Alþýðublaðið - 10.11.1995, Qupperneq 3

FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
s k o ð a n
Þeir 8081 sem sögðu já - plús 2
Bæði eru ung, falleg og fræg, á leið til útlanda
að verða enn frægari. Þetta er æskublómi ís-
lands í sumarskapi í haustviðtali. Og þegar þau
opinbera fordóma sína er eins og það gerist al-
deilis óvart. Það er kannski það hættulega.
Einn af nýrri þáttum Stöðvar 2
nefnist Almannarómur. Þar fá ein-
staklingar, sem fylgja ólíkum sjónar-
miðum í helstu deilu- og hitamálum
landans, tækifæri til að breiða úr sér
og málefnum sínum í beinni útsend-
ingu. Þama gægjast öðru hvoru fram í
dagsljósið afdankaðar skoðanir sem
sæmilegasta fólk hefur í barnslegri
einfeldni ekki látið flökra að sér að
nytu verulegrar hylli. Það er reyndar
hið besta mál að slíkar skoðanir séu
dregnar fram í dagsljósið því meðan
þær grassera í leyni er illt um vik að
berja á þeim jafn rösklega og þarft er.
Það á að svæla talsmenn fordóma,
haturs og afturhalds úr grenum sfnum.
Með orðum sínum opinbera þeir sig
og standa berstrípaðir frammi fyrir al-
þjóð. Gallinn er hins vegar sá að stór
hluti þjóðarinnar virðist of oft kjósa
að hátta sig með þeim. Þá eru for-
dómamir orðnir að almannadómi óg
þjóðin hefur um leið berrassað sam-
visku sína.
í síðustu viku snerist umræða Al-
mannaróms um það hvort takmarka
ætti fjölda útlendinga á Islandi og í
framhaldi var beint til áhorfenda,
bæði í sal og heima í stofu, spuming-
arinnar: „Er rétt að takmarka frekar en
nú er fjölda útlendinga á fslandi?"
Röggsamur umsjónarmaður þáttarins
tók skýrt fram að þeir sem svömðu
spumingunni játandi væru þar með að
lýsa því yfir að nægilega mikið væri
af útlendingum hér á landi eða að
þeim bæri að fækka. Þeir sem svör-
uðu nei væru hins vegar að'segja að
þeir væm sáttir við að fleiri útlending-
ar fengju að setjast hér að. Sjaldnast
hafa menn sóst eftir því að fá að opin-
bera fordóma sína í beinni útsendingu
og af fimmtíu áhorfendum í sal sögðu
fjörtíu og fimm já, en fimm nei. Af
áhorfendum heirna í stofu sögðu 5946
nei, en 8081 íslendingar ruku í sí-
mann til að gerast talsmenn þjóð-
rembu og útlendingaandúðar.
í október hafði „nýjasta parið í
bænum" þegar svarað þessari spum-
ingu opinberlega og var þar á sama
máli og átta þúsundin.
f októberhefti Mannlífs undir fyrir-
sögninni Ást í sviðsljósinu unnast
Kjartan Ólafsson og Guðrún Ósvíf-
ursdóttir nútímans: íþróttakappinn
hrausti Arnar Gunnlaugsson, sem
unnið hefur glæsta sigra erlendis, og
fallegasta kona á íslandi Hrafnhildur
Hafsteinsdóttir. Bæði em ung, falleg
og fræg, á leið til útlanda að verða
enn frægari. Þetta er æskublómi ís-
lands í sumarskapi í haustviðtali. Og
þegar þau opinbera fordóma sína er
eins og það gerist aldeilis óvart. Það
er kannski það hættulega. Þau virðast
nefnilega svo saklaus, einlæg og vel
meinandi. Allt þar til umræðan snýr
að komu útlendinga til landsins, því
þá telja þau bæði að „varasamt sé að
hleypa útlendingum inn í landið meira
en orðið er“. Amar segir: „Maður sér
þessi vandamál í Hollandi og Þýska-
landi“, og bætir við: „Mér finnst allt í
lagi að fólk komi hingað ef það getur
aðlagast menningu okkar og siðurn."
