Alþýðublaðið - 20.10.1995, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1995
ALÞÝÐUBLAÐHD
7
ó r n m á I
■ Jómfrúarræða Hrafns Jökulssonar á Alþingi,
flutt í gær við umræður um skýrslu utanríkisráðherra
„Landamæri eru tilbúningur"
síður í Tyrklandi. í NATÓ-ríkinu
Tyrklandi hafa þúsundir Kúrda verið
myrtir og skipulega er unnið að því að
uppræta menningu þeirra. Hafa al-
þingismenn ekkert við það að athuga
að þetta bandalagsríki okkar skuli
fangelsa réttkjörna þingmenn fyrir
þær einar sakir að halda á loft málstað
þessarar hrjáðu þjóðar?
„Við ísiendingar getum í krafti smæðar og lýðræðishefðar haft áhrif á ai-
þjóðavettvangi. Við getum látið rödd okkar heyrast. Við getum verið mál-
svarar mannréttinda og frelsis af því sjálf höfum hreinan skjöid... Á nýrri
öld munu alþjóðamál skipa öndvegi hjá öllum þjóðum sem ætla að vera
hlutgengar í veröldinni." A.mynd: E.ÓI.
Óneitanlega yljar það manni um
hjartarætur að heyra hæstvirtan utan-
ríkisráðherra, Halldór Asgrímsson,
lýsa því að samningurinn um Evr-
ópskt efnahagssvæði sé einn af hom-
steinum íslenskrar utanríkisstefnu:
ekki síst í ljósi þess að þáverandi
hæstvirtur þingmaður Halldór Ás-
grímsson treysti sér ekki til þess á síð-
asta kjörtímabili að greiða samningn-
um atkvæði sitt á þessari virðulegu
samkomu. Samherjar hans í Fram-
sóknarflokknum fóru hamfömm gegn
samningnum; þeir dvöldu löngum í
þessu ræðupúlti og fluttu nákvæmar
heimsendaspár fyrir hönd íslenskrar
menningar, atvinnuvega og mannlífs.
En batnandi mönnum er best að lifa,
og ánægjulegt að hæstvirtur utanríkis-
ráðherra skuli vera orðinn forsöngvari
í þeim kór sem nú lofar og prísar
ávinning okkar af samningnum um
evrópskt efnahagssvæði.
Margt má um blessaðan Framsókn-
arflokkinn segja, en víst er að stefnu-
festa verður honum ekki að fjörtjóni.
Eða hvem hefði órað fyrir því, þegar
liðsmenn núverandi formanns Fram-
sóknarflokksins hömuðust einsog naut
í flagi gegn EES, að hann ætti sem
utanríkisráðherra eftir að gefa þing-
heimi til kynna að aðild að Evrópu-
sambandinu sé enganveginn útilokuð,
þótt ekki sé hún á hinni frægu dagskrá
ríkisstjórnar Davíðs Oddssonar. Orð-
rétt segir í skýrslu utanríkisráðherra:
„Engin vísbending hefur fengist um
að íslendingar gœtu losnað undan
ákvœðum Rómarsáttmálans í þessum
efnum, og því er aðildarumsókn órök-
rétt. Það er hinsvegar Ijóst að ef
breytingar verða í þessum efnum og
nýjar vísbendingar koma fram, er
komin upp ný staða, sem þarfað meta
þegarþar að kemur.“
Ný vísbending, henra forseti, og þá
er maddama Framsókn til í allt. Hvað
ætli hæstvirtum félagsmálaráðherra
finnist um þetta? Honum hefur ef til
vill ekki gefíst tóm til að kynna sér
efni ræðu hæstvirts utanríkisráðherra:
einsog alþjóð veit er gamli herstöðva-
andstæðingurinn á miklum þönum á
herjeppanum sínum að bera út póstinn
frá Brussel.
Ég get ekki látið hjá h'ða að víkja að
öðm atriði í ræðu hæstvirts utanríkis-
ráðherra. Nú er hann ekki þekktur fyr-
ir léttúð af neinu tagi, og því er mér
ekki ljóst hvort yfirlýsingar hans um
útfærslu GATT-samningsins flokkast
undir gamansemi eða óskhyggju.
