Alþýðublaðið - 19.09.1995, Síða 7

ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1995
ALÞYÐUBLAÐIÐ
■ Amnesty International hefur sent frá sér yfirlit yfir mannréttindabrot í Kína
og þar er að finna ófagrar sögur. Kolbrún Bergþórsdóttir kynnti sér yfirlitið
Sofia Polgar tefldi vel á Friöriks-
mótinu og stóð sig best útlend-
inga.
r
Okeypis skákæfingar
Skákæflngar Tynr börn og unglinga, 14 ára og yngri, hotust í byrjun
september hjá Taflfélagi Reykjavíkur. Æfingarnar eru haldnar í félags-
heimilinu, Faxafcni 12, alla laugardaga klukkan 14. Verðlaun eru veitt
fyrir þrjú efstu sætin. Æfingarnar hafa verið vel sóttar og þar mæta jafn-
an bestu skákmenn landsins af yngri kynslóð ekki síður en þeir sem eru
að stíga sín fyrstu skref í skákinni. Vegna þess hversu mikill styrkleika-
munur er á þátttakendum eru veitt sérstök verðlaun til þeirra sem
standa sig best og hafa ekki skákstig. Þannig geta byrjendur jafnt sem
lengra komnir átt von á verðlaunum á æfingunni. Allir sem kunna
mannganginn eiga erindi á æfingarnar og vel er tekið á móti nýjum þátt-
takendum, bæði drengjum og stúlkum.
opinberar heimildir segja að hún sé
yfirheyrð vegna meintrar fjármála-
óreiðu. Þeir sem þekkja til mannrétt-
indabaráttu í Kína telja fullvíst að Zil-
in hafi verið handtekin til að koma í
veg fyrir að hún gæfi út opinbera yfir-
lýsingu eða næði fundi við erlendar
konur á kvennaráðstefnunni.
Pyntingar í fangelsum
Amnesty Intemational hefur rnjög
beitt sér í baráttu fyrir frelsun þessara
kínversku einstaklinga og fjölmargra
annarra. Einn þeirra skal nefndur til
sögu í lokin. Það er Liu Gang, fyrr-
verandi stúdentaleiðtogi og samvisku-
fangi, sem 1. september var settur í
fimmtán daga stofufangelsi á heimili
sínu. Ástæðan var sú að hann neitaði
að mæta til lögregiu og „skýra frá
hugsunum sínum“ eftir að hann var
laus úr fangelsi í júní 1995. Krafan um
að hann skýrði frá hugsunum sínum
var eitt af þrettán skilyrðum fyrir
„sakamppgjöf* hans. Hann hafði þó
að fullu afplánað sex ára fangelsisdóm
sem hann hlaut vegna þátttöku sinnar í
stúdentamótmælunum 1989. Meðan
Li Gang sat í fangelsisvist tókst að
smygla úr fangelsinu skjali þar sem Li
Gang sagðist vera beittur pyntingum
og greindi hann í smáatriðum frá
þeirri illu meðferð sem hann sætti.
Eftir fangelsisdvöl sína var Gang und-
ir stöðugu eftirliti lögreglu. Hann
gerði tilraun til að stefna lögreglunni
vegna áreitni hennar og fá felld úr
gildi þau þrettán skilyrði sem honum
var gert að sæta eftir afplánun sína.
Vart er hægt að segja að niðurstaðan
hafi komið á óvart, en Liu Gang tap-
aði málinu í ágústlok.
Handtökur mannrétt-
indafrömuða í Kína
■ Evrópukeppni
taflfélaga
Fimasterk
íslensk sveit
Taflfélag Reykjavikur (TR) send-
ir fimasterka sveit í undanrásir Evr-
ópukeppni taflfélaga sem fram fer í
frönsku borginni Clichy í næstu
viku, 22.-24. september. Lið TR er
skipað Jóhanni Hjartairsyni, Hannesi
Hlífari Stefánssyni, Jóni L. Árna-
syni, Karli Þorsteins, Helga Áss
Grétarssyni og Þresti Þórhallssyni.
