Alþýðublaðið - 07.04.1995, Blaðsíða 17

HELGIN 7.-9. APRÍL 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
17
iskosnin
Evrópuvika Alþýðuflokksins veldur örtröð í Nóatúni og vekur stormandi lukku hjá neytendum
Ótrúlega lágt Evrópuverð á kjúklingum
■ ■' ■ :
ÆI
, Mmk
■
I
«í
v-j
VV-
k va
■- . ■
5» ”

framtakið - og Evropuverðið.
Jafnaðarmenn fóru af stað með Evrópuvikuna til
að vekja athygli á þeirri staðreynd að Hagfræði-
stofnun Háskóla Islands telur í skýrslu sinni til rík-
isstjórnarinnar að við aðild íslands að Evrópusam-
bandinu myndi verð landbúnaðarafurða lækka um
35 til 40 prósent. Það munar um minna fyrir ís-
lenskar fjölskyldur, enda vill Alþýðuflokkurinn
einn flokka hefja aðildarviðræður við Evrópusam-
í gærdag var hápunktur Evrópuviku Al-
þýðuflokksins þegar verslunin Nóatún í vest-
urbæ Reykjavíkur bauð kjúklinga á 220
krónur kflóið sem var hvorki meira né minna
en 68 prósent verðlækkun. Örtröð hafði
myndast við báða innganga verslunarinnar ■
strax klukkan hálfníu í gærmorgun. Búðin
opnaði einum og hálfum klukkutíma síðar og
á svipstundu seldist hver einasta kjúklings-
ögn upp.
Alþýðuflokkurinn - Jafnaðarmannaflokk-
ur íslands - hefur undanfarna daga staðið
fyrir Evrópuviku þar sem fjögur fyrirtæki -
Borgarljós,
Nóatún, Jón
Bakan og
K a f f i
Reykjavík -
hafa boðið
vörur sínar
og þjónustu
á Evrópu-
verði. Verð-
lækkunin er
áþreifanleg,
skiptir tug-
um prósenta
í öllum til-
vikum og
hefur eðli-
lega vakið
mikla lukku
meðal neyt-
enda sem
sýna í verki og buddu hversu vel þeir kunnaað meta
■ Inngangsorð Sveinbjörns Björnssonar rektors Háskóla íslands að skýrslum
stpfnana Háskólans um áhrif aðildar íslands að Evrópusambandinu
Islensk þjóðmenning þrífst best
í nánum tengslum við Evrópu
Sú framtíðarsýn sem við okkur
blasir í íslensku þjóðfélagi og nári-
asta umheimi er á margan hátt önnur,
en við höfum vanist tvær undanfam-
ar kynslóðir. Verðbólga, sem hrjáð
hefur íslenskan efnahag, er svo til
horfm og með henni mörg fyrirtæki,
sem ekki hafa reynst hagkvæm við
breyttar aðstæður. Við höfum gert
samninga við önnur Evrópuríki um
alþjóðlegt samstarf á sviði viðskipta.
Aðildin að Evrópska efnahagssvæð-
inu (EES) mun hafa djúptæk áhrif á
þjóðfélag okkar. Inngöngu í þetta
samstarf fylgir aukin samkeppni í
fyrirtækjarekstri. Samningurinn
skuldbindur okkur til að ganga á
enda þá braut, sem við höfum verið
að feta til frelsis í gjaldeyrismálum.
Þessa mun gæta í þjónustu banka,
verðbréfafyrirtækja og tryggingafé-
laga. Hagstjóm hér verður vanda-
samari og nánar tengd hagstjóm ann-
arra ríkja. Við emm orðin hluti af
markaði átján ríkja með rúmlega 370
milljónir íbúa.