Alltjent varð hæstvirtur utanríkisráð-
herra með öllu viðskila við vemleik-
ann í þessu efni þegar hann sagði:
„Framkvæmd landbúnaðarsamnings
hér á landi endurspeglar þá sátt sem
náðst hefur um málið á Alþingi og er
jafnframt í gmndvallaratriðum í sam-
ræmi við það sem gerist í öðmm lönd-
um.“
Framsóknarmenn eru sannarlega
sérfræðingar í að koma miklum mis-
skilningi íyrir í stuttu máli.
Það er engin sátt um útfærsluna á
GATT, hvorki á Alþingi né annars-
staðar. Hæstvirtur utanríkisráðherra
hefur verið á faraldsfæti síðustu mán-
uði, en hann ætti að gefa sér tóm til að
kynna sér skoðanir verkalýðshreyfing-
arinnar, atvinnurekenda, kaupmanna
og neytenda á GATT-samningnum.
íslendingar eru nefnilega einir um
þann frama að nota samning um
aukna milliríkjaverslun til þess að
hækká tollmúra og torvelda innflutn-
ing. Þessvegna lækkar matarverð ekki
á Islandi, og þessvegna er bændum
áfram haldið í kæfandi faðmlagi of-
vemdar.
Sælir eru einfaldir og sælir eru
ffamsóknarmenn.
Sáttin um útfærsluna á GATT er
hvergi til nema milli framsóknar-
mannanna í Sjálfstæðisflokknum og
Framsóknarflokknum. Það eru hins-
vegar tíðindi að þeir þingmenn Sjálf-
stæðisfiokks sem til þessa hafa gefið
sig út fyrir að vera frjálslyndir tals-
menn neytenda þegja nú þunnu hljóði.
Reyndar er athyglisvert, að hvorki
hefur heyrst né sést til óbreyttra þing-
manna Sjálfstæðisflokksins allar götur
síðan í vor. Hlutskipti þeirra er harla
dapurlegt: tjóðraðir á bás í fjósi Fram-
sóknar með Höllustaðaguðspjallið eitt
til sáluhjálpar.
Herra forseti.
Það er efamál að nokkurt þjóðþing í
Evrópu láti sig utanríkismál jafnlitlu
varða og Alþingi fslendinga. Til
marks um það er til dæmis sú stað-
reynd að umræðum um skýrslu hæst-
virts utanríkisráðherra er þröngur
stakkur sniðinn. Þannig fer snöggtum
meiri tími þingmanna í að ræða eigin
launamál: fyrstu þingfundir þessa ný-
liða sem hér stendur minntu fremur á
fund um kjaramál í stéttafélagi en
samkomu elsta löggjafarþings í heimi.
Því var nýlega haldið fram f virðu-
legu dagblaði að sárafáir þingmenn
sýni áhuga á því sem fram fer utan
landssteinanna og að enn færri búi yfir
þekkingu á alþjóðamálum.
Getur þetta verið rétt?
Ég tók mig til í gærkvöldi og blað-
aði í gegnum Alþingistíðindi síðasta
vetrar. Niðurstaðan var þessi: Ógjöm-
ingur er að saka hæstvirta alþingis-
menn um skort á hugkvæmni þegar
umræðuefni voru annarsvegar. Settar
voru á langar tölur um lögreglumál í
Kópavogi, skattgreiðslur af útflutningi
hrossa, aldurshámark bifreiðastjóra,
markaðssetningu rekaviðar og varð-
veislu arfs húsmæðraskóla svo dæmi
séu tekin af handahófi um þau þjóð-
þrifamál sem hæstvirtir þingmenn
tjáðu sig um á ríflega 4000 blaðsíðum
Alþingistíðinda.
En hversu oft ætli þingmenn hafi
haft frumkvæði að umræðum um þá
tegund utanríkismála, sem ekki snertir
fslendinga beint? Hversu oft sáu þing-
menn ástæðu til að líta út fyrir lands-
steinana?
