Alþýðublaðið - 29.09.1995, Blaðsíða 3

FOSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1995
ALÞYÐUBLAÐIÐ
] Hvað er það besta við Hafnarfjörð? Spurt í Hafnarfirði.
Kristín Bjarnadóttir hús- íris Björk Gylfadóttir hús- Ingvar Þór Björgvinsson Aðalsteinn Jónsson heild- Klara Guðmundsdóttir
móðir: Það er bara allt svo móðir: Það er svo gott að búa nemi: Þetta er lítill og snotur sali: Er eitthvað sérstakt við veitingamaður: Fallegur bær
fallegtíHafnarfirði. hér, þetta er svo ólíkt stórborg- bær, og svo þekkir maður alla. Hafnarfjörð? í fallegu bæjarstæði þarsem býr
inni. gott fók.
Hundalífí
Ungveijalandi
Sjötugur jarðeignamaður í
Ungveijalandi hefur arfleitt
hundana sína að öllum sínum auði.
Hann hefur einnig skipað herbergis-
þjón sinn fyrir fjárráðamann þeirra.
Þegar síðasti hundurinn er látinn
verður fjárráðamaðurinn einkaerfingi
þeirra. Hann var heppinn að herra-
maðurinn arfleiddi ekki sjcjaldbök-
umar sínar, því þær verða einsog
kunnugt er 300 ára gamlar.
Sunnudagsblað Alþýðublaðsins,
5. apríl 1936.
Þjófsnautur?
HVAÐ er það sem flestir em sam-
mála um að sé stærsta vandamál þjóð-
arinnar í núinu, sem Alþingi og rflds-
stjóm verði að leysa á fyrstu dögum
þings? Atvinnuleysið? Lágu launin?
Matarverðið? Skuldasúpan? Vextim-
ir? Ofurtollamir?
Ekkert af þessu. Fjölmiðlaffldar vita
betur en svo. Stærsta vandamálið - og
það sem vekur ástríðuþrungnar tilfinn-
ingar - er Alþingi sjálft. Sérstaklega
meint þjófseðli og siðblinda þing-
manna. Sannleiksleitandi fjölmiðlar
hafa greypt ímynd Alþingis í vitund
þjóðarinnar svo ekki þarf um að
binda. Ritstjóri DV, þingmannsmak-
inn Jónas Kristjánsson, fór þar ffemst-
ur í flokki: Þjófar á þingi, sagði hann
pent. Hann má væntanlega gerst til
þekkja.
Háborðið |
BJón Baldvin
Hannibalsson
skrifar
Ég geri mér satt að segja ekki mikl-
ar væntingar um að fjölmiðlaímynd
Alþingis verði breytt með vísan til
einhverra staðreynda. Til þessu em til-
fmningaviðbrögðin við umfjöllun fjöl-
miðla of sterk. Þau viðbrögð vakna af
innibyrgðri reiði og vonbrigðum
vegna versnandi kjara og vaxandi
misrétti. Ekki síst vegná skattsvikanna
sem hreykja sér í garði grannans, sam-
anber nýlegar fréttir úr Kópavogi og
víðar.
LESENDUR þessa blaðs eiga engu
að síður rétt á að fá að vita, hvemig
það má vera að þingflokkur Alþýðu-
flokksins samþykkti á voéþingi laga-
ákvæði um skattfijálsan starfskostnað
þingmanna, allt að 40 þúsund krónur á
mánuði. Var þingflokkurinn blekktur?
Eða voru menn vísvitandi að sam-
þykkja lög, sem ívilnuðu þingmönn-
um umfram aðra launþega varðandi
skattlagningu?
Málið var lagt fyrir þarmig í þing-
flokkum að fyrir forystu þingsins
vekti að afnema úrelt og afar umdeild
fyrirkomulag varðandi sérstakar
greiðslur til sumra landsbyggðarþing-
manna. Þetta fyrirkomulag gerði allt í
senn: Mismunaði þingmönnum, bauð
upp á misnotkun á reglum og hafði
sætt harðri gagnrýni og réttmætri, að
flestra mati.
Reykjavíkurþingmenn hafa sem
kunnugt er alla tíð haft miklu lægri
laun en þingmenn kosnir í lands-
byggðarkjördæmum, þótt búsettir séu
í Reykjavík. Þingmenn Reykvíkinga
fá einfaldlega greidd þingfararkaup
plús ferðakostnað. Landsbyggðarþing-
menn hafa hins vegar fengið ýmsar
aukagreiðslur þessu til viðbótar. Sem
dæmi um þetta má neftia: Húsnæðis-
styrk (nú 53 þúsund krónur á mánuði),
dag- eða fæðispeninga, meðan þingið
starfar og hærri greiðslur en Reykja-
vflcurþingmenn, vegna ferðakostnað-
ar. Þessar aukagreiðslur til lands-
byggðarþingmanna geta numið frá
104 -120 þúsund króna á mánuði.