Benedikt Jónasson er varamaður. Is-
lendingar munu etja kappi við ýmsa
af sterkustu skákmönnum heims. Af
kunnum köppum í öðrum skáksveit-
um má nefna Vladimir Kramnik,
Alexei Shirov, Kiril Georgiev,
Mikael Gurevich, Oliver Renet, Ke-
vin Spraggett og Igor Glek.
Jóhann Hjartarson. Leiðir sveit
Taflfélags Reykjavikur.
Vitneskja liggur fyrir um ættingja
samviskufanga og andófsmanna sem
lögregla í Beijing og annars staðar í
Kína hefur tekið til fanga, áreitt og
beitt þvingunum síðustu þrjár vikur,
að því er virðist í þeim tilgangi að
koma í veg fyrir samskipti milli þeirra
og erlendra gesta og blaðamanna á
kvennaráðstefnunni í Kína.
Meðal þess fólks sem búsett er í
Bejing og orðið hefúr fyrir ofsóknum
er Wang Zhihong, eiginkona hins
þekkta andófsmanns og samvisku-
fanga Chen Ziming. f ágústmánuði
1995 skipuðu yfirvöld henni að flytja í
fangelsið þar sem maður hennar er í
haldi og henni var sagt að „búa“ þar
þar til frekari fyrirmæli bærust. Hún
mun enn „búa“ í fangelsinu. Eigin-
maður hennar var handtekinn árið
1989 þegar hópur stúdenta krafðist
mannréttindaumbóta í Kína. Hann var
dæmdur í þrettán ára fangelsi en látinn
laus árið 1994 vegna heilsubrests. f
júní 1995 kom lögregla á heimili hans
og flutti hann aftur til fangelsisins þar
sem honum var gert að afplána það
sem eftir var af fangelsisdómnum.
Sök hans var sú að hafa skrifaði undir
áskorun til kínverksra yfirvalda þar
sem þau voru hvött til að beita sér fyr-
ir réttarbótum og umbótum í mann-
réttindamálum. Chen Ziming er sagð-
ur vera við bága heilsu.
Undir smásjá lögreglunnar
Wang Lingyun, móðir fyrrum
stúdentaleiðtoga og samviskufanga
Wang Dan hefur verið undir stöðugri
smásjá lögreglu síðan 26. ágúst. Til-
gangurinn virðist hafa verið sá að
koma í veg fyrir að hún næði sam-
bandi við erlenda aðila á kvennaráð-
stefnunni. Síðan hafa öryggisverðir
fylgt henni eftir hvert sem hún fer,
einnig á vinnustað hennar. Sonur
hennar, Wang Dan, sat í nokkur ár í
fangelsi eftir að hafa tekið þátt í mót-
mælunum 1989. Hann var handtekinn
að nýju í maí 1995 eftir að hafa undir-
ritað bænaskjal þar sem yfirvöld voru
Hvernig framtíð?
Á hverju ári er fjöldi
stúlkubarna í Kína bor-
in út. Þessi hnáta, sem
fæddist í Bejing 20.
ágúst síðastliðinn,
slapp við þau ömur-
legu örlög. En framtíð
hennar í ríki kúgunar
og misréttis er óráðin.
beðin um að virða mannréttindi. Hann
er enn í haldi en ekki hefur verið lögð
fram formleg ákæra á hendur honum.
Zhu Hainan eiginkona samvisku-
fangans Liu Nianchun hefur einnig
verið undir smásjá lögreglu allan sól-
arhringinn og henni er fyrirskipað að
tilkynna öll símtöl sín til lögreglu.
Eiginmaður hennar var handtekinn
seint í maí eftir að hafa undirritað
bænaskrá þar sem farið var fram á að
yfirvöld virtu mannréttindi.
„Endurhæfing" í
vinnubúðum
Listinn heldur áfram. í Shanghai
sagði lögreglan Yan Huili, eiginkonu
samviskufangans Zhang Xianliang,
sem haldið hefur verið í vinnubúðum
síðan 1993, að yfirgefa borgina og
flytja til vinnubúðanna þar sem maður
hennar er í haldi. Eiginmanni hennar
var á sínum tíma gert að fara í þriggja
ára „endurhæfingu" í vinnubúðunum.