Evrópskir markaðir hafa orðið æ
mikilvægari fyrir sjávarafurðir okkar
og með lækkun tolla opnuðust tæki-
færi til hagstæðari verslunar með
unna fiskvöm. Ekki em þau tækifæri
síðri seni nú gefast fyrir íslenskan
matvælaiðnað til að koma fúllunnum
neytendavömm beint á markað. Við
þessa aðild opnuðust einnig leiðir til
að sækja í Evrópusjóði styrki til
rannsóknar- og þróunarverkefna fyr-
ir sjávarútveg og landbúnað, örva
tækniþróun í þessum greinum og
auka vinnsluvirði afurðanna. Samn-
ingurinn mun einnig hafa mikil áhrif
í menntamálum okkar. Við höfum
alla tíð sótt nám til annarra landa, en
nú munu neinendur geta stundað
hluta af námi sinu hér og erlendis og
tekið þátt í þjálfunar- og rannsókna-
verkefnum á vegum Evrópusam-
bandsins. Aðildinni fylgja einnig
gerbreyttir möguleikar fyrir þá sem
vilja flytja sig um set og leita til hins
nýja viðskiptabandalags eftir at-
vinnu og menntun. Þar munu þeir
njóta að mestu sömu réttinda og
heimamenn. Sú einangrun, sem eftir
lifði í samskiptum okkar við aðrar
þjóðir, verður nú rofin að því marki,
en eftir er að sjá, hvemig okkur tekst
að nýta það frelsi, sem í boði verður.
Sumir hafa óttast að með alþjóð-
legum samningum sem þessum
skerðist efnahagslegt og menningar-
legt sjálfstæði okkar og hætta sé á
því að þjóðmenning okkar drukkni í
menningaráhrifum stærri þjóða. Slík
örlög eru undir sjálfúm okkur kom-
in. Islenskri þjóðmenningu verður
hvorki bjargað né viðhaldið með ein-
angmn. Hún hefurjafnan þrifistbest,
þegar samskipti við Evrópu vom
greiðust. A sviði menningarmála
jafnt sem atvinnulífs verðum við að
treysta stöðu okkar. Þar em allir
sammála um að menntun muni
skipta sköpum. Sú menntun verður
að vera alþjóðleg, því að okkar fólk
verður að vera jafnvígt öðmm, sem
við það keppa, hvort heldur það er á
erlendum mörkuðum eða í erlendri
samkeppni hér á landi. Fjölgun tæki-
færa til starfa verður einna helst í
iðnaði, þjónustu og verslun. Þar höf-
um við fátt umfram aðrar þjóðir til
að gefa okkur forskot í samkeppni.
Alþjóðleg viðhorf breytast nú með
undraverðum hraða. Frændþjóðir
okkar, Danir, Finnar og Svíar, em
gengnar í samband Evrópuríkja. Við
munum fyrst um sinn láta á það
reyna hversu vel okkur dugir EES-
samningurinn en jafnframt halda
vöku okkar og mesta af skynsemi
hvemig hagsmunum okkar verður
mest borgið á komandi ámm. Há-
skólinn hefur þar mikilvægu hlut-
verki að gegna. Hann hefur á sínum
vegum Ijölda sérfræðinga með þekk-
ingu á þeim fjölbreyttu málefnum
sem hér koma við sögu. Ef rétt er á
haldið geta rannsóknir þeirra og öfl-
un upplýsinga, jafnhliða miðlun
þekkingar með kennslu og ráðgjöf,
orðið gmndvöllur skynsamlegrar
umræðu og yfirvegaðra ákvarðana. í
ljósi þessa fól utanríkisráðuneytið í
maí og júní 1994 nokkmm stofnun-
um Háskóla íslands að kanna ýmis
atriði í samskiptum fslands og Evr-
ópusambandsins og þær breytingar,
sem orðið gætu í þessum samskipt-
um, ef í stað aðildar að Evrópska
efnahagssvæðinu kæmi til inngöngu
íslands í Evrópusambandið (ESB).