Þessar aukagreiðslur til landsbyggð-
arþingmanna hafa alla tíð verið skatt-
frjálsar. Skattfrelsið var ekki ákvörð-
un þingsins heldur úrskurður ríkis-
skattanefndar að sögn frá árinu 1988,
það er eftir að staðgreiðslukerfið var
tekið upp. Skattfrelsi kostnaðar-
greiðslna til sumra þingmanna er því
ekki nýtt. Það er einfaldlega ósatt að
Alþingi hafi verið að samþykkja sér til
handa skattfrelsi, sem ekki var áður
við lýði. Rök ríkisskattanefndar fyrir
skattffelsi þessara kostnaðargreiðslna
em væntanlega hin sömu og gilda um
skattfrelsi dagpeningagreiðslna til
launþega almennt.
ÞAÐ SEM hefur þótt sérstaklega
ámælisvert við þetta fyrirkomulag var
sú staðreynd að allmargir þingmenn
hafa misnotað það á undanfömum ár-
um. Sumir landsbyggðarþingmenn,
sem sannanlega hafa ekki rekið tvö
heimili, hafa engu að síður látið skrá
sig til heimilis í kjördæmi sínu, til
dæmis hjá venslafólki eða vinum og
þannig tryggt sér skattfrjálsar auka-
greiðslur, sem þeir ella hefðu ekki
notið. Dæmi em um það í þingflokki
Alþýðuflokksins að landsbyggðar-
þingmenn, sem ekki hafa notfært sér
þessar reglur, hafi þannig sparað
vinnuveitanda sínum (ríkissjóði) yfir
20 milljónir króna, reiknað til núvirðis
en án vaxta, á þingferli sínum.
TILLAGA forsætisnefndar var um
að leggja þetta fyrirkomulag niður.
Framvegis skipti ekki máh, hvar þing-
menn skráðu sig til heimilis, þannig
að lokað væri fyrir misnotkun á slfk-
um reglum. Skattfrjálsir dagpening-
ar/fæðispeningar landsbyggðarþing-
manna skyldu afnumdir. Þannig átti
að stíga skref í þá átt að jafna kjör
þingmanna innbyrðis. Loks skyldi sett
þak á viðurkennd mánaðarleg útgjöld
þingmanna (40 þúsund krónur) sem
var lægra en þær skattfijálsu greiðslur
til hluta þingmanna gátu áður verið að
hámarki. Ef einfaldlega hefði verið
látið við það sitja af afnema skatt-
fijálsar greiðslur samkvæmt eldri regl-
um, hefði það þýtt ákvörðun um veru-
lega kjaraskerðingu meirihluta þing-
manna (af landsbyggðinni).
Forsætisnefnd og formenn þing-
flokka töldu sig með öðrum orðum
vera að leggja til hreingemingu á úr-
eltu og umdeildu fyrirkomulagi og að
koma til móts við þráláta gagnrýni á
misnotkun á reglum. En hvað með
skattfrelsið? Nefndin var ekki að
leggja til nýmæli um skattffelsi því að
hinar fyrri kostnaðargreiðslur - þar
með talið þær sem verið var að leggja
af - voru skattfijálsar, samkvæmt úr-
skurði rfldsskattanefndar. Samkvæmt
eldri reglum mun ekki hafa verið kraf-
ist reikninga um kostnað á móti dag-
peningum/fæðispeningum til þess að
þær væm viðurkenndar frádráttarbær-
ar ffá skatti. Og studdist við þau rök
að dagpeningagreiðslur til launþega
almennt væm skattftjálsar. Forsætis-
nefnd boðaði að hún myndi í fram-
haldinu setja reglur um það, hvaða út-
gjöld skrifstofa þingsins viðurkenndi
sem frádráttarbæran starfskostnað.