Herra forseti, það var hvorki meira
né minna en einu sinni. Hæstvirtur
þingmaður Kristín Ástgeirsdóttir flutti
ásamt fleirum þingsályktunartillögu
um aðgerðir til stuðnings íbúum Aust-
ur-Tímor. f þessari einu tillögu var
fólgið samanlagt framlag þingheims
til mótunar íslenskrar utanríkisstefnu.
Margir hæstvirtir þingmenn virðast þá
aðeins minnast á útlönd þegar þeir
taka sér í munn hið skelfilega orð
Brussel. Undir slíkum kringumstæð-
um tekst mörgum pólitískum heimaln-
ingi að tala sig uppí ástríðuhita en að
öðm leyti líta þeir svo á að það klagi
ekki uppá íslendinga hvað gerist ein-
hversstaðar í útlöndum. Þeir gætu
þessvegna tekið undir með Bjarti í
Sumarhúsum:
Spurt hefég tíu milljón manns
sé myrtir í gamni utanlands.
Sannlega mega þeir súpa hel,
ég syrgi þá ekki, fari þeir vel.
Getur verið að afstaða þingmanna
til alþjóðamála markist af þeirri
hreppapólitík sem margir hafa þróað
uppí hreina listgrein? í ræðu hæstvirts
utanríkisráðherra var ekkert, alls ekk-
ert, sem ekki varðaði beint hagsmuni
fslendinga. Að öðru leyti eru alþjóða-
mál ekki á dagskrá.
Síðustu fjögur ár hefur geisað stríð í
Evrópu. Litlu ríki í hjarta álfunnar hef-
ur smámsaman verið að blæða út.
Hæstvirtur utanríkisráðherra fjallaði
einkum um stytjöldina á Balkanskaga
í aukasetningum. Ég minnist þess
heldur ekki að þingmenn hafi látið sig
helför Bosm'u miklu varða.
Til eru þeir menn sem opinberlega
taka undir með Bjarti í Sumarhúsum
og segja sem svo: Hvað kemur þetta
okkur við? Hvað eigum við að skipta
okkur af því þótt einhveijir útlending-
ar standi í vígaferlum? Þjóðarmorð
suður í löndum koma okkur ekki við.
Málefni Byggðastofnunar kunna að
vera mikilvægari en sú staðreynd að
við höfum í beinni útsendingu horft
uppá 250 þúsund manns slátrað í Bo-
sm'u. Og markaðssetning rekaviðar er
ef til vill mikilvægari en mannréttindi
á Austur-Tímor.
Á vorþingi var borin fram þings-
ályktunartillaga um að ríkisstjórnin
beitti sér á alþjóðavettvangi fyrir af-
námi viðskiptabanns á írak. Þetta var í
maí. í fylgiskjali með tillögunni kom
fram að samkvæmt opinberum tölum
Sameinuðu þjóðanna deyja 400 böm á
dag í Bagdad vegna skorts á næringu
og lyfjum. Þetta eru afleiðingar við-
skiptabanns sem fslendingar taka þátt
í. Viðskiptabanninu var ætlað að grafa
undan stjórn Saddams Hússeins en
þess í stað er verið að þurrka heila
kynslóð íranskra bama út. Frá því að
tillagan var lögð fram á Alþingi má
ætla að 60 þúsund börn hafi dáið í
Bagdad. Tillagan var vitanlega ekki
afgreidd í vor: ég veit ekki hvort hún
þurfti að þoka fyrir umræðum um
varðveislu arfs húsmæðraskóla.
Tillagan hefur nú verið flutt á nýjan
leik, fimm mánuðum og 60 þúsund
lífum seinna. Hér er komið mál sem
utanríkisráðherra íslands ætti að taka
upp á alþjóðavettvangi. Við íslending-
ar höfum ekki til þessa lagt stund á
þjóðarmorð. Með því að samþykkja
viðskiptabann á vamarlausa þjóð er-
um við hinsvegar samsek: við hljótum
að bera ábyrgð á afleiðingunum. Ég
heiti á hæstvirtan utanríkisráðherra að
beita sér í þessu máli. Hann ætti þá
jafnframt að kynna sér ofsóknir á
hendur Kúrdum, bæði í írak og ekki
Herra forseti.