Vandamálin sem Amar segist hafa
skapast við búsetu útlendinga í Hol-
landi og Þýskalandi stafa vegna þeirr-
ar sömu skilyrða og mér sýnist hann
setja fram; þeirrar ósanngjörnu,
ómanneskjulegu og fordómafullu
kröfu, að það megi ekki sjást á erlend-
um mönnum að þeir séu af öðrum
uppruna, haft aðra siði eða þekki aðra
menningu en tíðkast hjá þeirn sem
búa fyrir í landinu.
Það segir sig sjálft að stór hluti
þeirra fjölmörgu einstaklinga sem
flytja frá ættjörðum sínum og setjast
að í öðmm löndum geta ekki beygt
sig undir þessa kröfu. Þeir em erlendir
menn að fóta sig í nýju landi. Þeir em
manneskjur eins og þegnamir sem þar
búa fyrir, en upprani þeirra er annar.
Hann er greinilegur - hann sést. Og
það á að vera allt í lagi, en er það oft
ekki, einmitt vegna þess að þeir sem
setja fram kröfuna bregðast illa við
þegar ekki veitist unnt að uppfylla
hana. Útlendingar em litnir homauga,
það er veist að þeim, æpt að þeim sví-
virðingum, þeim er neitað uni vinnu.
Þeir verða fómarlömbin. Ástandið er
ekki þeirra sök. Hinir seku, þeir
sent skapa vandamálin, em þeir sem
setja skilyrði þess efnis að enginn
megi búa í landi þeirra nema hann
verði eins og þeir sem fyrir eru. Og
við hvað ætla menn að miða? Hör-
undslit? Trúarskoðanir? Erlendan
hreim? Hvar eru rnörkin? Hvenær
teljast menn ekki hafa aðlagast menn-
ingu okkar og siðum? Og hver ætlar
sér að dæma um það? Em það hinir
8081 plús 2? Eða einhverjir allt aðrir
sem kunna að fylgja aumkunarverðu
bráðabirgðafrjálslyndi, sem segir
menn velkomna, en setur þeim síðan
skilyrði sem brjóta á mannréttindum
þeirra? ■
Listmálarinn Tolli hefur að
undanförnu sýnt verk sín í
Selfossbíó. Hann fór ekki
troðnar slóðir við tilhögun
og segja má að hann hafi
lagt undir sig Suðurland
með leiftursókn. Áðuren sýn-
ingin hófst lagði hann undir
sig tvær heilsíður í hinu
ágæta Sunnlenska frétta-
blaði þarsem hann auglýsti
sýninguná. í nýju tölublaði
Sunnlenska læturTolli sér
hinsvegar nægja eina síðu til
að auglýsa sýningarlok um
helgina. Ekkert var til sparað
við opnun sýningarinnar,
fjölda fólks boðið ög Bubbi
bróðir fenginn til að taka lag-
ið. Fleiri listamenn og heilu
hljómsveitirnar hafa síðan
troðið upp í Selfossbíó hjá
Tolla. Hér mun um að ræða
einhverja viðamestu mál-
verkasýningu á Suðurlandi
sem haldin hefur verið. Og
listunnendur hafa ekki látið
sig vanta: fyrstu sýningar-
helgina mættu tvö þúsund
manns, takkfyrir...
r
Inýju tölublaði Viðskipta-
blaðsins er fróðleg úttekt á
umsvifum bandaríska hers-
ins á íslandi, og þeicnjekjum
sem herinn skilar í þjóðarbú-
ið. Blaðið reiknar út að á tíu
árum, 1985-1994, hafi íslend-
ingar haft 92 milljarða ítekjur
af varnarliðinu, en það sam-
svarar 340 þúsund krónum á
hvern íslending. Viðskipta-
blaðið bendir á, að tekjur af
hernum jafngilda heilu ál-
veri...
Talsverður kurr er nú með-
al rithöfunda, ekki síst
þeirra sem nú senda frá sér
bækur, vegna bókmennta-
gagnrýni Súsönnu Svav-
arsdóttur í Dagsljósi. Sús-
anna sendi nýverið frá sér
umtalað smásagnasafn og er
því í ríkisfjölmiðlinum að
fjalla um verk keppinauta
sinna. Ekki þætir úr skák að
flestum finnst að Súsönnu
hafi heldur daprast flugið um
menningarumfjöllun síðan
veldi hennar á Morgunblað-
inu reis hæst. En rithöfund-
arnir sem eiga bækur í jóla-
flóðinu verða bara að bíða
og sjá, hvernig útreið þeirfá
hjá Súsönnu. Löglegt en sið-
laust, sagði eitt úfið skáld við
okkur um þessa tilhögun...
