10 milljónir
króna og skapaði það þeim veruleg
verkefni. Örn Friðriksson, formað-
ur félags járniðnaðarmanna segir
að nú sé Pólland eina landið á okk-
ar markaðssvæði sem við erum
ekki samkeppnisfær við í skipa-
smíðaiðnaðinum. Utflutningur í
iðnaði hefur nú aukist um 27% og
meðalafkoma iðnfyrirtækja var á
síðasta ári 3 til 4 prósent, þökk sé
þeim stöðugleika sem náðst hefur.
Vonandi verður af sinkverksmiðju,
og eykur það lfkur á að af því verði
að næstum öruggt er talið að af
Hvalfjarðargöngum verði. Þar
myndu skapast um 250 til 300
störf.“
Alþýðuflokkurinn hefur sagt
að 13.500 störf þurfi að bætast
við til aldamóta. Hvernig náum
„Vegna niðurgreiðslna Evrópu-
þjóðanna í skipasmíðaiðnaði og
öðrum iðnaði voru okkar iðnaðar-
mál nánast rjúkandi rúst. Þegar
Sighvatur Björgvinsson kom að
þessu máli, varð honum Ijóst að
grípa þyrfti til sérstakra aðgerða.
við því?
„Grunnurinn hefur verið lagður
með stöðugleika og lágum vöxtum.
Ofan á það þarf að byggja með
menntun til nýsköpunar, og jafn-
framt þarf að ná betra aðgengi að
dýrasta markaðinum, Evrópumark-
aðinum. Hvort sem það eru 12.000
störf eins og Framsókn ætlar að
„búa til“ eða 13.500 störf, sem við
segjum að þurfí að konta, þá dreg-
„Við fögnum komu
Hvalfjarðargangn-
anna fyrir kjördæm-
ið allt og teljum að
þau geti orðið því
til hagsbóta. Við
verðum þó að minn-
ast Borgarfjarðar-
brúar og hvernig
bygging hennar tók
frá kjördæminu fjár-
magn til annarra
vegaf ramkvæmda."
ur enginn þau upp úr töfrahatti,
allra síst Framsókn. Það þarf stöð-
uga þróun og stöðugt þarf að vera
vakandi yfir mörkuðum og mögu-
leikum. Við horfumst í augu við
raunveruleikann og verðunt að
grípa þau tækifæri sem blasa við
okkur.“
Samgöngumál hafa oft verið
mál málanna í þessu kjördæmi.
Hvernig er því varið nú?
„Við fögnum komu Hvalfjarðar-
gangnanna fyrir kjördæmið allt og
teljum að þau geti orðið því til
hagsbóta. Við verðum þó að minn-
ast Borgarfjarðarbrúar og hvernig
bygging hennar tók frá kjördæm-
inu ijármagn til annarra vegafram-
kvæmda. Það er nauðsynlegt að
knýja á um að vegagerð að Hval-
fjarðargöngum taki ekki af vegafé
kjördæmisins þannig að það bitni á
öðrum nauðsynlegum vegafram-
kvæmdum, heldur verði tekið úr
sameiginlegum sjóðum svo sem
stórverkefnasjóði, enda er hér um
sértæka framkvæmd að ræða sem
kemur landinu öllu til góða. Við
leggjum mikla áherslu á að um leið
og hugað er að nýsköpun í frumat-
vinnugreinunum verði byggðin
styrkt með bættum samgöngum.
Með samþykkt vegaáætlunar á
dögunum var stigið skref í rétta átt.
Brýnt er að klára uppbyggingu
vegarins yfir Fróðárheiði og lagn-
ingu nýs vegar unt Staðarsveit og
Breiðuvík. Þá eru bundnar miklar
vonir við nýjan veg fyrir Búlands-
höfða, því það er byggðununt á
Snæfellsnesi lífsnauðsyn að tengj-
ast betur með öruggari samgöng-
unt til þess að samnýta þá þjón-
ustuþætti og atvinnutækifæri sem
til staðar eru á svæðunum.
Hvað með jöfnun húshitunar-
kostnaðar?
„Við teljum að stigin hafi verið
þýðingarmikil skref undir forystu
iðnaðarráðherra, Sighvats Björg-
vinssonar, í átt til þess að lækka
húshitunarkostnað á köldu svæð-
unum hjá Rarik. En enn þarf að
bæta úr.“
H v a ð a
kost eiga
kjósendur?
„Við trú-
um því ekki
að fólk ætli
að verðlauna
þessa kvóta-
f 1 o k k a ,
Framsókn og
Sjálfstæðis-
flokk nteð því að kjósa þá á laugar-
daginn. Það er ljóst að þeir sem
vilja óbreytt ástand, þeir kjósa þá.
Þeir sem vilja breytingar í þágu
byggðarlaganna kjósa Alþýðu-
flokkinn. Það er ekki nóg að sam-
sinna okkur í orði og taka okkar
málflutningi vel. Ef menn eru sam-
rnála okkar málflutningi, þá verða
þeir að vera santkvæmir sjálfum
sér og skila honum í kjörkassann,
merktum X-A.“