Alþýðublaðið - 17.04.1996, Blaðsíða 5

MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
ást & afmyndun
aumkunar vegna
ástands þíns, þá munu
þeir, þegar þeir sjá
þig festast í sjálfs-
elsku og skeytingar-
lausa um hag annarra.
hætt að unna þér og
varla umbera þig
skrifaði hann.
Mary var tuttugul
og tveggja ára. Hún
hafði fætt þrjú börnj
og misst þau öll.
Þessi reynsla markaðij
hana og rændi han
lífsgleðinni. Húnj
þjáðist af þunglyndi
en öðru hvoru bráði
þó af henni. I nóvem-
ber, sama ár og hún
missti Wilham, fædd-
ist sonurinn Percy.j
Gleðin vegna fæðing-
ar hans dofnaði brátt
næsta ár þegar Mary
missti fóstur og síðan
lést Allegra, komungl
dóttir Claire og Byrons. Mary var nú
fangi sorgar sinnar og fjarlægðist eig-
inmann sinn, sem hún elskaði þó heitt.
Harmur hennar átti þó enn eftir að
aukast.
Skáldsnillingurinn Shelley. Mary
kynntist honum þegar hún var sex-
tán ára og bjó með honum í átta
ár. Hann drukknaði tuttugu og sex
ára gamall og Mary fannst þá sem
Líf án Shelleys
Sumarið 1822 urðu ýmsir einkenni-
legir atburðir í lífi Shelleys, sem virtust
boða feigð. Eina nóttina dreymdi
Shelley að vinir hans, Wilhams hjónin,
gengu nakin inn í herbergi hans, ötuð
blóði. Eiginmaðurinn sagði við Shell-
ey: „Vaknaðu Shelley, sjórinn flæðir
yfir húsið og allt er að fara undir sjó“.
Þegar Shelley varð, í draumnum, htið
út á veröndina sá hann að sjórinn
streymdi að. Þá breyttist draumurinn
og hann sá sjálfan sig vera að kyrkja
Mary. Hann vaknaði og þaut æpandi
af skelfingu inn í herbergi eiginkonu
sinnar.
Morguninn eftir sagði hann Mary
að hann hefði á skömmum tfma séð
margar einkennilegar sýnir. Ein þeirra
lífi sinu væri lokið.
var á þann veg að honum fannst hann
mæta sjálfum sér og segja við sig:
„Hvað ætlarðu lengi að vera sáttur?"
Fleiri sérkennilegir atburðir gerðust.
Vinkona þeirra hjóna sá Shelley á ve-
röndinni þegar hann var ekki í húsinu.
Og einn dag þegar Shelley og vinur
hans spjölluðu saman á veröndinni
grip Shelley þéttingsfast um handlegg
vinar síns, starði út á hvítt brimið og
sagði að hann sæi Allegru koma nakta
upp úr sjónum og klappa saman hönd-
unum í gleði um leið og hún brosti við
honum.
Shelley drukknaði í júlímánuði
1822. Lfkami hans var brenndur að
viðstöddum vinum hans. Einn þeiiTa,
Mary Shelley. Myndin er
frá árinu 1840, en þá var
Mary rúmlega fertug. Von-
brigði og ástvinamissir
höfðu þá sett mark sitt á
hana og hún sagði: „Ég bý
við einmanaleika sem mér
finnst engin önnur mann-
vera hafa kynnst."
Edward Trelawny, hrifsaði hjarta Shel-
leys úr eldinum og það var síðan í
vörslu annars vinar, Leigh Hunts.
Mary bað Hunt um að gefa sér hjartað,
en hann neitaði og sagði f harðorðu
bréfi til hennar að hún ætti ekki skilið
að fá það til varðveislu þar sem hún
hefði brugðist eiginmanni sínum síð-
ustu vikurnar sem hann lifði. Hunt
sagði að þar sem hann hefði ætíð verið
tryggur vinur Shelleys hefði hann rétt
umfram hana. Eftir þrýsting frá sam-
eiginlegum vinum lét Hunt þó loks
undan og afhenti Mary hjarta Shelleys.
Hún geymdi það fram í andlátið, vafið
inn í silkidúk.
Mary tók nú að trúa því að hún
hefði brugðist eiginmanni sínum og
fylltist sektarkennd. Hún hafði aldrei
borið mótlæti vel og nú hafði hún
ástæðu sem aldrei fyrr til að dekra við
sorg sína. Hún var tuttugu og fjögurra
ára, ekkja sem hafði misst þrjú böm.