Við íslendingar getum í krafti
smæðar og lýðræðishefðar haft áhrif á
alþjóðavettvangi. Við getum látið
rödd okkar heyrast. Við getum verið
málsvarar mannréttinda og frelsis af
því sjálf höfum hreinan skjöld.
Heimsmyndin breytist dag frá degi.
Ekki einasta fjölgar smáríkjum öru
heldur er það ganga eftir sem Pétur
Gunnarsson sagði í ljóði fyrir 20 ár-
um: Landamæri eru tilbúningur.
Á nýrri öld munu alþjóðamál skipa
öndvegi hjá öllum þjóðum sem ætla
að vera hlutgengar í veröldinni. Þetta
er staðreynd sem hæstvirtir alþingis-
menn verða að átta sig á - ætli þeir sér
ekki það hlutskipti að daga uppi innan
við andlegan túngarð. ■
V f K I N G A
L«TT
Vinningstölur
miövikudaginn:
18. okt.1995
a
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGA UPPHÆÐ Á HVERN VINNING
H ea<6 1 45.586.000
C1 5 af 6 LŒ+bónus 0 1.579.520
ftl 5 af 6 0 203.478
EJ 4 af 6 200 1.610
ri 3 af 6 Efl+bónus 635 210
Aðaltölur:
6Xj)(20)
21X30) (38)
BÓNUSTÖLUR
16 33 34
Heildarupphæð þessa viku
47.824.348
á isi.: 2.238.348
' UPPLÝ£Ín£ÁR, SlMSVARI 568 " 1511 EOÁ GRÆNT
NR. 800 6511 - TEXTAVARP 453 BIRT MEO FYRIR-
: VARA UM PRENTVILLUR
fór til Danmerkur
Deiliskipulag a og b
hluta Borgarhverfis
Skipulag og skilmálar fyrir íbúðabyggð a og b
hluta Borgarhverfis í Grafarvogi, verða til kynn-
ingar á Borgarskipulagi Reykjavíkur, Borgartúni
3, 1. hæð, frá kl. 8.30 til 16.15, alla virka daga frá
23. októbertil 20. nóvember 1995.
Inflúensubólusetning á vegum
|| heilsugæslustöðvanna í Reykja-
vík, Heilsugæslustöðvar Sel-
tjarnarness og sjálfstætt starf-
andi heimilislækna.
Um þessar mundir er að hefjast bólusetning gegn inflú-
ensu á vegum heilsugæslustöðvanna í Reykjavík,
Heilsugæslustöðvarinnar á Seltjarnarnesi og sjálfstætt
starfandi heimilislækna. Samkvæmt upplýsingum land-
læknis er öldruðum, hjarta- og lungnasjúklingum og
fólki með skert ónæmiskerfi sérstaklega ráðlagt að láta
bólusetja sig gegn inflúensu.
Bólusetningar eru framkvæmdar á heilsugæslustöðvum
í Reykjavík og Heilsugæslustöðinni á Seltjarnarnesi.
Stöðvarnar eru:
Heilsugæslustöð Árbæjar, Hraunbæ 102, sími 567-1500.
Heilsugæslustöð Grafarvogs, Hverafold 1-3, sími 587-
1060.
Heilsugæslustöðin Efra-Breiðholti, Hraunbergi 6, sími
567- 0440.
Heilsugæslustöðin í Fossvogi, Borgarspítala, sími 569-
6780.
Heilsugæslan Lágmúla 4, sími 568-8550.
Heilsugæslustöð Hlíðasvæðis, Drápuhlíð 14, sími 562-
2320.
Heilsugæslustöð Miðbæjar, Vesturgötu 7, sími 562-
5070.
Heilsugæslustöðin Seltjarnarnesi, Suðurströnd, sími
561-2070.
Ennfremur annast sjálfstætt starfandi heimilislæknar í
Reykjavík þessar bólusetningar.
19. október 1995.
Heilsugæslan f Reykjavík.
Heilsugæslustöðin á Seltjarnarnesi.