Engin ákæra var birt á hendur honum
og ekki var réttað í máli hans.
Ding Zilin, kennari við háskólanum
í Beijing var handtekin í ágústmánuði
ásamt eiginmanni sínum. Sonur þeirra
var einn þeirra fjölmörgu stúdenta
sem myrtir voru á Torgi hins him-
neska friðar árið 1989. Síðan hefur
Zilin látið mjög til sín taka í mannrétt-
indabaráttu við lítinn fögnuð kín-
verskra stjórnvalda. Þau hafa enga
skýringu gefið á handtöku hennar, en
efstu sætum
i
Friðriksmótið
Íslendingar í fjórum
Sofia Polgar efst
útlendinga.
Hannes Hlífar Stefánsson sigraði
örugglega á Friðriksmótinu sem
lauk á laugardaginn. Hann hlaut 8
vinninga af 11 og tapaði ekki skák.
Margeir Pétursson kom næstur,
með sjö og hálfan vinning og var
eini keppandin'n auk Hannesar sem
slapp taplaus. Stórmeistararnir
Helgi Ólafsson og Jóhann Hjartar-
son komu næstir en í Sofia Polgar
hafnaði í fimmta sæti með sex vinn-
inga.
Friðrik Ólafsson byrjaði illa á
mótinu, hlaut aðeins einn og hálfan
vinning í fyrstu sex umferðunum.
Eftir það tapaði afmælisbarnið ekki
skák, sigraði Gligoric sannfærandi
og endaði með fjóra og hálfan vinn-
ing - einsog „gömlu mennirnir“
Gligoric og Larsen. Vassily Smyslov
stóð sig best öldunga, hlaut fimni og
hálfan vinning einsog Jón L. Árna-
son.
Lestina ráku Helgi Áss Grétars-
son og Þröstur Þórhallsson, hlutu
aðeins þrjá og hálfan vinning hvor.
Árangur Þrastar veldur nokkrum
vonbrigðum, enda stóðu vonir til að
hann gæti halað inn tilskilin skák-
stig til að fá stórmeistaratitil sinn
staðfestan.
Mótið lukkaðist afar vel í hcild,
enda skemmtileg blanda yngri og
eldri meistara. Og Friðrik Ólafsson
þarf alltjent ekkert að skammast
sín fyrir árangurinn, sérstaklega í
ljósi þess að hartnær tíu ár eru síð-
an hann keppti síðast á alvöru móti.
Jafningjar. Friörik og Larsen,
gömlu keppinautarnir, komu hníf-
jafnir í mark.
■ Taflfélag Reykjavíkur
Keppendur 1 2 •' 3 4 5 6 7 s 9 10 11 12 V
1 Hannes H Stefánsson w 1 1 >/2 ‘/2 v2 1 Vi 1 '/2 1 8
2 Helgi Ólafsson Vt ‘/2 1 V2 V2 v2 1 1 Vt '/2 0 6 Vz
3 Jóhann Hjartarson 0 Vt '/2 0 1 V2 1 V2 1 1 ‘/2 6 Vi
4 Friðrik Ólafsson 0 0 'h ■/2 1 'h 'h 'h 0 '/2 '/2 4 h
5 Sofia Polgar 'h 'h 1 V2. V2 0 V2 v2 1 0 1 6
6 Svetozar Gligoric 'h v2 0 0 ‘/2 V2 V2 v2 Vz v2 ‘/2 4h
7 Margeir Pétursson 'h V2 ‘/2 '/2 1 Vi 1 1 1 'h 'h n
8 Helgi Áss Grétarsson 0 0 0 '/2 'h 'h 0 16 0 1 'h 3 h
9 Þröstur Þórhalisson Vx 0 '/2 /2 ''h v2 0 'h 0 0 'h 3'h
10 Bent Larsen 0 >/2 0 1 0 'h 0 1 1 ‘/2 0 4'h
11 Vasilij Smyslov V* 'h 0 'h 1 'h 'h 0 1 h 'h 5‘h
12 Jón L. Árnason 0 1 v2 v2 0 V2 h '/2 '/2 1 ‘h 5V2