Fyrstu drög að skýrslum um þessi
mál vom allmikið til umræðu á Al-
þingi og í fjölmiðlum síðustu mán-
uði ársins 1994 en þær hafa ekki ver-
ið aðgengilegar almenningi í endan-
legri gerð. Því þótti ástæða til að gefa
þær út í þessari bók á vegum Há-
skólaútgáfúnnar. Hér em birtar
skýrslur Alþjóðamálastofnunar, Fé-
lagsvísindastofnunar, Hagfræði-
stofnunar og Sjávarútvegsstofnunar.
Þær em samhljóða þeim skýrslum
sem utanríkisráðuneytinu vom af-
hentar að frátöldum smávægilegum
orðalagsbreytingum, einkum til að
endurspegla þá staðreynd að Noreg-
ur hafnaði aðild að ESB.
Verkefni Alþjóðamálastofnunar
var að kanna hvaða afleiðingar
breyttar forsendur í samstarfi Evr-
ópuþjóða síðustu árin hafa fyrir
hagsmuni íslands í utanríkismálum.
Megináhersla var lögð á að kanna
hvort fyrirhuguð aðild annarra
EFTA-rík|a að ESB geti leitt til ein-
angrunar íslands á alþjóðavettvangi
og með hvaða hætti íslendingar gætu
bmgðist við þeirri þróun. Félagsvís-
indastofnun var falið að bera saman
möguleika íslands til að hafa áhrif á
ákvarðanir j málum sem varða helstu
hagsmuni íslendinga, annars vegar
sem aðili að EES, hins vegar sem
fúllgildur aðili innan ESB. Verkefni
Hagfræðistofnunar var að athuga
hvaða áhrif reglur ESB hefðu á ís-
lenskan landbúnað ef til aðildar ís-
lands að ESB kæmi. Einnig átti hún
að gera úttekt á hugsanlegum styrkj-
um frá ESB og heildargreiðslum ís-
lands til ESB vegna aðildar. I þriðja
lagi var stofnunin beðin að athuga
lauslega almenn efnahagsáhrif ESB-
aðildar, almenna viðskiptahagsmuni
og fjárfestingu. Sjávarútvegsstofnun
var beðin að ræða sérstaklega
styrkjakerfi ESB í sjávarútvegi og
áhrif þess á samkeppnisstöðu Islands
gagnvart Noregi, þar sem Island væri
annars vegar aðili að EES, hins veg-
ar aðili að ESB.
I tilefni þeirrar umræðu í fjölmiðl-
um og á Alþingi sem skýrslur þessar
hafa valdið er rétt að taka fram að
þær greina ekki frá áliti Háskóla Is-
lands heldur stofnana Háskólans eða
sérfræðinga sem starfa á þeirra veg-
um. Enginn getur látið uppi álit Há-
skóla íslands nema háskólaráð eða
rektor í umboði þess. Skýrslur sem
samdar eru á vegum stofnana eða
sérffæðinga þeirra eru á ábyrgð höf-
unda og eiga ekki að túlkast sem álit
Háskólans alls.
Það er ljóst að skýrslur þessar eru
ekki tæmandi úttekt á Evrópumál-
um, hvorki í heild sinni né í einstök-
um atriðum. Þær gefa þvi ekki heild-
armat eða tilefni til að álykta um
heildarkosti og galla þess að ísland
gerist aðili að ESB. Fremur ber að
líta á þær sem forkönnun nokkuna
þátta, tileffii til frekari rannsókna og
athugana á kostum fslendinga í sam-
skiptum við þjóðir Evrópusam-
bandsins. Einnig ber að hafa í huga
að skammur tími var gefinn til verks-
ins og engin færi að afla nýrra tölu-
legra upplýsinga. Því varð að styðj-
ast við þau gögn sem fyrir lágu. Þrátt
fyrir þessar takmarkanir ættu skýrsl-
umar að geta orðið grundvöllur
skynsamlegrar umræðu um ísland
og Evrópusambandið og hvati til
frekari rannsókna á þessu sviði.
Fyrirsagnir og millifyrirsagnir
eru blaðsins.
„Islenskri þjóðmenningu verður hvorki
bjargað né viðhaldið með einangrun.