Það átti síðan að vera hveijum þing-
manni í sjálfsvald sett hvort hann
legði fram reikninga á móti. Loks
fylgdi það sögunni, þegar málið var
lagt fyrir, að samráð hefði verið haft
við skattayfirvöld, án athugasemda af
þeirra hálfu um framkvæmdina. Á
þessum forsendum var málið til dæm-
is samþykkt í þingflokki Alþýðu-
flokksins. „
ÉG VIÐURKENNI að ég tók þessi
rök á sínum tíma sem góð og gild. Ég
mat það nokkurs að verið var að af-
nema umdeild fyrirkomulag sem
sannarlega hafði boðið upp á misnotk-
un. Mér þótti það stefha í rétta átt að
draga úr launamun þingmanna inn-
byrðis. Það væri til of mikils mælst að
landsbyggðarmenn samþykktu um-
talsverða kjaraskerðingu, án þess að fá
hana bætta að hluta. Að því er varðaði
skattfrelsið vó það þungt, að það var
ekki nýtt og að það studdist við úr-
skurð ríkisskattanefndar.
Eftir stendur samt sem áður, að sú
leið sem þingið valdi stenst ekki rétt-
mæta gagnrýni að einu leyti: Eftir að
staðgreiðslan var tekin upp 1988 eru
dagpeningagreiðslur einu greiðslumar
til almennra launþega, sem skattyfir-
völd viðurkenna frádráttarbær frá
skatti - fýrir utan skattffelsi sjómanna.
Það er óumdeilanlegt að við eigum öll
að vera jöfn fýrir lögum. Alþingi get-
ur ekki sett aðrar skattareglur fyrir
þingmenn en gilda um launþega al-
mennt. Þess vegna ber að viðurkenna
að sú leið sem meirihluti þingsins
valdi var misráðin. Þá var tveggja
kosta völ: Að taka aftur upp gömlu
reglumar og þar með skattffelsi sumra
þingmanna, sem var sambærilegt við
skattfrelsi annarra launþega. Eða að
afnema skattfrelsið á þessar starfs-
kosmaðargreiðslur til þingmanna. Það
var gert. Fyrir hinu hef ég ekki heyrt
haldbær rök að þingið hefði átt að af-
nema starfskostnaðargreiðsluna til
viðbótar við afnám skattftjálsra dag-
peninga meirihluta þingmanna. Það
þýddi að sjálfsögðu umtalsverða
kjaraskerðingu sumra þingmanna.
Slíkar kröfur styðjast ekki við rök
nema krafan snúist um það að Alþingi
beiti lagasetningu til þess að lækka öll
laun í landinu með sama hætti. Varla
ýr það krafa verkalýðsforystunnar -
eða hvað? ■
Höfundur er formaður
Alþýðuflokksins og alþingismaður.
IÞad er einfaldlega ósatt að Alþingi hafi verið að samþykkja sér til handa skattfrelsi, sem ekki
var áður við lýði. Rök ríkisskattanefndar fyrir skattfrelsi þessara kostnaðargreiðslna eru vænt-
anlega hin sömu og gilda um skattfreisi dagpeningagreiðslna til launþega almennt.
Íslendíngar eru geysilega
öfundssjúkir og það er mikill
löstur á þjóðinni.
Hrafnhildur Hafsteinsdóttir,
ungfrú ísland, aö sálgreina íslensku þjóöina
í viötali viö Mannlíf.
Það versta, sem getur komið
fyrir mann er að verða háður fólki.
Þurfa kannski að sleikja
það upp og svona.
Arnar Gunnlaugsson fótboltakappi
í viðtali við Mannlíf.
Að sögn lögreglu komu
mennimir ókunnuglega fyrir
sem bruggarar en hafa þó áður
komist í kast við lögin.
Hvernig menn skyldu koma kunnuglega fyrir
sem bruggarar? DV í gær.
Einkennilegt hve á Alþingi
safnast saman margir sem hugsa
mest um eigin hag og gefa lítið fyrír
aðstæður almennings. Þó greiðir
almenningur laun þeirra.
Lesendabréf i DV.
Þeir höfðu ekki ráð.
Við höfðum ekki ráð á þessari
stundu, en báðir aðilar iýstu sig
fúsa til að ræða málið á ný.
Bara algert ráðleysi. Davíð Oddsson forsætis-
ráðherra í Morgunblaðinu í gær.
Sem borgarí þessa láglaunalands
vil ég samt að gjaldheimtustjóri
svari: Hver er meiningin með þess-
um fíflalátum? Hvaða þörf er á því
að senda mér þessa áskorun í rán-
dýrum ábyrgðar- og expresspósti
þegar eins vel er hægt að senda
mér hana í almennum pósti?
Hafliði Vilhelmsson kennir gjaldheimtustjóra
sparnað. Lesendabréf í Mogganum.
fréttaskot úr fortíð