Ekki er enn búið að skipa
dómnefnd vegna íslensku
bókmenntaverðlaunanna, en
menn eru eigi að síður byrj-
aðir að bollaleggja um hvaða
rithöfundar verða tilnefndir.
Ljóðskáldin voru algerlega
sniðgengin í fyrra þegar
fimm skáldsögur voru til-
nefndar, en nú ætti Ijóðið að
geta náð sér á strik. Þor-
steinn frá Hamri, Sigurður
Pálsson, Hannes Sigfús-
son og Bragi Ólafsson eru
einkum nefndir í þessu sam-
bandi. Til þessa hefur verið
gengið framhjá Sigurði Páls-
syni, og finnst þeim sem til
þekkja að það sé afar ómak-
legt. Dómnefndin ætti að
geta rekið þetta gamla
slyðruorð af verðlaununum
enda þykir bók Sigurðar í ár,
Ljóð línu skip, með betri
Ijóðabókum sem sést hafa
lengi...
Segir þú kjaftasögur?
Guðmundur Björnsson
nemi: Nei, ég er ekki sú
manngerð. Vinur minn hérna
getur vitnað urn það.
Þórey Þórarinsdóttir nemi:
Eg reyni að gera það ekki.
Þóra Hrönn Njálsdóttir
húsmóðir: Ég reyni að kom-
ast hjá því.
hinumegin
"FarSide" eftir Gary Larson
* my 4?gs were loofh deep-fr,M, ,
T eaf flies all ^ay^ndwhen gont
■fhey'H sT.ck in 'fbmaidehyde... oU
;£ gof the ^reíeeeeens, X oo
greens real ^ojactod
ífarW^s*lrtt/D«rbyUrtv«tsaH
11llll % * fiiÍÍÍí

Sandra Guðmundsdóttir
verslunarmaður: Það kemur
öragglega fyrir.
Ragnheiður Ólafsdóttir
nemi: Já, en ekki slæmar
samt. Það er frekar í gamni en
alvöra.
0 2 8
v i t i m e n n
Stöðug þróunarvinna
lykill að ævintýralegum
uppgangi Össurar.
Fyrirsögn í Viðskiptablaðinu.
Hér mun vera átt við fyrirtæki sem
sérhæfir sig í gerð hjálpartækja.
Ég sé ekki
eftir neinu.
María Guðmundsdóttir fyrirsæta
og bókarefni. HP í gær.
Við skulum loka augunum
og sjá hvað gerist.
Fleyg orð knattspyrnukappans Jimmy Greaves.
íþróttablaöið og HP.
Þessi maður reyndi að
kæra mig fyrir kynferðislega
áreitni en ekki var stoð í því og
þessvegna breyttist kæran í þetta
brot sem yfirleitt er litið á sem
eitthvað álíka og að keyra of hratt,
ekki alvarlegt brot
Heiðar Jónsson snyrtir.
Tíminn í gær.
Alþýðuflokkurinn trúði
á EES-samninginn og GATT- sam-
komulagið. Hann átti þess kost að
hrinda þeim fyrri fram þjóðinni til
heilla en því miður var fram-
kvæmd þess síðari afskræmd
og er nú engum til gagns.
Rannveig Guðmundsdóttir.
DV í gær.
Þegar líða tók á árið 1994 var
ástandið í bænum orðið þannig að
verulegur fjöldi kvenna átti það
samciginlegt að einhver hafði stolið
frá þeim nærfötum.
Frétt DV í gær af manni sem safnar
nærfötum kvenna.
Þegar lögreglan gerði húsleit
heima hjá manninum var hann
með svo mikið af nærfaravarningi
að menn höfðu á orði
að verslun teldist fullsæmd
af slíku úrvali.
Sama frétt.
fréttaskot úr fortíð
Fatastíll
forsætisráðherra
Jón Magnússon forsæt-
isráðherra sagði í gær í
þinginu í meðmælaræðu
fyrir viðskiftahöftum,
að menn ættu ekki að
kaupa útlent fataefni,
heldur klæðast inn-
lendu. Vel mælt. - En hvemig stendur
á því, að hann á sjálfur ekki eina ein-
ustu ílík úr innlendu efni?
Alþýðublaðið,
22. mars 1921.