Hún hefur jafnan þrifist best, þegar
samskipti við Evrópu voru greiðust."
Auglýsing um
kjörstaði í Reykjavík
Kjörstaðir við alþingiskosningar í Reykjavík verða þess-
ir, en kjörfundur hefst laugardaginn 8. apríl kl. 9.00.
Álftamýrarskóli
Árbæjarskóli
Austurbæjarskóli
Breiðagerðisskóli
Breiðholtsskóli
Fellaskóli
Foldaskóli
Langholtsskóli
Laugarnesskóli
Melaskóli
Miðbæjarskóli
Sjómannaskóli
Ölduselsskóli
Auk þess verða kjördeildir í Elliheimilinu Grund, Hrafn-
istu og Sjálfsbjargarhúsinu, Hátúni 12.
Borgarstjórinn í Reykjavík,
ingibjörg Sólrún Gísladóttir.
Utanríkisráðuneytið
auglýsir
Utanríkisráðuneytið auglýsir eftir fyrirtækj-
um sem áhuga hafa á að taka þátt í útboði á
vegum mannvirkjasjóðs Atlantshafsbanda-
lagsins.
í samræmi við ákvörðun ríkisstjórnarinnar frá í febrúar
1992 verða verk sem unnin eru á kostnað Mannvirkja-
sjóðs Atlantshafsbandalagsins hér á landi boðin út frá
og með 1. apríl í ár. Fyrir dyrum stendur fyrsta reynslu-
verkefnið af þessu tagi. Um er að ræða viðhald á Rat-
sjárstöðinni á Stokksnesi. í samræmi við útboðsskil-
mála sem unnir hafa verið í samstarfi íslenskra og
bandarískra stórnvalda er öllum fyrirtækjum sem áhuga
hafa á þátttöku í útboðinu boðið að senda inn gögn
vegna forvals verktaka.
Viðhaldsverkefnið
Verkið sem um ræðirfelst í steypuviðgerðum utanhúss,
endurnýjun á þaki og skyldum atriðum. Innanhúss yrði
um að ræða endurnýjun á lögnum, loftræstingu og
hreinlætisaðstöðu auk endurnýjunar á raflögnum. Þá
felst í verkinu tengingar á nauðsynlegum búnaði, við-
gerð á eldvarnakerfi og uppsetningu á nýju öryggiskerfi.
Kostnaðaráætlun við verkið er á bilinu kr. 6.500.000,- til
16.250.000,-.
Kröfur til verktaka
Fyrirtæki sem áhuga hafa á þátttöku í útboðinu þurfa að
skila viljayfirlýsingu þar um til varnarmálaskrifstofu
utanríkisráðuneytisins fyrir 14. apríl nk. í viljayfirlýsing-
unni skal greina nafn og kennitölu fyrirtækis og helstu
upplýsingar um fyrirtækið. Þá þarf að vera unnt að stað-
reyna að fyrirtækið uppfylli eftirtalin skilyrði:
- að vera starfandi í þeirri starfsgrein sem efni samn-
ingsins hljóðar á um.
- að hafa nauðsynlega fjárhagslega burði til að sinna því
verki eða þeirri þjónustu sem samningurinn felur í sér.
- að geta sýnt fram á nauðsynleg gæði vinnu sinnar,
vöru eða þjónustu í fyrri verkum af sama toga eða við
sölu sambærilegrar vöru.
- sé þekkt af áreiðanleika og heiðarlegum viðskiptahátt-
um.
- að búa yfir nauðsynlegu innra skipulagi, reynslu og
tæknilegri hæfni til að efna samninginn, eða geta komið
slíku á eða aflað þess.
- að búa yfir nauðsynlegri framleiðslutækni, mannvirkj-
um, tækjum og annarri aðstöðu, eða geta orðið sér úti
um slíkt.
- að hafa nauðsynlegt starfslið til að efna samninginn
eða geta sýnt fram á að það geti orðið sér úti um hæft
starfslið.