En hún átti bam á lifi. Hún flutti frá
Italíu til Englands og helgaði sig upp-
eldi sonar síns, sinnti ritstörfúm og lagt
ríka áherslu á að skapa ljóma um nafn
eiginmanns síns.
Einmanaleiki sem
enginn hefur þekkt
Mary skrifaði sex skáldsögu og þar
er Frankenstein langsamlega þekktust.
The Last Man, skáldsaga sem hún
skrifaði tæplega þrítug, þykir einnig
áhrifartk og merkileg hryllingssaga.
Hún fjallar um drepsótt svo skæða að í
lokin er einungis ein mannvera á h'fi.
Aðrar skáldsögur hennar hafa ekki náð
neinni verulegri útbreiðslu eða vin-
sældum.
Mary einbeitti sér af mikturn krafti
að því að koma verkum Shelleys á
ffamfæri og skrifaði ftarlegar skýringar
við Ijóð hans.
„Einstaklega framhleypin, jafnvel
hrokafull, lætur aldrei deigan síga,“
hafði Godwin sagt um dóttur sína þeg-
ar hún var ung stúlka. Rúmlega fertug
var Mary allt önnur kona sem sú sem
hann hafði lýst. Dauðinn hafði hremmt
flesta þá sem henni höfðu verið kærir.
Það virtist enginn eftir til að styðja
hana, styrkja og elska. Hún skrifaði f
dagbók sína:
„Faðir minn lagði ríkt á við mig að
verða mikilhæf og góð. Shelley ítrek-
aði það... En Shelley dó og ég var
ein... Vináttuleysi mitt, hræðsla mín
við að verða framhleypin og við að
koma mér á framfæri, nema einhver
væri til að leið mig, láta sér þykja vænt
um mig og styðja mig - allt þetta hefur
gert það að verkum að ég bý við ein-
manaleika sem mér finnst engin önnur
mannvera hafa kynnst - fyrir utan Ró-
binson Krúsó.“
Hún átti vitaskuld Percy, son sinn,
og gerði til hans væntingar sem hann
stóð ekki undir. Hún vildi að hann yrði
annar Shelley, leitaði snillingsins í
honum en fann ekki. í Percy bjó ekki
vottur af ímyndunarafli eða skáldlegri
hugsun. Honum datt aldrei neitt fmm-
legt í hug. Hann var rólyndur, vin-
gjamlegur, jarðbundinn maður sem var
aldrei til vandræða.
Percy reyndist móður sinni vel og
síðustu árin sem hún lifði bjó hún á
heimili hans og eiginkonu hans Jane.
Miklir kærleikar vom milli Mary og
Jane. Jane var mikill aðdáandi Shelley,
sem hún hafði þó aldrei séð. og gerði
herbergi á heimih þeirra hjóna að eins
konar minnisvarða um hann. Allir sem
þar stigu inn urðu að taka ofan í minn-
ingu skáldsins. Reyndar var slík lotn-
ing talin sjálfsögð í hópi þeirra sem
þekkt höfðu Shelley. Ein vinkona
Mary og Shelley ífá æskuámm þeirra
hafði þann sið að hneigja sig í hvert
sinn sem einhver nefndi nafn Shelley.
„Hann var ekki maður, hann var andi,“
sagði hún.
Árið 1851 fékk Mary á stuttum
tíma nokkur hjartaáföll sem lömuðu
hana. Hún lést fimmtíu og þriggja ára.
Eftir dauða hennar fannst í skrifborðs-
skúffu hennar einhvers konar duft, vaf-
ið innan í silkidúk. Það var hjarta
Shelley sem hún hafði aldrei skilið við
sig. ■
Alþýðublaðið
Vertu með á nótunum
fyrir 950 kall á mánuði
Sími 562 5566
Munið kosningasjóðinn!
Alþýðuflokkurinn í nýju sameinuðu
sveitarfélagi á norðanverðum Vest-
fjörðum.
Kosningaskrifstofa A-listans er á
2. hæð í húsi Kaupfélags ísfirðinga
við Austurveg 1.
Kosningastjóri er
Gísli Hjartarson ritstjóri Skutuls.
Símar á skrifstofu: 456-5101
og 456-5102.
Bréfsími 456- 5130, farsími 853-9748.
Heimasímar kosningastjóra:
456-3948 og 456-5148
Lítið inn í kaffi og spjall.
ísafjörður